అర్జున అవార్డు గ్రహీతల జాబితా (2020-2029)
| అర్జున అవార్డు | |
|---|---|
| జాతీయ క్రీడలలో అత్యుత్తమ వ్యక్తిగత విజయాలకు పౌర పురస్కారం | |
| Sponsored by | భారత ప్రభుత్వం |
| Established | 1961 |
| మొదటి బహుమతి | 1961 |
| Highlights | |
| మొత్తం ప్రదానం | 62 |
క్రీడలు, క్రీడలలో అత్యుత్తమ పనితీరు కనబరిచినందుకు అర్జున అవార్డ్స్ గా అధికారికంగా పిలువబడే అర్జున అవార్డు, అనేది రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఇండియా క్రీడా గౌరవం. దీనిని యువజన వ్యవహారాలు, క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ ఏటా ప్రదానం చేస్తుంది. 1991-1992లో రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్ రత్నను ప్రవేశపెట్టడానికి ముందు అర్జున పురస్కారం భారతదేశపు అత్యున్నత క్రీడా గౌరవంగా ఉండేది. 2020 నాటికి, ఈ అవార్డులో "అర్జునుడి కాంస్య విగ్రహం, సర్టిఫికేట్, వేడుక దుస్తులు, ₹ 15 లక్షల నగదు బహుమతి (US $ 19,000) ఉన్నాయి."
నామం
[మార్చు]ప్రాచీన భారతదేశపు సంస్కృత ఇతిహాసం మహాభారతంలోని ఒక పాత్రధారి అర్జునుని పేరు మీద ఈ అవార్డుకు ఈ పురస్కారం పెట్టారు. అతను పాండవులలో ఒకడు, కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో, శ్రీకృష్ణుడు అతనికి భగవద్గీత పవిత్ర జ్ఞానాన్ని బోధిస్తూ అతని రథసారథి అవుతాడు. [1] హిందూ పురాణాలలో, అతను కృషి, అంకితభావం, ఏకాగ్రతకు చిహ్నంగా పరిగణించబడ్డాడు. [2]
చరిత్ర
[మార్చు]దేశంలోని అత్యుత్తమ క్రీడాకారులను గౌరవించడానికి 1961లో స్థాపించబడిన ఈ పురస్కారం అనేక సంవత్సరాలుగా అనేక విస్తరణలు, సమీక్షలు, హేతుబద్ధీకరణలకు గురైంది. 1977 లో గుర్తింపు పొందిన అన్ని విభాగాలను చేర్చడానికి ఈ అవార్డును విస్తరించారు, 1995 లో స్వదేశీ ఆటలు, శారీరక వికలాంగుల విభాగాలను ప్రవేశపెట్టారు, 1995 లో జీవితకాల సహకార విభాగాన్ని ప్రవేశపెట్టారు, ఇది 2002 లో ఒక ప్రత్యేక ధ్యాన్ చంద్ అవార్డును సృష్టించడానికి దారితీసింది. 2018 లో తాజా సవరణ ప్రకారం ఒలింపిక్ క్రీడలు, పారాలింపిక్ క్రీడలు, ఆసియా క్రీడలు, కామన్వెల్త్ గేమ్స్, ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్, ప్రపంచ కప్తో పాటు క్రికెట్, ఇండిజెనియస్ గేమ్స్, పారాస్పోర్ట్స్ వంటి ఈవెంట్లలో చేర్చిన విభాగాలకు మాత్రమే ఈ అవార్డును ఇస్తారు. ఇది ఒక సంవత్సరంలో పదిహేను అవార్డులను మాత్రమే ఇవ్వాలని సిఫార్సు చేస్తుంది.
అన్ని ప్రభుత్వ గుర్తింపు పొందిన నేషనల్ స్పోర్ట్స్ ఫెడరేషన్లు, ఇండియన్ ఒలింపిక్ అసోసియేషన్, స్పోర్ట్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (సాయ్), స్పోర్ట్స్ ప్రమోషన్ కంట్రోల్ బోర్డులు, రాష్ట్ర, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల ప్రభుత్వాలు, రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్ రత్న, అర్జున, ధ్యాన్ చంద్, ద్రోణాచార్య అవార్డు గ్రహీతల నుంచి ఈ అవార్డుకు నామినేషన్లు స్వీకరిస్తారు. గ్రహీతలను మంత్రిత్వ శాఖ ఏర్పాటు చేసిన ఒక కమిటీ ఎంపిక చేస్తుంది, అంతర్జాతీయ స్థాయిలో "నాలుగు సంవత్సరాల కాలంలో క్రీడా రంగంలో మంచి పనితీరు" , "నాయకత్వం, క్రీడా నైపుణ్యం , క్రమశిక్షణ లక్షణాలను" చూపించినందుకు గౌరవించబడతారు.
గ్రహీతలు
[మార్చు]2020లో మొత్తం 27 మందికి ఈ అవార్డును ప్రదానం చేశారు. పంతొమ్మిది వేర్వేరు క్రీడలకు చెందిన వ్యక్తులకు ఈ అవార్డు లభించింది, ఇందులో ముగ్గురు షూటింగ్, అథ్లెటిక్స్, బ్యాడ్మింటన్, బాక్సింగ్, క్రికెట్, హాకీ, రెజ్లింగ్ నుండి ఇద్దరు చొప్పున, ఆర్చరీ, బాస్కెట్ బాల్, ఈక్వెస్ట్రియన్, ఫుట్ బాల్, గోల్ఫ్, కబడ్డీ, ఖోఖో, లాన్ టెన్నిస్, రోయింగ్, స్విమ్మింగ్, టేబుల్ టెన్నిస్, శీతాకాలపు క్రీడల నుండి ఒక్కొక్కరు చొప్పున ఉన్నారు. పారాస్పోర్ట్స్ నుండి ముగ్గురు వ్యక్తులకు కూడా అవార్డు లభించింది.
గ్రహీతల జాబితా
[మార్చు]| సంవత్సరం | గ్రహీత | క్రీడ | లింగం |
|---|---|---|---|
| 2020 | సావంత్ అజయ్ అనంత్ | గుర్రపుస్వారీ | పురుషుడు |
| 2020 | అదితి అశోక్ | గోల్ఫ్ | స్త్రీ |
| 2020 | ఆకాశ్ మాలిక్ | రెజ్లింగ్ 55 kg G/R | పురుషుడు |
| 2020 | మను భకర్ | ఎయిర్ గన్ షూటింగ్ | స్త్రీ |
| 2020 | దత్తు బాబన్ భోకనాల్ | రోయింగ్ | పురుషుడు |
| 2020 | విశేష్ భృగువంశీ | బాస్కెట్ బాల్ | పురుషుడు |
| 2020 | లోవ్లినా బోర్గోహైన్ | బాక్సింగ్ | స్త్రీ |
| 2020 | ద్యుతీ చంద్ | అథ్లెటిక్స్ | స్త్రీ |
| 2020 | సౌరభ్ చౌదరి | షూటింగ్ | పురుషుడు |
| 2020 | సందీప్ చౌదరి | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2020 | అతాను దాస్ | విలువిద్య | పురుషుడు |
| 2020 | దీపక్ నివాస్ హుడా | కబడ్డీ | పురుషుడు |
| 2020 | సుయాష్ జాదవ్ | స్విమ్మింగ్ | పురుషుడు |
| 2020 | సందేశ్ జింగాన్ | ఫుట్ బాల్ | పురుషుడు |
| 2020 | దివ్య కక్రాన్ | రెజ్లింగ్ | స్త్రీ |
| 2020 | మనీష్ కౌశిక్ (బాక్సర్) | బాక్సింగ్ | పురుషుడు |
| 2020 | గుర్ ప్రీత్ సింగ్ | రెజ్లింగ్ గ్రీకో-రోమన్ 75 kg | పురుషుడు |
| 2020 | మనీష్ నర్వాల్ | షూటింగ్ | పురుషుడు |
| 2020 | మధురికా పాట్కర్ | టేబుల్ టెన్నిస్ | స్త్రీ |
| 2020 | సాత్విక్ సాయిరాజ్ రంకిరెడ్డి | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2020 | దివిజ్ శరణ్ | లాన్ టెన్నిస్ | పురుషుడు |
| 2020 | దీప్తి శర్మ | క్రికెట్ | స్త్రీ |
| 2020 | ఇషాంత్ శర్మ | క్రికెట్ | పురుషుడు |
| 2020 | చిరాగ్ శెట్టి | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2020 | ఆకాశ్ దీప్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2020 | సారిక కాలే | ఖో ఖో | స్త్రీ |
| 2020 | దీపికా ఠాకూర్ | హాకీ | స్త్రీ |
| 2021 | అర్పిందర్ సింగ్ | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2021 | సిమ్రన్‌జిత్ కౌర్ | బాక్సింగ్ | స్త్రీ |
| 2021 | శిఖర్ ధావన్ | క్రికెట్ | పురుషుడు |
| 2021 | సీఏ భవానీదేవి | ఫెన్సింగ్ | స్త్రీ |
| 2021 | మోనికా మాలిక్ | హాకీ | స్త్రీ |
| 2021 | వందన కటారియా | హాకీ | స్త్రీ |
| 2021 | సందీప్ నర్వాల్ | కబడ్డీ | పురుషుడు |
| 2021 | హిమానీ ఉత్తమ్ పరబ్ | మల్లఖంబ | స్త్రీ |
| 2021 | అభిషేక్ వర్మ | షూటింగ్ | పురుషుడు |
| 2021 | అంకిత రైనా | టెన్నిస్ | స్త్రీ |
| 2021 | దీపక్ పూనియా | రెజ్లర్ | పురుషుడు |
| 2021 | దిల్ప్రీత్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | హర్మాన్ ప్రీత్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | రూపిందర్ పాల్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | సురేందర్ కుమార్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | అమిత్ రోహిత్ దాస్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | బీరేంద్ర లక్రా | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | సుమిత్ వాల్మీకి | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | నీలకంఠ శర్మ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | హార్దిక్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | వివేక్ ప్రసాద్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | గుర్జన్త్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | మన్దీప్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | షంషేర్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | లలిత్ ఉపాధ్యాయ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | వరుణ్ కుమార్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | సిమ్రంజిత్ సింగ్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2021 | యోగేష్ కథునియా | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2021 | నిషద్ కుమార్ | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2021 | ప్రవీణ్ కుమార్(పారా అథ్లెట్) | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2021 | సుహాస్ యతిరాజ్ | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2021 | సింగ్‌రాజ్ అధానా | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2021 | భవీనా పటేల్ | టేబుల్ టెన్నిస్ | స్త్రీ |
| 2021 | హర్విందర్ సింగ్ | విలువిద్య | పురుషుడు |
| 2021 | శరద్ కుమార్(అథ్లెట్) | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2022 | సీమా పునియా | అథ్లెటిక్స్ | స్త్రీ |
| 2022 | ఎల్డోస్ పాల్ | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2022 | అవినాష్ సాబ్లే | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2022 | లక్ష్యసేన్ | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2022 | హెచ్. ఎస్. ప్రణయ్ | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2022 | అమిత్ పంఘల్ | బాక్సింగ్ | పురుషుడు |
| 2022 | నిఖత్ జరీన్ | బాక్సింగ్ | స్త్రీ |
| 2022 | భక్తి కులకర్ణి | చదరంగం | స్త్రీ |
| 2022 | రమేశ్‌బాబు ప్రజ్ఞానంద | చదరంగం | పురుషుడు |
| 2022 | దీప్ గ్రేస్ ఎక్కా | హాకీ | స్త్రీ |
| 2022 | శుశీలా దేవి లిక్మాబం | జూడో | స్త్రీ |
| 2022 | సాక్షి కుమారి | కబడ్డీ | స్త్రీ |
| 2022 | నయన్‌మోని సైకియా | లాన్ బౌల్స్‌ | స్త్రీ |
| 2022 | సాగర్ కైలాస్ ఓవల్కర్ | మల్లఖంబ | పురుషుడు |
| 2022 | ఎలావెనిల్ వలరివన్ | షూటింగ్ | స్త్రీ |
| 2022 | ఓం ప్రకాష్ మిథర్వాల్ | షూటింగ్ | పురుషుడు |
| 2022 | శ్రీజ ఆకుల | టేబుల్ టెన్నిస్ | స్త్రీ |
| 2022 | వికాస్ ఠాకూర్ | వెయిట్ లిఫ్టింగ్ | పురుషుడు |
| 2022 | అన్షు మాలిక్ | రెజ్లింగ్ | స్త్రీ |
| 2022 | సరిత మోర్ | రెజ్లింగ్ | స్త్రీ |
| 2022 | ప్రవీణ్ కుమార్ (వుషు) | వుషు | పురుషుడు |
| 2022 | మానసి గిరిశ్చంద్ర జోషి | బ్యాడ్మింటన్ | స్త్రీ |
| 2022 | తరుణ్ ధిల్లాన్ | బ్యాడ్మింటన్ | పురుషుడు |
| 2022 | స్వప్నిల్ సంజయ్ పాటిల్ | స్విమ్మింగ్ | పురుషుడు |
| 2022 | జెర్లిన్ అనికా | బ్యాడ్మింటన్ | స్త్రీ |
| 2023 | ఒజాస్ ప్రవీణ్ డియోటాలే | విలువిద్య | పురుషుడు |
| 2023 | అదితి స్వామి | విలువిద్య | స్త్రీ |
| 2023 | మురళీ శ్రీశంకర్ | అథ్లెటిక్స్ | పురుషుడు |
| 2023 | పారుల్ చౌదరి | అథ్లెటిక్స్ | స్త్రీ |
| 2023 | మహ్మద్ హుస్సాముద్దీన్ | బాక్సింగ్ | పురుషుడు |
| 2023 | ఆర్. వైశాలి | చదరంగం | స్త్రీ |
| 2023 | మొహమ్మద్ షమీ | క్రికెట్ | పురుషుడు |
| 2023 | అనూష్ అగర్వాలా | గుర్రపుస్వారీ | పురుషుడు |
| 2023 | దివ్యకృతి సింగ్ | గుర్రపుస్వారీ | స్త్రీ |
| 2023 | దీక్షా దాగర్ | గోల్ఫ్ క్రీడాకారిణి | స్త్రీ |
| 2023 | క్రిషన్ పాఠక్ | హాకీ | పురుషుడు |
| 2023 | సుశీల చాను | హాకీ | స్త్రీ |
| 2023 | పవన్ సెహ్రావత్ | కబడ్డీ | పురుషుడు |
| 2023 | రీతూ నేగి | కబడ్డీ | స్త్రీ |
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ The Bhagavad Gita (in ఇంగ్లీష్). 2014-10-26. ISBN 978-0-691-13996-8.
- ↑ "Press Information Bureau". archive.pib.gov.in. Retrieved 2022-11-07.