Jump to content

మైసూర్ రాష్ట్రం

వికీపీడియా నుండి
మైసూర్ రాష్ట్రం
భారతదేశం
←
1947–1973 [[కర్ణాటక|→]]

Coat of arms of మైసూర్ రాష్ట్రం (ప్రస్తుత కర్ణాటక)

Coat of arms

Location of మైసూర్ రాష్ట్రం (ప్రస్తుత కర్ణాటక)
Location of మైసూర్ రాష్ట్రం (ప్రస్తుత కర్ణాటక)
మైసూర్ రాష్ట్రం, 1951
Capital బెంగుళూర్
రాజ్ ప్రముఖ్
 -  1950–1956 జయచామరాజేంద్ర వడియార్
చరిత్ర
 -  మైసూర్ రాజ్యం ఇండియన్ యూనియనులో చేరడం ఆగష్టు 09
 -  కర్ణాటక రాష్ట్రం పేరు మార్చబడింది నవంబరు 01
Today part of భారతదేశం

మైసూర్ రాష్ట్రం, వ్యవహారికంగా పాత మైసూర్ అని అర్థం చేసుకోవాలి. ఇది 1947 నుండి 1956 వరకు భారత డొమినియన్‌గా ఉంది. తదుపరి రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఇండియాలో ఒక రాజకీయ భూభాగం అయింది. మైసూర్ రాజ్యానికి పేరు మార్చడం ద్వారా ఈ రాష్ట్రం ఏర్పడింది. మైసూర్ స్థానంలో బెంగళూరు రాష్ట్ర రాజధానిగా మారింది.[1] 1956లో పార్లమెంటు రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టాన్ని ఆమోదించినప్పుడు,ఆంధ్ర,బొంబాయి, కూర్గ్, హైదరాబాద్, మద్రాస్ రాష్ట్రాల నుండి భూభాగాలను చేర్చడం ద్వారా భారత గణతంత్రంలో భాషా పరంగా సజాతీయ కన్నడ మాట్లాడే రాష్ట్రంగా మారినప్పుడు మైసూర్ రాష్ట్రం గణనీయంగా విస్తరించింది.[2] తరువాత 1973లో దీనికి కర్ణాటక అని పేరు మార్చారు.

చరిత్ర

[మార్చు]

బ్రిటిష్ ఇండియా మూడు అతిపెద్ద సంస్థానాలలో మైసూర్ రాజ్యం ఒకటి. 1947లో బ్రిటన్ నుండి భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత, మహారాజా జయచామరాజేంద్ర వాడియార్ 1947 ఆగస్టు 15న తన రాజ్యాన్ని భారత యూనియన్‌లో విలీనంచేసే ఒప్పందంపై సంతకం చేశారు.పూర్వపు మైసూర్ సంస్థాన భూభాగాలు యూనియన్‌లో ఒక రాష్ట్రంగా పునర్నిర్మించబడ్డాయి.[3]

పునర్వ్యవస్థీకరణ

[మార్చు]

1956ల భారత ప్రభుత్వం భాగస్వామ్య భాష సూత్రం ఆధారంగా ప్రాంతీయ సరిహద్దుల సమగ్ర పునర్వ్యవస్థీకరణను అమలు చేసింది.1956 నవంబరు 1న రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం ఫలితంగా, కన్నడ మాట్లాడే బెల్గాం జిల్లాలు (బిజాపూర్, ధార్వాడ్, ఉత్తర కెనరా మినహా) ముంబై నుండి మైసూరుకు బదిలీ చేయబడ్డాయి.[4] బళ్లారి ఆంధ్ర నుండి బదిలీ చేయబడింది. దక్షిణ కెనరా మద్రాసు నుండి, కొప్పల్, రాయచూర్, కలబురగ, బీదర్ జిల్లాలు హైదరాబాద్ నుండి బదిలీ చేయబడ్డాయి. అలాగే చిన్న కూర్గ్ రాష్ట్రం విలీనం చేయబడి,మైసూరులో ఒక జిల్లాగా మారింది.[5][6] 1973 నవంబరు 1న ఈ రాష్ట్రాన్ని కర్ణాటక అని మార్చారు.[7]

  • Map of southern India before the reorganisation of 1956 with the blue outline of the expanded Mysore State (after 1956)
    సైన్స్ శాస్త్రం పుస్తకం 1956 పరిశోధనలుయోకిక్ మ్యాప (1956)
  • Unified Mysore State
    మైసర్ట్ రైటింగ్

మైసూరు మహారాజు

[మార్చు]
సంఖ్య చిత్తరువు పేరు. పదవీకాలం వ్యవధి ఎంపిక చేసిన మాజీ కార్యాలయం
1 జయచామరాజేంద్ర వాడియార్ 1947 ఆగస్టు 15 1950 జనవరి 25 2 సంవత్సరాలు, 163 రోజులు మైసూరు యువరాజు

మైసూరు రాజప్రముఖ్

[మార్చు]
సంఖ్య చిత్తరువు పేరు. పదవీకాలం వ్యవధి ఎంపిక చేసిన మాజీ కార్యాలయం
1 జయచామరాజేంద్ర వాడియార్ 1950 జనవరి 26 1956 అక్టోబరు 31 6 సంవత్సరాలు, 279 రోజులు మైసూరు మహారాజు

మైసూరు గవర్నర్లు

[మార్చు]
సంఖ్య చిత్తరువు పేరు పదవీకాలం వ్యవధి ఎంపిక చేసిన మాజీ కార్యాలయం
1 జయచామరాజేంద్ర వాడియార్ 1956 నవంబరు 1 1964 మే 4 7 సంవత్సరాలు, 185 రోజులు మైసూరు మహారాజు, మైసూరు రాజప్రముఖ్
2 ఎస్. ఎం. శ్రీనాగేష్ 1964 మే 4 1965 ఏప్రిల్ 2 333 రోజులు ఆర్మీ స్టాఫ్ చీఫ్
3 వి. వి. గిరి 1965 ఏప్రిల్ 2 1967 మే 13 2 సంవత్సరాలు, 41 రోజులు భారతదేశానికి నాలుగో రాష్ట్రపతిభారత రాష్ట్రపతి
4 గోపాల్ స్వరూప్ పాఠక్ 1967 మే 13 1969 ఆగస్టు 30 2 సంవత్సరాలు, 109 రోజులు భారతదేశానికి నాల్గవ ఉపరాష్ట్రపతి భారత ఉపరాష్ట్రపతి
-  – జస్టిస్ ఎ. ఆర్. సోమనాథ్ అయ్యర్ (యాక్టింగ్) 1969 ఆగస్టు 30 1969 అక్టోబరు 23 54 రోజులు కర్ణాటక హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి
5 ధర్మ వీర 1970 అక్టోబరు 23 1972 ఫిబ్రవరి 1 1 సంవత్సరం, 101 రోజులు పంజాబ్, హర్యానా, పశ్చిమ బెంగాల్ గవర్నర్
6 మోహన్ లాల్ సుఖడియా 1972 ఫిబ్రవరి 1 1976 అక్టోబరు 31 4 సంవత్సరాలు, 273 రోజులు రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రి, యునైటెడ్ ఆంధ్రప్రదేశ్, తమిళనాడు గవర్నర్

మైసూరు రాష్ట్ర ప్రధాన మంత్రులు

[మార్చు]
సంఖ్య [a] చిత్తరువు పేరు. నియోజకవర్గం పదవీకాలం [8]
 అసెంబ్లీ[9]
(ఎన్నికలు) 		పార్టీ[b]
1 కె. చెంగలరాయ రెడ్డి వర్తించదు 1947 అక్టోబరు 25 1950 జనవరి 26 2 సంవత్సరాలు, 93 రోజులు ఇంకా ఏర్పాటు కాలేదు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్

మైసూరు రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రులు

[మార్చు]
సంఖ్య[c] చిత్తరువు పేరు. నియోజకవర్గ పదవీకాలం [8]
 అసెంబ్లీ[9]
(ఎన్నికలు) 		పార్టీ[d]
1 కె. చెంగలరాయ రెడ్డి వర్తించదు 1950 జనవరి 26 1952 మార్చి 30 2 సంవత్సరాలు, 64 రోజులు ఏర్పాటు కాలేదు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
2 కెంగల్ హనుమంతయ్య రామనగర 1952 మార్చి 30 1956 ఆగస్టు 19 4 సంవత్సరాలు, 142 రోజులు 1వ (1952 ఎన్నికలు)...
(1952 ఎన్నికలు) కొనసాగింది.
3 కదిదల్ మంజప్ప తీర్థహళ్లి 1956 ఆగస్టు 19 1956 అక్టోబరు 31 73 రోజులు
మైసూరు ముఖ్యమంత్రి (రాష్ట్ర పునర్వ్యవస్థీకరణ తరువాత)[e]
4
ఎస్. నిజలింగప్ప మొలకల్మురు 1956 నవంబరు 1 1958 మే 16 1 సంవత్సరం, 197 రోజులు కొనసాగింపు 1 వ (1952)

భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
2వ (1957)
5 బి. డి. జట్టి జమ్ఖండి 1958 మే 16 1962 మార్చి 14 3 సంవత్సరాలు, 302 రోజులు
6 ఎస్. ఆర్. కాంతి హంగుడ్. 1962 మార్చి 14 1962 జూన్ 21 99 రోజులు 3వ (1962)
(4)
ఎస్. నిజలింగప్ప షిగగావ్ 1962 జూన్ 21 1968 మే 29 5 సంవత్సరాలు, 343 రోజులు
బాగల్కోట్[11] 4వ (1967)
7 వీరేంద్ర పాటిల్ చించోళి 1968 మే 29 1971 మార్చి 18 2 సంవత్సరాలు, 293 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఒ
- అని.
ఖాళీ (రాష్ట్రపతి పాలన)
వర్తించదు 1971 మార్చి 19 1972 మార్చి 20 1 సంవత్సరం, 1 రోజు రద్దు అయింది వర్తించదు

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ "States of India since 1947". World Statesman. Archived from the original on 1 July 2014. Retrieved 9 July 2014.
  2. ↑ "Rajyotsava: The hows and whys of Karnataka". Bangalore Mirror.
  3. ↑ Sadasivan, S. N. (2005). Political and administrative integration of princely states By S. N. Sadasivan. Mittal Publications. ISBN 9788170999683.
  4. ↑ "States Reorganization Act 1956". Commonwealth Legal Information Institute. Archived from the original on 25 July 2011. Retrieved 1 July 2008.
  5. ↑ "Google Books". books.google.com.
  6. ↑ Ramaswamy, Harish (1 June 2007). Karnataka Government and Politics. Concept Publishing Company. ISBN 9788180693977 – via Google Books.
  7. ↑ Ninan, Prem Paul (2005-11-01). "History in the making". Deccan Herald. Archived from the original on 2015-12-22. Retrieved 2020-07-31.
  8. ↑ 8.0 8.1 Chief Ministers of Karnataka since 1947. Karnataka Legislative Assembly. Archived on 6 December 2016.
  9. ↑ 9.0 9.1 Assemblies from 1952. Karnataka Legislative Assembly. Archived on 6 December 2016.
  10. ↑ M. S. Prabhakara. "New names for old". The Hindu. 24 July 2007.
  11. ↑ kla.kar.nic.in http://kla.kar.nic.in/assembly/member/3assemblymemberslist.htm. Retrieved 2021-11-06. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

గమనికలు

[మార్చు]
  1. ↑ A parenthetical number indicates that the incumbent has previously held office.
  2. ↑ This column only names the chief minister's party. The state government he headed may have been a complex coalition of several parties and independents; these are not listed here.
  3. ↑ A parenthetical number indicates that the incumbent has previously held office.
  4. ↑ This column only names the chief minister's party. The state government he headed may have been a complex coalition of several parties and independents; these are not listed here.
  5. ↑ On 1 November 1956, via the States Reorganisation Act, Mysore State was significantly expanded along linguistic lines. The Kannada-speaking districts of Bombay, Hyderabad and Madras states, as well as the entirety of Coorg, were added to it.[10]
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=మైసూర్_రాష్ట్రం&oldid=4356295" నుండి వెలికితీశారు