కాడ్మియం

కాడ్మియం,  ₄₈Cd

సాధారణ ధర్మములు
ఉచ్ఛారణ	/ˈkædmiəm/ ​(KAD-mee-əm)
కనిపించే తీరు	silvery bluish-gray metallic
ప్రామాణిక అణు భారం (Ar, standard)	112.414(4)
ఆవర్తన పట్టికలో కాడ్మియం
Zn ↑ Cd ↓ Hg వెండి ← కాడ్మియం → ఇండియం
పరమాణు సంఖ్య (Z)	48
గ్రూపు	గ్రూపు 12
పీరియడ్	పీరియడ్ 5
బ్లాకు	d-బ్లాకు
ఎలక్ట్రాన్ విన్యాసం	[Kr] 4d10 5s2
ప్రతీ కక్ష్యలో ఎలక్ట్రానులు	2, 8, 18, 18, 2
భౌతిక ధర్మములు
STP వద్ద స్థితి	solid
ద్రవీభవన స్థానం	594.22 K ​(321.07 °C, ​609.93 °F)
మరుగు స్థానం	1040 K ​(767 °C, ​1413 °F)
సాంద్రత (గ.ఉ వద్ద)	8.65 g/cm3
(ద్ర.స్థా వద్ద) ద్రవస్థితిలో ఉన్నప్పుడు	7.996 g/cm3
ద్రవీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ ఫ్యూజన్)	6.21 kJ/mol
భాష్పీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ వేపొరైజేషన్)	99.87 kJ/mol
మోలార్ హీట్ కెపాసిటీ	26.020 J/(mol·K)
భాష్ప పీడనం P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 530 583 654 745 867 1040
పరమాణు ధర్మములు
ఆక్సీకరణ స్థితులు	2, 1 (mildly basic oxide)
ఋణవిద్యుదాత్మకత	Pauling scale: 1.69
పరమాణు వ్యాసార్థం	empirical: 151 pm
సమయోజనీయ వ్యాసార్థం	144±9 pm
వాండర్‌వాల్ వ్యాసార్థం	158 pm
వర్ణపట రేఖలు
ఇతరములు
స్ఫటిక నిర్మాణం	​హెక్సాగోనల్ క్లోజ్-పాక్‌డ్ (hcp)
Speed of sound thin rod	2310 m/s (at 20 °C)
ఉష్ణ వ్యాకోచం	30.8 µm/(m·K) (at 25 °C)
ఉష్ణ వాహకత	96.6 W/(m·K)
విద్యుత్ విశిష్ట నిరోధం	(22 °C) 72.7 n Ω·m
అయస్కాంత క్రమం	diamagnetic
యంగ్ గుణకం	50 GPa
షేర్ గుణకం	19 GPa
బల్క్ గుణకం	42 GPa
పాయిసన్ నిష్పత్తి	0.30
మోహ్స్ కఠినత్వం	2.0
బ్రినెల్ కఠినత్వం	203 MPa
CAS సంఖ్య	7440-43-9
చరిత్ర
ఆవిష్కరణ	Karl Samuel Leberecht Hermann and Friedrich Stromeyer (1817)
మొదటి సారి వేరుపరచుట	Karl Samuel Leberecht Hermann and Friedrich Stromeyer (1817)
పేరు పెట్టిన వారు	Friedrich Stromeyer (1817)
కాడ్మియం ముఖ్య ఐసోటోపులు
ఐసో­టోప్ లభ్యత అర్థ­జీవిత­కాలం (t1/2) విఘ­టనం లబ్దం 106Cd 1.25% >4.1×1020 y (β+β+) 2.770 106Pd 107Cd syn 6.5 h ε 1.417 107Ag 108Cd 0.89% >4.1×1017 y (β+β+) 0.272 108Pd 109Cd syn 462.6 d ε 0.214 109Ag 110Cd 12.49% - (SF) <22.486 111Cd 12.8% - (SF) <21.883 112Cd 24.13% - (SF) <20.733 113Cd 12.22% 7.7×1015 y β− 0.316 113In 113mCd syn 14.1 y β− 0.580 113In IT 0.264 113Cd 114Cd 28.73% >6.4×1018 y (β−β−) 0.540 114Sn 115Cd syn 53.46 h β− 1.446 115In 116Cd 7.49% 3.1×1019 y β−β− 2.809 116Sn
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed

కాడ్మియం ఒక మూలకం. దీని రసాయన హ్రస్వనామం Cd. దీని పరమాణు సంఖ్య 48. ఇది లేత నీలం రంగులో ఉండే మెత్తటి లోహము. ఇది కాసింత మెత్తగా, లేత పసుపుపచ్చ రంగులో ఉండే లోహం కనుక ఆవర్తన పట్టికలో 12 వ గుంపులోని యశదం (zinc),, పాదరసం (mercury) లను పోలి ఉంటుంది.

జింక్ ఖనిజాలతో పాటు కాడ్మియం ఒక ఉపలబ్ధిగా దొరుకుతుంది. కాడ్మియంని అనేక సందర్భాలలో ఉపయోగిస్తున్నారు. ఉదాహరణకి తుప్పు పట్టని ఉక్కు తయారీలోనూ, ప్లాస్టిక్ సామానుల రంగులు స్థిరీకరించేందుకు, రంగురంగుల గాజు సామాను చెయ్యడంలోనూ కాడ్మియం వాడుక ఎక్కువగా ఉంది. కాని ఇటీవల కాలంలో కొన్ని దుష్ప్రభావాల కారణంగా దీని వాడకం తగ్గుతోంది. ఐరోపాలో దీనిని ప్రమాదకర పదార్థాల జాబితాలో వెయ్యడం కూడా జరిగింది.) ఇటీవల నికెల్-కేడ్మియం బేటరీల వాడుక తగ్గించి ఆ స్థానంలో నికెల్-మెటల్ హైడ్రైడ్ బేటరీలని కాని, లిథియం-అయాన్ బేటరీలని కాని వాడుతున్నారు.

జింక్ వలె, ఇది దాని కాంపౌండ్స్ అత్యంతలో ఆక్సీకరణ స్టేట్ +2 ఇష్టపడతాడు, పాదరసం వంటి అది మార్పు లోహాలు పోలిస్తే తక్కువ ద్రవీభవన చూపిస్తుంది. కాడ్మియం, దాని కొంజీనిర్స్ ఎప్పుడూ వారు పాక్షికంగా మౌలిక లేదా సాధారణ ఆక్సీకరణ స్టేట్ ల్లో d లేదా f ఎలక్ట్రాన్ పెంకులు నిండి లేదు, మార్పు లోహాలు పరిగణించరు. భూపటలంపై కాడ్మియం యొక్క సగటు ఏకాగ్రత మిలియన్ (ppm) 0.1, 0.5 భాగాల మధ్య ఉంది. ఇది జింక్ కార్బోనేట్ లో స్వచ్ఛరహితమైన దాన్ని వంటిది, జర్మనీలో ఇద్దరు, స్తోమెయర్, హెర్మన్ వెంటవెంటనే 1817లో కనుగొన్నారు.