గాంబియా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
||
| పంక్తి 60: | పంక్తి 60: | ||
}} |
}} |
||
'''గాంబియా''' (ఆంగ్లం : '''The Gambia''') <ref>Gambia changed its name to "The Gambia" because Americans were allegedly confusing Gambia with [[Zambia]]. Little evidence for this alleged confusion was ever offered. The presence of the "The" would somehow rectify this confusion.{{Fact|date=May 2009}}</ref> అధికారిక నామం "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ద గాంబియా", సాధారణంగా ''గాంబియా'' అని పిలువబడుతుంది. పశ్చిమ [[ఆఫ్రికా]] లోని ఒక దేశం. ప్రధాన ఆఫ్రికాలోని ఒక చిన్న దేశం. ఈ దేశం చుట్టూ ఉత్తరాన, తూర్పున మరియు దక్షిణాన [[సెనెగల్]] వ్యాపించి యున్నది. |
'''గాంబియా''' (ఆంగ్లం : '''The Gambia''') <ref>Gambia changed its name to "The Gambia" because Americans were allegedly confusing Gambia with [[Zambia]]. Little evidence for this alleged confusion was ever offered. The presence of the "The" would somehow rectify this confusion.{{Fact|date=May 2009}}</ref> అధికారిక నామం "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ద గాంబియా", సాధారణంగా ''గాంబియా'' అని పిలువబడుతుంది. పశ్చిమ [[ఆఫ్రికా]] లోని ఒక దేశం. ప్రధాన ఆఫ్రికాలోని ఒక చిన్న దేశం. ఈ దేశం చుట్టూ ఉత్తరాన, తూర్పున మరియు దక్షిణాన [[సెనెగల్]] వ్యాపించి యున్నది. దేశ పశ్చిమతీరంలో [[అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం]] ఉంది. దీని రాజధాని [[:en:Banjul|బంజుల్]].<ref name="Hoare">Hoare, Ben. (2002) ''The Kingfisher A-Z Encyclopedia'', Kingfisher Publications. p. 11. {{ISBN|0-7534-5569-2}}.</ref> |
||
గాంబియా దేశం గాంబియా నదికి ఇరువైపులా ఉంది. గాంబియా నది దేశం మద్యలో ప్రవహించి అట్లాంటికు మహాసముద్రంలోకి సంగమిస్తుంది. 2013 ఏప్రెలు గణాంకాల ఆధారంగా దేశజనసంఖ్య 18,57,181, వైశాల్యం 10,689 చదరపు కిలోమీటర్లు (4,127 చ.మై) ఉంది. బంజులు గాంబియా రాజధానిగా ఉంది. సెరెకుండా, బ్రికమా అతిపెద్ద నగరాలుగా ఉన్నాయి. |
|||
'''The Gambia''' ({{IPAc-en|audio=En-us-Gambia.ogg|ˈ|ɡ|æ|m|b|i|ə}}), officially the '''Republic of The Gambia''', is a country in [[West Africa]] that is almost entirely surrounded by [[Senegal]] with the exception of its western coastline along the [[Atlantic Ocean]]. It is the smallest country within mainland [[Africa]].<ref name="Hoare">Hoare, Ben. (2002) ''The Kingfisher A-Z Encyclopedia'', Kingfisher Publications. p. 11. {{ISBN|0-7534-5569-2}}.</ref> |
|||
గంబియా అనేక ఇతర పశ్చిమ ఆఫ్రికా దేశాలలాగా బానిసవాణిజ్య చారిత్రక మూలాలను కలిగి ఉంది. మొదటగా పోర్చుగీసు వారు గాంబియా నదీతీరంలో ఒక కాలనీని స్థాపించడానికి ఈ ప్రాంతం కీలక అంశంగా ఉంది. పోర్చుగీసువారు ఈ ప్రాంతానికి గాంబియా అని నామకరణం చేసారు. 1765 మే 25 న <ref>Hughes, Arnold (2008) ''Historical Dictionary of the Gambia''. Scarecrow Press. p. xx. {{ISBN|0810862603}}.</ref> గాంబియా బ్రిటీషు ప్రభుత్వం అధికారికంగా నియంత్రణను తీసుకున్న తరువాత గాంబియా సామ్రాజ్యంలో భాగంగా మారింది. తరువాత బ్రిటిషు సెనెగాంబియా స్థావరాన్ని స్థాపించింది. 1965 లో గాంబియాకు " దాదా జవరా " నాయకత్వంలో స్వాతంత్ర్యం పొందింది. 1994 లో యహ్యా జమ్మే అధికారాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని అధికారాన్ని హస్థగతం చేసుకుని దాదా జవరాను అధికారం నుండి తొలగించారు. 2016 డిసెంబరు ఎన్నికలలో జమ్మేను ఓడించిన అదామా బారో జనవరి 2017 లో గాంబియా మూడవ అధ్యక్షుడు అయ్యాడు.<ref name=Wiseman>Wiseman, John A. (2004) [https://books.google.com/books?id=jj4J-AXGDaQC&lpg=PA456 Africa South of the Sahara 2004 (33rd edition): The Gambia: Recent History], Europa Publications Ltd. p. 456.</ref> జమ్మీ మొదట ఫలితాలను అంగీకరించి తరువాత నిరాకరించాడు. ఇది గాంబియాలో రాజ్యాంగ సంక్షోభం తలెత్తడానికి కారణం అయింది. పశ్చిమ ఆఫ్రికా దేశాల ఆర్థిక సమాజం సైనిక జోక్యం ఆయన బహిష్కరణకు దారితీసింది.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2017/jan/21/anxious-gambians-await-former-president-yahya-jammeh-departure|title=Yahya Jammeh leaves the Gambia after 22 years of rule|last=Maclean|first=Ruth|date=21 January 2017|work=The Guardian|access-date=17 May 2017|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref><ref name="Agrees">{{Cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/01/gambia-yahya-jammeh-agrees-step-170120184330091.html|title=Gambia's Yayah Jammeh confirms he will step down|last=|first=|date=20 January 2017|website=Al Jazeera|publisher=|access-date=21 January 2017}}</ref><ref>{{cite news |
|||
The Gambia is situated on either side of the [[Gambia River]], the nation's namesake, which flows through the centre of The Gambia and empties into the Atlantic Ocean. It has an area of {{convert|10689|km²|sqmi}} with a population of 1,857,181 as of the April 2013 census. [[Banjul]] is the Gambian capital and the largest cities are [[Serekunda]] and [[Brikama]]. |
|||
The Gambia shares historical roots with many other West African nations in the [[slave trade]], which was the key factor in the placing and keeping of a colony on the [[Gambia River]], first by the [[Portugal|Portuguese]], during which era it was known as ''A Gâmbia''. Later, on 25 May 1765,<ref>Hughes, Arnold (2008) ''Historical Dictionary of the Gambia''. Scarecrow Press. p. xx. {{ISBN|0810862603}}.</ref> The Gambia was made a part of the [[British Empire]] when the government formally assumed control, establishing the [[Gambia Colony and Protectorate|Province of Senegambia]]. In 1965, The Gambia gained independence under the leadership of [[Dawda Jawara]], who ruled until [[Yahya Jammeh]] seized power in a [[1994 Gambian coup d'état|bloodless 1994 coup]]. [[Adama Barrow]] became The Gambia's third president in January 2017, after defeating Jammeh in [[Gambian presidential election, 2016|December 2016 elections]].<ref name=Wiseman>Wiseman, John A. (2004) [https://books.google.com/books?id=jj4J-AXGDaQC&lpg=PA456 Africa South of the Sahara 2004 (33rd edition): The Gambia: Recent History], Europa Publications Ltd. p. 456.</ref> Jammeh initially accepted the results, then refused to accept them, which triggered a [[2016–2017 Gambian constitutional crisis|constitutional crisis]] and [[ECOWAS military intervention in the Gambia|military intervention]] by the [[Economic Community of West African States]], resulting in his exile.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2017/jan/21/anxious-gambians-await-former-president-yahya-jammeh-departure|title=Yahya Jammeh leaves the Gambia after 22 years of rule|last=Maclean|first=Ruth|date=21 January 2017|work=The Guardian|access-date=17 May 2017|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref><ref name="Agrees">{{Cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/01/gambia-yahya-jammeh-agrees-step-170120184330091.html|title=Gambia's Yayah Jammeh confirms he will step down|last=|first=|date=20 January 2017|website=Al Jazeera|publisher=|access-date=21 January 2017}}</ref><ref>{{cite news |
|||
| last =Ramsay |
| last =Ramsay |
||
| first =Stuart |
| first =Stuart |
||
| పంక్తి 78: | పంక్తి 76: | ||
| url =https://uk.news.yahoo.com/former-gambia-leader-yahya-jammeh-preparing-leave-country-205300165.html |
| url =https://uk.news.yahoo.com/former-gambia-leader-yahya-jammeh-preparing-leave-country-205300165.html |
||
| accessdate =23 January 2017 }}</ref> |
| accessdate =23 January 2017 }}</ref> |
||
గాంబియా ఆర్ధికవ్యవస్థ వ్యవసాయం, చేపలు పట్టడం, ముఖ్యంగా, పర్యాటక రంగం మీద ఆధారితమై ఉంది. 2015 లో జనాభాలో 48.6% పేదరికంలో నివసించారు.<ref name="World Bank Overview">{{cite web|url=http://www.worldbank.org/en/country/gambia/overview|title=The Gambia overview|publisher=World Bank|accessdate=5 July 2018}}</ref> గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పేదప్రజలు మరింత అధికంగా ఉన్నారు. గ్రామాలలో జనాభాలో అత్యధికంగా పేదలు (దాదాపు 70%) ఉన్నారు.<ref name="World Bank Overview"/> |
|||
The Gambia's economy is dominated by farming, fishing and, especially, tourism. In 2015, 48.6% of the population lived in poverty.<ref name="World Bank Overview">{{cite web|url=http://www.worldbank.org/en/country/gambia/overview|title=The Gambia overview|publisher=World Bank|accessdate=5 July 2018}}</ref> In rural areas poverty is even more widespread with a higher proportion of the population being poor (almost 70%).<ref name="World Bank Overview"/> |
|||
02:32, 4 మార్చి 2019 నాటి కూర్పు
రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ది గాంబియా |
||||
|---|---|---|---|---|
|
||||
| నినాదం "Progress, Peace, Prosperity" |
||||
| జాతీయగీతం For The Gambia Our Homeland |
||||
 |
||||
| రాజధాని | బంజుల్ 13°28′N 16°36′W / 13.467°N 16.600°W | |||
| అతి పెద్ద నగరం | సెర్రెకుండ | |||
| అధికార భాషలు | ఆంగ్లం | |||
| ప్రజానామము | గాంబియన్ | |||
| ప్రభుత్వం | రిపబ్లిక్కు | |||
| - | President | Yahya A.J.J. Jammeh[1] | ||
| Independence | ||||
| - | from the UK | February 18 1965 | ||
| - | Republic declared | April 24 1970 | ||
| - | జలాలు (%) | 11.5 | ||
| జనాభా | ||||
| - | 2007 United Nation అంచనా | 1,700,000 (146వది) | ||
| జీడీపీ (PPP) | 2008 అంచనా | |||
| - | మొత్తం | $2.264 billion[2] | ||
| - | తలసరి | $1,389[2] | ||
| జీడీపీ (nominal) | 2008 అంచనా | |||
| - | మొత్తం | $808 million[2] | ||
| - | తలసరి | $495[2] | ||
| జినీ? (1998) | 50.2 (high) | |||
| మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2006) |  0.471 (low) (160వది) |
|||
| కరెన్సీ | Dalasi (GMD) |
|||
| కాలాంశం | GMT | |||
| ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .gm | |||
| కాలింగ్ కోడ్ | +220 | |||
గాంబియా (ఆంగ్లం : The Gambia) [3] అధికారిక నామం "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ద గాంబియా", సాధారణంగా గాంబియా అని పిలువబడుతుంది. పశ్చిమ ఆఫ్రికా లోని ఒక దేశం. ప్రధాన ఆఫ్రికాలోని ఒక చిన్న దేశం. ఈ దేశం చుట్టూ ఉత్తరాన, తూర్పున మరియు దక్షిణాన సెనెగల్ వ్యాపించి యున్నది. దేశ పశ్చిమతీరంలో అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం ఉంది. దీని రాజధాని బంజుల్.[4]
గాంబియా దేశం గాంబియా నదికి ఇరువైపులా ఉంది. గాంబియా నది దేశం మద్యలో ప్రవహించి అట్లాంటికు మహాసముద్రంలోకి సంగమిస్తుంది. 2013 ఏప్రెలు గణాంకాల ఆధారంగా దేశజనసంఖ్య 18,57,181, వైశాల్యం 10,689 చదరపు కిలోమీటర్లు (4,127 చ.మై) ఉంది. బంజులు గాంబియా రాజధానిగా ఉంది. సెరెకుండా, బ్రికమా అతిపెద్ద నగరాలుగా ఉన్నాయి.
గంబియా అనేక ఇతర పశ్చిమ ఆఫ్రికా దేశాలలాగా బానిసవాణిజ్య చారిత్రక మూలాలను కలిగి ఉంది. మొదటగా పోర్చుగీసు వారు గాంబియా నదీతీరంలో ఒక కాలనీని స్థాపించడానికి ఈ ప్రాంతం కీలక అంశంగా ఉంది. పోర్చుగీసువారు ఈ ప్రాంతానికి గాంబియా అని నామకరణం చేసారు. 1765 మే 25 న [5] గాంబియా బ్రిటీషు ప్రభుత్వం అధికారికంగా నియంత్రణను తీసుకున్న తరువాత గాంబియా సామ్రాజ్యంలో భాగంగా మారింది. తరువాత బ్రిటిషు సెనెగాంబియా స్థావరాన్ని స్థాపించింది. 1965 లో గాంబియాకు " దాదా జవరా " నాయకత్వంలో స్వాతంత్ర్యం పొందింది. 1994 లో యహ్యా జమ్మే అధికారాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని అధికారాన్ని హస్థగతం చేసుకుని దాదా జవరాను అధికారం నుండి తొలగించారు. 2016 డిసెంబరు ఎన్నికలలో జమ్మేను ఓడించిన అదామా బారో జనవరి 2017 లో గాంబియా మూడవ అధ్యక్షుడు అయ్యాడు.[6] జమ్మీ మొదట ఫలితాలను అంగీకరించి తరువాత నిరాకరించాడు. ఇది గాంబియాలో రాజ్యాంగ సంక్షోభం తలెత్తడానికి కారణం అయింది. పశ్చిమ ఆఫ్రికా దేశాల ఆర్థిక సమాజం సైనిక జోక్యం ఆయన బహిష్కరణకు దారితీసింది.[7][8][9] గాంబియా ఆర్ధికవ్యవస్థ వ్యవసాయం, చేపలు పట్టడం, ముఖ్యంగా, పర్యాటక రంగం మీద ఆధారితమై ఉంది. 2015 లో జనాభాలో 48.6% పేదరికంలో నివసించారు.[10] గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పేదప్రజలు మరింత అధికంగా ఉన్నారు. గ్రామాలలో జనాభాలో అత్యధికంగా పేదలు (దాదాపు 70%) ఉన్నారు.[10]
బయటి లింకులు
ఆఫ్రికా దేశాలు | ||
|---|---|---|
| స్వతంత్ర దేశాలు | అల్జీరియా · అంగోలా · బెనిన్ · బోత్సువానా · బర్కీనా ఫాసో · బురుండి · కామెరూన్ · కేప్ వర్దె · సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్ · చాద్ · కొమొరోస్ · కాంగో గణతంత్ర రిపబ్లిక్ · కాంగో రిపబ్లిక్ · ఐవరీ కోస్ట్ · జిబూటి · ఈజిప్ట్ · ఈక్వటోరియల్ గ్వినియా · ఎరిత్రియా · ఇథియోపియా · గబాన్ · గాంబియా · ఘనా · గినియా · గినియా-బిస్సావు · కెన్యా · లెసోతో · లైబీరియా · లిబ్యా · మడగాస్కర్ · మలావి · మాలి(ఆఫ్రికా) · మౌరిటానియ · మారిషస్ · మొరాకో · మొజాంబిక్ · నమీబియా · నైజర్ · నైజీరియా · రువాండా · సావొ టోమె, ప్రిన్సిపె · సెనెగల్ · సేచెల్లిస్ · సియెర్రా లియోనె · సొమాలియా · దక్షిణ ఆఫ్రికా · సూడాన్ · దక్షిణ సూడాన్ · టాంజానియా · టోగో · ట్యునీషియా · ఉగాండా · జాంబియా · జింబాబ్వే · స్వాజీల్యాండ్ |  |
| వేరే దేశాల పాలనలో | కానరీ దీవులు · క్యుటా, మెలిల్లా · మదీరా దీవులు · మయొట్టె · రీయూనియన్ · సెయింట్ హెలినా | |
[[wiktionary:Special:Search/{{{1}}}|నిఘంటువు]] విక్షనరీ నుండి
[[wikibooks:Special:Search/{{{1}}}|పాఠ్యపుస్తకాలు]] వికీ పుస్తకాల నుండి
[[wikiquote:Special:Search/{{{1}}}|ఉదాహరణలు]] వికికోట్ నుండి
[[wikisource:Special:Search/{{{1}}}|వికీసోర్సు నుండి]] వికీసోర్సు నుండి
[[commons:Special:Search/{{{1}}}|చిత్రాలు, మీడియా]] చిత్రాలు, మీడియా నుండి
[[wikinews:Special:Search/{{{1}}}|వార్తా కథనాలు]] వికీ వార్తల నుండి
- ప్రభుత్వం
- ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని
<ref>ట్యాగు;backgroundnoteఅనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "The Gambia". International Monetary Fund. Retrieved 2009-04-22.
- ↑ Gambia changed its name to "The Gambia" because Americans were allegedly confusing Gambia with Zambia. Little evidence for this alleged confusion was ever offered. The presence of the "The" would somehow rectify this confusion.[ఆధారం చూపాలి]
- ↑ Hoare, Ben. (2002) The Kingfisher A-Z Encyclopedia, Kingfisher Publications. p. 11. ISBN 0-7534-5569-2.
- ↑ Hughes, Arnold (2008) Historical Dictionary of the Gambia. Scarecrow Press. p. xx. ISBN 0810862603.
- ↑ Wiseman, John A. (2004) Africa South of the Sahara 2004 (33rd edition): The Gambia: Recent History, Europa Publications Ltd. p. 456.
- ↑ Maclean, Ruth (21 January 2017). "Yahya Jammeh leaves the Gambia after 22 years of rule". The Guardian (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0261-3077. Retrieved 17 May 2017.
- ↑ "Gambia's Yayah Jammeh confirms he will step down". Al Jazeera. 20 January 2017. Retrieved 21 January 2017.
- ↑ Ramsay, Stuart (22 January 2017). "Former Gambia leader Yahya Jammeh flies into political exile" (in English). Sky News. Retrieved 23 January 2017.
{{cite news}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help)CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ 10.0 10.1 "The Gambia overview". World Bank. Retrieved 5 July 2018.