జయలలిత

జె. జయలలిత
J Jayalalitha
ஜெ. ஜெயலலிதா
	జె. జయలలిత; J Jayalalitha; ஜெ. ஜெயலலிதா
	;
16th
	పదవీ కాలం; 16 మే 2011 – 28 సెప్టెంబెర్ 2014
ముందు	ఎం.కరుణానిధి
తరువాత	ఓ. పన్నీర్‌సెల్వం
నియోజకవర్గం	శ్రీరంగం
14th తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి
	పదవీ కాలం; 2 మార్చి 2002 – 12 మే 2006
ముందు	ఓ.పన్నీర్‌సెల్వం
తరువాత	ఎం.కరుణానిధి
నియోజకవర్గం	ఆండిపట్టి
	తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి (క్వాషెద్)
	పదవీ కాలం; 14 మే 2001 – 21 సెప్టెంబర్ 2001
ముందు	ఎం.కరుణానిధి
తరువాత	ఓ.పన్నీర్‌సెల్వం
నియోజకవర్గం	పోటీ చేయలేదు
11th తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి
	పదవీ కాలం; 24 జూన్ 1991 – 12 మే 1996
ముందు	రాష్టపతి పరిపాలన
తరువాత	ఎం.కరుణానిధి
నియోజకవర్గం	బర్గూర్
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం	1948 ఫిబ్రవరి 24; మైసూర్,; భారత దేశం
మరణం	05 డిసెంబర్, 2016; చెన్నై, తమిళనాడు
రాజకీయ పార్టీ	ఎ.ఐ.ఎ.డి.ఎమ్.కె.
నివాసం	పోయస్ గార్డెన్,; చెన్నై,; భారత దేశం
మతం	హిందూ మతము

జయలలిత పేరుతో ఇతర వ్యాసాలున్నాయి. వాటి లింకుల కోసం జయలలిత (అయోమయ నివృత్తి) చూడండి.

జయలలిత (జ. ఫిబ్రవరి 24, 1948—మ. డిసెంబరు 5, 2016) ప్రముఖ రాజకీయనాయకురాలు, తమిళనాడు రాష్ట్రానికి 2015 మే నుంచి 2016 డిసెంబరులో మరణించే దాకా ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసింది. అంతకు మునుపు 1991 నుంచి 1996, 2001 లో కొంతకాలం, 2002 నుంచి 2006 దాకా కూడా ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసింది. రాజకీయాలలోకి రాకమునుపు తమిళం, తెలుగు, కన్నడ భాషల్లో సుమారు 140 సినిమాల్లో నటించింది. 1961 నుంచి1980 వరకు ఎక్కువగా కథానాయికగా వివిధ రీతుల చిత్రాలలో, వైవిధ్యభరితమైన పాత్రలలో నటించింది. నాట్యంలో కూడా ఆమెది అందే వేసినచేయి. ఒకరకంగా తమిళ చిత్రసీమను మకుటం లేని మహారాణిగా కొద్దికాలం పాటు ఏలింది.^[1] తమిళనాడు ప్రాంతీయ రాజకీయ పార్టీ అయిన ఆల్ ఇండియా అణ్ణా ద్రావిడ మున్నేట్ర కళగం యొక్క సాధారణ కార్యదర్శి. ఆమె అభిమానులు ఆమెను పురట్చి తలైవి (విప్లవ నాయకురాలు), అమ్మను పిలిచాడు అని పిలుచుకుంటా ఉంటారు.

ఆమె నటిగా ఎం.జి.ఆర్ సరసన ఎన్నో చిత్రాలలో నటించింది. ఎం.జీ.ఆర్ రాజకీయాలలో ప్రవేశించిన తరువాత జయలలిత కూడా రాజకీయాల్లోకి వచ్చింది. 1984 నుంచి 1989 వరకు తమిళనాడు నుంచి రాజ్యసభ సభ్యురాలిగా ఎన్నికైంది. ఎంజీఆర్ మరణం తరువాత అతని వారసురాలిగా ప్రకటించుకున్నది.

2014 సెప్టెంబరు 27 న జయలలిత ఆదాయానికి మించిన ఆస్తుల కేసులో అరెస్టు అయింది. దాంతో ఆమె తన ముఖ్యమంత్రి పదవి రద్దయింది. పదవిలో ఉండగా కేసులో ఇరుక్కుని పదవీచ్యుతురాలైన మొదటి ముఖ్యమంత్రి అయింది.^[2]^[3] 2015 మే 11న కర్ణాటక ఉన్నత న్యాయస్థానం ఆమెను నిర్దోషిగా విడిచిపెట్టింది. దాంతో ఆమె మే 23న తిరిగి ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్టింది.

ఆమె 2016, డిసెంబరు 5, రాత్రి 11:30 గంటలకు చెన్నైలోని అపోలో ఆసుపత్రిలో మరణించింది.అంతకు మునుపు సుమారు రెండున్నర నెలలుగా ఆమె అనారోగ్యంతో ఆసుపత్రిలోనే ఉంది. డిసెంబరు 6న అంత్యక్రియలు జరిగాయి.

బాల్యం

జయలలిత 1948 ఫిబ్రవరి 24న అప్పటి మైసూరు రాష్ట్రంలోని పాండవపుర తాలూకా, మేలుకోటేలో జయరాం, వేదవల్లి దంపతులకు జన్మించింది. తల్లి ఒక తమిళ అయ్యంగార్ బ్రాహ్మణ వంశానికి చెందినది.^[4] జయలలిత అసలు పేరు కోమలవల్లి. అది ఆమె అవ్వగారి పేరు. బ్రాహ్మణ సంప్రదాయాన్ని అనుసరించి ఆమెకు రెండు పేర్లు పెట్టారు. జయలలిత అనే రెండో పేరును పాఠశాలలో చేర్చేటపుడు నమోదు చేశారు.

తిరుచ్చి జిల్లా శ్రీరంగం పూర్వీకంగా కలిగిన జయలలిత 1981లో తమిళనాడు రాజకీయాలలో ప్రవేశించి రామచంద్రన్ మరణానంతరం అతని భార్య జానకి రామచంద్రన్ తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి అయిననూ ఆమె ఎక్కువ రోజులు పదవిలో కొనసాగలేకపోయింది. జయలలిత 1989 అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో విజయం సాధించి తొలి మహిళా ప్రతిపక్ష నాయకురాలిగా స్థానంసంపాదించిరి. 1991లో రాజీవ్ గాంధీ మరణానంతరం జరిగిన శాసనసభ ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ పార్టీతో పొత్తు పెట్టుకొని విజయం సాధించి ముఖ్యమంత్రి పీఠాన్ని అధిష్టించింది. ప్రజలచే ఎన్నిక కాబడిన తొలి తమిళనాడు మహిళా ముఖ్యమంత్రిగా అవతరించింది. 5 సంవత్సరాలు పూర్తి కాలం పదవిలో ఉండి 2006 మేలో జరిగిన శాసనసభ ఎన్నికలలో పరాజయం పొందినది. ఆమె పార్టికి కేవలము నాలుగు స్థానాలే దక్కాయి. 2006 లో ఓటమి సమయంలో తమ మిత్రపక్షాలతో కలిసి శాసన సభలో 1977 తరువాత అత్యంత పటిష్ఠమైన ప్రతిపక్షంగా నిలవగల సీట్లను సంపాదించారు. ఈమే ప్రస్తుత తమిళ నాడు ముఖ్యమంత్రి. అభిమానులు జయలలితను అమ్మ అని, పురచ్చి తలైవి (విప్లవాత్మక నాయకురాలు) అని పిలుస్తుంటారు.

కుటుంబ పరిస్థితులవలన ఈమె తల్లి బలవంతముతో తన 15వ యేట సినిమా రంగములో ప్రవేశించింది. జయలలిత తొలి సినిమా చిన్నడ గొంబె కన్నడ చిత్రం పెద్ద హిట్టయ్యింది. ఈమె తొలి తెలుగు సినిమా మనుషులు మమతలు ఈమెను పెద్దతార స్థాయికి తీసుకెళ్లింది. 1972లో తమిళనాడు ప్రభుత్వం జయలలితను కళైమామణి పురస్కారముతో సత్కరించింది. ఈమె అవివాహిత గానే జీవితాన్ని గడిపారు.

జయలలితపై ఎన్నో రకాలైన కేసులు పెట్టినా, ఎదురు నిలిచి పోరాడింది. ఆమె మీద పెట్టిన 11 కేసులలో తొమ్మిది కేసులు పూర్తి అయ్యాయి. మిగిలిన రెండు కేసులలో ఆమె పోరాడుతుంది.
1982లో అఖిల భారత అణ్ణా ద్రావిడ మున్నేట్ర కళగములో సభ్యురాలిగా చేరిన ఆమె, 1984 లో రాజ్యసభకు నామినేట్ చేయబడింది. 1989 లో బోడినాయకనూరు నుండి మొట్టమొదటి సారిగా ఎం.ఎల్.ఏగా గెలిచారు. 1991 లో గాంగేయం, బర్గూరు నుండి గెలిచి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. 1996 లో బర్గురులో ఓటమి. టాన్సి భూ బేర అవినీతి కేసులో శిక్ష విధింపబడిన కారణముగా 2001 శాసనసభ ఎన్నికలలో పాల్గొనుటకు అనర్హురాలిగా ప్రకటింపబడ్డారు. కానియు ఆండిపట్టి, కృష్ణగిరి, భువనగిరి, పుదుక్కోట నియోజకవర్గములలో నామపత్రాలు దాఖలు చేశారు. అవన్నియు తిరస్కరణకు గురైనవి. కాని ఆమె పార్టీ గెలుచుటచే ఆమె ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. కాని అది చెల్లదని సుప్రీం కోర్టు 2001 సెప్టెంబరు 21 నాడు తీర్పునివ్వటంతో ఆమె పదవి రద్దైంది. 2002 లో టాన్సి కేసులో విడుదలై, ఆండిపట్టి నుండి పోటీ చేసి ముఖ్యమంత్రి ఐనారు. 2006 లో ఆండిపట్టి నుండి గెలుపు, కాని పార్టీ అధికారాన్ని కోల్పోయింది. 2011 లో శ్రీరంగం నుండి ఎన్నిక, ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణం. 2014 సెప్టెంబరు 27 లో ఆదాయానికి మించిన ఆస్తులు కూడబెట్టారన్న ఆరోపణలపై బెంగుళూరు లోని ప్రత్యేక న్యాయస్థానము నాలుగు సంవత్సరముల కారాగార శిక్ష, నూరు కోట్ల రూపాయల జరిమానా విధించుటచే పదవి కోల్పోయారు. 2015 మేలో ఆ కేసులో విడుదలై, చెన్నై ఆర్.కే. నగర్ లో పోటీ చేసి మరల ముఖ్యమంత్రి అయిరి. 2016 లో చెన్నై ఆర్.కే. నగర్ లో విజయం సాధించి తిరిగి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణము చేసిరి.

ఎన్నికల చరిత్ర

సంవత్సరం	నియోజకవర్గం	ఫలితం	ఓటు శాతం	ప్రత్యర్థి	ప్రత్యర్థి పక్షం	ప్రత్యర్థి ఓట్ల శాతం
1989	బోడినాయకనూరు	గెలుపు	54.51	ముత్తుమనోహరన్	డీ.ఎం.కె	27.27^[5]
1991	బర్గూరు	గెలుపు	69.3	రాజేందర్	తాయగ మరుమలర్చి కళగము, టి.ఎం.కే	29.34^[6]
1991	గాంగేయం	గెలుపు	63.4	ఎన్.ఎస్.రాజకుమార్ మండ్రడియార్	డీ.ఎం.కె	32.85^[7]
1996	బర్గూరు	ఓటమి	43.54	ఇ.జి.సుఖవనం	డీ.ఎం.కె	50.71^[6]
2001	ఆండిపట్టి, కృష్ణగిరి, భువనగిరి, పుదుక్కోట	నామపత్రముల తిరస్కరణ^[8]
2002	ఆండిపట్టి	గెలుపు	58.22	వైగై శేఖర్	డి.ఎం.కె	27.64^[9]
2006	ఆండిపట్టి	గెలుపు	55.04	సీమాన్	డి.ఎం.కె	36.29^[10]
2011	శ్రీరంగము	గెలుపు	58.99	ఎన్.ఆనంద్	డి.ఎం.కె	35.55^[11]^[12]
2015	డాక్టర్.రాధాకృష్ణన్ నగర్	గెలుపు	88.43	సి.మహేంద్రన్	సి.పి.ఐ.	5.35^[13]
2016	డాక్టర్.రాధాకృష్ణన్ నగర్	గెలుపు	55.87	సిమ్లా ముత్తుచోళన్	డి.ఎం.కె	33.14^[14]