Jump to content

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్

వికీపీడియా నుండి
(యునైటెడ్ కింగ్ డం నుండి దారిమార్పు చెందింది)
యునైటెడ్ కింగ్‌డం ఆఫ్ గ్రేట్ బ్రిటన్ అండ్ ఉత్తర ఐర్లాండ్
Flag of యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ యొక్క Royal coat of arms
నినాదం
"Dieu et mon droit" (ఫ్రెంచి)
"God and my right"
[1]
జాతీయగీతం
[2]
యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ యొక్క స్థానం
యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ యొక్క స్థానం
Location of the  యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్  (orange)

in Europe with respect to the ఐరోపా సమాఖ్య  (green)

రాజధాని
అతి పెద్ద నగరం
లండన్
51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W / 51.500; -0.117
అధికార భాషలు ఇంగ్లీషు[3]
గుర్తింపు పొందిన ప్రాంతీయ భాషలు వెల్ష్, ఐరిష్, అల్స్టర్ స్కాట్స్, స్కాట్స్, స్కాటిష్ గేలిక్, కార్నిష్[4]
జాతులు (2001) 92.1% శ్వేత, 4.0% దక్షిణాసియా, 2.0% నల్ల, 1.2% మిశ్రమ జాతి, 0.80% తూర్పు ఆసియన్లు, ఇతరులు
ప్రజానామము బ్రిటిష్
ప్రభుత్వం పార్లమెంటరీ రాచరిక వ్యవస్థ
 -  మోనార్క్ చార్లెస్ III
 -  ప్రధాన మంత్రి రిషి సునాక్ పార్లమెంట్ సభ్యుడు
నిర్మాణము
 -  1707 యూనియన్ చట్టాలు 1707 మే 1 
 -  1800 యూనియన్ చట్టాలు 1801 జనవరి 1 
 -  ఆంగ్లో ఐరిష్ ఒప్పందం 1922 ఏప్రిల్ 12 
Accession to
the
 European Union
1973 జనవరి 1
 -  జలాలు (%) 1.34
జనాభా
 -  2007 అంచనా 6,09,75,000[5] (22nd)
 -  2001 జన గణన 5,87,89,194[6] 
జీడీపీ (PPP) 2007 అంచనా
 -  మొత్తం $2.23 trillion[7] (6th)
 -  తలసరి $36,570[7] (14th)
జీడీపీ (nominal) 2007 అంచనా
 -  మొత్తం $2.78 trillion[7] (5th)
 -  తలసరి $45,681[7] (9th)
జినీ? (2005) 34 
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2006) Decrease 0.942 (high) (21st)
కరెన్సీ పౌండ్ స్టెర్లింగ్ [8] (GBP)
కాలాంశం GMT (UTC+0)
 -  వేసవి (DST) BST (UTC+1)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ .uk[9]
కాలింగ్ కోడ్ +44

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ (యునైటెడ్ కింగ్‌డం ఆఫ్ గ్రేట్ బ్రిటన్ అండ్ ఉత్తర ఐర్లాండ్) పశ్చిమ ఐరోపాలోని స్వార్వభౌమాధికారం కలిగిన దేశం.[10] ఐరోపా ఖండములోని స్వతంత్ర దేశం. ఇది, గ్రేట్ బ్రిటన్, ఉత్తర ఐర్లాండ్, మరికొన్ని ద్వీపాలు కలిసి ఏర్పడిన ద్వీప దేశం.[11][12] ఉత్తర ఐర్లాండ్ యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ లోనూ, రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్ లోనూ భాగము.[13][14] ఈ భూభాగాలు కాకుండా అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం, ఉత్తర సముద్రం, ఇంగ్లీష్ కాలువ,ఐరిష్ సముద్రంతో ఆవరించబడి ఉన్నాయి. ఈ దీవులన్నింటిలోకి గ్రేట్ బ్రిటన్ పెద్దదైన భూభాగము.

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ క్రింద నాలుగు దేశాలు ఉన్నాయి. దేశానికి రాజు చార్లెస్ III. ప్రస్తుత ప్రధానమంత్రి రిషి సునాక్.ఇంగ్లాండు,వేల్స్, స్కాట్లాండ్,ఉత్తర ఐర్లాండ్

ఉత్తర ఐర్లాండ్ యు.కె ఏకైక భాగం మరొక సార్వభౌమ్య రాజ్యంగా భూ సరిహద్దును పంచుకున్నప్పటికీ దాని విదేశీ భూభాగాలలో రెండు కూడా ఇతర సార్వభౌమ దేశాలతో భూ సరిహద్దులను పంచుకున్నాయి. యు.కె సరిహద్దులో గిబ్రల్టార్ స్పెయిన్‌తో సరిహద్దును కలిగి ఉంది. సైప్రస్ రిపబ్లిక్, ఉత్తర సైప్రస్, ఐరోపా బఫర్ జోన్లతో రెండు సైప్రియట్ విధానాలను వేరుచేసే అగ్రోతిరి, ధెకిలియా వాటా సరిహద్దుల సావరిన్ బేస్ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. ఈ భూ సరిహద్దులతో యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రంతో, తూర్పు సరిహద్దులో నార్త్ సీ, తూర్పు సరిహద్దులో ఇంగ్లీష్ కెనాల్, వాయవ్య సరిహద్దులో సెల్టిక్ సముద్రం సెల్టిక్ సముద్రం ఉన్నాయి. యు.కె ప్రపంచంలోని 12 వ అతిపెద్ద పొడవైన తీరప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంది. ఐరిష్ సముద్రం గ్రేట్ బ్రిటన్, ఐర్లాండ్ల మధ్య 2,42,500 చదరపు కిలోమీటర్ల (93,600 చదరపు మైళ్ల) విస్తీర్ణంలోంవిస్తరించి ఉంది. యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ప్రపంచంలోని 78 వ అతిపెద్ద సార్వభౌమ రాజ్యంగా, ఐరోపాలో 11 వ అతిపెద్దదిగా ఉంది. ఇది సుమారుగా 21 వ అత్యంత జనసాంద్రత గల దేశంగా ఉంది. అంచనా ప్రకారం 65.5 మిలియన్ల మంది పౌరులు నివసిస్తున్నారు. ఇది ఐరోపా సమాఖ్య (ఇ.యు.) లో నాల్గవ అత్యంత జనసాంద్రత గల దేశాన్ని చేస్తుంది. [15]

పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం కలిగిన యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ఒక రాచరిక ప్రజాస్వామ్యదేశ రాజ్యాంగంగా ఉంది.[16][17] ఈ రాజవంశం తరఫున 1952 ఫిబ్రవరి 6 నుండి 2022 సెప్టెంబరు 8 వరకు క్వీన్ ఎలిజబెత్ II పాలించింది. తరువాత చార్లెస్ III రాజైనాడు. యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ రాజధాని, దాని అతిపెద్ద నగరం లండన్ ప్రపంచ పట్టణం, ఆర్థిక కేంద్రంగా 10.3 మిలియన్ జనసంఖ్య కలిగిన పట్టణ ప్రాంతంగా ఉంది. ఐరోపాలో నాల్గవ-అతిపెద్ద, యూరోపియన్ యూనియన్లో రెండవ అతిపెద్దది. [18] యునైటెడ్ కింగ్డంలోని ఇతర ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాలు బర్మింగ్హామ్, లీడ్స్, గ్లాస్గో, లివర్పూల్, మాంచెస్టర్ లలో కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. యునైటెడ్ కింగ్డంలో నాలుగు దేశాలు ఉన్నాయి - ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్, వేల్స్, ఉత్తర ఐర్లాండ్.[19] చివరి మూడు సంస్థలు పరిపాలనలను [20] ప్రతి ఒక్కరికి విభిన్న శక్తులు [21][22] వారి రాజధానులు ఎడిన్బర్గ్, కార్డిఫ్, బెల్ఫాస్ట్ లలో ఉన్నాయి. సమీపంలోని ఐల్ ఆఫ్ మాన్, బెయిల్విక్ ఆఫ్ గ్వెర్నిసీ, బెయిల్విక్ జెర్సీలు యునైటెడ్ కింగ్డంలో భాగం కావడం లేదు. రక్షణ, అంతర్జాతీయ ప్రాతినిధ్య బాధ్యత కలిగిన బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం వహిస్తుంది.[23]

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ సృష్టికి ముందు వేల్స్ ఇప్పటికే ఇంగ్లాండ్ రాజ్యం చేత జయించి స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్ల మధ్య యూనియన్ ఒప్పందం ద్వారా 1707 లో సృష్టించబడిన యునైటెడ్ కింగ్డం గ్రేట్ బ్రిటన్ అన్ని అంశాలను కలిగి ఉంది. 1801 లో ఐర్లాండ్ రాజ్యం ఈ రాష్ట్రంతో విలీనం అయ్యింది. యునైటెడ్ కింగ్డం ఆఫ్ గ్రేట్ బ్రిటన్, ఐర్లాండ్ ఏర్పడింది. ఐర్లాండ్ అయిదు ఆరవ శతాబ్దం బ్రిటన్ నుండి 1922 లో విడిపోయింది. ఇది గ్రేట్ బ్రిటన్, ఉత్తర ఐర్లాండ్ యునైటెడ్ కింగ్డం ప్రస్తుత సూత్రీకరణను వదిలివేసింది. [note 1] పద్నాలుగు బ్రిటీష్ విదేశీ భూభాగాలు ఉన్నాయి.[24] ఇవి బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం అవశేషాలు 1920 వ దశకంలో దాని శిఖరాగ్రంలో ఉన్నప్పుడు ప్రపంచ భూభాగంలో దాదాపు నాలుగింటిని చుట్టుముట్టాయి. చరిత్రలో అతిపెద్ద సామ్రాజ్యంగా ఉంది. బ్రిటీష్ పాలిత ప్రాంతాలలో ప్రభావం దాని పూర్వ కాలనీల భాష సంస్కృతి, చట్టపరమైన వ్యవస్థల్లో బ్రిటిష్ ప్రభావం గమనించవచ్చు.

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ఒక అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఉంది, నామమాత్ర జి.డి.పి,[25] కొనుగోలు శక్తి సమానతతో తొమ్మిదవ అతిపెద్ద ఆర్థికవ్యవస్థగా, ప్రపంచంలో ఆరవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. యు.కె. అధిక ఆదాయం కలిగిన ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉన్నట్లు భావిస్తారు, మానవ అభివృద్ధి సూచికలో అత్యధికంగా వర్గీకరించబడుతుంది. ప్రపంచంలోని 16 వ స్థానంలో ఉంది. ఇది 19 వ, 20 వ శతాబ్ది ప్రారంభంలో ప్రపంచం మొట్టమొదటి పారిశ్రామికీకరణ దేశంగా, ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి శక్తిగా ఉందని చెప్పవచ్చు.[26][27] యు.కె. అంతర్జాతీయంగా గణనీయమైన ఆర్థిక, సాంస్కృతిక, సైనిక, శాస్త్రీయ, రాజకీయ ప్రభావాలతో గొప్ప శక్తిగా మిగిలిపోయింది.[28][29] ఇది గుర్తించబడిన అణ్వాయుధ రాజ్యం, ప్రపంచంలోని సైనిక వ్యయంలో ఏడవ దేశంగా ఉంది. [30]

ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలిలో 1946 లో మొదటి సమావేశం నుండి యు.కె. ఒక శాశ్వత సభ్యదేశంగా ఉంది. ఇది 1973 నుండి ఇ.యు., దాని పూర్వీకుడైన యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీ (ఇ.ఇ.సి.) ప్రముఖ సభ్య దేశంగా ఉంది. అయితే, 2016 జూన్ 23 ఇ.యు. యు.కె.సభ్యత్వం వదలడానికి ఒక ప్రజాభిప్రాయ ఫలితంగా, యు.కె. ఓటర్లలో 51.9% అనుకూలంగా ఉన్నారు. ఇప్పుడు ఇ.యు. నుండి దేశం భవిష్యత్ నిష్క్రమణ చర్చలు జరుగుతున్నాయి. యు.కె కూడా కామన్వెల్త్ ఆఫ్ నేషన్స్, కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఐరోపా, జి7 ఫైనాన్స్ మంత్రులు, జి7 ఫోరమ్, జి20, నాటో, ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనామిక్ కో-ఆపరేషన్ అండ్ డెవలప్మెంట్ (ఇ.ఇ.సి.డి.) వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్ (ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ) సభ్యత్వం కలిగి ఉంది.

పేరు వెనుక చరిత్ర

[మార్చు]

1707 నాటి యూనియన్ యూనియన్లు ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్ రాజ్యాలు "గ్రేట్ బ్రిటన్ పేరుతో ఒక సమైఖ్య రాజ్యంగా యునైటెడ్" అని ప్రకటించాయి. అయినప్పటికీ నూతన రాజ్యం కూడా "గ్రేట్ బ్రిటన్ రాజ్యం" "యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ గ్రేట్ బ్రిటన్ "," యునైటెడ్ కింగ్డంగా పేర్కొనబడుతున్నాయి.[31][32][note 2] 18 వ శతాబ్దంలో" యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ "అనే పదాన్ని అనధికారిక ఉపయోగంలో గుర్తించవచ్చు , దేశం కూడా అప్పుడప్పుడూ" యునైటెడ్ కింగ్డం ఆఫ్ గ్రేట్ బ్రిటన్ "1707 నుండి 1800 వరకు పూర్తి అధికారిక పేరు అయినప్పటికీ ఇది" దీర్ఘ రూపం "లేకుండా" గ్రేట్ బ్రిటన్ "గా మాత్రమే పేర్కొనబడుతుంది.[33][34][35][36][37] లో యూనివర్సిటీ అఫ్ గ్రేట్ యూనియన్ 1800 లో ఐక్యరాజ్య సమితి యొక్క చట్టాలు, గ్రేట్ బ్రిటన్ , ఐర్లాండ్ యొక్క యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ను ఏర్పరచింది. యునైటెడ్ కింగ్డంలో ఐర్లాండ్ ద్వీపంలోని ఏకైక భాగాన్ని ఉత్తర ఐర్లాండ్ నుండి విడిచిపెట్టిన ఐర్లాండ్ ఫ్రీ స్టేట్ ఐర్లాండ్ , 1922 లో స్వాతంత్ర్యం తరువాత "గ్రేట్ బ్రిటన్ , ఉత్తర ఐర్లాండ్ యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్" అనే పేరును స్వీకరించారు.[38]

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ సార్వభౌమ రాజ్యంగా ఉన్నప్పటికీ ఒకే దేశంలో ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్, వేల్స్, దిగువ ఉత్తర ఐర్లాండ్లను కూడా దేశాలుగా పరిగణిస్తున్నప్పటికీ అవి సార్వభౌమ రాజ్యాలు కానప్పటికీ.[39][40] స్కాట్లాండ్, వేల్స్, నార్తర్న్ ఐర్లాండ్ స్వీయ-ప్రభుత్వాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నాయి.[41][42] బ్రిటీష్ ప్రధానమంత్రి వెబ్సైట్ యునైటెడ్ కింగ్డాన్ని వర్ణించేందుకు "ఒక దేశం లోపల దేశాల" అనే పదాన్ని ఉపయోగించింది. [19] యునైటెడ్ కింగ్డంలోని స్కాట్లాండ్, వేల్స్, నార్తర్న్ ఐర్లాండ్లను "ప్రాంతాలు"గా సూచించాయి.[43][44] ఉత్తర ఐర్లాండ్ను "ప్రావిన్స్"గా కూడా సూచిస్తారు.[45][46] ఉత్తర ఐర్లాండ్‌కు సంబంధించి వివరణాత్మక పేరు "వివాదాస్పదంగా ఉంటుంది. ఎంపిక తరచుగా ఒక వ్యక్తి రాజకీయ ప్రాధాన్యతలను బహిర్గతం చేస్తుంది".[47] "బ్రిటన్" అనే పదాన్ని తరచుగా యునైటెడ్ కింగ్డానికి పర్యాయపదంగా ఉపయోగిస్తారు. "గ్రేట్ బ్రిటన్" అనే పదానికి విరుద్ధంగా, గ్రేట్ బ్రిటన్ ద్వీపంలో లేదా రాజకీయంగా ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్, వేల్స్‌ కలయికతో సంప్రదాయంగా సూచిస్తుంది.[48][49][50] ఏది ఏమైనప్పటికీ ఇది కొన్నిసార్లు యునైటెడ్ కింగ్డానికి ఒక విపరీతమైన పర్యాయపదంగా ఉపయోగపడుతుంది.[51][ఆధారం యివ్వలేదు][52] జి.బి., జి.బి.ఆర్ యునైటెడ్ కింగ్డానికి ప్రామాణిక దేశ సంకేతాలు, ఫలితంగా యునైటెడ్ కింగ్డాన్ని సూచించడానికి అంతర్జాతీయ సంస్థలచే ఉపయోగించబడుతున్నాయి. అదనంగా యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ఒలింపిక్ జట్టు "గ్రేట్ బ్రిటన్" లేదా "టీం జిబి" పేరుతో పోటీ చేస్తుంది.[53][54]

విశేషణం "బ్రిటీష్" సాధారణంగా యునైటెడ్ కింగ్డానికి సంబంధించి విషయాలను సూచించడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఈ పదానికి కచ్చితమైన చట్టబద్ధమైన ఉద్ధరణ లేదు. కాని ఇది యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ పౌరసత్వం, జాతీయతతో వ్యవహరించే విషయాలను సూచించడానికి చట్టంగా ఉపయోగించబడుతుంది.[55] యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ప్రజలు తమ జాతీయ గుర్తింపును వివరించడానికి వేర్వేరు పదాలను ఉపయోగిస్తున్నారు. తమను తాము బ్రిటీష్‌గా గుర్తించవచ్చు; లేదా ఇంగ్లీష్, స్కాటిష్, వెల్ష్, ఉత్తర ఐరిష్, లేదా ఐరిష్;[56] లేదా రెండింటిలోనూ.[57]

2006 లో బ్రిటీష్ పాస్పోర్ట్ యొక్క క్రొత్త రూపకల్పన పరిచయం చేయబడింది. దీని మొదటి పేజీ ఆంగ్లంలో వెల్ష్, స్కాటిష్ గేలిక్ భాషలో దీర్ఘ రూపం పేరును చూపిస్తుంది.[58] వెల్ష్‌లో రాష్ట్రంలోని దీర్ఘ రూపం పేరు "టెనర్స్ అన్డైగ్ ప్రిడైన్ ఫావర్ ఎ గోగుల్ద్ ఐవెర్డిఓన్", "టెరన్నాస్ యునిడిగ్" అనే పేరుతో ప్రభుత్వ వెబ్సైట్లు మీద చిన్న పేరు పెట్టారు.[59] ఏదేమైనా ఇది సాధారణంగా "డీ యు"గా మార్చబడిన రూపం "వై డేర్నస్ యునెడిగ్ "కు సంక్షిప్తీకరించబడింది. స్కాటిష్ గేలిక్ లో, దీర్ఘ రూపం "రియోగాచ్ద్ అయోనిచీ భీటైన్న్ ఎర్రైన్ ఎ టువత్", చిన్న రూపం "రీయోఖచ్డ్ అయోనిచీ".

చరిత్ర

[మార్చు]

నేపథ్యం

[మార్చు]
విల్ట్షైర్లో స్టోన్‌హెంజ్ క్రీ.పూ 2500 లో నిర్మించబడింది

సుమారుగా 30,000 సంవత్సరాల క్రితం ఆధునిక మానవులచే స్థిరపడటంతో ప్రారంభమైన తరంగాలు యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌గా మారింది. [60] ఈ ప్రాంతం చరిత్రపూర్వ కాలం నాటికి జనాభా ప్రధానంగా బ్రైథోనిక్ బ్రిటన్, గేలిక్ ఐర్లాండ్‌తో కూడిన ఇన్సూరలర్ సెల్టిక్ అనే సంస్కృతికి చెందినదిగా భావిస్తున్నారు. [61] రోమన్ గెలుపుతో సా.శ. 43 లో మొదలై దక్షిణ బ్రిటన్ 400 సంవత్సరాల పాలన తరువాత జర్మానిక్ ఆంగ్లో-సాక్సన్ నివాసితులు ఆక్రమించుకోవడంతో పాటు ప్రధానంగా వేల్స్, కార్న్‌వాల్, స్ట్రాత్‌క్లైడ్ చారిత్రాత్మక సామ్రాజ్యం వంటి బ్రైథోనిక్ ప్రాంతాలను తగ్గించడం జరిగింది . [62] 10 వ శతాబ్దంలో ఆంగ్లో-సాక్సన్స్ స్థిరపడిన ప్రాంతం చాలా భాగం ఇంగ్లండ్ రాజ్యం వలె సమైక్యం అయింది.[63] ఇంతలో వాయవ్య బ్రిటన్‌లో గెలీసియన్-మాట్లాడేవారు (ఐర్లాండ్ ఈశాన్యంలోని కనెక్షన్లతో, సాంప్రదాయికంగా 5 వ శతాబ్దంలో అక్కడ నుండి వలసవెళ్లారు) [64][65] పిక్ట్స్‌తో సమైక్యమై 9 వ శతాబ్దంలో స్కాట్లాండ్ రూపొందించారు.[66]

The Bayeux Tapestry depicts the Battle of Hastings, 1066, and the events leading to it

1066 లో నార్మన్లు ​​, వారి బ్రెటన్ మిత్రరాజ్యాలు ఉత్తర ఫ్రాన్స్ నుండి ఇంగ్లాండ్‌ మీద దాడి చేశాయి. దాని విజయం తరువాత వేల్స్ పెద్ద భాగాలను స్వాధీనం చేసుకుంది. ఐర్లాండ్ అధికారాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని స్కాట్లాండ్ స్థిరపడటానికి ఆహ్వానించబడ్డారు. ఉత్తర ఫ్రెంచ్ నమూనా, నార్మన్ ఫ్రెంచ్ నమూనాలకు దేశాలన్నింటినీ భూస్వామిక వ్యవస్థ, ఫ్రెంచ్ సంస్కృతికి మార్చింది. [67] నార్మన్ ఎలిటీస్ గొప్ప ప్రభావితం చేసినప్పటికీ చివరకు స్థానిక సంస్కృతులన్నింటితో కలిసిపోయాయి.[68] తరువాతి మధ్యయుగ ఆంగ్ల రాజులు వేల్స్ మీద పూర్తిస్థాయి విజయం సాధించి, స్కాట్లాండ్ను అనుసంధానించడానికి చేసిన ప్రయత్నం విజయవంతం కాలేదు. అర్బ్రోత్ ప్రకటన తరువాత స్కాట్లాండ్ దాని స్వతంత్రాన్ని కొనసాగిస్తూ ఇంగ్లాండ్‌తో నిరంతరం నిరంతర వివాదంలో ఉంది. ఫ్రాన్సులో గణనీయమైన భూభాగాల వారసత్వం, ఫ్రెంచ్ కిరీటం మీద హక్కు కావాలని వాదించింది. ఆంగ్ల చక్రవర్తులు కూడా ఫ్రాన్స్ వివాదాల్లో ఎక్కువగా పాల్గొన్నారు. ముఖ్యంగా హండ్రెడ్ ఇయర్స్ వార్ ఈ సమయంలో ఫ్రెంచ్ రాజుతో స్కాట్స్ రాజులు కలిసి ఉన్నారు.[69]

ప్రారంభ ఆధునిక కాలం సంస్కరణల ఫలితంగా మత వివాదం, దేశాలన్నింటిలో ప్రొటెస్టంట్ రాజ్యాల చర్చల పరిచయం చేయబడింది. [70] వేల్స్ పూర్తిగా ఇంగ్లాండ్ రాజ్యంలోకి చేర్చబడింది [71], ఐర్లాండ్ ఇంగ్లీష్ కిరీటంతో పర్సనల్ యూనియన్‌లో ఒక రాజ్యంగా ఏర్పడింది.[72] నార్తర్న్ ఐర్లాండ్‌గా మారినప్పుడు స్వతంత్ర కాథలిక్ గేలిక్ ఉన్నత వర్గీయుల భూములు స్వాధీనం చేసుకుని ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్ ప్రొటెస్టంట్ స్థిరనివాసులకు ఇవ్వబడ్డాయి.[73] 1603 లో ఇంగ్లండ్, స్కాట్లాండ్, ఐర్లాండ్ రాజ్యాలు వ్యక్తిగత సమాఖ్యలో ఐక్యమయ్యాయి.స్కాట్స్ రాజు 4 వ జేమ్స్ ఇంగ్లాండ్, ఐర్లాండ్ కిరీటాలను వారసత్వంగా తీసుకుని, ఎడిన్బర్గ్ నుండి లండన్ వరకు అతని కోర్టును తరలించారు; అయినప్పటికీ దేశాలన్నీ తమ ప్రత్యేక రాజకీయ, చట్టపరమైన, మతపరమైన సంస్థలను నిలుపుకుంది.[74][75] 17 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో మూడు రాజ్యాలు కనెక్ట్ అయిన యుద్ధాల (ఆంగ్ల అంతర్యుద్ధంతో సహా) వరుసలో పాల్గొన్నాయి. ఇది రాచరికం తాత్కాలిక పాలనను, ఇంగ్లాండ్ కామన్వెల్త్ కామన్‌వెల్త్ ఆఫ్ స్కాట్లాండ్, ఐర్లాండ్ స్వల్పకాలిక ఐక్యత కలిగిన రిపబ్లిక్ స్థాపనకు దారితీసింది.[76][77] 17 వ, 18 వ శతాబ్దాల్లో బ్రిటీష్ నావికులు ఐరోపా, కరేబియన్ సముద్ర తీరాలపై దాడి చేయడం, నౌకలను దొంగిలించడం, పైరసీ (ప్రైవేట్) చర్యల్లో పాల్గొన్నారు.[78]

రాచరికం పునరుద్ధరించబడినప్పటికీ ఇంటరెగ్నం (1688 గ్లోరియస్ రివల్యూషన్, తరువాత 1689 హక్కుల బిల్లు, 1689 హక్కుల చట్టం) తో పాటు మిగిలిన యూరోప్‌లో ఎక్కువ భాగం కాకుండా రాయల్ నిరంకుశత్వం విజయం సాధించలేదు. ఒక కాథలిక్ ప్రబోధం సింహాసనాన్ని అంగీకరించలేదు. బ్రిటీష్ రాజ్యాంగం రాచరికరాజ్యాంగం, పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ ఆధారంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. [79] 1660 లో రాయల్ సొసైటీ స్థాపనతో సైన్స్ చాలా ప్రోత్సహించబడింది. ఈ కాలంలో ప్రత్యేకించి ఇంగ్లండ్లో, నావికాదళ అభివృద్ధి (, ఆవిష్కరణ ప్రయాణాలలో ఆసక్తి) ఉత్తర అమెరికాలో ముఖ్యంగా విదేశీ కాలనీల సముపార్జన, స్థావరాల ఏర్పాటుకు దారితీసింది. [80][81] 1606, 1667, 1689 లలో గ్రేట్ బ్రిటన్లో రెండు రాజ్యాలను ఐక్యపరచడంలో మునుపటి ప్రయత్నాలు విజయవంతం కాలేదు. 1705 లో ప్రారంభించిన ప్రయత్నం 1706 నాటి యూనియన్ ఒప్పందానికి దారితీసింది. ఇది పార్లమెంటు

యూనియన్ ఒప్పందం

[మార్చు]
బ్రిటిషు దీవుల్లో వివిధ రాజ్యాల ప్రస్థానం ఇది. కొన్ని విలీనాలు, కొన్ని ఆక్రమణలూ - వెరసి ప్రస్తుత యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్

1707 మే 1 న గ్రేట్ బ్రిటన్ యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ అయింది. 1706 యూనియన్ ఒడంబడికను ఆమోదించడానికి ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్ల పార్లమెంటు ఆమోదించిన యూనియన్ చట్టాల ఫలితంగా రెండు రాజ్యాలను ఏకం చేసింది.[82][83][84] 18 వ శతాబ్దంలో కేబినెట్ ప్రభుత్వం రాబర్ట్ వాల్పోలే ఆధ్వర్యంలో అభివృద్ధి చెందింది. ఆచరణలో మొదటి ప్రధాన మంత్రి (1721-1742). జాకబైట్ తిరుగుబాటుల వరుస బ్రిటిష్ సింహాసనం నుండి హనోవర్ ప్రొటెస్టంట్ హౌస్‌ను తొలగించి స్టువర్ట్ కాథలిక్ హౌస్‌ను పునరుద్ధరించాలని ప్రయత్నించింది. 1746 లో కాలిఫోర్నియా యుద్ధంలో జాకబ్లు చివరకు ఓడిపోయిన తరువాత స్కాటిష్ హైలాండర్లు దారుణంగా అణిచివేశారు. బ్రిటిష్ వారు స్వాతంత్ర్య యుద్ధంలో బ్రిటన్ నుండి విడిపోయారు. ఉత్తర అమెరికాలో బ్రిటిష్ కాలనీలు 1783 లో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలను బ్రిటన్ గుర్తించింది. బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యవాద ఆశయం ఆసియా వైపు ప్రత్యేకించి భారతదేశం వైపు మారింది.[85]

18 వ శతాబ్దంలో బ్రిటన్ అట్లాంటిక్ బానిస వ్యాపారంలో పాల్గొంది. బ్రిటిష్ నౌకలు ఆఫ్రికా నుండి వెస్ట్ ఇండీస్‌కు సుమారు రెండు మిలియన్ల మంది బానిసలను రవాణా చేశాయి. 1807 లో పార్లమెంటు వాణిజ్యాన్ని నిషేధించింది. 1833 లో బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యంలో బానిసత్వాన్ని నిషేధించింది, ఆఫ్రికా దిగ్బంధనం ద్వారా ప్రపంచవ్యాప్తంగా బానిసత్వాన్ని నిర్మూలించటానికి బ్రిటన్ ఒక ప్రముఖ పాత్రను పోషించింది. అనేక దేశాల ఒప్పందాలుతో తమ వ్యాపారాన్ని ముగించేందుకు ఇతర దేశాలని నడిపిస్తోంది. ప్రపంచంలోని అతి పురాతన అంతర్జాతీయ మానవ హక్కుల సంఘం, యాంటీ-స్లేవరీ ఇంటర్నేషనల్, 1839 లో లండన్లో స్థాపించబడింది.[86][87][88]

ఐర్లాండుతో యూనియన్

[మార్చు]

1801 లో బ్రిటన్, ఐర్లాండ్ పార్లమెంటు సభ్యులు ఒక యూనియన్ ఆఫ్ ఆక్ట్‌ను ఆమోదించి ఈ రెండు రాజ్యాలను ఐక్యపరచడం, గ్రేట్ బ్రిటన్, ఐర్లాండ్ యునైటెడ్ కింగ్డం సృష్టించడంతో "యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్" అధికారికంగా మారింది.[89]

వాటర్లూ యుధ్ధం, 1815, నెపోలియన్ యుద్ధాల ముగింపును, పాక్స్ బ్రిటానికా

19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో బ్రిటీష్ నేతృత్వంలోని పారిశ్రామిక విప్లవంతో దేశం పరివర్తన చెందడం ప్రారంభమైంది. క్రమంగా రాజకీయ అధికారం పాత టోరీ, విగ్ భూస్వామ్య వర్గాల నుండి నూతన పారిశ్రామికవేత్తల వైపుగా మారింది. వ్యాపారి, పారిశ్రామికవేత్తల కూటమి విగ్స్‌తో కలిసి ఒక నూతన పార్టీ రూపొందించడానికి దారి తీసింది. లిబరల్స్ స్వేచ్ఛాయుత వాణిజ్యం, లాస్సేజ్-ఫెయిర్ సిద్ధాంతాలతో మొదలైంది. 1832 లో పార్లమెంటు గొప్ప సంస్కరణ చట్టం ఆమోదించింది. అధికారాన్ని రాజరికం నుండి మధ్యతరగతికి బదిలీ చేయడం ప్రారంభించింది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో చిన్న వ్యవసాయదారులను అఙాతంలోకి తీసుకువెళ్లారు. పట్టణాలు, నగరాలలో ఒక కొత్త పట్టణ కార్మిక వర్గం అధికరించడం మొదలైంది. కొన్ని సాధారణ కార్మికులు ఓటు వేశారు. వారు కార్మిక సంఘాల రూపంలో తమ సొంత సంస్థలను సృష్టించారు.[ఆధారం చూపాలి]

రివల్యూషనరీ, నెపోలియన్ వార్స్ (1792-1815) చివరలో ఫ్రాన్స్ ఓటమి తరువాత గ్రేట్ బ్రిటన్ 19 వ శతాబ్దంలో ప్రధాన నౌకాదళ, సామ్రాజ్య శక్తిగా ఉద్భవించింది. (లండన్‌లో సుమారు 1830 నుండి ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద నగరం)[90] బ్రిటీష్ ఆధిపత్యం తరువాత సముద్రంలో విఫలమైంది తరువాత బ్రిక్స్ సామ్రాజ్యం ప్రపంచ వారసత్వంగా మారింది, గ్లోబల్ పోలీస్మన్ పాత్రను స్వీకరించిన గ్రేట్ పవర్స్ (1815-1914) మధ్య శాంతి కాలం పాక్స్ బ్రిటానికా ("బ్రిటిష్ పీస్") గా వర్ణించబడింది.[91][92][93][94] గ్రేట్ ఎగ్జిబిషన్ నాటికి, బ్రిటన్‌ను "ప్రపంచం వర్క్ షాప్"గా వర్ణిస్తారు.[95] బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం భారతదేశం, ఆఫ్రికా, అనేక ఇతర భూభాగాలను ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తరించింది. దాని స్వంత కాలనీల మీద అధికారిక నియంత్రణతో పాటుగా ప్రపంచ వాణిజ్యం బ్రిటిష్ ఆధిపత్యం ఆసియా, లాటిన్ అమెరికా వంటి అనేక ప్రాంతాల ఆర్థిక వ్యవస్థలను సమర్థవంతంగా నియంత్రించేది.[96][97] దేశీయంగా రాజకీయ దృక్పథాలు స్వేచ్ఛా వాణిజ్యం, స్వేచ్ఛా వాణిజ్యం విధానాలు, ఓటింగ్ ఫ్రాంఛైజ్ క్రమంగా విస్తరించడం. శతాబ్దంలో జనాభా గణనీయంగా పెరిగింది. వేగంగా పట్టణీకరణతో గణనీయమైన సాంఘిక, ఆర్థిక ఒత్తిడులకు దారితీసింది.[98] కొత్త మార్కెట్లు, ముడి పదార్ధాల వనరులను వెతకడానికి, డిస్రాయెలీ నేతృత్వంలో కన్జర్వేటివ్ పార్టీ ఈజిప్టు, దక్షిణాఫ్రికా, ఇతర ప్రాంతాల్లో సామ్రాజ్యవాద విస్తరణ కాలం ప్రారంభించింది. కెనడా, ఆస్ట్రేలియా, న్యూజిలాండ్ స్వయం పాలనా రాజ్యాలు అయ్యాయి.[99] శతాబ్దం ప్రారంభమైన తర్వాత బ్రిటన్ పారిశ్రామిక ఆధిపత్యం జర్మనీ, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లచే సవాలు చేయబడింది.[100] 1900 తరువాత ఐర్లాండ్ కోసం సాంఘిక సంస్కరణలు, గృహ పాలన ముఖ్యమైన దేశీయ సమస్యలుగా మారాయి. లేబరు పార్టీ 1900 లో కార్మిక సంఘాలు, చిన్న సోషలిస్టు సమూహాల కూటమి నుండి ఉద్భవించింది. 1914 కు ముందు మహిళల హక్కుల కోసం ప్రచారం జరిగింది.[101]

Black-and-white photo of two dozen men in military uniforms and metal helmets sitting or standing in a muddy trench.
Infantry of the Royal Irish Rifles during the Battle of the Somme (more than 885,000 British soldiers died on the battlefields of World War I)

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం (1914-1918) లో జర్మనీ, దాని మిత్రపక్షాలు వ్యతిరేకంగా యునైటెడ్ స్టేట్స్, ఫ్రాన్స్, రష్యా, (1917 తరువాత) బ్రిటన్ పోరాడాయి.[102] బ్రిటిష్ సాయుధ దళాలు బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం, ఐరోపాలో అనేక ప్రాంతాలలో ప్రత్యేకించి పశ్చిమ దేశాలలో నియమితమయ్యాయి.[103] యుద్ధంలో సంభవించిన అధిక మరణాలు దేశంలో శాశ్వత సామాజిక ప్రభావితం చేయడమే కాక సామాజిక క్రమంలో గొప్ప అంతరాయం పురుషుల నిష్పత్తిలో కలిగించిన నష్టం తరువాత తరం కొనసాగింది. యుద్ధం తరువాత బ్రిటీష్ అనేక మాజీ జర్మన్, ఒట్టోమన్ కాలనీల మీద లీగ్ ఆఫ్ నేషన్స్ ఆదేశం పొందింది. బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం గొప్ప విస్తృతికి చేరుకుని ఇది ప్రపంచ భూ ఉపరితలం ఐదో వంతు, జనాభాలో 4 భాగానికి చేరుకుంది.[104] ఏమైనా బ్రిటన్ పౌరులు 2.5 మిలియన్ల మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు, యుద్ధాన్ని భారీ జాతీయ రుణం ఏర్పరచింది.[103]

ఐరిష్ స్వాతంత్రం

[మార్చు]

ఐరిష్ జాతీయవాదం పెరగడంతో ఐరిష్ హోమ్ రూల్ పరంగా ఐర్లాండ్‌లో వివాదాలు మొదలయ్యాయి చివరకు 1921 లో ఈ ద్వీపం విభజనకు దారి తీసింది.[105] ఐరిష్ ఫ్రీ స్టేట్ డొమినియన్ హోదాతో స్వతంత్రంగా మారింది. ఉత్తర ఐర్లాండ్ యునైటెడ్ కింగ్డంలో భాగంగా ఉంది.[106] 1920 ల మధ్యలో జరిగిన దాడుల వేవ్ 1926 జనరల్ స్ట్రైక్‌తో ముగిసింది. గ్రేట్ డిప్రెషన్ (1929-1932) సంభవించినప్పుటి యుద్ధ ప్రభావాల నుండి బ్రిటన్ ఇప్పటికీ కోలుకోలేదు. ఇది పాత పారిశ్రామిక ప్రాంతాలలో గణనీయమైన నిరుద్యోగం, కష్టాల ఏర్పడడానికి ఇది దారితీసింది. అలాగే 1930 లలో రాజకీయ, సామాజిక అశాంతి కమ్యునిస్ట్, సోషలిస్టు పార్టీలలో సభ్యత్వం అధికరించింది. 1931 లో సంకీర్ణ ప్రభుత్వం ఏర్పడింది.[107]

జర్మనీ పోలాండ్‌ను ఆక్రమించిన తరువాత 1939 లో నాజీ జర్మనీపై యుద్ధాన్ని ప్రకటించడం ద్వారా బ్రిటన్ రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలోకి ప్రవేశించింది. వింస్టన్ చర్చిల్ 1940 లో ప్రధానమంత్రిగా, సంకీర్ణ ప్రభుత్వానికి నాయకుడు అయ్యాడు. యుద్ధం మొదటి సంవత్సరంలో యూరోపియన్ మిత్రుల ఓటమి ఉన్నప్పటికీ బ్రిటన్ సామ్రాజ్యం మాత్రం జర్మనీకి వ్యతిరేకంగా పోరాడింది. 1940 లో రాయల్ వైమానిక దళం బ్రిటన్ యుద్ధంలో ఆకాశమార్గం నియంత్రణ కోసం పోరాటంలో జర్మన్ లుఫ్‌ట్వాఫ్‌ను ఓడించింది. పట్టణ ప్రాంతాలలో బ్లిట్జ్ సమయంలో భారీ బాంబు దాడి జరిగింది. అట్లాంటిక్ యుద్ధం, ఉత్తర ఆఫ్రికన్ పోరాటం. బర్మా పోరాటాలలో కూడా తీవ్రమైన జరిగాయి. 1944 లో నార్మాండీ భూభాగాలలో సంయుక్త రాష్ట్రాల సహకారంతో బ్రిటీష్ దళాలు ఒక ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాయి.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత

[మార్చు]
Map of the world. Canada, the eastern United States, countries in east Africa, India, most of Australasia and some other countries are highlighted in pink.
Territories that were at one time part of the British Empire, while names of current British Overseas Territories are underlined in red

1945 లో రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసిన తరువాత యుద్ధానంతర ప్రపంచాన్ని ప్లాన్ చేయడానికి కలుసుకున్న పెద్ద శక్తులు (సంయుక్త సోవియట్ యూనియన్, చైనాలతో పాటు) ఒకటిగా ఉంది;[108][109] ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలిలో ఐదు శాశ్వత సభ్యుల్లో యు.కె ఒకటైంది. ఐ.ఎం.ఎఫ్, ప్రపంచ బ్యాంకు, నాటోను స్థాపించడానికి యునైటెడ్ స్టేట్స్‌తో కలిసి పనిచేసింది.[110][111] ఏది ఏమయినప్పటికీ యుద్ధం యు.కె. తీవ్రంగా బలహీనపడింది, మార్షల్ ప్లాన్ మీద ఆర్థికంగా ఆధారపడి ఉంది.[112] తక్షణ యుద్ధానంతర సంవత్సరాల్లో లేబరు ప్రభుత్వం సంస్కరణల ఒక తీవ్రమైన కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. ఇది తరువాతి దశాబ్దాల్లో బ్రిటీష్ సమాజంపై గణనీయమైన ప్రభావం చూపింది.[113] ప్రధాన పరిశ్రమలు, ప్రజా ప్రయోజనాలు జాతీయం చేయబడ్డాయి. " వెల్ఫేర్ స్టేట్ " స్థాపించబడింది. విస్తృతమైన బహిరంగంగా నిధుల ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ జాతీయ ఆరోగ్య సేవ రూపొందించబడింది. [114] కాలనీలలో జాతీయవాద పురోగతి బ్రిటన్ ఆర్థిక క్షీణతకు దారితీసింది. తద్వారా కాలనైజేషన్ విచ్ఛిన్నత విధానం తప్పనిసరి అయింది. 1947 లో భారతదేశం, పాకిస్తాన్ స్వాతంత్ర్యం ఇవ్వబడింది.[115] తరువాతి మూడు దశాబ్దాల్లో బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం అనేక కాలనీలు వారి స్వాతంత్ర్యం పొందాయి. అనేక దేశాలు కామన్వెల్త్ ఆఫ్ నేషన్స్ సభ్యదేశాలు అయ్యాయి.[116]

యు.కె. అణు ఆయుధ తయారీ (1952 లో మొట్టమొదటి అణు బాంబు పరీక్షతో) అభివృద్ధి చేయడంలో అంతర్జాతీయంగా మూడవ దేశంగా ఉన్నప్పటికీ 1956 లో సూయజ్ సంక్షోభం బ్రిటన్ అంతర్జాతీయ పాత్ర నూతన యుద్ధానంతర పరిమితులు నిర్ణయించబడ్డాయి. ఆంగ్ల భాష అంతర్జాతీయ వ్యాప్తి దాని సాహిత్యం, సంస్కృతి అంతర్జాతీయ ప్రభావాన్ని కొనసాగించింది.[117][118] 1950 లలో కార్మికుల కొరత ఫలితంగా ప్రభుత్వం కామన్వెల్త్ దేశాల నుండి వలసలను ప్రోత్సహించింది. తరువాతి దశాబ్దాల్లో యు.కె. ముందు కంటే ఎక్కువ బహుళ జాతి సమాజంగా మారింది.[119] 1950 ల చివర, 60 లలో జీవన ప్రమాణాలు పెరుగుతున్నప్పటికీ యు.కె. ఆర్థిక రంగం అభివృద్ధి ఫ్రాన్స్, పశ్చిమ జర్మనీ, జపాన్ వంటి దాని ప్రధాన పోటీదారుల కంటే తక్కువ విజయం సాధించింది

2007 లో యూరోపియన్ యూనియన్ యొక్క సభ్య దేశాల నాయకులు. [120] UK యురోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీని 1973 లో ప్రవేశపెట్టారు. 1975 లో నిర్వహించిన ఒక ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో, 67% ఓటర్లు EEC లో ఉండటానికి ఓటు వేశారు, [52] [121] కానీ 52% EU ను 2016 లో

ఐరోపా సమైక్యత దశాబ్ద-కాలం ప్రక్రియలో యు.కె. 1954 లో లండన్, పారిస్ కాన్ఫరెన్సులతో స్థాపించబడిన పశ్చిమ ఐరోపా సమాఖ్యగా పిలువబడే కూటమి వ్యవస్థాపక సభ్యదేశంగా ఉంది. 1960 లో యురోపియన్ ఫ్రీ ట్రేడ్ అసోసియేషన్ (ఇ.ఎఫ్.టి.ఎ.) 7 ఫండింగ్ దేశాలలో యు.కె ఒకటిగా ఉంది. కానీ 1973 లో ఇది ఇ.ఎఫ్.టి.ఎ.ను వదిలి యురోపియన్ కమ్యునిటీస్ (ఇ.సి.) లో చేరడానికి వెళ్ళింది. 1992 లో యూరోపియన్ యూనియన్ (ఇ.యు.) గా మారినప్పుడు, స్థాపించిన 12 దేశాలలో యు.కె. ఒకటిగా ఉంది. 2007 లో లిస్బన్ ఒప్పందం మీద సంతకం చేసింది. అది అప్పటి నుండి యూరోపియన్ యూనియన్ రాజ్యాంగ ప్రాతిపదికను ఏర్పరుస్తుంది.

1960 ల చివరలో ఉత్తర ఐర్లాండ్ సంప్రదాయబద్ధంగా ట్రబుల్స్ అని పిలిచే మతపరమైన, పారామిలిటరీ హింసను (కొన్నిసార్లు యు.కె. ఇతర భాగాలను ప్రభావితం చేస్తుంది) బాధించింది. సాధారణంగా బెల్ఫాస్ట్ "గుడ్ ఫ్రైడే" ఒప్పందం 1998 తో ముగిసింది. [122][123][124] 1970 వ దశకంలో విస్తృతమైన ఆర్థిక మాంద్యం, పారిశ్రామిక కలహాలు జరిగిన తరువాత 1980 లలో కన్జర్వేటివ్ ప్రభుత్వం మార్గరెట్ థాచర్ ఆథ్వర్యంలో ఒక ద్రవ్య విధానాన్ని ప్రారంభించింది. ముఖ్యంగా ఆర్థిక రంగం (ఉదాహరణకు 1986 లో బిగ్ బ్యాంగ్), కార్మిక మార్కెట్లలో ప్రభుత్వ యాజమాన్య సంస్థల (ప్రైవేటీకరణ) అమ్మకం, ఇతరులకు రాయితీలను ఉపసంహరించుకోవడం ఇందులో భాగంగా ఉంది.[125] ఇది అధిక నిరుద్యోగం, సాంఘిక అశాంతి కారణమైంది. చివరికి 1984 నుండి ప్రత్యేకించి సేవల రంగంలో ఆర్థిక వృద్ధి గణనీయమైన నార్త్ సీ ఆయిల్ ఆదాయం ద్వారా ఆర్థిక సహాయం పొందింది.[126]

20 వ శతాబ్దం చివరినాటికి స్కాట్లాండ్, వేల్స్, నార్తర్న్ ఐర్లాండ్‌లకు పరిణామం చెందిన పాలనా వ్యవస్థల స్థాపనతో యు.కె. పరిపాలనకు ప్రధాన మార్పులు జరిగాయి.[127] మానవ హక్కులపై ఐరోపా సమావేశం ఆమోదయోగ్యమైనది.యు.కె. ఇప్పటికీ దౌత్యపరంగా, సైనికపరంగా ప్రపంచవ్యాప్త కీలకమైన పాత్ర వహిస్తూ ఉంది. ఇది ఇ.యు,ఐక్యరాజ్యసమితి, నాటో, ప్రముఖ పాత్రలను పోషిస్తుంది. ఏదేమైనా వివాదం ముఖ్యంగా బ్రిటన్ విదేశీ సైనిక దళాలు ముఖ్యంగా ఆఫ్ఘనిస్తాన్, ఇరాక్లో ఉన్నాయి.[128]

2008 ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం యు.కె. ఆర్థిక వ్యవస్థను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేసింది. 2010 సంకీర్ణ ప్రభుత్వం ఫలితంగా గణనీయమైన ప్రభుత్వలోటును అధిగమించడానికి ఉద్దేశించి కాఠినమైన చర్యలను ప్రవేశపెట్టింది.[129] 2014 లో స్కాటిష్ ప్రభుత్వం నిర్వహించిన ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో స్కాటిష్ స్వాతంత్ర్య ప్రతిపాదనను తిరస్కరించి యునైటెడ్ కింగ్డంలో ఉండటానికి 55% మంది ఓటు వేసారు.[130] 2016 లో యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ యూరోపియన్ యూనియన్ను విడిచిపెట్టి ఓటు వేసింది.[131] ఇ.యు. విడిచిపెట్టే చట్టపరమైన ప్రక్రియ 2017 మార్చి 29 మార్చి 29 న ప్రారంభమైంది. లిస్బన్ ఒప్పందంలోని ఆర్టికల్ 50 యు.కె. అభ్యర్ధనతో అధికారికంగా ఇ.యును వదిలి వెళ్ళడానికి ఉద్దేశించింది. ఆర్టికల్ ఇ.యు.లో యు.కె కనీసం రెండు సంవత్సరాల పాటు కొనసాగుతాయని ఈ వ్యాసం పేర్కొంది. ఈ సమయములో యు.కె. పూర్తి సభ్యదేశంగా ఉంది.[132][133]

భౌగోళికం

[మార్చు]
Map of United Kingdom showing hilly regions to north and west, and flattest region in the south-east.
The topography of the UK

యునైటెడ్ కింగ్డం మొత్తం వైశాల్యం సుమారు 243,610 చదరపు కిలోమీటర్లు (94,060 sq mi). ఈ దేశం బ్రిటిష్ దీవిలో అత్యధికభాగాన్ని ఆక్రమించింది.[134] గ్రేట్ బ్రిటన్‌లో సమీపంలోని ద్వీపసమూహం ఈశాన్య ద్వీపంలో ఆరవ భాగం కొన్ని సమీపంలోని లఘు ద్వీపాలు భాగంగా ఉన్నాయి. ఇది ఉత్తర అట్లాంటిక్ సముద్రం, ఉత్తర ఆగ్నేయ తీరం (35 కి.మీ) మద్య ఫ్రాన్స్‌కు ఉత్తరంలో ఉంది.ఈ రెండు దేశాలను ఇంగ్లీష్ కెనాల్ విభజిస్తూ ఉంది.[135] 1993 లో గణాంకాల ఆధారంగా యు.కె. లోని 10% అటవీప్రాంతం 46% పచ్చిక బయళ్ళు, 25% వ్యవసాయ భూమి ఉన్నాయి. [136] లండన్లోని రాయల్ గ్రీన్విచ్ అబ్జర్వేటరీ ప్రధాన మెరిడియన్ ప్రదేశం.[137] యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 49 ° నుండి 61 ° ఉత్తర అక్షాంశం, 9 ° పశ్చిమ నుండి 2 ° తూర్పు రేఖాంశం మద్య ఉంది. ఉత్తర ఐర్లాండ్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్తో 224 మై (360 కి.మీ) భూ సరిహద్దును పంచుకుంటూ ఉంది.[135] గ్రేట్ బ్రిటన్ తీరం 11,073 మైళ్ళు (17,820 కి.మీ.) పొడవు.[138] ఇది 31 మై (50 కి.మీ) (24 మై (38కి.మీ ) నీటి అడుగున) ప్రపంచంలోనే అతి పొడవైన నీటి అడుగున సొరంగంగా ఉన్న ఛానల్ టన్నెల్ ద్వారా ఖండాంతర ఐరోపాకు అనుసంధానించబడింది.[139]

ఇంగ్లాండ్ మొత్తం వైశాల్యంలో ఇంగ్లండ్ కేవలం 1,30,395 చదరపు కిలోమీటర్ల (50,350 చదరపు మైళ్ల) విస్తీర్ణంలో ఉంది. [140] దేశం చాలా భాగం దిగువభూముల భూభాగంలో ఉంది [136] ఇది టీస్-ఎక్సే లైన్ పర్వతప్రాంత ; లేక్ డిస్ట్రిక్ట్, పెన్నైన్స్, ఎక్ముర్, డార్ట్మూర్ కు చెందిన కుంబ్రియాన్ పర్వతాలు ఉన్నాయి. ప్రధాన నదులు, ఎస్ట్యూరీలు థేమ్స్, సెవెర్న్, హంబర్. లేక్ డిస్ట్రిక్ట్ లో ఇంగ్లాండ్‌లో ఎత్తైన పర్వతం స్కాఫెల్ పైక్ (978 మీటర్లు (3,209 అడుగులు)ఉంది.

The Skiddaw massif, town of Keswick and Derwent Water in Lakeland
Skye is one of the major islands in the Inner Hebrides and part of the Scottish Highlands

యు.కె. వైశాల్యంలో మూడవ వంతు ఉన్న స్కాట్లాండ్ మొత్తం వైశాల్యం 78,772 చదరపు కిలోమీటర్ల (30,410 చదరపు మైలు) [141] దేశవైశాల్యంలో దాదాపుగా ఎనిమిది వందల ద్వీపాలు భాగంగా ఉన్నాయి.[142] ప్రధాన భూభాగానికి పశ్చిమ, ఉత్తర ప్రాంతంలో ఉన్నాయి; ముఖ్యంగా హెబ్రైడ్స్, ఓర్క్నే దీవులు, షెట్లాండ్ దీవులు ఉన్నాయి. స్కాట్లాండ్ యు.కె.లో అత్యంత పర్వతప్రాంత దేశంగా ఉంటుంది. దాని స్థలాకృతి హైలాండ్ బౌండరీ ఫాల్ట్-ఒక భూగర్భ రాక్ ఫ్రాక్చర్ ద్వారా వేరు చేయబడుతుంది-ఇది పశ్చిమాన అరాన్ నుండి స్కాట్లాండ్‌కు తూర్పున స్టోన్‌హవెన్‌కు దారి తీస్తుంది.[143]

ఫాల్ట్ ప్రాంతాలను రెండుగా వేరు చేస్తుంది; అవి ఉత్తరాన, పశ్చిమాన హైలాండ్స్, దక్షిణం, తూర్పున ఉన్న లోతట్టు ప్రాంతాలు. మరింత కఠినమైన హైల్యాండ్ ప్రాంతం స్కాట్లాండ్ పర్వతప్రాంత భూభాగాన్ని కలిగి ఉంది. ఇది బెన్ నెవిస్‌తో సహా 1,343 మీటర్లు (4,406 అడుగులు) బ్రిటీష్ ద్వీపాల్లో అత్యధిక ఎత్తులో ఉంది.[144] ముఖ్యంగా దిగువప్రాంతాలు-ముఖ్యంగా క్లైడ్ ఫిర్త్, సెంట్రల్ బెల్ట్గా పిలువబడే ఫిరత్ ఆఫ్ ఫోర్ట్ మధ్య భూమి చదునుగా ఉంటుంది. ఇందులో స్కాట్లాండ్ అతి పెద్ద నగరం గ్లాస్గో, రాజధాని, రాజకీయ కేంద్రం అయిన ఎడిన్బర్గ్ ఉన్నాయి. దక్షిణ సరిహద్దులలో ఎత్తైన, పర్వత భూభాగం ఉంది.

యు.కె. మొత్తం వైశాల్యంలో పదవ శాతం ఉన్న వేల్స్ వైశాల్యం 20,779 చదరపు కిలోమీటర్ల (8,020 చదరపు మైళ్ళు)ఉంది.[145] సౌత్ వేల్స్ ఉత్తర, మిడ్ వేల్స్ కన్నా తక్కువ ఎత్తైన పర్వతములు అయినప్పటికీ, వేల్స్ అధికంగా పర్వతమయమైన ప్రాంతము. ప్రధాన జనాభా, పారిశ్రామిక ప్రాముఖ్యత కలిగిన సౌత్ వేల్స్ ప్రాంతంలో ప్రజలు అధికంగా కేంద్రీకృతమై ఉన్నారు. వీటిలో కార్డిఫ్, స్వాన్సీ, న్యూపోర్ట్, దక్షిణ వేల్స్ లోయలు ఉత్తర తీరానికి చెందిన తీరప్రాంత పట్టణాలు ఉన్నాయి. వేల్స్‌లో ఎత్తైన పర్వతాలు ఉన్నాయి.స్నోడోనియాలో ఉన్న 1,085 మీ (3,560 అ)ఎత్తు ఉన్న స్నోడన్ శిఖరం వేల్స్ అత్యధిక ఎత్తైన ప్రాంతంగా గుర్తించబడుతుంది.[136] వేల్స్‌లో 2,704 కిలోమీటర్ల (1,680 మైళ్ళు)పొడవైన తీర ప్రాంతం ఉంది.[138] వెల్ష్ ప్రధాన భూభాగంలో అనేక ద్వీపాలు ఉన్నాయి. వాయవ్యంలో ఆంగ్లెసీ (యిన్స్ మోన్) వీటిలో అతిపెద్దదిగా ఉంది.

ఉత్తర ఐర్లాండ్, ఐరిష్ సముద్రం, నార్త్ ఛానల్ ద్వారా గ్రేట్ బ్రిటన్ నుండి వేరు చేయబడి. ఇది 14,160 చదరపు కిలోమీటర్ల (5,470 చదరపు మైళ్ళు) విస్తీర్ణంలో ఉంది, ఎక్కువగా పర్వతమయప్రాంతంగా ఉంటుంది. 388 చదరపు కిలోమీటర్ల (150 చ.మై) వైశాల్యం ఉన్న లాఫ్ నయాగ్ సరసు బ్రిటీష్ ద్వీపాలలో అతిపెద్ద సరస్సుగా ఉంది.[146] 852 మీటర్లు (2,795 అడుగులు) ఎత్తైన మోర్నే పర్వతాలలో ఉన్న స్లీవ్ డొనార్డ్ శిఖరం నార్తరన్ ఐర్లాండ్‌లో అత్యధిక ఎత్తైన శిఖరంగా ఉంది.[136]

వాతావరణం

[మార్చు]

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ సమశీతోష్ణ వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంది. ఏడాది పొడవునా అధిక వర్షపాతం నమోదవుతుంది. [135] ఉష్ణోగ్రతలు సీజన్లలో అరుదుగా -11 ° సెంటీగ్రేడ్ (12 ° ఫారెన్ హీట్) కంటే తక్కువగా పడిపోతాయి లేదా 35 ° సెంటీగ్రేడ్ (95 ° ఫారెంహీట్) కంటే పెరుగుతుంటాయి.[147] నైరుతి నుండి గాలిని అడ్డుకుంటూ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం నుండి తేలికపాటి, తేమ వాతావరణం తరచూ అనుమతిస్తూ ఉంటుంది.[135] ఈ గాలులు తూర్పు భాగాలు ఎక్కువగా ఆశ్రయించినప్పటికీ పశ్చిమ భాగాలలో ఎక్కువ భాగం వర్షాలు పడుతూ తూర్పు భాగాలు పొడిగా ఉంటాయి. గల్ఫ్ ప్రవాహంతో వేడెక్కే అట్లాంటిక్ ప్రవాహాలు తేలికపాటి శీతాకాలాలను తీసుకువస్తాయి;[148] ముఖ్యంగా పశ్చిమాన శీతాకాలాలు తడిగా, ఉన్నత మైదానంలో మరింత ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఇంగ్లాండ్ ఆగ్నేయ దిశలో వేసవికాలాలు వెచ్చగా ఉంటాయి.యురేపియన్ ప్రధాన భుభాగానికి సామీప్యంలో ఉన్నందున మైదానంలో అధికంగా భారీ హిమపాతం శీతాకాలంలో, వసంత ఋతువులో సంభవిస్తుంది. అప్పుడప్పుడు కొండల నుండి లోతు వరకు ఉంటుంది.

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌లోని నాలుగు దేశాలు

పాలనా విభాగాలు

[మార్చు]

యునైటెడ్ కింగ్డంలోని ప్రతి దేశం దాని స్వంత ఏర్పాట్లను కలిగి ఉంది. యునైటెడ్ కింగ్డం రూపుదిద్దుకోవడానికి ముందే ఈదేశాలకు వాటి ప్రత్యేక మూలాలు ఉన్నప్పటికీ పరిపాలనా వ్యవస్థలు, భౌగోళిక నిర్మాణసంబంధిత ఏ విధమైన స్థిరమైన వ్యవస్థ లేవు.[149] 19 వ శతాబ్దం వరకు ఆ ఏర్పాట్లు చాలా తక్కువగా ఉన్నాయి. అయితే ఇది స్థిరమైన పనితీరు పరిణామంగా ఉంది.[150]

స్థానిక ఏర్పాట్ల ప్రకారం ఇంగ్లండ్‌లో స్థానిక ప్రభుత్వం సంస్థ వేర్వేరు పనులను పంపిణీ చేస్తుంది. ఇంగ్లాండ్ ఉన్నత-స్థాయి ఉపవిభాగాలు తొమ్మిది ప్రాంతాలుగా ఉన్నాయి. ప్రాంతాలను ఇప్పుడు ప్రాథమికంగా గణాంక ప్రయోజనాల కొరకు వాడతారు.[151] ఒక ప్రాంతం గ్రేటర్ లండన్, ఒక ప్రజాభిప్రాయ ప్రతిపాదనకు జనాదరణ పొందిన మద్దతు తరువాత 2000 నుండి నేరుగా ఎన్నికైన శాసనసభ, మేయర్ను కలిగి ఉంది.[152] ఇతర ప్రాంతాలు కూడా తమ సొంత ఎన్నికైన ప్రాంతీయ శాసనసభ ఆధీనంలో ఉంటాయి.2004 లో కానీ ఈశాన్య ప్రాంతంలో ప్రతిపాదిత శాసనసభ ఒక ప్రజాభిప్రాయ సేకరణచే తిరస్కరించబడింది.[153] ఇంగ్లాండ్‌లోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో ప్రాంతీయ స్థాయికి దిగువన కౌంటీ కౌన్సిళ్లు, జిల్లా కౌన్సిల్స్, ఇతరులు ఏకీకృత అధికారులను కలిగి ఉన్నాయి. లండన్ ప్రాంతంలో 32 లండన్ బారోగ్లు, లండన్ నగరం భాగంగా ఉన్నాయి. కౌన్సిలర్లు వార్డు సభ్యులు లేదా బహుళ విభాగాల సభ్యుల బహుళ వ్యవస్థ సభ్యుల ద్వారా పూర్వ-వ్యవస్థ ద్వారా ఎన్నుకోబడతారు.[154]

స్థానిక ప్రభుత్వ ప్రయోజనాల కోరకు స్కాట్లాండ్ 32 కౌన్సిల్ ప్రాంతాలుగా విభజించబడింది. పరిమాణం, జనాభా రెండింటిలో విస్తృత వైవిధ్యం ఉంది. గ్లాస్గో, ఎడింబర్గ్, అబెర్డీన్, డండీల నగరాలు హైలాండ్ కౌన్సిల్, స్కాట్లాండ్ ప్రాంతంలో మూడోవంతు కలిగి ఉన్నాయి.ఇక్కడ కేవలం 2,00,000 మంది ప్రజలు మాత్రమే ఉన్నారు. స్థానిక మండళ్లను ఎన్నికైన కౌన్సిలర్లు తయారు చేస్తారు. వీరిలో 1,223 మంది ఉన్నారు.[155] వారు పార్ట్-టైమ్ జీతం పొందుతారు. మూడు లేదా నాలుగు కౌన్సిలర్లను ఎన్నుకునే పలు సభ్యుల వార్డుల్లో ఒకే బదిలీ ఓటు ద్వారా ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు. ప్రతి కౌన్సిల్ ఒక ప్రోవోస్ట్ లేదా కన్వీనర్ను కౌన్సిల్ సమావేశాలకు ఎన్నుకుంటుంది. ఈ సభ్యుని ఆ ప్రాంతానికి ఒక ప్రముఖ వ్యక్తిగా వ్యవహరిస్తుంది.

వేల్స్‌లో స్థానిక ప్రభుత్వం 22 ఏకీకృత అధికారులను కలిగి ఉంది. వీటిలో కార్డిఫ్, స్వాన్సీ, న్యూపోర్ట్ నగరాలు భాగంగా ఉన్నాయి. ఇవి తమ స్వంత ఏకీకృత అధికారులు కలిగి ఉన్నాయి.[156] మొదటి నాలుగు-సంవత్సరాల అధికార వ్యవస్థలో ప్రతి నాలుగు సంవత్సరాలకు ఎన్నికలు జరుగుతాయి.[156]

1973 నుండి ఉత్తర ఐర్లాండ్‌లో స్థానిక ప్రభుత్వం 26 జిల్లా కౌన్సిల్స్‌గా ఏర్పడ్డాయి.ప్రతి ఒక్కరు బదిలీ చేయగలిగిన ఓటు ద్వారా ఎన్నికయ్యారు. వ్యర్థాలు సేకరించడం, కుక్కలను నియంత్రించడం, పార్కులు, సమాధుల నిర్వహణ వంటి సేవలకు వారి అధికారాలు పరిమితం చేయబడ్డాయి.[157] 2008 లో కార్యనిర్వాహకులు 11 నూతన కౌన్సిళ్లను రూపొందించడానికి, ప్రస్తుత వ్యవస్థను భర్తీ చేయడానికి ప్రతిపాదనలను అంగీకరించారు.[158]

ఆర్ధికరంగం

[మార్చు]

సమీక్ష

[మార్చు]
The Bank of England—the central bank of the United Kingdom and the model on which most modern central banks have been based

యు.కె. పాక్షికంగా నియంత్రిత మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది.[159] మార్కెట్ ఎక్స్ఛేంజ్ రేట్లు ఆధారంగా యు.కె. నేడు ప్రపంచంలో ఐదో-అతిపెద్ద ఆర్థికవ్యవస్థ, జర్మనీ తర్వాత ఐరోపాలో రెండవ అతి పెద్దదిగా ఉంది. ప్రభుత్వ ఖజానా ఛాన్సలర్ నేతృత్వంలోని హెచ్ఎమ్ ట్రెజరీ ప్రభుత్వ పబ్లిక్ ఫైనాన్స్ పాలసీ, ఆర్థిక విధానాన్ని అభివృద్ధి చేయడం, అమలు చేయడం బాధ్యతవహిస్తుంది. బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్ యు.కె కేంద్ర బ్యాంకు, దేశ కరెన్సీ, పౌండ్ స్టెర్లింగ్ లో నోట్స్, నాణేలు జారీ బాధ్యతవహిస్తుంది. స్కాట్లాండ్, నార్తర్న్ ఐర్లాండ్లలో బ్యాంకులు వారి స్వంత నోట్లను జారీ చేసే హక్కును కలిగి ఉన్నాయి. వారి సమస్యను కవర్ చేయడానికి రిజర్వ్‌లో తగినంత బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇంగ్లండ్ నోట్లను కలిగి ఉండాలి. పౌండ్ స్టెర్లింగ్ ప్రపంచంలోని మూడవ అతి పెద్ద రిజర్వ్ కరెన్సీ (యు.ఎస్. డాలర్, యూరో తరువాత).[160] 1997 నుండి బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్ గవర్నర్ నేతృత్వంలోని బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇంగ్లండ్ ద్రవ్య విధాన కమిటీ ప్రతి సంవత్సరం ఛాన్సలర్ నియమించిన ఆర్థికవ్యవస్థ మొత్తం ద్రవ్యోల్బణ లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి అవసరమైన స్థాయిలో వడ్డీ రేట్లను నిర్ణయించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది.[161]

యు.కె. సేవ రంగం జి.డి.పి.లో సుమారు 79% ఉంటుంది.[162] న్యూయార్క్‌తో పాటుగా ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థ (న్యూయార్క్ నగరం, టోక్యోలతో పాటు) మూడు "ఆధిపత్య కేంద్రాలలో" లండన్ ఒకటి.[163][164][165][166] ఇది ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఆర్థిక కేంద్రంగా ఉంది. ఐరోపాలో అతిపెద్ద నగర జి.డి.పి.[167] బ్రిటిష్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు పర్యాటకం చాలా ముఖ్యం; 2004 లో 27 మిలియన్ల మంది పర్యాటకులతో ప్రపంచంలో పర్యాటకగమ్యాలలో యు.కె. 6 వ స్థానంలో ఉంది. ప్రపంచంలో మరే నగరంలోను లేనంత మంది విదేశీపర్యాటకులు లండన్‌కు చేరుకుంటారు.[168][169] సృజనాత్మక పరిశ్రమలు 2005 లో 7% జి.వి.ఎ. కోసం లెక్కించబడ్డాయి. 1997, 2005 మధ్య సంవత్సరానికి సగటున 6% పెరిగింది.[170]

పారిశ్రామిక విప్లవం వస్త్ర పరిశ్రమలో మొదట యు.కె.లో ప్రారంభమైంది.[171] యు.కె.లో నౌకాదళం, బొగ్గు గనులు, ఉక్కు తయారీ వంటి ఇతర భారీ పరిశ్రమలు ఉన్నాయి.[172][173] బ్రిటీష్ వ్యాపారులు, బ్రోకర్లు, బ్యాంకర్లు 19 వ శతాబ్దంలో యుకె అంతర్జాతీయ వాణిజ్యాన్ని ఆధిపత్యం చేస్తూ ఇతర దేశాలలో అధిక ప్రయోజనాన్ని పొందారు.[174][175] రెండు ప్రపంచ యుద్ధాల తరువాత ఇతర దేశాలు పారిశ్రామికంగా ఆర్థిక తిరోగమనంతో పాటు యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 20 వ శతాబ్దం అంతటా పోటీ ప్రయోజనం, భారీ పరిశ్రమను కోల్పోవడం ప్రారంభమైంది. తయారీ ఆర్థిక వ్యవస్థ ముఖ్యమైన భాగంగా మిగిలి ఉన్నప్పటికీ 2003 లో జాతీయ ఉత్పత్తిలో కేవలం 16.7% మాత్రమే ఉంది.[176]

Jaguar cars, including the Jaguar XE as shown, are designed, developed and manufactured in the UK

జాగ్వార్ ఎక్స్.ఇ.తో సహా జాగ్వార్ కార్లు యు.కె.లో రూపొందించబడి అభివృద్ధి చేసి తయారు చేయబడ్డాయి. యు.కె. ఉత్పాదక రంగానికి చెందిన ఒక ముఖ్యమైన భాగం ఆటోమోటివ్ పరిశ్రమ. £ 70 బిలియన్ల ఎగుమతుల (యు.కె.మొత్తం ఎగుమతి వస్తువుల 11.8%) ఉత్పత్తికి £ 70 బిలియన్ల టర్నోవర్‌తో 800,000 మంది ఉద్యోగులున్నారు. 2015 లో యు.కె. సుమారు 1.6 మిలియన్ ప్యాసింజర్ వాహనాలు, 94,500 వాణిజ్య వాహనాలను ఉత్పత్తి చేసింది. ఇంజిన్ తయారీకి యుకే ఒక ప్రధాన కేంద్రంగా ఉంది: 2015 లో సుమారు 2.4 మిలియన్ ఇంజన్లు ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి. యు.కె. మోటార్స్ పరిశ్రమ 41,000 మంది ఉద్యోగులను కలిగి ఉంది, ఇది సుమారు 4,500 కంపెనీలను కలిగి ఉంది. సుమారు £ 6 బిలియన్లు వార్షిక టర్నోవర్ను కలిగి ఉంది.[177]

యూ.కే. ఏరోస్పేస్ పరిశ్రమ ప్రపంచంలోని రెండవ లేదా మూడవ-అతిపెద్ద జాతీయ అంతరిక్ష పరిశ్రమగా ఉంది.వార్షిక టర్నోవర్ సుమారు £ 30 బిలియన్లు ఉంది.[178] ఎయిర్బస్ ఎ380, ఎ350 ఎక్స్.డబల్యూ.బి. రెక్కలు ఎయిర్బస్ బోయింగ్ 787 విలువలో నాలువభాగం ఉన్న ఈటన్ మెస్సేర్-బుగట్టి-డౌటీ, రోల్స్-రాయ్స్ యు.కె.లో ప్రపంచ-స్థాయి బ్రోటన్ సౌకర్యంతో రూపొందించబడి, తయారు చేయబడుతున్నాయి.

Engines and wings for the Airbus A380 are manufactured in the UK

ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద రక్షణ అంతరిక్ష ప్రాజెక్టులలో బి.ఎ.ఇ. సిస్టమ్స్ కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. యు.కె.లో సంస్థ టైఫూన్ యూరో ఫైటర్ పెద్ద విభాగాలను చేస్తుంది. రాయల్ వైమానిక దళం కోసం విమానాలను సమీకరించింది. ఇది ఎఫ్. 35 జాయింట్ స్ట్రైక్ ఫైటర్ ప్రధాన ఉప కాంట్రాక్టర్‌గా ఉంది. ఇది ప్రపంచంలో అతి పెద్ద సింగిల్ డిఫెన్స్ ప్రాజెక్ట్ దీని కోసం ఇది ఒక శ్రేణి విభాగాలను రూపొందించి తయారు చేస్తుంది. ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత విజయవంతమైన జెట్ శిక్షణా విమానం అయిన హాక్‌ను తయారు చేస్తుంది.[179]

ఎయిర్బస్ యు.కె. కూడా ఎ 400 ఎం.సైనిక వాహకానికి రెక్కలను తయారు చేస్తుంది. రోల్స్ రాయిస్ ప్రపంచంలో రెండవ అతిపెద్ద ఏరో-ఇంజన్ తయారీదారు. దాని ఇంజన్లు 30 కంటే ఎక్కువ వాణిజ్య విమానాలలో ఉపయోగించబడుతూ ఉన్నాయి. పౌర, రక్షణ విభాగాలలో సేవలో 30,000 కంటే ఎక్కువ ఇంజన్లు ఉన్నాయి.

2011 లో యు.కె. అంతరిక్ష పరిశ్రమ £ 9.1 బిలియన్ల విలువైనదిగా గణించబడింది. 29,000 మంది ఉద్యోగులను నియమించింది. దాని గొడుగు సంస్థ యు.కె. స్పేస్ ఏజెన్సీ ప్రకారం ఇది సంవత్సరానికి 7.5% చొప్పున అధికరిస్తుంది. 2013 లో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం స్కిలాన్ ప్రాజెక్టుకు £ 60 మిలియన్లు ఇచ్చింది: ఈ పెట్టుబడులు సాబరు ఇంజిన్ పూర్తిస్థాయి నమూనాను నిర్మించటానికి "కీలక దశ"లో మద్దతునిస్తుంది.

యు.కె. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఫార్మాస్యూటికల్ పరిశ్రమ ఒక ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది , దేశంలో ప్రపంచ ఔషధ ఆర్ & డి వ్యయంలో మూడవ అతిపెద్ద వాటా ఉంది.[180][181]

ఐరోపా ప్రమాణాల ద్వారా వ్యవసాయం తీవ్రంగా అత్యంత యాంత్రికమైనది , సమర్థవంతమైనది. ఇది కార్మిక శక్తిలో 1.6% (5,35,000 మంది కార్మికులు)ఉపయోగించుకుంటూ 60% ఆహార అవసరాల ఉత్పత్తి భర్తీ చేస్తుంది.[182]

ఉత్పత్తి మూడింట రెండు వంతుల పంటలకు పశుసంపద ఉంది, ఇది మూడో వంతు సాగు పంటలు. ఇ.యు. సాధారణ వ్యవసాయ విధానం ద్వారా రైతులకు సబ్సిడీ ఇవ్వబడుతుంది. యు.కె. చాలా మితంగా ఉన్న ఫిషింగ్ పరిశ్రమ అయినప్పటికీ, ముఖ్యమైనది. బొగ్గు, పెట్రోలియం, సహజ వాయువు, టిన్, సున్నపురాయి, ఇనుప ఖనిజం, ఉప్పు, బంకమట్టి, సుద్ద, జిప్సం, సీసం, సిలికా , సాగునీటి భూములతో సహా అనేక సహజ వనరులు ఉన్నాయి.[183]

2008 చివరి త్రైమాసికంలో యు.కె. ఆర్థిక వ్యవస్థ అధికారికంగా 1991 నుండి మొదటిసారిగా మాంద్యంలోకి ప్రవేశించింది.[184] యునైటెడ్ స్టేట్స్, ఫ్రాన్సు , అనేక ప్రధాన ఆర్థిక రంగాల మాదిరిగా 2013 లో యు.కె మూడీస్ , ఫిచ్ట్ క్రెడిట్ ఏజెన్సీతో మొదటిసారిగా ఎ.ఎ.ఎ. క్రెడిట్ రేటింగ్‌ను కోల్పోయింది. అయితే ఇతర ప్రధాన ఆర్థికవ్యవస్థల మాదిరిగా కాకుండా ట్రిపుల్ ఎ స్టాండర్డ్ & పూర్స్‌తో రేటింగ్.[185][186] 2014 చివరి నాటికి జి7 , యూరోప్లలో యు.కె. పెరుగుదల వేగవంతమైంది.[187][188] 2015 సెప్టెంబరు నాటికి నిరుద్యోగ రేటు ఏడు సంవత్సరాల కనిష్ఠస్థాయి (5.3%) తగ్గింది.[189]

1980 ల నుండి కెనడా, ఆస్ట్రేలియా , యునైటెడ్ స్టేట్స్ వంటి యు.కె. ఆర్థిక అసమానత ఇతర అభివృద్ధి చెందిన దేశాల కంటే వేగంగా వృద్ధి చెందింది.[190][191] యు.కె.లో పేదరికాన్ని సాధారణంగా సగటు కుటుంబ ఆదాయంలో 60%గా ఉన్నట్లుగా పేర్కొనబడుతుంది.[note 3] నేషనల్ స్టాటిస్టిక్స్ ఫర్ ఆఫీస్ 2011 లో 14 మిలియన్ల మంది పేదరికం లేదా సామాజిక మినహాయింపు ప్రమాదం ఉందని అంచనా వేశారు. 20 మందిలో (5.1%) ఒకరు.[192] 1977 లో 3 మిలియన్ల మంది నుండి "తీవ్రమైన పదార్థ మాంద్యం"[193][194] ఎదుర్కొంటున్నారు.

యు.ఎస్. బయటి రుణాన్ని $ 9.6 ట్రిలియన్ డాలర్లు కలిగి ఉంది. ఇది యు.ఎస్. తర్వాత ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో ఉంది.జి.డి.పిలో బాహ్య రుణం 408% ఉంది. ఇది లక్సెంబర్గ్, ఐస్లాండ్ తరువాత ప్రపంచంలో మూడవ స్థానంలో ఉంది.[195][196][197][198][199]

యు.కె. లక్స్ రెగ్యులేటరీ పాలన, లండన్ ఆర్థిక సంస్థల కలయిక ప్రపంచవ్యాప్తంగా నేరారోపణల నుండి లాభాలు పొందేందుకు అధునాతన పద్ధతులను అందిస్తున్నాయి. లండన్ నగరం అక్రమ ఆర్థికలావాదేవీలకు ప్రపంచ కేంద్రంగా యు.కె.కు రక్షిత స్వర్గంగా ఉంది. 2010 మధ్యకాలంలో ప్రచురించిన పరిశోధనా పత్రాలు, నివేదికల ప్రకారం ప్రపంచ ప్రధాన లీగ్ పన్ను డాడ్జర్స్‌గా ఉంది. [200][201][202][203][204][205] 2016 ఏప్రిల్ ఏప్రిల్‌లో ప్రచురించబడిన పనామా పత్రాల నివేదికలు యు.కెను "సూపర్-రిచ్ టాక్స్-ఎగవేత నెట్వర్క్ గుండె"గా పేర్కొన్నారు.[206]

సైన్స్, సాంకేతికం

[మార్చు]
Charles Darwin (1809–1882), whose theory of evolution by natural selection is the foundation of modern biological sciences

17 వ శతాబ్దం నుండి ఇంగ్లండ్ , స్కాట్లాండ్‌లు శాస్త్రీయ విప్లవం ప్రధాన కేంద్రాలుగా ఉన్నాయి.[207] 18 వ శతాబ్దం నుండి యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ పారిశ్రామిక విప్లవాన్ని నడిపించింది.[171] పారిశ్రామిక విప్లవానికి మేధావులైన శాస్త్రీయవేత్తలు , ఇంజనీర్ల అవసరం కొనసాగించింది.[208] 17 వ , 18 వ శతాబ్దాల్లోని ప్రధాన సిద్ధాంతకర్తలు ఐజాక్ న్యూటన్ " లా ఆఫ్ మోషన్ " (చలనశీలత) , " ఇల్యూమనేషన్ ఆఫ్ గ్రావిటీ " ఆధునిక విజ్ఞాన శాస్త్రం కీలకమైనదిగా గుర్తించింది.[209] 19 వ శతాబ్దంలో చార్లెస్ డార్విన్ సహజ పరిణామ సిద్ధాంతం ఆధునిక జీవశాస్త్రం అభివృద్ధి ఆధారభూతంగా ఉంది. జేమ్స్ క్లెర్క్ మాక్స్వెల్ శాస్త్రీయ విద్యుదయస్కాంత సిద్ధాంతం రూపొందించారు; ఇంకా ఇటీవలి స్టెఫెన్ హాకింగ్, విశ్వోద్భవ శాస్త్రం, క్వాంటం గ్రావిటీ , " కృష్ణబిలం " పరిశోధనలలో ప్రధాన సిద్ధాంతాలను కలిగి ఉన్నారు.[210]

18 వ శతాబ్దానికి చెందిన ప్రధాన శాస్త్రీయ ఆవిష్కరణలు 20 వ శతాబ్దంలో అలెగ్జాండర్ ఫ్లెమింగ్ (హైడ్రోజెన్);[211] 20 వ శతాబ్దంలో అలెగ్జాండర్ ఫ్లెమింగ్ (పెంసిలిన్ ఆవిష్కరణ) [212], ఫ్రాన్సిస్ క్రిక్, ఇతరులచే డి.ఎన్.ఎ. నిర్మాణం.[213] పారిశ్రామిక విప్లవం ప్రసిద్ధ బ్రిటిష్ ఇంజనీర్లు, సృష్టికర్తలు జేమ్స్ వాట్, జార్జ్ స్టీఫెన్సన్, రిచర్డ్ ఆర్క్ రైట్, రాబర్ట్ స్టెఫెన్సన్, ఇశాంబార్డ్ కింగ్డమ్ బ్రూనెల్ ప్రధానపాత్ర వహించారు.[214] యు.కె. లోని ప్రజలచే ఇతర ప్రధాన ఇంజనీరింగ్ ప్రాజెక్టులు, అనువర్తనాలు 19 వ శతాబ్దంలలో రిచర్డ్ ట్రెవితిక్, ఆండ్ర్యూ వివియన్ (స్టీం లోకోమోటివ్) మైకేల్ ఫెరడే, ఎలక్ట్రిక్ మోటార్ జోసెఫ్ స్వాన్ (ఇన్ కాండిసెంట్ లైట్ బల్ద్)[215][216] అలెగ్జాండర్ గ్రాహం బెల్చే పేటెంట్ చేయబడిన అభివృద్ధి చేయబడిన ఆవిరి లోకోమోటివ్;[217], 20 వ శతాబ్దంలో జాన్ లాగీ బైర్డ్, ఇతరుల చేత ప్రపంచపు మొట్టమొదటి పని చేసే టెలివిజన్ వ్యవస్థ[218] ఫ్రాంక్ విటిల్ రూపొందించిన జెట్ ఇంజిన్, అలాన్ చేత ఆధునిక కంప్యూటర్ ఆధారం, టూరింగ్ వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ రూపొందించిన టిమ్ బెర్నెర్స్-లీ.[219]

బ్రిటీష్ విశ్వవిద్యాలయాల్లో శాస్త్రీయ పరిశోధన, అభివృద్ధి చాలా ముఖ్యత్వాన్ని ఇస్తూ పరిశ్రమ ఉత్పత్తి, సహకారాన్ని ప్రోత్సహించడానికి అనేక విజ్ఞాన ఉద్యానవనాల ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి.[220] 2004, 2008 మధ్య యు.కె. ప్రపంచ శాస్త్రీయ పరిశోధనా పత్రాలలో 7% ఉత్పత్తి చేసింది. శాస్త్రీయ అనులేఖనాల 8% వాటాను కలిగి ఉంది. ఇది ప్రపంచంలో మూడవ, రెండవ స్థానంలో ఉంది (వరుసగా యునైటెడ్ స్టేట్స్, చైనా తర్వాత).[221] యు.కె.లో తయారు చేయబడిన శాస్త్రీయ పత్రికలలోణ్ నేచర్, ది బ్రిటిష్ మెడికల్ జర్నల్, ది లాన్సెట్ ఉన్నాయి.[222]

రవాణా

[మార్చు]
Heathrow Terminal 5 building. London Heathrow Airport is one of the busiest airports by international passenger traffic worldwide[223][224]

ఒక రహదారి రహదారి నెట్వర్క్ ప్రధాన రహదారుల పొడవు 29,145 మైళ్ళ పొడవు (46,904 కి.మీ) ప్రధాన రహదారులు, 2,173 మైళ్ళ పొడవు (3,497 కిమీ) వాహన మార్గాలు, 213,750 మైళ్ళ పొడవు (344,000 కిమీ) చదును చేయబడిన రహదారులను కలిగి ఉంది.[135] లండన్‌లో చుట్టుముట్టిన ఎమ్25, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద, అత్యంత రద్దీగా ఉండే బైపాస్ మార్గం ఉంది.[225] 2009 లో గ్రేట్ బ్రిటన్‌లో మొత్తం 34 మిలియన్ల లైసెన్స్ పొందిన వాహనాలు ఉన్నాయి.[226]

లండన్ సెయింట్ పన్క్రాస్ ఇంటర్నేషనల్ యు.కె. 13 వ రద్దీ రైల్వే టెర్మినస్. యు.కె. లోని ప్రయాణికుల రైలు, హై స్పీడ్ రైలు సేవలు, ప్యారిస్, లిల్లీ, బ్రస్సెల్స్ కు ప్రయాణసేవలు అందిస్తూ లండన్ ప్రధాన దేశీయ, అంతర్జాతీయ రవాణా కేంద్రాలలో ఈ స్టేషన్

యు.కె. గ్రేట్ బ్రిటన్లో 10,072 మైళ్ళ పొడవు (16,209 కి.మీ), నార్తర్న్ ఐర్లాండ్లో 189 మైళ్ళు (304 కి.మీ) రైల్వే నెట్వర్క్ కలిగివుంది. ఉత్తర ఐర్లాండ్లో రైల్వేలను ప్రభుత్వ-యాజమాన్య అనుబంధ సంస్థ ఎన్.ఐ. రైల్వేస్ నిర్వహిస్తున్నాయి. గ్రేట్ బ్రిటన్లో " బ్రిటీష్ రైల్ నెట్వర్క్ " 1994 - 1997 మధ్య ప్రైవేటీకరణ చేయబడింది. దీని తరువాత సంవత్సరాల తిరోగమనం తర్వాత ప్రయాణీకుల సంఖ్య వేగంగా పెరిగిపోయింది. అయితే దీనికి కారణాలు వివాదాస్పదంగా ఉన్నాయి. నెట్వర్క్ రైల్ అనేది చాలా స్థిరమైన ఆస్తులను (ట్రాక్స్, సిగ్నల్లు మొదలైనవి) నిర్వహిస్తుంది. ప్రైవేటు యాజమాన్యంలోని ట్రైన్ ఆపరేటింగ్ కంపెనీలు ప్యాసింజర్ రైళ్లను నిర్వహిస్తున్నాయి. ఇవి 2015 లో 1.68 బిలియన్ ప్రయాణీకులకు ప్రయాణసేవలు అందించాయి.[227][228] రోజువారీ ఆపరేషన్లో కొన్ని 1,000 ఫ్రైట్ రైళ్లు కూడా దినసరి ప్రయాణసేవలకు వినియోగించబడుతున్నాయి.[135] 2026 నాటికి బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఒక కొత్త హై-స్పీడ్ రైల్వే లైన్, హెచ్.ఎస్.2 లో £ 30 బిలియన్లను ఖర్చు చేసింది.[229] లండన్‌లో నిర్మాణంలో ఉన్న క్రాస్రాయిల్, యూరోప్ అతిపెద్ద ప్రాజెక్ట్ నిర్మాణం కొరకు £ 15 బిలియన్ల వ్యయం ఔతుందని అంచనా వేయబడింది.[230][231]

2009 అక్టోబరు నుండి 2010 సెప్టెంబరు వరకు యు.కె. విమానాశ్రయాలు 211.4 మిలియన్ ప్రయాణీకులకు సేవలు అందించాయి.[232] ఆ కాలంలో మూడు అతిపెద్ద విమానాశ్రయాలు లండన్ హీత్రూ ఎయిర్పోర్ట్ (65.6 మిలియన్ ప్రయాణీకులు), గాట్విక్ ఎయిర్పోర్ట్ (31.5 మిలియన్ ప్రయాణికులు), లండన్ స్టాన్స్టెడ్ విమానాశ్రయం (18.9 మిలియన్ ప్రయాణీకులు) ఉన్నాయి.[232] రాజధాని పశ్చిమాన 15 మైళ్ళ పొడవు (24 కి.మీ) దూరంలో ఉన్న లండన్ హీత్రో విమానాశ్రయం, ప్రపంచంలోని విమానాశ్రయము అత్యంత అధికమైన అంతర్జాతీయ ప్రయాణీకుల ట్రాఫిక్‌ను కలిగి ఉంది.[223][224] బ్రిటీష్ ఎయిర్వేస్, అలాగే వర్జిన్ అట్లాంటిక్ యు.కె ఫ్లాగ్‌తో వాయుమార్గ ప్రయాణసేవలు అందిస్తున్నాయి.[233]

విద్యుత్తు

[మార్చు]
An oil platform in the North Sea

2006 లో, యు.కె. ప్రపంచంలోనే తొమ్మిదవ అతిపెద్ద విద్యుత్ శక్తి, 15 వ అతి పెద్ద ఉత్పత్తిదారు దేశంగా ఉంది.[234] ఆరు చమురు, గ్యాస్ "సూపర్ మోజర్స్" -బి.పి., రాయల్ డచ్ షెల్ రెండింటిలో యు.కె.తో పాటు అనేక భారీ శక్తి సంస్థలకు స్థావరంగా ఉంది.[235][236] 2011 లో యు.కె. విద్యుత్లో 40% గ్యాస్, 30% బొగ్గు, 19% అణు విద్యుత్, 4.2% గాలి, జల, జీవ ఇంధనాలు, వ్యర్థాల ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది.[237] 2013 లో యు.కె. రోజుకు 914 వేల బ్యారల్స్ ఉత్పత్తి చేసింది, 1,507 వేలను వినియోగించింది.[238][239] ఉత్పత్తి ఇప్పుడు తగ్గుముఖం పడుతోంది, 2005 నుండి యు.కె. నికర దిగుమతిదారుగా ఉంది.[240] In 2010 2010 లో యు.కె.సుమారు 3.1 బిలియన్ బ్యారెళ్ల నిరూపితమైన ముడి చమురు నిల్వలు కలిగి ఉంది. ఇది ఏ ఇ.యు. సభ్య దేశంలోనూ అతిపెద్దది.[240] 2009 లో యు.కె. ప్రపంచంలోనే 13 వ అతిపెద్ద సహజ వాయువు ఉత్పత్తిదారుగా, ఇ.యు.లో అతి పెద్ద ఉత్పత్తిదారుగా ఉంది.[241] ఉత్పత్తి ఇప్పుడు క్షీణించిన కారణంగా 2004 నుండి సహజ వాయువు దిగుమతిదారుగా ఉంది.[241]

19 వ, 20 వ శతాబ్దాలలో యు.కె. ఆర్థికవ్యవస్థలో బొగ్గు ఉత్పత్తి కీలక పాత్ర పోషించింది. 1970 ల మధ్యకాలంలో వార్షికంగా 130 మిలియన్ టన్నుల బొగ్గు ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి. 1980 ల ప్రారంభం వరకు 100 మిలియన్ టన్నుల దిగువకు పడిపోయాయి. 1980, 1990 ల్లో ఈ పరిశ్రమ గణనీయంగా క్షీణించింది. 2011 లో యు.కె. 18.3 మిలియన్ టన్నుల బొగ్గు ఉత్పత్తి చేసింది.[242] 2005 లో 171 మిలియన్ టన్నుల రికవరీ చేయగలిగిన బొగ్గు నిక్షేపాలు ఉన్నట్లు నిరూపించబడ్డాయి.[242] భూగర్భ బొగ్గు గ్యాసిఫికేషన్ (యు.జి.జి.) ఆధారంగా 7 బిలియన్ టన్నుల, 16 బిలియన్ టన్నుల బొగ్గును ఉత్పత్తి చేయగల సామర్థ్యం ఉందని బొగ్గు అథారిటీ పేర్కొంది.[243] ప్రస్తుత బొగ్గు వినియోగం వలన ఇటువంటి నిల్వలు చివరికి 200, 400 సంవత్సరాల్లో అంతరించిపోతాయని భావిస్తున్నారు.[244] ఏదేమైనా పర్యావరణ, సాంఘిక ఆందోళనలు కొనసాగుతున్నాయి. నీటిని రసాయనాలు కలుషితం చేస్తున్నాయి. చిన్న భూకంపాలు గృహాలకు నష్టం కలిగించాయి.[245][246]

1990 ల చివరలో యు.కె.లో వార్షిక విద్యుత్ ఉత్పాదనలో అణు విద్యుత్ ప్లాంట్లు 25% వాటాను అందించాయి. అయితే పాత ప్లాంట్లు మూతపడటం పాతపడడం సంబంధిత సమస్యల వలన ప్లాంటుల ప్రయోజన సామర్ధ్యాన్ని ప్రభావితం చేశాయి. 2012 లో యు.కె.లో 16 రియాక్టర్ల ద్వారా విద్యుత్తులో 19% ఉత్పత్తి చేయబడింది. 2023 నాటికి రియాక్టర్లలో ఒక్కటి మాత్రమే మూసివేయబడుతుంది.జర్మనీ, జపాన్ లాగా కాకుండా యు.కె. సుమారు 2018 నాటికి నూతన తరం అణు ప్లాంట్లను నిర్మించాలని అనుకుంటుంది.[237] 2013 లో యునైటెడ్ కింగ్డంలో ఉత్పత్తి చేయబడిన మొత్తం విద్యుత్తులో 14.9% విద్యుత్తు పునరుత్పాదక విద్యుత్ వనరులను అందించింది.[247] ఉత్పత్తి అయిన 53.7 TWh విద్యుత్కు చేరుకుంది. యు.కె.లో గాలి శక్తి కోసం ఐరోపాలోని ఉత్తమ సైటలో ఒకటిగా ఉంది. పవన విద్యుత్ ఉత్పత్తి వేగవంతంగా పెరుగుతున్న సరఫరా ద్వారా 2014 లో ఇది యు.కె. మొత్తం విద్యుత్లో 9.3% ఉత్పత్తి చేసింది.[248][249][250]

మంచినీటి సరఫరా , పారిశుభ్రత

[మార్చు]

మంచినీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం అందరికీ అందుబాటులో ఉండేలా అభివృద్ధి చేయబడింది. 96.7% గృహాలు మురికినీటి వలయానికి అనుసంధానించబడి ఉన్నాయని అంచనా వేయబడుతుంది.[251] ఎన్విరాన్మెంట్ ఏజెన్సీ ఆధారంగా యు.కె.లో పబ్లిక్ నీటి సరఫరా 2007 లో రోజుకు 16,406 మెగా లీటర్లు. [252] యురోపియన్ యూనియన్ లోని ఇతర దేశాలలో తాగునీటి ప్రమాణాలు, వ్యర్ధనీటి ఉత్సర్గ ప్రమాణాలు యు.యూ ద్వారా నిర్ణయించబడతాయి (యూరోపియన్ యూనియన్లో నీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం చూడండి).

ఇంగ్లండ్, వేల్స్ నీటి, మురుగునీటి సేవలను 10 ప్రైవేటు " ప్రాంతీయ నీటి , మురికినీటి కంపెనీలు ", చిన్న ప్రైవేట్ "నీరు మాత్రమే" సంస్థలు అందిస్తున్నాయి. స్కాట్లాండ్ నీటి, మురుగునీటి సేవల్లో ఒకే ఒక పబ్లిక్ కంపెనీ " స్కాటిష్ వాటర్ " అందించబడింది. నార్తర్న్ ఐర్లాండ్‌లో నీరు, మురికినీటి సేవలు కూడా ఒకే ప్రభుత్వ సంస్థ నార్తర్న్ ఐర్లాండ్ వాటర్ అందించింది.

గణాంకాలు

[మార్చు]
Map of population density in the UK as at the 2011 census

ప్రతి 10 సంవత్సరాలకు యు.కె. లోని అన్ని ప్రాంతాలలో ఏకకాలంలో జనాభా గణనను సేకరిస్తారు.[253] 2011 జనాభా గణాంకాల ఆధారంగా యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ మొత్తం జనాభా 63,181,775.[254] జనసంఖ్యా పరంగా ఇది ఐరోపా సమాఖ్యలో 3 వ స్థానంలోను కామన్వెల్తులో 5 వ స్త్యానంలోను ప్రపంచంలో 22 వ స్థానంలోనూ ఉంది. 2014 మధ్యకాలంలో దీర్ఘ-కాల నికర అంతర్జాతీయ వలసలు జనాభా పెరుగుదలకు మరింత దోహదపడ్డాయి. 2012 మధ్యలో, 2013 మధ్యలో సహజ మార్పు జనాభా పెరుగుదలకు చాలా దోహదం చేసింది.[255] 2001 - 2011 మధ్య జనాభా సగటు వార్షిక రేటు 0.7% అధికరించింది.[254] ఇది 1991 - 2001 వరకు సంవత్సరానికి 0.3%, 1981 నుండి 1991 వరకు దశాబ్దంలో 0.2%కు సరిపోతుంది.[256] 2011 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా జనాభా 0-14 సంవత్సరాల వయసు వారి సంఖ్య దాదాపుగా సగానికి తగ్గిపోయింది (2011 లో 18 మందితో పోల్చినప్పుడు 1911 లో 31%) 65 ఏళ్ల వయస్సులో ఉన్నవారు మూడు రెట్లు (5 నుంచి 16% వరకు)అధికరించారు.[254]

2011 లో ఇంగ్లండ్ జనాభా 53 మిలియన్లు.[257] ప్రపంచంలో అత్యంత జనసాంద్రత కలిగిన దేశాలలో ఇది ఒకటి. 2015 మధ్యకాలంలో చదరపు కిలోమీటరుకు 420 మంది పౌరులు నివసిస్తున్నారు. [255] లండన్, ఆగ్నేయ ప్రాంతాల్లో ప్రత్యేకమైన ఏకాగ్రతతో.[258] 2011 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా స్కాట్లాండ్ జనాభా 5.3 మిలియన్లు,[259] వేల్స్ 3.06 మిలియన్లు, ఉత్తర ఐర్లండ్ 1.81 మిలియన్లకు చేరుకున్నాయి.[257]

UK లో 2012 లో సగటు మొత్తం సంతానోత్పత్తి శాతం మహిళకు 1.92 పిల్లలు.[260] పెరుగుతున్న సంతానోత్పత్తి శాతం ప్రస్తుత జనాభా పెరుగుదలకు దోహదపడుతుంది. 1964 లో మహిళకు 2.95 పిల్లలతో శిశువుల జననాలతో శిఖరాగ్రంలో ఉంది.[261] 2.1 భర్తీ రేటు కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ 2001 లో రికార్డు స్థాయిలో నమోదైన 1.63 (అతి తక్కువ) కంటే అధికంగా ఉంది.[260] 2011 లో యు.కె.లో 47.3% జననాలు పెళ్ళి కాని మహిళలో సంభవించాయి.[262] ఆఫీస్ ఫర్ నేషనల్ స్టాటిస్టిక్స్ 2015 లో ఒక బులెటిన్ను ప్రచురించింది. ఇది 16 ఏళ్లు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు గల యు.కె. జనాభాలో 1.7% లెస్బియన్, గే, లేదా బైసెక్సువల్ (2.0% పురుషులు, 1.5% స్త్రీలు) గా గుర్తించబడుతున్నాయి. 4.5% "ఇతరములు", "నాకు తెలియదు" లేదా ప్రతిస్పందించలేదు.[263]

సంప్రదాయ సమూహాలు

[మార్చు]
Map showing the percentage of the population who are not white according to the 2011 census.

చారిత్రాత్మకంగా స్థానిక బ్రిటీష్ ప్రజలు 12 వ శతాబ్దానికి ముందు అక్కడ స్థిరపడిన పలు జాతి సమూహాలకు చెందినవారని భావించారు: సెల్ట్స్, రోమన్లు, ఆంగ్లో-సాక్సన్స్, నోర్స్, నార్మన్స్. వెల్ష్ ప్రజలు యు.కె.లో అతి పురాతన జాతి సమూహంగా ఉంటారు. [264] 2006 లో జన్యు అధ్యయనం ఆధారంగా, ఇంగ్లాండ్ జన్యువులలో లోని 50% కంటే ఎక్కువ మంది జర్మానిక్ వై క్రోమోజోములు కలిగి ఉన్నారు.[265] 2005లో మరో జన్యు విశ్లేషణ నియోలిథిక్ ( స్టోన్ ఏజ్ ) కాలంలో సుమారు 6,200 సంవత్సరాల క్రితం 75% మంది పూర్వీకులు బ్రిటీష్ ద్వీపాల్లో చేరారు. బ్రిటిషులో సాధారణంగా బాస్‌క్యూ ప్రజల వంశీకుల మూలాలకు చెందిన ప్రజలు అధికంగా ఉన్నారు.[266][267][268]

ఆఫ్రికన్ బానిస వాణిజ్యం సమయంలో కనీసం 1730 ల నాటి దేశంలోని లివర్పూల్ దేశంలో అతిపురాతనమైన బ్లాక్ జనాభా కలిగిన యు.కెతో చిన్న-స్థాయిలో తెల్లజాతికి చెందని వలసల చరిత్ర ఉంది. ఈ కాలంలో గ్రేట్ బ్రిటన్ ఆఫ్రో-కరేబియన్ జనాభా 10,000 నుంచి 15,000 [269]గా అంచనా వేయబడింది. బానిసత్వాన్ని నిర్మూలించడంతో తరువాత ఇది తగ్గింది.[270][271] 19 వ శతాబ్దంలో చైనీస్ నావికుల రాకతో ఐరోపాలో యు.కె. కూడా పురాతన చైనీస్ కమ్యూనిటీని కలిగి ఉంది.[272] 1950 లో బ్రిటన్లో దాదాపు 20,000 మంది శ్వేతజాతీయుల కాని నివాసులు ఉన్నారు. వీరందరూ దాదాపు విదేశాలలో జన్మించారు.[273] 1951 లో యు.కె. జనాభాలో కేవలం 0.2% మంది దక్షిణాసియా, చైనా, ఆఫ్రికా, కరేబియన్లలో జన్మించిన 94,500 మంది బ్రిటన్లో నివసించారు. 1961 నాటికి ఈ సంఖ్య 3,84,000 కు పైగా నలభైకి పైగా ఉంది. వీరు యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ జనాభాలో కేవలం 0.7% మాత్రమే ఉన్నారు.[274] 1948 నుండి ఆఫ్రికా, కరేబియన్, దక్షిణ ఆసియా నుండి గణనీయమైన వలసలతో బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యంతో నకిలీ సంబంధాలను కలిగి ఉన్నాయి.[275] 2004 నుండి కేంద్ర, తూర్పు ఐరోపాలో కొత్త ఐరోపాసమాఖ్య సభ్యదేశాల నుండి సంభవించిన వలసలు ఈ సమూహాల పెరుగుదలకు కారణమయ్యాయి. అయితే ఈ వలసల్లో కొన్ని తాత్కాలికంగా ఉన్నాయి.[276] 1990 ల నుంచి వలసదారుల జనాభా గణనీయంగా వైవిధ్యభరితంగా ఉంది. మునుపటి తరంగాల కన్నా ఎక్కువ దేశాల నుండి యు.కె.కు వచ్చారు. ఇది తక్కువ దేశాలకు చెందిన వలసదారుల సంఖ్యను అధికరింపజేసింది. కలిగిఉండేవారు.[277][278][279]

1991 నాటి జనాభా గణనలో మొదటిసారిగా ప్రవేశపెట్టిన బ్రిటీష్ జాతీయ గణాంకాలలో జాతివిచారణ వర్గీకరణలో జాతి, జాతుల భావనల మధ్య గందరగోళాన్ని కలిగి ఉన్నారని విద్యావేత్తలు వాదించారు.[280][281] 2011 లో యు.కె. జనాభాలో 87.2% శ్వేతజాతీయులు ఉన్నట్లు గుర్తించారు. అంటే యు.కె. జనాభాలో 12.8% మంది అల్పసంఖ్యాక వర్గాలకు చెందిన ప్రజలు ఉన్నట్లు గుర్తించారు.[282] 2001 జనాభా లెక్కల్లో ఈ సంఖ్య యు.కె.కు జనాభాలో 7.9% ఉంది.[283]

ఇంగ్లాండ్, వేల్స్, స్కాట్లాండ్, నార్తర్న్ ఐర్లాండులలో నిర్వహించిన జనాభా లెక్కల విభేదాల కారణంగా ఇతర శ్వేతజాతీయుల సమాచారం మొత్తం యు.కె.కు అందుబాటులో లేదు. కానీ ఇంగ్లండు, వేల్సులలో ఈ మధ్య ఈ వర్గం వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న సమూహంగా భావిస్తున్నారు. 2001 - 2011 జనాభా గణనలు 1.1 మిలియన్ల (1.8% పాయింట్లు) పెరుగుదలను సూచిస్తున్నాయి.[284] యు.కె. స్థాయిలోని అన్ని ప్రాంతాలకు పోల్చదగ్గ డేటా అందుబాటులో ఉన్న వాటిలో ఇతర ఆసియా వర్గం 2001 - 2011 మద్య కాలంలో జనాభాలో 0.4% నుండి 1.4% వరకు పెరిగింది. మిశ్రమ వర్గం 1.2% నుండి 2% వరకు పెరిగింది.[282]

2005 లో శ్వేతజాతీయులు కాని ప్రజల శాతంలో యు.కె. అంతటా వైవిధ్యం గణనీయంగా మారుతూ ఉంటుంది. లండన్ జనాభాలో 30.4%, లీసెస్టర్లలో 37.4% శ్వేతజాతీయులు కానివారు,in 2005[[వర్గం:సమాసంలో (Expression) లోపం: < పరికర్తను (operator) ఊహించలేదు from Articles containing potentially dated statements]],[285][286] అయితే 2001 గణాంకాల ఆధారంగా ఈశాన్య ఇంగ్లాండు, వేల్సు, నైరుతి జనాభాలో 5% కంటే తక్కువగా అల్పసంఖ్యాక ప్రజలు ఉన్నారని భావిస్తున్నారు.[287] 2016 లో ఇంగ్లాండ్ లోని ప్రభుత్వ పాఠశాలలలో 31.4% ప్రాథమిక, 27.9% ఉన్నత స్థాయి విద్యార్థులు అల్పసంఖ్యాక వర్గానికి చెందిన వారు ఉన్నారు.[288]

Ethnic group Population (absolute) Population (%)
2001[289] 2011 2011[282]
White 54,153,898 55,010,359 087.1 %
White: Gypsy / Traveller /
Irish Traveller[note 4]
63,193 000.1 %
Asian /
Asian British
Indian 1,053,411 1,451,862 002.3 %
Pakistani 747,285 1,174,983 001.9 %
Bangladeshi 283,063 451,529 000.7 %
Chinese 247,403 433,150 000.7 %
other Asian 247,664 861,815 001.4 %
Black / African / Caribbean /
Black British
1,148,738
 
1,904,684
[note 5]
003.0 %
 
mixed / multiple ethnic groups 677,117 1,250,229 002.0 %
other ethnic group 230,615 580,374 000.9 %
Total 58,789,194 63,182,178 100.0 %

భాషలు

[మార్చు]
The English-speaking world. States and territories in dark blue have a majority of native speakers, while those where English is an official but not a majority language are shaded in light blue. English is also one of the official languages of the European Union[292] and the United Nations.[293]

UK యొక్క వాస్తవ అధికారిక భాష ఆంగ్ల భాష. The UK's de facto official language is English.[294][295] యు.కె. జనాభాలో 95% ఇంగ్లీషు మాత్రమే మాట్లాడేవారు ఉన్నారని అని అంచనా.[296] జనాభాలో 5.5% మంది ఇటీవల వలసల ఫలితంగా యు.కె.కు తీసుకువచ్చిన భాషలను మాట్లాడతారు.[296] పంజాబీ, హిందీ, బెంగాలీ, గుజరాతీతో సహా దక్షిణ ఆసియా భాషలు మాట్లాడే ప్రజల సంఖ్య అధికంగా ఉంది. యు.కె. జనాభాలో 2.7% మంది ఈ భాషలను మాట్లాడుతుంటారు.[296] 2011 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా ఇంగ్లాండులో పోలిషు మాట్లాడే ప్రజలసఖ్య ద్వితీయస్థానంలో ఉంది. ద్వితీయ అతిపెద్ద భాషగా పోలిషును 5,46,000 మంది మాట్లాడతారు.[297]

యు.కె.లో నాలుగు సెల్టిక్ భాషలు వాడుకలో ఉన్నాయి.: వెల్ష్, ఐరిష్, స్కాటిష్ గేలిక్, కార్నిష్. ప్రాంతీయ ( మైనారిటీ భాషలు) [298]" జాతీయ మైనారిటీల రక్షణ ముసాయిదా సమావేశం " యూరోపియన్ చార్టర్ క్రింద ప్రత్యేకమైన రక్షణ, ప్రోత్సాహాం కల్పిస్తూ ప్రాంతీయ (అల్పసంఖ్యాక) భాషలుగా గుర్తించబడ్డాయి.[299] 2001 జనాభా లెక్కలు వెల్ష్ వేల్స్ జనాభాలో ఐదవ (21%) వేల్షు భాషను మాట్లాడగలరని[300] 1991 లో 18% ఉండేదని పేర్కొన్నది.[301] అంతేకాకుండా సుమారు 2,00,000 మంది వెల్ష్ మాట్లాడేవారు ఇంగ్లాండ్లో నివసిస్తున్నారని అంచనా.[302] ఉత్తర ఐర్లాండ్లో జనాభా గణనలో 1,67,487 మంది (10.4%)ఐరిష్ మాట్లాడే వారు ఉన్నారని పేర్కొన్నారు. వారు ఐరిషు (ఉత్తర ఐర్లాండ్లో ఐరిష్ భాషను చూడండి) ప్రజలుగా దాదాపు ప్రత్యేకంగా జాతీయవాద (ప్రధానంగా కాతోలిక్) జనాభాలో పేర్కొన్నారు. స్కాట్లాండ్లో 92,000 మంది (జనాభాలో కేవలం 2% మందికి) గ్యారీ లాంగ్వేజ్ సామర్ధ్యాన్ని కలిగి ఉన్నారు. వీరిలో ఔటర్ హీబ్రైడ్లలో 72% మంది ఉన్నారు.[303] వెల్ష్, స్కాటిష్ గేలిక్, ఐరిష్ మాధ్యమంలో బోధించబడుతున్న స్కూళ్ళ సంఖ్య పెరుగుతోంది.[304] కెనడాలో ఇప్పటికీ వలస-వారసత్వ జనాభాలో కొందరు స్కాటిష్ గేలిక్ (ప్రధానంగా నోవా స్కోటియా, కేప్ బ్రెటన్ ద్వీపం),[305] అర్జెంటీనాలోని పటగోనియాలో వెల్ష్ భాషలో మాట్లాడతారు.[306] ప్రారంభ ఉత్తర, మధ్య ఆంగ్ల భాష ఉత్తర ఐర్లాండ్ లోని ఉల్‌స్టర్ స్కాట్స్ భాషతో ప్రాంతీయ రూపాంతరం చెంది స్కాట్ భాషగా జనించింది. ఈ భాషకు గుర్తింపు పరిమితంగా ఉండేది. స్కాటు భాషకు రక్షణ ప్రోత్సాహం నిర్దిష్టమైన కట్టుబాట్లు లేకుండా పరిమిత గుర్తింపును కలిగి ఉంది.[298][307]

ఇంగ్లండ్లో 14 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు తప్పనిసరిగా రెండో భాషను అధ్యయనం చేయాలి.[308] ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్లలో ఫ్రెంచ్, జర్మన్ రెండు సాధారణంగా ద్వితీయ భాషలుగా బోధించబడుతున్నాయి. వేల్స్ లోని విద్యార్థులు అందరూ 16 సంవత్సరాల వయస్సు రెండవ వేల్షు భాషను ద్వితీయ భాషగా బోధించండం లేదా వెల్ష్ భాషా మాధ్యమంలో బోధించడం జరుగుతుంది.[309]

Westminster Abbey is used for the coronation of British monarchs

క్రైస్తవ మతం రూపాలు ఇప్పుడు 1400 సంవత్సరాలకు పైగా యునైటెడ్ కింగ్డంలో ప్రజల మత జీవితాన్ని ఆధిపత్యం చేశాయి.[310] అనేక సర్వేల్లో చాలా మంది పౌరులు క్రైస్తవ మతస్థులుగా గుర్తించినప్పటికీ 20 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో[311] వలసల కారణంగా జనసంఖ్యలో సంభవించిన మార్పు ఇతర విశ్వాసాల పెరుగుదలకి దోహదపడింది. ముఖ్యంగా ఇస్లాం.[312] కొందరు వ్యాఖ్యాతలు యు.కె.ను బహుళ విశ్వాసం,[313] లౌకికబద్ధమైనది,[314] లేదా క్రైస్తవ-పూర్వ సమాజంగా వర్ణించారు.[315]

2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 71.6% వారు క్రైస్తవులుగా ఉన్నారు. తరువాతి అతిపెద్ద విశ్వాసాలు ఇస్లాం (2.8%), హిందూమతం (1.0%), సిక్కు మతం (0.6%), జుడాయిజం (0.5%), బౌద్ధమతం (0.3%), అన్ని ఇతర మతాలు (0.3%).[316] ప్రతివాదులు 15% మంది తమకు మతం లేదని పేర్కొన్నారు. మరో 7% మతపరమైన ప్రాధాన్యతను ప్రకటించలేదు.[317] 2007 లో టియర్ఫుండ్ సర్వేలో పది బ్రిటిషు ప్రజలలో ఒక్కరు మాత్రమే వారంలో ఒకసారి చర్చికి హాజరయ్యారు అని తెలిసింది.[318] 2001 - 2011 జనాభా లెక్కల మధ్య 12% క్రైస్తవులుగా గుర్తించబడ్డారు. క్రైస్తవుల సంఖ్య తగ్గిపోయింది. మతపరమైన అనుబంధాన్ని నమోదు చేయనివారి శాతం రెట్టింపు అయింది. ఇది ఇతర ప్రధాన మత సమూహాల వర్గాల పెరుగుదలతో విభేదించింది. ముస్లింల సంఖ్య దాదాపు 5% వరకు గణనీయంగా పెరిగింది.[319] ముస్లిం జనాభా 2001 లో 1.6 మిలియన్ల నుండి 2011 లో 2.7 మిలియన్లకు అధికరించింది.[320] ఇది యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్లో రెండవ అతి పెద్ద మత సమూహంగా మారింది.[321]

బి.ఎస్.ఎ. (బ్రిటీష్ సోషల్ యాటిట్యూట్స్) నిర్వహించిన 2016 సర్వేలో మతపరమైన అనుబంధం; 53% మంది 'ఏ మతాన్ని' సూచించలేదు. 41% మంది క్రైస్తవులు, 6% మంది ఇతర మతస్థులు (ఉదా: ఇస్లాం, హిందూ, జుడాయిజం, మొదలైనవి) ఉన్నారు.[322] క్రిస్టియన్లలో ఇంగ్లాండు చర్చికి 15%, రోమన్ కేథలిక్ చర్చి - 9%, ఇతర క్రైస్తవులు (ప్రెస్బిటేరియన్స్, మెథడిస్ట్స్, ఇతర ప్రొటెస్టంట్లు, అలాగే తూర్పు సంప్రదాయ) - 17% ఉన్నారు.[322] 18-24 వయస్సులో ఉన్న యువతలో 71% వారు ఏ మతంలేదు అని చెప్పారు.[322]

" ఇంగ్లాండ్ చర్చ్ " ఇంగ్లాండులో స్థాపించబడింది.[323] ఇది యు.కె. పార్లమెంటులో ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది, బ్రిటీష్ చక్రవర్తి దానికి సుప్రీం గవర్నరుగా ఉంటాడు.[324] స్కాట్లాండులో చర్చి ఆఫ్ స్కాట్లాండు జాతీయ చర్చిగా గుర్తింపు పొందింది. ఇది రాష్ట్ర నియంత్రణకు లోబడి ఉండదు. సాధారణ సభ్యుడు " ప్రొటెస్టంటు మతం, ప్రెస్బిటేరియన్ చర్చి గవర్నమెంటు కాపాడటానికి" ఒక సాధారణ సభ్యుడు వారి సమ్మతముతో ప్రమాణము చేయాలని బ్రిటిషు సార్వభౌత్వం కోరుతుంది.[325][326] వేల్స్ చర్చి 1920 లో స్థాపించబడింది. ఐర్లాండు విభజన ముందు 1870 లో చర్చి ఆఫ్ ఐర్లాండు తొలగించబడటంతో ఉత్తర ఐర్లాండ్లో ఎలాంటి చర్చి స్థాపించబడ లేదు.[327] 2001 గణాంకాలలో యు.కె. వ్యాప్తంగా ఒక్కొక్క క్రైస్తవ వర్గాలకు కట్టుబడి ఉంటున్న డేటా లేనప్పటికీ 62% క్రైస్తవులు ఆంగ్లన్, 13.5% కాతోలిక్, 6% ప్రెస్బిటేరియన్, 3.4% మెథడిస్ట్ ఇతర ప్రొటెస్టంటు తెగల ప్లీమౌత్ బ్రదరన్, ఆర్థోడాక్స్ చర్చీలకు అనుబంధంగా ఉన్నారని భావిస్తున్నారు.[328]

వలసలు

[మార్చు]
Estimated foreign-born population by country of birth from April 2007 to March 2008

యునైటెడ్ కింగ్డం వలసల ప్రవాహాలను అనుభవించింది. అప్పుడు యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్లో భాగంగా ఉన్న ఐర్లాండ్లో సంభవించిన గొప్ప కరువు ఫలితంగా గ్రేట్ బ్రిటనుకు ఒక మిలియన్ మంది ప్రజలు వలస వచ్చారు.[329] 19 వ శతాబ్దం మొత్తంలో 1861 లో ఇంగ్లాండు, వేల్సులలో 28,644 మంది ప్రజలు ఉన్నారు. ఈ జనాభాలో సగం మంది లండన్, ఇతర చిన్న సమూహాలు మాంచెస్టర్, బ్రాడ్ఫోర్డు, ఇతర ప్రాంతాలలో ఉన్నాయి. 1891 వరకు జర్మనీ వలస కమ్యూనిటీ అతిపెద్ద సమూహంగా ఉంది. తరువాత రష్యన్ యూదులు ప్రథమ స్థానానికి చేరిన తరువాత వీరు రెండవ స్థానంలో నిలిచారు.[330] ఇంగ్లాండు అనేక శతాబ్దాలుగా చిన్న యూదు సంఘాలను కలిగి ఉంది. ఇది అప్పుడప్పుడు బహిష్కరణలకు లోబడి ఉంటుంది. కానీ బ్రిటీషు యూదులు 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో 10,000 కంటే తక్కువగా ఉన్నారు. 1881 తర్వాత రష్యన్ యూదులు తీవ్ర హింసలు ఎదుర్కొన్నారు. 1914 నాటికి రష్యాను విడిచిపెట్టిన దాదాపు 20,00,000 మందిలో దాదాపు 1,20,000 మంది బ్రిటన్లో శాశ్వతంగా స్థిరపడ్డారు. బ్రిటీషు ద్వీపాలకు చెందిన పెద్ద జాతి అల్పసంఖ్యాక ప్రజలుగా జర్మన్లను అధిగమించారు.[331][332] 1938 నాటికి వీరి సంఖ్య 3,70,000 కు అధికరించింది.[333][334][335] రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం చివరిలో పోలాండుకు తిరిగి రావడం సాధ్యం కాక 1,20,000 కంటే ఎక్కువ మంది పోలిషు విశ్రాంత సైనికులు శాశ్వతంగా ఇక్కడే నిలిచారు.[336] రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత, కాలనీలు కొత్తగా స్వతంత్రం వచ్చిన తరువాత మాజీ కాలనీల నుండి గణనీయమైన వలసలు వచ్చాయి. కొంతవరకు సామ్రాజ్యం వారసత్వానికి చెందిన ప్రజలు కార్మిక కొరత వలన మరి కొంతమంది కార్మికులు వలసగా వచ్చి చేరారు. ఈ వలసదారులు చాలామంది కరేబియన్, భారతీయ ఉపఖండం నుండి వచ్చారు.[337] 1841 లో ఇంగ్లాండు, వేల్సు జనాభాలో 0.25% విదేశీ దేశంలో జన్మించిన వారు ఉన్నారు. 1901 లో 1.5% జనాభా విదేశాలలో జన్మించిన వారు ఉన్నారు.[338] 1931 నాటికి ఈ సంఖ్య 2.6%కి పెరిగింది. 1951 నాటికి అది 4.4%గా ఉంది.[339]

2014 లో నికర పెరుగుదల 3,18,000 ఉంది: వలసవస్తున్న ప్రజల సంఖ్య 6,41,000 ఉంది. 2013 లో 5,26,000 నుండి ఉంది. వలసపోతున్న ప్రజల సంఖ్య (12 నెలల కన్నా ఎక్కువ) 3,23,000 ఉంది.[340] వలసల ఇటీవలి పోకడలలో ఎ 8 దేశాలుగా పిలువబడిన కొత్త ఐరోపాసమాఖ్యలోని తూర్పు ఐరోపా సభ్య దేశాల నుంచి వచ్చే కార్మికుల రాక అధికంగా ఉంది.[276] 2010 లో యు.కె.లో విదేశాలలో జన్మించిన నివాసితులు 7 మిలియన్ల మంది ఉన్నారు. మొత్తం జనాభాలో వీరు 11.3% మంది ఉన్నారు. వీరిలో 4.76 మిలియన్ (7.7%) ఐరోపాసమాఖ్య వెలుపల, 2.24 మిలియన్ల (3.6%) మరొక ఐరోపా సభ్య దేశంలో జన్మించినవారు ఉన్నారు.[341] యు.కె.లో విదేశాలలో జన్మించిన వ్యక్తుల నిష్పత్తి పలు ఇతర ఐరోపా దేశాల కంటే తక్కువగా ఉంది.[342] అయినప్పటికీ ప్రస్తుతం వలసలు జనాభా అధికరించడానికి కారణం ఔతుంది.[343] యు.కె.- జన్మించిన వలసదారులు 1991 - 2001 మధ్యకాలంలో ప్రజల జనసంఖ్యను పెంచుతున్నాయి. నేషనల్ స్టాటిస్టిక్స్ (ONS) గణాంకాల విశ్లేషణ నికర మొత్తం 1991 - 2006 వరకు 15 సంవత్సరాలలో 2.3 మిలియన్ల వలసదారులు యు.కె.కుకి తరలివెళ్ళారు.[344] 2031 నాటికి యు.కె. జనసంఖ్యకు 7 మిలియన్ల వలసప్రజలు అదనంగా చేర్చవచ్చని 2008 లో అంచనా వేయబడింది.[345] ఈ సంఖ్యలు వివాదాస్పదంగా ఉన్నాయి.[346] 2009 - 2010 వరకు నికర వలసలు 21% (2,39,000 మంది) వరకు పెరిగాయని ఒ.ఎన్.ఎస్. నివేదించింది.[347]

2013 లో సుమారుగా 2,08,000 మంది విదేశీ పౌరులు బ్రిటీష్ పౌరసత్వం స్వీకరించారు. 1962 లో రికార్డులు ప్రారంభమైనప్పటి నుండి ఇది అత్యధిక సంఖ్య. 2014 లో ఈ సంఖ్య సుమారు 1,25,800 కు చేరింది. 2009 - 2013 మధ్య బ్రిటీష్ పౌరసత్వానికి సంవత్సరానికి 1,95,800 మందికి పౌరసత్వం మంజూరు చేశారు. 2014 లో భారతదేశం, పాకిస్తాన్, ఫిలిప్పైన్స్, నైజీరియా, బంగ్లాదేశ్, నేపాల్, చైనా, దక్షిణాఫ్రికా, పోలాండ్, సోమాలియా దేశాలకు చెందిన వారు యు.కె. పౌరసత్వం స్వీకరించారు.[348] బ్రిటిష్ పౌరసత్వం లేకుండా యు.కె.లో శాశ్వత నివాసం కల్పించించ ప్బడుతుంది.[349] బ్రిటిషు పౌరసత్వం మంజూరు చేయని పౌరుల మొత్తం సంఖ్య 2010 లో 2,41,200, 2012 లో 1,29,800 మంది, 2013 లో సుమారుగా 154,700.[348] 2015 లో విడుదలైన అధికారిక గణాంకాల ఆధారంగా యు.కె.లో బయట జన్మించిన తల్లులకు 2014 లో జన్మించిన పిల్లల శాతం (27.0%)ఉందని తెలియజేస్తున్నాయి.[350]

Year సంవత్సరం ఇంగ్లాండ్, వేల్సులలో ఉన్న మొత్తం విదేశీ జనాభా Total population
[339][351][352]
![353] [354] [355] ఐరిషులో జన్మించిన ప్రజల సంఖ్య
విదేశాఆలలో జన్మించిన మొత్తం ప్రజల శాతం
1851 100,000 17,900,000 520,000 0.6
1861 150,000 20,100,000 600,000 0.7
1871 200,000 22,700,000 565,000 0.9
1881 275,000 26,000,000 560,000 1.1
1891 350,000 29,000,000 460,000 1.2
1901 475,000 32,500,000 425,000 1.5
1911 900,000 32,500,000 375,000 2.5
1921 750,000 37,900,000 365,000 2
1931 1,080,000 40,000,000 380,000 2.7
1951 1,875,000 43,700,000 470,000 4.3
1961 2,290,000 46,000,000 645,000 5.0
1971 3,100,000 48,700,000 585,000 6.4
1981 3,220,000 48,500,000 580,000 6.6
1991 3,625,000 49,900,000 570,000 7.3
2001 4,600,000 52,500,000 475,000 8.8
2011 7,500,000 56,000,000 400,000 13.4

యుకె యూనియన్‌తో సహా ఐరోపా సమాఖ్య పౌరులు ఏ ఐరోపాసమాఖ్య సభ్య దేశంలో అయినా జీవించడానికి, పనిచేయడానికి హక్కు కలిగి ఉన్నారు.[356] రొమేనియా, బల్గేరియా పౌరులకు యు.కె. తాత్కాలిక నియంత్రణలను వెలువరించింది. ఇది 2007 జనవరిలో ఐరోపాసమాఖ్యలో చేరింది.[357] సమానత్వం, మానవ హక్కుల కమిషన్ కొరకు వలసల పాలసీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ నిర్వహించిన పరిశోధన ప్రకారం 2004 మే, 2009 సెప్టెంబరు మధ్యకాలంలో 1.5 మిలియన్ల మంది కార్మికులు కొత్త ఐరోపాసమాఖ్య సభ్యదేశాల నుండి యు.కె.కు వలస వచ్చారు. వారిలో మూడింట రెండొంతుల మంది పోలిషు వారు ఉన్నారు. కానీ చాలామంది ఆ సమయంలో యు.కె.లో కొత్త సభ్యుల సంఖ్యలో దాదాపు 7,00,000 మంది నికర పెరుగుదల ఏర్పడింది.[358][359] యు.కె.లో 2000 ల చివరలో పోల్స్ వలస ప్రజలకు యు.కె. అందజేస్తున్న ఆర్థిక ప్రోత్సాహాన్ని తగ్గించింది.[360] వలసలు తాత్కాలికంగా మారాయి.[361] విస్తరణ తరువాత 2009 మొదటి సారిగా 2004 లో ఐరోపాసమాఖ్యలో చేరిన దేశాలలో కేంద్రీయ, తూర్పు ఐరోపాలోని 8 దేశాలకు చెందిన పౌరులు అధికసంఖ్యలో యు.కె. వదిలివేశారు.[362] 2011 లో కొత్త ఐరోపాసమాఖ్య సభ్య దేశాల వలసదారులు 13% మంది ఉన్నారు.[363]

2006 లో దేశం వెలుపల నివసిస్తున్న బ్రిటిష్ పౌరుల అంచనా

స్కాటిష్ గవర్నమెంట్ ఫ్రెష్ టాలెంట్ ఇనిషియేటివ్ సహా మాజీ పథకాలను భర్తీ చేయడానికి యూరోపియన్ ఎకనామిక్ ఏరియా వెలుపల నుండి బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం పాయింట్లు ఆధారిత వలస విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది.[364] 2010 జూనులో ఐరోపాసమాఖ్య వెలుపల నుండి 24,000 తాత్కాలిక వలసల పరిమితిని ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టింది. ఇది 2011 ఏప్రిల్ లో శాశ్వత నిషేధం విధించిన ముందు అభ్యర్థులను నిరుత్సాహపరుస్తుంది.[365]

19 వ శతాబ్దంలో బ్రిటీష్ సమాజంలో వలసలు ప్రాధాన్యత వహించాయి. 1815 - 1930 మధ్య సుమారు 11.4 మిలియన్ల మంది బ్రిటన్ నుండి వలస వెళ్ళారు. ఐర్లాండ్ నుండి 7.3 మిలియన్ల మంది వలస వెళ్ళారు. 20 వ శతాబ్దం చివరినాటికి బ్రిటిషు, ఐరిషు సంతతికి చెందిన దాదాపు 300 మిలియన్ల ప్రజలు శాశ్వతంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా స్థిరపడ్డారు.[366] ప్రస్తుతం కనీసం 5.5 మిలియన్ల యు.కె.లో జన్మించిన ప్రజలు విదేశాల్లో నివసిస్తున్నారు.[367][368][369] ముఖ్యంగా ఆస్ట్రేలియా, స్పెయిన్, యునైటెడ్ స్టేట్స్, కెనడాదేశాలలో స్థిరపడ్డారు.[367][370]

విద్య

[మార్చు]

యునైటెడ్ కింగ్డం లోని ప్రతి దేశం ప్రత్యేక విద్య వ్యవస్థతో అభివృద్ధి దశలో ఉంటుంది.

ఈ నాలుగు వ్యవస్థలను పరిగణలోకి తీసుకుంటే యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ జనాభాలో 38% మంది యునివర్సిటీ లేదా కళాశాల డిగ్రీని కలిగి ఉన్నారు. ఇది ఐరోపాలో అత్యధిక శాతంగా ఉంది. ప్రపంచంలోని అత్యధిక శాతాల్లో ఇది ఒకటి.[371][372][373][374][375][376]

యు.కెలో సాధారణ జనాభాలో 7% మంది ప్రైవేటు విద్యాసంస్థల ద్వారా విద్యావంతులైన ప్రజలు ఉన్నారు. అత్యుత్తమ వృత్తుల్లో పనిచేస్తున్న వారిలో వీరు అత్యధిక శాతం మంది ఉన్నారు. అత్యంత అధికంగా సీనియర్ న్యాయమూర్తులు 71% మంది ఉన్నారు.[377][378]

ఇంగ్లాండు

[మార్చు]
ఆక్స్‌ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో భాగంగా ఉన్న క్రిస్టియన్ చర్చి

ఇంగ్లండ్లో విద్య కొరకు " సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేట్ ఫర్ ఎజ్యుకేషన్ " బాధ్యత వహిస్తుంది. రోజువారీ నిర్వహరణ, ప్రభుత్వ పాఠశాలల నిధులు స్థానిక అధికారులు బాధ్యత వహిస్తారు.[379] 1870 - 1944 మధ్య ప్రభుత్వ ఉచిత విద్యా విధానంలో " పీస్ మీల్ " ప్రవేశపెట్టబడింది.[380][381] ప్రస్తుతం 5 - 16 వయస్సు వరకు నిర్బంధ విద్య అమలులో ఉంది. ఇంగ్లాండ్లో 18 ఏళ్ళు వరకు విద్య లేదా శిక్షణలో ఉండాలి.[382] 2011 లో ఇంటర్నేషనల్ మ్యాథమ్యాటిక్స్ అండ్ సైన్స్ స్టడీస్ (ట్రైమ్స్) ట్రెండ్స్ ఇన్ ఇంగ్లాండు, వేల్సులలోని 13-14 ఏళ్ల విద్యార్థులు అంతర్జాతీయంగా గణితంలో 10 వ స్థానంలోనూ సైన్సులో 9 వ స్థానంలోనూ ఉన్నారని తెలియజేస్తుంది.[383] అధిక సంఖ్యలో విద్యార్థులు ప్రభుత్వ రంగ పాఠశాలల్లో విద్యను అభ్యసించారు. కొంత మంది విద్యార్థులు విద్యాసంబంధ సామర్ధ్యం ఆధారంగా సబ్జెక్టును ఎంచుకుంటారు. 2006 లో జి.సి.ఎస్.ఇ. ఫలితాల పరంగా టాప్ 10 పాఠశాలలు రెండింటిలో ప్రభుత్వం నిర్వహిస్తున్న గ్రామర్ స్కూల్స్ ఉన్నాయి. 2010 లో ఆక్స్ఫర్డ్ యూనివర్సిటీ, కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయాలలో సగం మంది విద్యార్థులను ప్రభుత్వ పాఠశాలల నుండి స్వీకరిస్తారు.[384] ఇంగ్లండులో ప్రైవేట్ పాఠశాలలకు హాజరు అయ్యే విద్యార్థులు 7% మంది ఉన్నారు. 16 సంవత్సరాల తరువాత ఇది 18% చేరుకుంటుంది.[385][386] ఆంగ్ల భాష మాట్లాడే ప్రపంచంలోని రెండు పురాతన విశ్వవిద్యాలయాలు ఇంగ్లాండులో ఉన్నాయి. ఆక్స్ఫర్డ్, కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయాలకు (సంయుక్తంగా "ఆక్స్బ్రిడ్జ్" అని పిలుస్తారు) ఎనిమిది శతాబ్దాల చరిత్ర ఉంది.

19 వ శతాబ్దంలో బెడ్ఫోర్డ్ కాలేజ్ (లండన్), గిర్టన్ కాలేజ్ (కేంబ్రిడ్జ్), సోమ్విల్లే కాలేజ్ (ఆక్స్ఫర్డ్) స్థాపన తరువాత మహిళలు కూడా విశ్వవిద్యాలయ డిగ్రీని పొందడానికి అవకాశం కల్పించబడింది.

కింగ్స్ కాలేజ్ (కుడి), క్లేర్ కాలేజ్ (ఎడమ), కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయం రెండు భాగాలు, ఇది 1209 లో స్థాపించబడింది

స్కాట్లాండు

[మార్చు]

స్కాట్లాండ్లో విద్య అనేది విద్యకు " కేబినెట్ సెక్రటరీ ఆఫ్ ఎజ్యుకేషన్ అండ్ లైఫ్ లాంగ్ లర్నింగ్ " బాధ్యత వహిస్తుంది. ఇది దినసరి నిర్వహణ, స్థానిక పాఠశాలల బాధ్యతల కొరకు పాఠశాలలకు నిధులు సమకూరుస్తుంది. స్కాటిషు విద్యలో రెండు విభాగాలకు చెందిన ప్రభుత్వ సంస్థలు కీలక పాత్ర పోషించాయి. " స్కాటిష్ క్వాలిఫికేషన్ అధారిటీ " విద్యాభివృద్ధికి బాధ్యత వహిస్తుంది. సెకండరీ స్కూల్స్ తరువాత విద్య కొనసాగించడానికి ఇతర కేంద్రాల్లో పోస్ట్ సెకండరీ కళాశాలల్లో పంపిణీ చేయబడే డిగ్రీలు, అభివృద్ధి, అక్రిడిటేషన్, అసెస్మెంట్, ధ్రువీకరణ అర్హత కలిగిస్తాయి.[387] " లర్నింగ్ అండ్ టీచింగ్ స్కాట్లాండ్ " సలహా నిపుణులను, వనరులను, విద్యాసంస్థ సిబ్బంది అభివృద్ధిని అందిస్తుంది. [388]

స్కాట్లాండ్ మొట్టమొదట 1496 లో నిర్బంధ విద్య ప్రవేశపెట్టబడింది.[389] స్కాట్లాండ్లోని ప్రైవేట్ పాఠశాలలకు హాజరు అయ్యే విద్యార్థుల 2016 లో 4% మాత్రమే ఉన్నారు. ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో ఇది నెమ్మదిగా తగ్గుతోంది.[390] స్కాటిష్ విశ్వవిద్యాలయాలకు హాజరైన స్కాటిష్ విద్యార్థులు ట్యూషన్ ఫీజులు లేదా గ్రాడ్యుయేట్ ఎండోవ్మెంట్ చార్జీలు చెల్లించవలసిన అవసరం లేదు. 2001 లో ఫీజులు రద్దు చేయబడ్డాయి. 2008 లో గ్రాడ్యుయేట్ ఎండోవ్మెంట్ పథకం రద్దు చేయబడింది.[391]

వేల్స్

[మార్చు]

వేల్సులో విద్యకు వెల్ష్ ప్రభుత్వం బాధ్యత వహిస్తుంది. వెల్సులో గణనీయమైన సంఖ్యలో వెల్ష్ భాషలో పూర్తిగా లేదా అధికంగా బోధిస్తారు; 16 ఏళ్ల వరకు వెల్షులో పాఠాలు బోధించడం తప్పనిసరి.[392] పూర్తిగా ద్విభాషా వేల్స్ విధానంలో భాగంగా వెల్ష్-మాధ్యమ పాఠశాలల సదుపాయాన్ని పెంచడానికి ప్రణాళికలు ఉన్నాయి.

నార్తన్ ఐర్లాండు

[మార్చు]

ఉత్తర ఐర్లాండ్లో విద్యాశాఖ బాధ్యత " మినిస్టర్ ఆఫ్ ఎజ్యుకేషన్ " వహిస్తూ ఉంది. అయినప్పటికీ స్థానిక స్థాయిలో విద్యాబాధ్యత " ఎజ్యుకేషన్ అథారిటీ " నిర్వహిస్తుంది. ఇది ఐదు ప్రాంతాల వారిగా ఐదు ఉపవిభాగాలుగా విభజించబడింది. " ది కౌంసిల్ ఫర్ ది కరికులం, ఎగ్జామినేషంస్ & అసెస్మెంట్ " ఐర్లాండు పాఠశాలల్లో బోధించవలసిన ప్రమాణాలు, పర్యవేక్షణ ప్రమాణాలు, అర్హతలు కల్పించడం, అవార్డులు ప్రధానం చేయడం గురించి ప్రభుత్వానికి సలహా ఇవ్వడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది.[393]

ఆరోగ్యం

[మార్చు]
The Royal Aberdeen Children's Hospital, an NHS Scotland specialist children's hospital

యునైటెడ్ కింగ్డంలో హెల్త్‌కేర్ ఒక పరిణామం చెందిన విషయం. యు.కె.లోని ప్రతి దేశం ప్రత్యామ్నాయ, పరిపూర్ణమైన చికిత్సలతో కలిసి స్వంత పారదర్శకమైన నిధులతో ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. అన్ని యు.కె. శాశ్వత నివాసులకు పబ్లిక్ హెల్త్ కేర్ అందించబడుతుంది. సాధారణ పన్నుల నుండి అవసరమున్న సమయంలో ఉచితంగా వైద్యసేవలు అందిస్తుంది. వరల్డ్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్, 2000 లో ఉత్తమ చికిత్సను ఐరోపా దేశాలలో యునైటెడ్ కింగ్డం ఐరోపాలో 15 వ స్థానంలో ఉందని తెలియజేస్తుంది. ప్రపంచంలోనే 18 వ స్థానంలో ఉంది.[394][395] 1979 నుండి ఆరోగ్య సంరక్షణపై ఖర్చు ఐరోపాసమాఖ్య సగటుకు సమీపంగా అభివృద్ధి చెందింది.[396] యు.కె. తన స్థూల జాతీయోత్పత్తిలో 8.4% ఆరోగ్య సంరక్షణపై ఖర్చు చేస్తుంది. " ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనామిక్ కో - ఆపరేషన్ అండ్ డేవెలెప్మెంటు " సగటు 0.5% తక్కువ. అలాగే ఐరోపా సమాఖ్య సగటు కంటే 1% తక్కువ.[397]

రెగ్యులేటరీ సంస్థలు యు.కె. వ్యాప్తంగా ప్రాతిపదికన " జనరల్ మెడికల్ కౌన్సిల్ " నర్సింగ్, మిడ్ఫీఫర్ కౌన్సిల్ " " రాయల్ కాలేజీస్ " వంటి ప్రభుత్వేతర సంస్థలతో ఆరోగ్యసేవలను నిర్వహిస్తుంది. ఏది ఏమైనప్పటికీ ఆరోగ్యం కోసం రాజకీయ, కార్యాచరణ బాధ్యత నాలుగు జాతీయ కార్యనిర్వాహకులతో పనిచేస్తుంది; ఇంగ్లండులో ఆరోగ్య సంరక్షణకు యు.కె ప్రభుత్వ బాధ్యత వహిస్తుంది; ఉత్తర ఐర్లాండ్లో " నార్తెన్ ఐర్లాండు ఎగ్జిక్యూటివ్ " కార్యనిర్వాహక బాధ్యత వహిస్తుంది. స్కాట్లాండ్లో ఆరోగ్య రక్షణ స్కాటిష్ ప్రభుత్వ బాధ్యత; వేల్సులో ఆరోగ్య సంరక్షణ వెల్ష్ ప్రభుత్వం బాధ్యత వహిస్తుంది. జాతీయ ఆరోగ్య సేవలు అన్నీ విభిన్న విధానాలు, ప్రాధాన్యతలను కలిగి ఉంది. దీని ఫలితంగా వ్యత్యాసాలు ఉంటాయి.[398][399]

సంస్కృతి

[మార్చు]

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ సంస్కృతి అనేక అంశాలచే ప్రభావితమైంది: దేశం ద్వీప హోదా, దాని చరిత్ర పశ్చిమ ప్రజాస్వామ్యం, ఒక ప్రధాన అధికారం, విలక్షణమైన సంప్రదాయాలు, ఆచారాలు, సంకేతాల సంరక్షిస్తూ కొనసాగిన నాలుగు దేశాల రాజకీయ సంఘీభావం. ఫలితంగా బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం ప్రభావాన్ని ఆస్ట్రేలియా, కెనడా, భారతదేశం, ఐర్లాండ్, న్యూజిలాండ్, పాకిస్తాన్, దక్షిణాఫ్రికా, యునైటెడ్ స్టేట్స్తో సహా దాని పూర్వ కాలనీల భాష, సంస్కృతి, చట్టపరమైన వ్యవస్థలు గ్రహించి స్వీకరించడం గమనించవచ్చు. యునైటెడ్ కింగ్డం గణనీయమైన సాంస్కృతిక ప్రభావం దానిని "సాంస్కృతిక సూపర్ పవర్"గా వర్ణించటానికి దారితీసింది.[117][118] బి.బి.సి. ప్రపంచవ్యాప్త అభిప్రాయ సేకరణలో యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 2013 - 2014 లో ప్రపంచంలో అత్యంత అనుకూలమైన మూడవ దేశం (జర్మనీ, కెనడా తర్వాత) మూడవ స్థానంలో నిలిచింది.[400][401]

సాహిత్యం

[మార్చు]
The Chandos portrait, believed to depict William Shakespeare

బ్రిటిష్ సాహిత్యానికి ఐల్ ఆఫ్ మాన్, ఛానల్ ఐలాండుతో యునైటెడ్ కింగ్డంకు ఉన్న సంబంధం అనుబంధం సూచిస్తుంది. బ్రిటీష్ సాహిత్యం అత్యధికంగా ఆంగ్ల భాషలో ఉంది. 2005 లో యునైటెడ్ కింగ్డంలో 2,06,000 పుస్తకాలు ప్రచురించబడ్డాయి. 2006 లో యునైటెడ్ కింగ్డం ప్రపంచంలోని అత్యధికంగా పుస్తకాల ప్రచురణ చేసిన దేశంగా గుర్తించబడింది.[402]

ఆంగ్ల నాటక రచయిత, కవి విలియం షేక్స్పియర్ గొప్ప నాటక రచయితగా [403][404][405] అతని సమకాలికులు క్రిస్టోఫర్ మార్లో, బెన్ జాన్సన్ కూడా నిరంతరంగా గౌరవించబడ్డారు. ఇటీవల నాటకాల రచయితలు అలాన్ అయక్బర్న్, హారొల్ద్ పింటర్, మైఖేల్ ఫ్రాయ్న్, టామ్ స్టాపార్డ్, డేవిడ్ ఎడ్గర్లు సర్రియలిజం, వాస్తవికత, రాడికల్ రచనలలో అనే అంశాలకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు.

ఆధునిక-ఆధునిక ఆంగ్ల రచయితలు జాఫ్రీ చౌసెర్ (14 వ శతాబ్దం), థామస్ మలోరి (15 వ శతాబ్దం), సర్ థామస్ మోర్ (16 వ శతాబ్దం), జాన్ బన్యన్ (17 వ శతాబ్దం), జాన్ మిల్టన్ (17 వ శతాబ్దం) వంటి ప్రసిద్ధిచెందిన రచయితలు ఉన్నారు. 18 వ శతాబ్దంలో డేనియల్ డెఫోయ్ (రాబిన్సన్ క్రూసో రచయిత), శామ్యూల్ రిచర్డ్సన్ ఆధునిక నవలా మార్గదర్శకులుగా ఉన్నారు. 19 వ శతాబ్దంలో జెన్ ఆస్టన్, గోథిక్ నవలా రచయిత మేరీ షెల్లీ, పిల్లల రచయిత లెవిస్ కారోల్, బ్రోంటీ సోదరీమణులు, సాంఘిక ప్రచారకుడు చార్లెస్ డికెన్స్, ప్రకృతి శాస్త్రవేత్త థామస్ హార్డీ, వాస్తవికత ప్రతిబించే రచనలు చేసిన జార్జ్ ఇలియట్, అధ్బుతమైన కవి విలియం బ్లేక్, రొమాంటిక్ కవి విలియం వర్డ్స్ వర్త్ ప్రసిద్ధిచెందారు. 20 వ శతాబ్దపు ఆంగ్ల రచయితలలో విజ్ఞాన కల్పానిక నవలా రచయిత హెచ్.జి. వెల్స్; పిల్లల క్లాస్సిక్స్ రచయితలు రూడియార్డ్ కిప్లింగ్, ఎ. ఏ. మిల్నే (విన్నీ-ది-పూహ సృష్టికర్త), రాల్డ్ డల్, ఎనిడ్ బ్లైటన్; వివాదాస్పద డి.హెచ్. లారెన్స్; ఆధునిక వర్జీనియా వూల్ఫ్; వ్యంగ్య రచయిత ఎవెలిన్ వా; భవిష్య నవలా రచయిత జార్జ్ ఆర్వెల్; ప్రముఖ నవలా రచయితలు డబల్యూ సోమర్సెట్ మౌగం, గ్రాహం గ్రీన్; నేర రచయిత అగాథా క్రిస్టీ (అత్యుత్తమంగా విక్రయించే నవలా రచయిత);[406] ఇయాన్ ఫ్లెమింగ్ (జేమ్స్ బాండ్ సృష్టికర్త); కవులు టి.ఎస్. ఎలియట్, ఫిలిప్ లార్కిన్, టెడ్ హుఘ్స్; ఫాంటసీ రచయితలు జె.ఆర్.ఆర్. టోల్కీన్, సి.ఎస్. లూయిస్, జె.కే. రౌలింగ్; అలాన్ మూర్, నీల్ గైమన్ల గ్రాఫిక్ నవలా రచయితలు ఉన్నారు.

A photograph of Victorian era novelist Charles Dickens

స్కాట్లాండ్ రచయితలలో డిటెక్టివ్ రచయిత ఆర్థర్ కానన్ డోయల్ (షెర్లాక్ హొమ్స్ సృష్టికర్త), సర్ వాల్టర్ స్కాట్, పిల్లల రచయిత జె.ఎం. బారీ, రాబర్ట్ లూయిస్ స్టీవెన్సన్ పౌరాణిక సాహసకృత్యాలు, ప్రముఖ శృంగార సాహిత్యం సృష్టి కర్త కవి రాబర్ట్ బర్నర్సుల వంటి రచయితలు ఉన్నారు. ఇటీవలే ఆధునిక, జాతీయవాద హ్యూ మక్డిరమిడ్, నీల్ ఎమ్. గన్ స్కాటిష్ సాహిత్య పునరుజ్జీవనానికి దోహదపడ్డారు. ఇయాన్ రాంకిన్ కథలు, ఇయిన్ బ్యాంక్స్, మానసిక భయానక-కామెడీలో మరింత భయంకరమైన దృక్పథం కనిపిస్తుంది. స్కాట్లాండ్ రాజధాని, ఎడిన్బర్గును యునెస్కో మొట్టమొదటి ప్రపంచ సాహిత్య నగరంగా గుర్తించింది.[407]

బ్రిటన్ పురాతన పద్యం అయిన వై గాడొడ్డిన్, వై.ఆర్. హెన్ ఓగ్లెడ్డ్ (ది ఓల్డ్ నార్త్) లో కూర్చబడింది.బహుశా ఇది 6 వ శతాబ్దం చివర్లో రూపొందించబడి ఉంటుందని భావిస్తున్నారు. ఇది కంబ్రిక్ (ఓల్డ్ వెల్షు) రాయబడింది. కింగ్ ఆర్థర్ గురించిన మొట్టమొదటి సమాచారంగా భావించబడుతుంది.[408] ఏడవ శతాబ్దం నుండి వేల్సు, ఓల్డు నార్తుల మధ్య సంబంధం కోల్పోయింది. వెల్షు-భాషా సంస్కృతి దృష్టి వేల్సుకు మార్చబడింది. తరువాత జెఫ్రే ఆఫ్ మొన్మౌత్ ఆర్థూరియన్ చరిత్ర మరింత అభివృద్ధి చేయబడింది.[409] వేల్సులో అత్యంత ప్రముఖమైన మధ్యయుగ కవి డఫ్డడ్ అబ్ గ్విలమ్ (fl.1320-1370) ప్రకృతి, మతం ప్రత్యేకించి ప్రేమ ప్రాధాన్య కలిగిన కవిత్వాన్ని అందజేసాడు. అతడి వయస్సులోని అతి గొప్ప యూరోపియన్ కవులలో ఒకటిగా ఆయనను దేశవ్యాప్తంగా భావించారు.[410] 19 వ శతాబ్దం చివరలో వెల్ష్ సాహిత్యం అధిక భాగం వెల్ష్ భాషలో ఉంది, చాలా గద్య రచన పాత్రలో మతపరమైనది. 1885 లో డేనియల్ ఓవెన్ మొదటి వెల్ష్-భాషా నవలా రచయితగా " రిస్ లెవిస్ను " ప్రచురించాడు. థామస్లు ఆంగ్లో-వెల్షు కవులకు బాగా తెలిసినవాడుగా గుర్తించబడ్డాడు. 20 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో అట్లాంటిక్ రెండు వైపులా డైలాన్ థామస్ ప్రసిద్ధి చెందాడు. అతను తన కవిత్వం గుర్తింపు పొందింది. " డు నాట్ గో జెంటిల్ ఇన్ టు దట్ గుడ్ నైట్ " రేజ్, " రేజ్ అగైనలిస్టు డైయింగ్ ఆఫ్ ది లైట్ " అనేది ఆంగ్ల భాష పద్యం అత్యంత కోట్ చేయబడిన ద్విపదాలలో ఒకటిగా భావించబడింది. అతని " ప్లే ఫర్ వాయిసెస్ ", అండర్ మిల్క్ వుడ్ నాటకాలు ప్రజాదరణ పొందాయి. " చర్చి ఇన్ వేల్సు " రచన చేసిన కవి - ప్రీస్టు, వెల్ష్ జాతీయవాది ఆర్.ఎస్. థామస్ 1996 లో సాహిత్యంలో నోబెల్ బహుమతికి నామినేట్ చేయబడ్డాడు. ఇరవయ్యవ శతాబ్దపు ప్రముఖ వెల్షు నవలా రచయితలుగా రిచర్డ్ లెలేవిల్న్, కేట్ రాబర్ట్స్ ఖ్యాతి వహించారు.[411][412]

ఇతర దేశాల రచయితలు ముఖ్యంగా కామన్వెల్త్ దేశాలైన రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ చెందిన రచయితలు యు.కె.లో నివసించి పనిచేశారు. శతాబ్దాలుగా కొనసాగిన సాహిత్య చరిత్రలో ముఖ్యమైన ఉదాహరణలుగా జోనాథన్ స్విఫ్ట్, ఆస్కార్ వైల్డ్, బ్రాం స్టోకర్, జార్జ్ బెర్నార్డ్ షా, జోసెఫ్ కాన్రాడ్, టి.ఎస్. ఎజియోట్, ఎజ్రా పౌండ్ ఉన్నారు. ఇటీవల బ్రిటిష్ రచయితలు కజో ఇషిగురో, సర్ సల్మాన్ రష్దీ వంటి రచయితలు విదేశాల్లో జన్మించారు.[413][414]

సంగీతం

[మార్చు]
The Beatles are the most commercially successful and critically acclaimed band in popular music, selling over a billion records[415][416][417]

ఇంగ్లాండ్, వేల్స్, స్కాట్లాండ్, ఉత్తర ఐర్లాండ్ జాతులకు చెందిన దేశీయ జానపద సంగీతంతో కలిసి యు.కె.లో వివిధ రకాల సంగీత శైలులు ప్రసిద్ధి చెందాయి. యునైటెడ్ కింగ్డం దేశాల్లోని శాస్త్రీయ సంగీతంలో ప్రముఖ సంగీత కళాకారులు విలియం బైర్డ్, హెన్రీ పుర్సెల్, సర్ ఎడ్వర్డ్ ఎల్గార్, గుస్టావ్ హోల్స్ట్, సర్ ఆర్థర్ సుల్లివన్ (లిబ్రేటిస్ట్ సర్ డబల్యూ.ఎస్. గిల్బర్టుతో కలిసి పనిచేసి ప్రసిద్ధి చెందినవారు), రాల్ఫ్ వాఘన్ విలియమ్స్, బెంజమిన్ బ్రిటెన్, ఆధునిక బ్రిటిష్ (ఒపెరా మార్గదర్శకుడు) ఉన్నారు. సర్ హారిసన్ బిర్టిస్లే ప్రస్తుత స్వరకర్తలలో ఒకరు. యు.కె. సింఫొనీ ఆర్కెస్ట్రాలు, బృందగానాలు, బి.బి.సి. సింఫనీ ఆర్కెస్ట్రా, లండన్ సింఫనీ కోరస్ వంటివి కూడా ఉన్నాయి. సర్ సైమన్ ర్యాటిల్, సర్ జాన్ బార్బిరోలి, సర్ మాల్కాం సార్జెంటులలో ముఖ్యమైన సంగీతకారులుగా. జాన్ బారీ, క్లింట్ మాన్సెల్, మైక్ ఓల్డ్ఫీల్డ్, జాన్ పావెల్, క్రెయిగ్ ఆర్మ్స్ట్రాంగ్, డేవిడ్ ఆర్నాల్డ్, జాన్ మర్ఫీ, మోంటీ నార్మన్, హ్యారీ గ్రెగ్సన్-విలియమ్స్ ముఖ్యమైన చిత్రపరిశ్రమలో స్వరకర్తలుగా ఉన్నారు. ప్రకృతి ప్రేమికుడు బ్రిటీష్ పౌరుడు జార్జ్ ఫ్రెరిక్ హాండెల్ బ్రిటీష్ జాతీయ గీతం రాశాడు. ఆయన ఆంగ్ల భాషలో వ్రాసిన ఇతర గీతరచనలలో మెసయ్య వంటివి అతని ఉత్తమ రచనలుగా ప్రసిద్ధిచెందాయి.[418][419] ఆండ్రూ లాయిడ్ వెబ్బరు మ్యూజికల్ థియేటర్ సుసంపన్న స్వరకర్తగా గుర్తించబడ్డాడు. అతని రచనలు 20 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి లండన్ " వెస్ట్ ఎండ్లో " ఆధిక్యత సాధించి ప్రపంచవ్యాప్తంగా వాణిజ్య విజయాలు సాధించాయి.[420]

బీటిల్స్ అంతర్జాతీయ అమ్మకాలు ఒక బిలియన్ యూనిట్ల కంటే ఎక్కువ అమ్ముడవుతున్నాయి. ప్రజాదరణ పొంది సంగీతం చరిత్రలో అత్యధికంగా విక్రయించబడ్డాయి. ఇదిఅత్యంత ప్రభావవంతమైన బ్యాండుగా చెప్పవచ్చు.[415][416][417][421] గత 50 సంవత్సరాలలో ప్రముఖమైన బ్రిటీష్ రచయితలు ది రోలింగ్ స్టోన్స్, పింక్ ఫ్లాయిడ్, క్వీన్, లెడ్ జెప్పెలిన్, బీ గీస్, ఎల్టాన్ జాన్ మొదలైన రచయితలు ప్రఖ్యాతి గడించారు. వీరి రచనలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా 200 మిలియన్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువగా విక్రయించబడుతున్నాయి.[422][423][424][425][426][427] కొంత మంది బ్రిటిష్ రచయితలు వారి విశిష్ట రచనలతో బ్రిట్ అవార్డులు, బి.పి.ఐ. వార్షిక సంగీత పురస్కారాలు అందుకున్నారు; ది హూ, డేవిడ్ బౌవీ, ఎరిక్ క్లాప్టన్, రాడ్ స్టీవర్ట్, ది పోలీస్.[428] ఇటీవల కోల్డ్ ప్లే, రేడియోహెడ్, ఒయాసిస్, ఆర్కిటిక్ మంకీస్, స్పైస్ గర్ల్స్, రాబీ విలియమ్స్, అమి వైన్హౌస్, అడెలెలు వంటి యు.కె. సంగీత కార్యక్రమాలు అంతర్జాతీయ విజయం సాధించాయి.[429]

అనేక యు.కె. నగరాలు వారి ప్రత్యేక సంగీతానికి ప్రసిద్ధి చెందాయి. లివర్పూల్ నుండి వచ్చిన సంగీతం 54 " యు.కె. చార్ట్ నెంబరు వన్ హిట్ సింగిల్స్ " సాధించి ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఏ ఇతర నగరం కంటే అధికంగా సాధించిన నగరంగా ఇది గుర్తింపు పొందింది.[430] 2008 గ్లాస్కో అందించిన సంగీతం కారణంగా యునెస్కో ఈ నగరాన్ని " సిటీ ఆఫ్ మ్యూజిక్ " గుర్తించి గౌరవించింది. ఈ గౌరవాన్ని పొందిన ప్రపంచంలోని మూడు నగరాల్లో ఇది ఒకటి.[431] 2016 నాటికి యు.కె.లో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన సంగీత శైలిలో పాప్ సంగీతం మాత్రం 33.4% యూనిట్ విక్రయించింది. తర్వాత హిప్-హాప్, ఆర్ & బి యూనిట్ విక్రయాలు 24.5%.[432] యూనిట్ అమ్మకాలలో 22.6% భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న రాక్ చాలా వెనుకబడి లేదని భావించబడుతుంది.[432] స్ట్రామ్జి, కనో, యెంగ్ బాన్, రాంజ్, స్కెప్తాలతో సహా యునైటెడ్ స్టేట్సుతో పాటుగా కొన్ని ప్రముఖమైన ప్రపంచ రాపెర్లను ఆధునిక యు.కె. ఉత్పత్తి చేస్తుంది.[433] గత మూడు సంవత్సరాల్లో యు.కె.లో హిప్-హాప్, ఆర్ & బి. శ్రోతల వేగవంతమైన అభివృద్ధిని చూసింది. తరచుగా హిప్-హాప్, ఆర్ & బిలు అధింగా ప్రజాదరణ కలిగి ఉన్న స్పాటిఫై, సౌండ్ క్లౌడ్ వంటి స్ట్రీమింగ్ వేదికలను అధికంగా వినియోగించుకుంది.[434][435] మిలీనియల్స్, జనరేషన్ జెడ్ (మిలీనియల్ పోస్ట్స్) లలో ప్రసిద్ధి చెందిన నూతన హిప్-హాప్, ఆర్ & బి ఉప-కళా ప్రక్రియలు అభివృద్ధి చెందింది. ముఖ్యంగా యు.కె.లో ప్రసిద్ధి చెందిన కళాకారులతో యు.ఎస్.లో అభివృద్ధి చేయబడింది.[436][437] (ఉదా: ఎ $ ఎ.పి. రాకీ, లిల్ ఉజి వర్ట్, చాన్స్ ది రాపర్, లిల్ స్కైస్), ప్రత్యామ్నాయ ఆర్ & బి [438][439] (ఉదా. ది వీకెండు, బియోన్స్, జనేల్లే మోనే, ఎస్.జెడ్.ఎ. వంటివి) ).

దృశ్యకళలు

[మార్చు]
J. M. W. Turner self-portrait, oil on canvas, c. 1799

బ్రిటిష్ దృశ్యకళా చరిత్ర పశ్చిమదేశాకళా చరిత్రలో భాగంగా ఉంది. ప్రధాన బ్రిటిష్ కళాకారులు: రొమాంటిక్స్, విలియం బ్లేక్, జాన్ కాన్‌స్టేబుల్, శామ్యూల్ పామర్, జె.ఎం..డబల్యూ. టర్నర్; పోర్ట్రెయిట్ చిత్రకారులు సర్ జాషువా రీనాల్డ్స్, లూసియన్ ఫ్రాయిడ్; థామస్ గైంస్‌బోరో, ఎ.వ్స్. లోరీ; ఆర్ట్స్ అండ్ క్రాఫ్ట్స్ మూవ్మెంట్ మార్గదర్శకుడు విలియం మోరిస్; అలంకారిక చిత్రకారుడు ఫ్రాన్సిస్ బాకన్; పాప్ కళాకారులు పీటర్ బ్లేక్, రిచర్డ్ హామిల్టన్, డేవిడ్ హాక్నీ; సహకర కవలలు గిల్బెర్ట్, జార్జ్; కళాకారుడు హోవార్డ్ హోడ్కిన్; శిల్పులు ఆంటోనీ గార్మ్‌లీ, అనీష్ కపూర్, హెన్రీ మూర్. 1980 ల చివర 1990 లలో లండన్ లోని సాచ్చి గ్యాలరీలో "యంగ్ బ్రిటీష్ ఆర్టిస్ట్స్"గా పిలవబడే బహుళ-కళాకారుల బృందం ప్రజల దృష్టిని ఆకర్షించటానికి సహాయపడింది: డామియన్ హిర్‌స్ట్, క్రిస్ ఆఫ్లి, రాచెల్ వైట్ రైడ్, ట్రేసీ ఎమిన్, మార్క్ వాల్జింగర్, స్టీవ్ మక్ క్వీన్, సామ్ టేలర్-వుడ్, చాప్మన్ బ్రదర్స్ అనుబంధిత ఉద్యమం మంచి సభ్యులు.

యునైటెడ్ కింగ్డంలో దృశ్యకళల అభివృద్ధి కొరకు లండన్‌లో " రాయల్ అకాడమీ " అనే సంస్థ కీలకంగా వ్యవహరిస్తుంది. యు.కె.లోని ప్రధాన పాఠశాల కళాశాలలు: యూనివర్శిటీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ లండన్‌లో సెంట్రల్ సెయింట్ మార్టిన్స్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్ అండ్ డిజైన్, చెల్సియా కాలేజ్ అఫ్ ఆర్ట్ అండ్ డిజైన్; గోల్డ్స్మిత్స్, లండన్ విశ్వవిద్యాలయం; స్లేడ్ స్కూల్ ఆఫ్ ఫైన్ ఆర్ట్ (యూనివర్సిటీ కాలేజ్ లండన్లో భాగం); గ్లాస్గో స్కూల్ అఫ్ ఆర్ట్; రాయల్ కాలేజ్ అఫ్ ఆర్ట్; ది రస్కిన్ స్కూల్ ఆఫ్ డ్రాయింగ్ అండ్ ఫైన్ ఆర్ట్ (యూనివర్శిటీ ఆఫ్ ఆక్స్ఫర్డులో భాగం). కళాచరిత్ర బోధనకు కోర్టుల్ద్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆర్ట్ ప్రముఖ కేంద్రంగా ఉంది. యునైటెడ్ కింగ్డంలోని ముఖ్యమైన కళా ప్రదర్శనశాలలలో నేషనల్ గేలరీ, నేషనల్ పోట్రైట్ గేలరీ, టేట్ మోడర్న్ (ప్రపంచంలో అత్యధికంగా సందర్శించబడుతున్న ఆధునిక ఆర్ట్ గ్యాలరీ, సంవత్సరానికి 4.7 మిలియన్ సందర్శకులు సందర్శిస్తున్నారు).[440]

చలన చిత్రాలు

[మార్చు]
Alfred Hitchcock has been ranked as one of the greatest and most influential British filmmakers of all time[441]

ప్రపంచ సినిమా చరిత్రపై యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపింది. బ్రిటీష్ దర్శకులు అల్ఫ్రెడ్ హిచ్కాక్ (ఆయన చిత్రం " వెర్టిగో " విమర్శకులు అందరూ అన్ని కాలాలలోనూ అత్యుత్తమ చిత్రంగా భావించారు),[442] డేవిడ్ లీన్ అన్ని సమయాలలో అత్యంత విమర్శాత్మకంగా ప్రశంసలు అందుకున్నారు.[443] ఇతర ప్రముఖ దర్శకులలో చార్లీ చాప్లిన్,[444] మైఖేల్ పావెల్,[445] కరోల్ రీడ్,[446] ఎడ్గార్ రైట్,[447] క్రిస్టోఫర్ నోలన్,[448] రిడ్లీ స్కాట్లతో సహా ఇతర ముఖ్యమైన దర్శకులు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.[449] అనేక మంది బ్రిటీష్ నటులు అంతర్జాతీయ కీర్తితో విమర్శాత్మక విజయాన్ని సాధించారు: జూలీ ఆండ్రూస్,[450] రిచర్డ్ బర్టన్,[451] మైఖేల్ కెయిన్,[452] కోలిన్ ఫిర్త్,[453] గారి ఓల్డ్ మాన్,[454] బెన్ కింగ్స్‌లే [455] ఇయాన్ చార్లీ చాప్లిన్,[456] లియాం నీసన్,[457] చార్లీ చాంప్లిన్ [458] సీన్ కానరీ,[459] వివియన్ లీ,[460] డేవిడ్ నేవెన్,[461] లారెన్స్ ఆలివర్,[462] పీటర్ సెల్లెర్స్,[463] కేట్ విన్స్లెట్,[464] ఆంథోనీ హోప్కిన్స్, [465] డానియెల్ డే-లూయిస్లు ఉన్నారు.[466] అత్యధికంగా వాణిజ్యపరంగా విజయం సాధించిన అనేక సినిమాలలో కొన్ని యునైటెడ్ కింగ్డంలో ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి. వాటిలో అత్యధిక వసూళ్లు సాధించిన రెండు ఫ్రాంచైజీలు (హ్యారీ పాటర్, జేమ్స్ బాండ్) ఉన్నాయి.[467] ఈలింగ్ స్టూడియోస్ ప్రపంచంలోని అతిపురాతనంగా ఉండి నిరంతరాయంగా పనిచేసే చలన చిత్ర స్టూడియోగా గుర్తించబడుతుంది.[468]

ముఖ్యమైన, విజయవంతమైన నిర్మాణాల చరిత్ర ఉన్నప్పటికీ ఈ పరిశ్రమ అమెరికన్, యూరోపియన్ ప్రభావాల గురించిన చర్చ ద్వారా వర్గీకరించబడింది. బ్రిటీష్ నిర్మాతలు అంతర్జాతీయ సహ-నిర్మాణాలు, బ్రిటీష్ నటులు, డైరెక్టర్ల బృందం అమెరికన్ చిత్రాలలో క్రమం తప్పకుండా చురుకుగా ఉన్నారు. అనేక విజయవంతమైన హాలీవుడ్ చిత్రాలలో బ్రిటీష్ ప్రజలు, కథలు లేదా సంఘటనలు (టైటానిక్, ది లార్డ్ ఆఫ్ ది రింగ్స్, పైరేట్స్ ఆఫ్ ది కరీబియన్ వంటివి ) ఉన్నాయి.

2009 లో బ్రిటీషు సినిమాలు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా $ 2 బిలియన్లను వసూలు చేశాయి. యునైటెడ్ కింగ్డం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 7% - 17% మార్కెటు వాటాను సాధించింది.[469] యు.కె. బాక్స్-ఆఫీసు వసూళ్లు 2009 లో మొత్తం £ 944 మిలియన్లను వసూలు చేశాయి. 173 మిలియన్ల దరఖాస్తులు ఉన్నాయి.[469] బ్రిటీష్ ఫిల్మ్ ఇన్స్టిట్యూట్ అన్ని కాలాలలో 100 గొప్ప బ్రిటీష్ చిత్రాలను, బి.ఎఫ్.ఐ. టాప్ 100 బ్రిటీష్ చిత్రాలను పరిగణనలోకి తీసుకున్న పోల్ ర్యాంకింగ్ను తయారు చేసింది.[470] వార్షిక బ్రిటీష్ అకాడమీ ఫిల్మ్ అవార్డులను బ్రిటీష్ అకాడమీ ఆఫ్ ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఆర్ట్స్ నిర్వహిస్తుంది.[471]

మాధ్యమం

[మార్చు]
Broadcasting House in London, headquarters of the BBC, the oldest and largest broadcaster in the world[472][473][474]

1922 లో స్థాపించబడిన బి.బి.సి. యు.కె. రేడియో, టెలివిజన్, ఇంటర్నెట్ ప్రసార సంస్థ బహిరంగంగా నిధులను అందిస్తుంది. ఇది ప్రపంచంలో అతిపురాతన, అతి పెద్ద ప్రసారమాధ్యమంగా ఉంది.[472][473][474] ఇది యు.కె.లో మాత్రమే కాక పలు దేశాలలో అనేక టెలివిజన్, రేడియో స్టేషన్లను నిర్వహిస్తుంది. దాని దేశీయ సేవలకు టెలివిజన్ లైసెన్స్ నిధులు సమకూరుస్తుంది.[475][476] యు.కె. మీడియాలో ఐ.టి.వి. నెట్వర్క్,[477] న్యూస్ కార్పోరేషన్ లను తయారుచేసే 15 ప్రాంతీయ టెలివిజన్ ప్రసారాలను 11 నిర్వహిస్తుంది. న్యూస్ ఇంటర్నేషనల్ ద్వారా అనేక జాతీయ వార్తాపత్రికలను వెలువరిస్తుంది. ఇందులో అత్యధిక ప్రజాదరణ పొందిన టాబ్లాయిడ్ ది సన్, దీర్ఘకాలంగా ప్రచురించబడుతున్న "బ్రాడ్షీట్", ది టైమ్స్,[478] అలాగే ఉపగ్రహ ప్రసార బ్రిటిష్ స్కై బ్రాడ్కాస్టింగులో ఇది పెద్ద వాటాను కలిగి ఉంది.[479] ఇది యు.కె.లో ప్రసార మాధ్యమాన్ని ఆధిపత్యం చేస్తుంది: నేషనల్ వార్తాపత్రికలు, టెలివిజన్, రేడియోలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ మాంచెస్టర్ కూడా ఒక ముఖ్యమైన జాతీయ మీడియా కేంద్రంగా ఉంది. ఎడిన్బర్గ్, గ్లాస్గో, కార్డిఫ్లు వరుసగా స్కాట్లాండ్, వేల్సులలో వార్తాపత్రిక, ప్రసార ఉత్పత్తికి ముఖ్యమైన కేంద్రాలుగా ఉన్నాయి.[480] పుస్తకాలు, డైరెక్టరీలు, డేటాబేస్లు, పత్రికలు, మ్యాగజైన్లు, వ్యాపార మాధ్యమాలు, వార్తాపత్రికలు, వార్తల ఏజెన్సీలతో సహా యు.కె. ప్రచురణ విభాగం £ 20 బిలియన్ల మొత్తం టర్నోవరుతో 1,67,000 మందికి ఉపాధి కల్పిస్తుంది.[481]

2009 లో ప్రజలు సగటున రోజుకు 3.75 గంటల టెలివిజన్, 2.81 గంటల రేడియో ప్రసారాలను వీక్షించడం, వినడం చేసారని అంచనా. ఆ సంవత్సరంలో బి.బి.సి. అన్ని ప్రధాన టెలివిజన్ ఛానళ్ళు మొత్తం టెలివిజన్ వీక్షణలో 28.4% వాటా కలిగివున్నాయి; మిగిలిన ప్రధాన 42.1% కొరకు మూడు ప్రధాన స్వతంత్ర ఛానళ్ళు 29.5%, ఇతర ముఖ్యమైన ఉపగ్రహ, డిజిటల్ చానల్స్ ప్రసారాలు ఉన్నాయి.[482] 1970 నుండి వార్తాపత్రికల అమ్మకాలు పడిపోయాయి. 2010 లో రోజువారీ జాతీయ వార్తాపత్రికను 41% చదువుతున్నారు.[483] 2010 లో యు.కె. జనాభాలో 82.5% మంది ఇంటర్నెట్ వాడుకదారులు ఉన్నారు. ఆ సంవత్సరంలో అత్యధికంగా ఇంటర్నెట్ వాడిన 20 దేశాలలో ఇది ఒకటిగా ఉంది.[484]

తాత్వికత

[మార్చు]

'బ్రిటీష్ ఎమ్పిరిసిజం' సంప్రదాయానికి యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ప్రసిద్ధి చెందింది. తాత్వికతలో భాగం అయిన దీనిని అనుభవం ద్వారా మాత్రమే ధ్రువీకరణ చేసుకునే ఙానం అని భావిస్తారు. దీనిని 'స్కాటిష్ ఫిలాసఫీ'అని కొన్నిసార్లు 'స్కాటిష్ స్కూల్ ఆఫ్ కామన్ సెన్స్' అని అంటారు.[485] బ్రిటిష్ ఎమ్పిరిసిజం, అత్యంత ప్రసిద్ధ తత్వవేత్తలు జాన్ లాకే, జార్జ్ బర్కిలీ, డేవిడ్ హ్యూమ్; దుగల్డ్ స్టెవార్ట్, థామస్ రీడ్, విలియం హామిల్టన్ స్కాటిష్ "కామన్ సెన్స్" పాఠశాల ప్రధాన ప్రతినిధులుగా ఉన్నారు. నైతిక తత్వశాస్త్రం ప్రయోజన సిద్ధాంతానికి ఇద్దరు బ్రిటిషియన్లు ప్రసిద్ధి చెందారు. మొదట దీనిని జెరెమీ బెంథం అని తరువాత జాన్ స్టువర్ట్ మిల్లు కొంత యుటిలిటేరియనిజం ఉపయోగించారు.[486][487] యు.కె., ఇతర రాష్ట్రాలు, దేశాలలోని ఇతర ప్రముఖ తత్వవేత్తలలో డన్స్ స్కాటస్, జాన్ లిల్బర్న్, మేరీ వోల్‌స్టోన్‌క్రాఫ్ట్, సర్ ఫ్రాన్సిస్ బాకన్, ఆడమ్ స్మిత్, థామస్ హాబ్స్, విలియమ్ ఆఫ్ ఓఖం, బెర్ట్రాండ్ రస్సెల్, ఎ.జే. "ఫ్రెడ్డీ" అయేర్ ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు. విదేశీతత్వవేత్తలు ఇసెల్ బెర్లిన్, కార్ల్ మార్క్స్, కార్ల్ పోప్పర్, లుడ్విగ్ విట్జెన్స్టీన్ యు.కె.లో స్థిరపడ్డారు.

క్రీడలు

[మార్చు]
Wembley Stadium, London, home of the England national football team, is one of the most expensive stadia ever built[488]

యుకెలోనూ, అంతకు మునుపు దేశాలలో అసోసియేషన్ ఫుట్ బాల్, టెన్నిస్, రగ్బీ యూనియన్, రగ్బీ లీగ్, గోల్ఫ్, బాక్సింగ్, నెట్బాల్, రోయింగ్, క్రికెట్ వంటి ప్రధాన క్రీడలు రూపొందించడం లేక గణనీయంగా అభివృద్ధి చేయడం జరిగాయి. 19 వ శతాబ్దం చివరలో విక్టోరియా బ్రిటన్‌లో కనుగొన్న అనేక ఆధునిక క్రీడల నియమాలను, సంకేతాలను రూపొందించారు. 2012 లో ఐ.ఒ.సి. అధ్యక్షుడు జాక్వెస్ రోగే మాటలలో; "ఈ గొప్ప క్రీడా-పూర్వక దేశం ఆధునిక క్రీడ జన్మ స్థలంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తించబడింది. ఇక్కడ క్రీడవాదంతో సరసమైన ఆటల స్పూర్తితో క్రీడలకు స్పష్టంగా నియమాలు, నిబంధనలు క్రోడీకరించబడ్డాయి. ఇక్కడ క్రీడలు విద్యా ఉపకరణంగా పాఠశాల పాఠ్య ప్రణాళిక "గా ఉన్నాయని పేర్కొంది.[489][490]

పలు అంతర్జాతీయ పోటీలలో ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్, వేల్సు తరఫున ప్రత్యేక జట్లు క్రీడలలో పాల్గొంటాయి. ఉత్తర ఐర్లాండు, రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండు సాధారణంగా ఐర్లాండు మొత్తానికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న ఏకైక జట్టును కలిగి ఉన్నాయి. మినహాయింపుగా అసోసియేషన్ ఫుట్బాల్, కామన్వెల్త్ గేమ్స్ ఇందుకు మినహాయింపుగా ఉన్నాయి. కొన్ని సందర్భాలలో ఇంగ్లీష్, స్కాటిష్, వెల్షు, ఐరిషు / ఉత్తర ఐరిషు జట్లు తరచూ సమిష్టిగా హోమ్ నేషంసుగా ప్రస్తావించబడతాయి. యు.కె.లో గ్రేట్ బ్రిటన్ బృందం ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న ఒలింపిక్సుతో సహా యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ మొత్తానికి ఒకే జట్టుగా ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న కొన్ని క్రీడలు ఉన్నాయి. 1908, 1948, 2012 సమ్మర్ ఒలంపిక్సులు లండన్‌లో జరిగాయి. ఇది ఒలింపిక్ క్రీడలకు మూడు సార్లు ఆతిధ్యం ఇచ్చి అత్యధికంగా ఒలింపిక్ క్రీడలకు ఆతిథ్యం ఇచ్చిన మొదటి నగరంగా మారింది. ఆధునిక ఒలింపిక్ క్రీడలు అన్నింటిలో బ్రిటన్ పాల్గొంది. పతకం మొత్తంలో మూడవ స్థానంలో ఉంది.

2003 ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో యునైటెడ్ కింగ్డంలో ఫుట్ బాల్ అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడగా నిర్ణయించబడింది.[491] ఇంగ్లాండు క్లబ్ ఫుట్ బాల్ జన్మస్థలంగా గుర్తింపు పొందింది. 1863 లో ఎబినేజర్ కోబ్ మోర్లీ ఫుట్ బాల్ అసోసియేషన్ ముసాయిదా ద్వారా గుర్తించింది.[492][493] హోం నేషన్స్ ప్రతి దేశానికి స్వంత ఫుట్బాల్ అసోసియేషన్, జాతీయ జట్టు, లీగ్ వ్యవస్థలను కలిగి ఉంది. ఇంగ్లీష్ టాప్ డివిజన్, ప్రీమియర్ లీగ్ ప్రపంచంలో అత్యధికంగా వీక్షించిన ఫుట్బాల్ లీగుగా గుర్తించబడుతుంది.[494] 1872 నవంబరు 30 న మొట్టమొదటి అంతర్జాతీయ ఫుట్ బాల్ మ్యాచులో ఇంగ్లాండు , స్కాట్లాండు పోటీ చేసింది.[495] ఇంగ్లండు, స్కాట్లాండు, వేల్సు, ఉత్తర ఐర్లాండు సాధారణంగా అంతర్జాతీయ పోటీలలో ప్రత్యేక దేశాలుగా పోటీపడతాయి.[496]

స్టేడియం 1999 రగ్బీ ప్రపంచ కప్ కొరకు " ది మైలేనియం స్టేడియం ఆఫ్ కార్డిఫ్ " స్టేడియం ప్రారంభించబడింది

2003 లో రగ్బీ యూనియన్ యు.కె.లో రెండవ అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడగా నిలిచింది.[491] వార్‌విక్‌షైర్ లోని " రగ్బీ స్కూల్ " ఈ క్రీడను రూపొందించింది. మొట్టమొదటి రగ్బీ ఇంటర్నేషనల్ ఇంగ్లాండు, స్కాట్లాండ్ మద్య 1871 మార్చి 27 న జరిగింది.[497][498] ఇంగ్లాండు, స్కాట్లాండు, వేల్సు, ఐర్లాండు, ఫ్రాన్సు, ఇటలీ " సిక్స్ నేషన్స్ చాంపియన్షిప్ " లో పాల్గొంటాయి; ఉత్తరార్ధ గోళంలో ప్రధాన అంతర్జాతీయ టోర్నమెంటు. ఇంగ్లాండు, స్కాట్లాండు, వేల్సు, ఐర్లాండులో " స్పోర్టు గవర్నింగ్ బాడీ " విభాగాలు వేరుగా క్రీడలను నిర్వహించి నియంత్రిస్తాయి.[499]

క్రికెట్టును ఇంగ్లాండులో కనుగొన్నారు. 1788 లో " మేరీల్బోన్ క్రికెట్ క్లబ్ " క్రికెట్టు నియమాలను క్రోడీకరించింది.[500] ఇంగ్లండు, వేల్స్ క్రికెట్ బోర్డు,[501] క్రికెట్ ఐర్లాండు నియంత్రణలో ఉన్న ఐరిషు క్రికెట్ జట్టు యు.కె లో టెస్ట్ హోదాతో ఉన్న ఏకైక జాతీయ జట్లుగా ఉంది. జట్టు సభ్యులు ప్రధాన కౌంటీల నుండి ఎన్నుకున్నారు. ఈ జట్టులో ఇంగ్లీషు, వెల్సు రెండింటి నుండి క్రీడాకారులను ఎన్నుకున్నారు. గతంలో ఫుట్ బాల్, రగ్బీలకు వేరు వేరు జట్లు ఉన్న వేల్సు, ఇంగ్లాండు దేశాలకు క్రికెట్టు జట్టు మాత్రం విభిన్నమైన్నంగా ఒకటే ఉంటుంది. ఐరిషు, స్కాట్లాండు క్రీడాకారులు ఇంగ్లాండు కొరకు క్రికెట్టు క్రీడలో పాల్గొంటారు. గతంలో ఐర్లాండుకు కాని స్కాట్లాండుకు కాని టెస్టుమ్యాచు స్థాయిలో ప్రత్యేకంగా క్రికెట్టు జట్టు లేకపోవడమే ఇందుకు ప్రధానకారణంగా ఉంది. సమీపకాలంగా " ఒన్ డే క్రికెట్టు " క్రీడలలో పాల్గొనడం మొదలైంది. అలాగే ఐర్లాండు క్రీడాకారులు మొదటిసారిగా టెస్టు మ్యాచులో పాల్గొన్నారు.[502][503] స్కాట్లాండు, ఇంగ్లాండు (, వేల్స్), ఐర్లాండు (ఉత్తర ఐర్లాండుతో సహా) క్రికెట్ ప్రపంచ కప్పులో పోటీ పడ్డాయి. ఇంగ్లాండు మూడు సందర్భాలలో ఫైనలుకు చేరుకుంది. ఒక ప్రొఫెషనల్ లీగ్ ఛాంపియన్షిప్పులో 17 ఇంగ్లీష్ కౌంటీలు, 1 వెల్షు కౌంటీ పోటీలను నిర్వహిస్తున్న క్లబ్బులు ఉన్నాయి.[504]

Wimbledon, the oldest Grand Slam tennis tournament, is held in Wimbledon, London every June and July

ఆధునిక క్రీడ టెన్నిస్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తరించడానికి ముందు బర్మింగ్హామ్, ఇంగ్లాండ్ 1860 లలో సృష్టించబడింది.[505] 1877 లో మొదటిసారిగా జరిగిన వింబుల్డన్ ఛాంపియన్షిప్ పోటీలు ప్రపంచంలోని పురాతన టెన్నిస్ టోర్నమెంటుగా భావించబడుతుంది. ప్రస్తుతం జూన్ చివరిలో! జూలై ప్రారంభంలో రెండు వారాలపాటు జరుగుతుంది.[506]

ఇంగ్లాండ్ రెండవ చార్లెస్ "కింగ్స్ ఆఫ్ స్పోర్ట్స్"గా జనించిన థోరౌబ్రేడ్ రేసింగ్ గ్రాండ్ నేషనల్, ది ఎప్సోమ్ డెర్బీ, రాయల్ అస్కోట్, చెల్తెన్హామ్ నేషనల్ హంట్ ఫెస్టివల్ (చెల్తెన్హం గోల్డ్తో సహా) యు.కె. అంతటా ప్రసిద్ధి చెందింది. యు.కె. రోయింగ్ అంతర్జాతీయ క్రీడా రంగంలో విజయవంతం అయింది.

యు.కె.మోటారు వాహనాలతో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంది. అనేక జట్లు, ఫార్ములా వన్ (ఎఫ్ 1) లో డ్రైవర్లు యు.కె.కు చెందినవారుగా ఉన్నారు. దేశం ఇతర డ్రైవర్లు, నిర్మాతలు ఇతర దేశాలకు చెందిన వారి కంటే అధికంగా టైటిల్స్ గెలుచుకున్నారు. 1950 లో సిల్వర్స్టోన్లో యు.కె.లో మొదటి ఎఫ్ 1 గ్రాండ్ ప్రిక్సును నిర్వహించింది. ప్రస్తుత ప్రదేశంలో ప్రతీ సంవత్సరం జూలైలో ఇక్కడే బ్రిటీష్ గ్రాండ్ ప్రిక్స్ నిర్వహించబడుతున్నాయి.[507] 1950 లో సిల్వర్స్టోన్లో యు.కె. గ్రాండ్ ప్రిక్స్ మోటారుసైకిల్ రేసింగ్, వరల్డ్ ర్యాలీ ఛాంపియన్షిప్, ఎఫ్.ఐ.ఎ. వరల్డ్ ఓర్పున్ ఛాంపియన్షిప్ నిర్వహిస్తుంది. ప్రీమియర్ జాతీయ ఆటో రేసింగ్ పోటీ బ్రిటీష్ టూరింగ్ కార్ చాంపియన్షిప్‌గా నిర్వహించబడుతుంది. మోటార్ సైకిల్ రహదారి రేసింగ్లో ఐన్ ఆఫ్ మాన్ టి.టి. నార్త్ వెస్ట్ 200 వంటి పోటీలు దీర్ఘకాలంగా నిర్వహించబడుతున్నాయి.

St Andrews, Scotland, the home of golf. The standard 18 hole golf course was created at St Andrews in 1764.[508]

యు.కె.లో గోల్ఫ్ ఆరవ అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడగా ఉంది. స్కాట్లాండ్లోని సెయింట్ ఆండ్రూస్ రాయల్, పురాతన గోల్ఫ్ క్లబ్ క్రీడ స్వస్థానంగా ఉంది.[509] వాస్తవానికి ముస్సెల్బర్గు 'ఓల్డ్ గోల్ఫ్ కోర్స్ ' ప్రపంచంలో అత్యంత పురాతనమైన గోల్ఫ్ కోర్సుగా భావించబడుతుంది.[510] 1764 లో సెయింట్ ఆండ్రూస్లో 22 నుంచి 18 హోల్ గోల్ఫ్ కోర్సుగా సవరించి దానిని 18 హోల్ గోల్ఫ్ కోర్సుగా రూపొందించారు.[508] జూలైలో మూడవ శుక్రవారం వారాంతానికి ప్రపంచంలోని పురాతన గోల్ఫ్ టోర్నమెంటు, గోల్ఫులో మొదటి ప్రధాన చాంపియన్షిప్ అయిన ది ఓపెన్ ఛాంపియన్షిప్ క్రీడలు నిర్వహించారు.[511]

1895 లో రగ్బీ లీగ్ హడ్డర్స్‌ఫీల్డ్, వెస్ట్ యార్క్‌షైర్లో ప్రారంభమైంది. దీనిని సాధారణంగా ఉత్తర ఇంగ్లాండ్లో ఆడతారు. [512] 'గ్రేట్ బ్రిటన్ లయన్స్' జట్టు రగ్బీ లీగ్ ప్రపంచ కప్, టెస్ట్ ఆటల పోటీలలో పాల్గొంది. అయితే ఇందులో 2008 లో ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్, ఐర్లాండ్ దేశాలు విడి విడిగా పోటీ పడ్డాయి.[513] గ్రేట్ బ్రిటన్ ఇప్పటికీ పూర్తి జాతీయ జట్టుగా కొనసాగుతోంది. యు.కె, ఐరోపాలలో యూరోప్లలో సూపర్ లీగ్ ప్రొఫెషనల్ రగ్బీ లీగ్ అత్యున్నత స్థాయి ప్రొఫెషనల్ జట్టుగా ఉంది. ఇందులో ఉత్తర ఇంగ్లాండు నుండి 11 జట్లు, లండన్ నుండి 1, వేల్స్ నుండి 1, ఫ్రాన్స్ నుండి 1 జట్టు ఉన్నాయి.[514]

బాక్సింగ్‌లో సాధారణ నియమాల కోడ్, 'క్వీన్స్బెర్రీ రూల్స్' అంటారు. 1867 లో జాన్ డగ్లస్, 9 వ క్వెస్బరు ఆఫ్ క్వెర్బెరీ తరువాత ఆధునిక బాక్సింగ్ రూపొందించబడింది.[515] స్నూకర్ యు.కె. ప్రముఖ క్రీడా ఎగుమతులలో ఒకటిగా ఉంది. షెఫీల్డులో ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్స్ ప్రతి సంవత్సరం నిర్వహించబడుతున్నాయి.[516] ఉత్తర ఐర్లాండులో గెయిల్ ఫుట్ బాల్, హర్లింగ్ జట్టు క్రీడలలో పాల్గొంటూ ప్రేక్షకులుగా కూడా ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. యు.కె, యు.ఎస్ లో ఉన్న ఐరిషు క్రీడాకారులు కూడా వాటిని ఆడతారు.[517] ఈ క్రీడలు షింటీ (లేదా కమానాచ్డ్) స్కాటిష్ హైలాండ్సులో ప్రసిద్ధి చెందాయి.[518] స్కాండిలాండులో వసంతం, వేసవిలో హైలాండ్ గేమ్స్ జరుగుతాయి. ముఖ్యంగా స్కాటిష్, సెల్టిక్ సంస్కృతి, వారసత్వానికి చెందిన ప్రజలు ప్రాతినిథ్యం క్రీడలను (ముఖ్యంగా స్కాటిష్ హైలాండ్స్) హైలాండ్ గేంస్ అంటారు. [519]

చిహ్నాలు

[మార్చు]
The Statue of Britannia in Plymouth. Britannia is a national personification of the UK.

యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ జెండా యూనియన్ జెండా (యూనియన్ జాక్ అని కూడా అంటారు). ఇది 1606 లో స్కాట్లాండ్ ఫ్లాగ్ మీద ఇంగ్లాండుకు అధికారం ఇచ్చింది. 1801 లో సెయింట్ పాట్రిక్ జెండా పాటు ఇది నవీకరించబడింది. వేల్స్ యూనియన్ జెండాలో ప్రాతినిధ్యం వహించలేదు. ఎందుకంటే యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ ఏర్పడటానికి ముందుగా ఇంగ్లండు వేల్సును ఆక్రమించి జయించి విలీనం చేసుకుంది. వేల్స్ ప్రాతినిధ్యాన్ని చేర్చి యూనియన్ ఫ్లగును పునఃరూపకల్పన చేయగల అవకాశం పూర్తిగా తొలగించబడలేదు.[520] యునైటెడ్ కింగ్డం జాతీయ గీతం "గాడ్ సేవ్ ది క్వీన్", "రాణి" స్థానంలో చక్రవర్తి ఉన్నప్పుడు క్వీన్ అనే పదం "కింగ్"తో పదంతో జాతీయగీతం భర్తీ చేయబడింది.

బ్రిటానియా అనేది రోమన్ బ్రిటన్ నుండి ఉద్భవించిన యునైటెడ్ కింగ్డం జాతీయ వ్యక్తిత్వం.[521] బ్రిటానియా గోధుమ లేదా బంగారు జుట్టుతో, కొరింటియన్ హెల్మెట్, తెల్లని దుస్తులు ధరించిన యువతిగా ఉంటుంది. పోసిడాన్ (త్రిశూలాన్ని) యూనియన్ జెండా ఉన్న ఒక కవచాన్ని ఆమె కలిగి ఉంటుంది. కొన్నిసార్లు ఆమె సింహం వెనుకవైపున స్వారీ చేస్తున్నట్లు చిత్రీకరించబడింది. 19 వ శతాబ్దం చివరిలో బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం శిఖరాగ్రం నుండి బ్రిటానియా తరచుగా బ్రిటీష్ నావికా ఆధిపత్యాన్ని కలిగి ఉన్నట్లు రూపొందించబడింది. దేశభక్తి గీతం "రూల్, బ్రిటానియా"లో ఉంది. 2008 వరకు బ్రిటీష్ సింహాసనం బ్రిటిష్ యాభై పెన్నీల నాణెం బ్రిటిష్ పది పెన్నీల నాణెం వెనకాల సింహం చిహ్నాన్ని చిత్రీకరించారు. ఇది బ్రిటీష్ సైన్యం ఉత్సవ పతాకంపై చిహ్నంగా కూడా ఉపయోగించబడుతుంది.

తక్కువ వాడబడ్తున్న మరొక చిహ్నం దేశం వ్యక్తిత్వం పాత్ర జాన్ బుల్. బుల్డాగ్ను కొన్నిసార్లు యునైటెడ్ కింగ్డంకు చిహ్నంగా వాడతారు. విన్‌స్టన్ చర్చిల్ నాజీ జర్మనీ ఉల్లంఘనతో కూడా ఇది సంబంధం కలిగి ఉంది.[522]

హోం సెక్రటరీ

[మార్చు]

ఇవి కూడ చూడండి

[మార్చు]

ప్రతిఘటన ఉద్యమం

నోట్స్

[మార్చు]
  1. The Anglo-Irish Treaty was signed on 6 December 1921 to resolve the Irish War of Independence. When it took effect one year later, it established the Irish Free State as a separate dominion within the Commonwealth. The UK's current name was adopted to reflect the change.
  2. Compare to section 1 of both of the 1800 Acts of Union which reads: the Kingdoms of Great Britain and Ireland shall...be united into one Kingdom, by the Name of "The United Kingdom of Great Britain and Ireland"
  3. In 2007–2008, this was calculated to be £115 per week for single adults with no dependent children; £199 per week for couples with no dependent children; £195 per week for single adults with two dependent children under 14; and £279 per week for couples with two dependent children under 14.
  4. The 2011 Census recorded Gypsies/Travellers as a separate ethnic group for the first time.
  5. In the 2011 Census, for the purpose of harmonising results to make them comparable across the UK, the ONS includes individuals in Scotland who classified themselves in the "African" category (29,638 people), which in the Scottish version of the census is separate from "Caribbean or Black" (6,540 people),[290] in this "Black or Black British" category. The ONS note that "the African categories used in Scotland could potentially capture White/Asian/Other African in addition to Black identities".[291]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. This is the royal motto. In Scotland, the royal motto is the Scots phrase In My Defens God Me Defend (Shown in the abbreviated form "IN DEFENS"). There is a variant form of the coat-of-arms for use in Scotland; see Royal coat of arms of the United Kingdom.
  2. It serves as the de facto National Anthem as well as being the Royal anthem for several other countries.
  3. English is established by de facto usage. In Wales, the Bwrdd yr Iaith Gymraeg is legally tasked with ensuring that, "in the conduct of public business and the administration of justice, the English and Welsh languages should be treated on a basis of equality". "Welsh Language Act 1993". Office of Public Sector Information. Retrieved 3 September 2007.. Bòrd na Gàidhlig is tasked with "securing the status of the Gaelic language as an official language of Scotland commanding equal respect to the English language" "Gaelic Language (Scotland) Act 2005". Office of Public Sector Information. Retrieved 9 March 2007.
  4. Under the European Charter for Regional or Minority Languages the Welsh, Scottish Gaelic, Cornish, Irish, Ulster Scots and Scots languages are officially recognised as Regional or Minority languages by the UK Government ("European Charter for Regional or Minority Languages". Scottish Executive. Archived from the original on 2010-02-01. Retrieved 2008-12-25.) See also Languages in the United Kingdom.
  5. "National Statistics Online". Statistics.gov.uk. Retrieved 16 October 2008.
  6. Population Estimates at www.statistics.gov.uk
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 "Report for Selected Countries and Subjects".
  8. The Euro is accepted in many payphones and some larger shops.
  9. ISO 3166-1 alpha-2 states that this should be GB, but .gb is practically unused. The .eu domain is shared with other European Union member states.
  10. See Terminology of the British Isles for further explanation of the usage of the term "Britain" in geographical and political contexts.
  11. "Encyclopaedia Britannica". Retrieved 25 September 2007. Island country located off the north-western coast of mainland Europe
  12. "Countries within a country". www.number-10.gov.uk. Archived from the original on 2008-09-09. Retrieved 2008-12-25. Countries within a country
  13. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2009-05-15. Retrieved 2008-12-25.
  14. http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/2455710/Border-checks-between-Britain-and-Ireland-proposed.html
  15. "UK Perspectives 2016: The UK in a European context". Office for National Statistics. 26 May 2016. Retrieved 16 June 2016.
  16. The British Monarchy, What is constitutional monarchy?. Retrieved 17 July 2013
  17. CIA, The World Factbook Archived 2019-01-07 at the Wayback Machine. Retrieved 17 July 2013
  18. The 30 Largest Urban Agglomerations Ranked by Population Size at Each Point in Time, 1950-2030, World Urbanization Prospects, the 2014 revision Archived 2015-02-18 at the Wayback Machine, Population Division of the United Nations Department of Economic and Social Affairs. Retrieved 22 February 2015.
  19. 19.0 19.1 "Countries within a country". Prime Minister's Office. 10 January 2003. Archived from the original on 9 September 2008. Retrieved 8 March 2015.
  20. "Devolution of powers to Scotland, Wales and Northern Ireland". United Kingdom Government. Retrieved 17 April 2013. In a similar way to how the government is formed from members from the two Houses of Parliament, members of the devolved legislatures nominate ministers from among themselves to comprise executives, known as the devolved administrations...
  21. "Fall in UK university students". BBC News. 29 January 2009.
  22. "Country Overviews: United Kingdom". Transport Research Knowledge Centre. Archived from the original on 4 ఏప్రిల్ 2010. Retrieved 25 జనవరి 2018.
  23. "Key facts about the United Kingdom". Directgov. Archived from the original on 15 అక్టోబరు 2012. Retrieved 25 జనవరి 2018.

    The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. Great Britain is made up of England, Scotland and Wales. The United Kingdom (UK) is made up of England, Scotland, Wales and Northern Ireland. 'Britain' is used informally, usually meaning the United Kingdom.
    The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK.

  24. "Supporting the Overseas Territories". Foreign and Commonwealth Office. Retrieved 9 March 2015.
  25. "Britain crashes out of world's top 5 economies". CNN..
  26. Mathias, P. (2001). The First Industrial Nation: the Economic History of Britain, 1700–1914. London: Routledge. ISBN 0-415-26672-6.
  27. Ferguson, Niall (2004). Empire: The rise and demise of the British world order and the lessons for global power. New York: Basic Books. ISBN 0-465-02328-2.
  28. T. V. Paul; James J. Wirtz; Michel Fortmann (2005). "Great+power" Balance of Power. State University of New York Press, 2005. pp. 59, 282. ISBN 0791464016. Accordingly, the great powers after the Cold War are Britain, China, France, Germany, Japan, Russia and the United States p.59
  29. McCourt, David (28 May 2014). Britain and World Power Since 1945: Constructing a Nation's Role in International Politics. United States of America: University of Michigan Press. ISBN 0472072218.
  30. "Trends in World Military Expenditure, 2016" (PDF). Stockholm International Peace Research Institute. Retrieved 26 April 2017.
  31. "Treaty of Union, 1706". Scots History Online. Archived from the original on 27 మే 2019. Retrieved 23 August 2011.
  32. Barnett, Hilaire; Jago, Robert (2011). Constitutional & Administrative Law (8th ed.). Abingdon: Routledge. p. 165. ISBN 978-0-415-56301-7.
  33. See Article One of the Act of Union 1707.
  34. "After the political union of England and Scotland in 1707, the nation's official name became 'Great Britain'", The American Pageant, Volume 1, Cengage Learning (2012)
  35. "From 1707 until 1801 Great Britain was the official designation of the kingdoms of England and Scotland". The Standard Reference Work: For the Home, School and Library, Volume 3, Harold Melvin Stanford (1921)
  36. "In 1707, on the union with Scotland, 'Great Britain' became the official name of the British Kingdom, and so continued until the union with Ireland in 1801". United States Congressional serial set, Issue 10; Issue 3265 (1895)
  37. Gascoigne, Bamber. "History of Great Britain (from 1707)". History World. Retrieved 18 July 2011.
  38. Cottrell, P. (2008). The Irish Civil War 1922–23. p. 85. ISBN 1-84603-270-9.
  39. S. Dunn; H. Dawson (2000), An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict, Lampeter: Edwin Mellen Press, One specific problem—in both general and particular senses—is to know what to call Northern Ireland itself: in the general sense, it is not a country, or a province, or a state—although some refer to it contemptuously as a statelet: the least controversial word appears to be jurisdiction, but this might change.
  40. "Changes in the list of subdivision names and code elements" (PDF). ISO 3166-2. International Organization for Standardization. 15 December 2011. Retrieved 28 May 2012.
  41. Population Trends, Issues 75–82, p.38, 1994, UK Office of Population Censuses and Surveys
  42. Life in the United Kingdom: a journey to citizenship, p. 7, United Kingdom Home Office, 2007, ISBN 978-0-11-341313-3.
  43. "Statistical bulletin: Regional Labour Market Statistics". Archived from the original on 24 డిసెంబరు 2014. Retrieved 25 జనవరి 2018.
  44. "13.4% Fall In Earnings Value During Recession". Archived from the original on 3 జనవరి 2014. Retrieved 5 March 2014.
  45. Dunn, Seamus; Dawson, Helen. (2000). An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict. Lampeter: Edwin Mellen Press. ISBN 978-0-7734-7711-7.
  46. Murphy, Dervla (1979). A Place Apart. London: Penguin. ISBN 978-0-14-005030-1.
  47. Whyte, John; FitzGerald, Garret (1991). Interpreting Northern Ireland. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-827380-6.
  48. "Guardian Unlimited Style Guide". London: Guardian News Media Limited. 19 December 2008. Retrieved 23 August 2011.
  49. "BBC style guide (Great Britain)". BBC News. 19 August 2002. Retrieved 23 August 2011.
  50. "Key facts about the United Kingdom". Government, citizens and rights. HM Government. Archived from the original on 15 అక్టోబరు 2012. Retrieved 25 జనవరి 2018.
  51. "Merriam-Webster Dictionary Online Definition of ''Great Britain''". Merriam Webster. Retrieved 5 November 2017.
  52. New Oxford American Dictionary: "Great Britain: England, Wales, and Scotland considered as a unit. The name is also often used loosely to refer to the United Kingdom."
  53. "Great Britain". International Olympic Committee. Retrieved 10 May 2011.
  54. Mulgrew, John (2 August 2012). "Team GB Olympic name row still simmering in Northern Ireland". Belfast Telegraph. Retrieved 9 March 2015.
  55. Bradley, Anthony Wilfred; Ewing, Keith D. (2007). Constitutional and administrative law. Vol. 1 (14th ed.). Harlow: Pearson Longman. p. 36. ISBN 978-1-4058-1207-8.
  56. "Which of these best describes the way you think of yourself?". Northern Ireland Life and Times Survey 2010. ARK – Access Research Knowledge. 2010. Archived from the original on 23 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 1 July 2010.
  57. Schrijver, Frans (2006). Regionalism after regionalisation: Spain, France and the United Kingdom. Amsterdam University Press. pp. 275–277. ISBN 978-90-5629-428-1.
  58. Jack, Ian (11 December 2010). "Why I'm saddened by Scotland going Gaelic". The Guardian. London.
  59. "Ffeithiau allweddol am y Deyrnas Unedig". Directgov – Llywodraeth, dinasyddion a hawliau. Archived from the original on 24 September 2012. Retrieved 8 March 2015.
  60. "Ancient skeleton was 'even older'". BBC News. 30 October 2007. Retrieved 27 April 2011.
  61. Koch, John T. (2006). Celtic culture: A historical encyclopedia. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. p. 973. ISBN 978-1-85109-440-0.
  62. Davies, John; Jenkins, Nigel; Baines, Menna; Lynch, Peredur I., eds. (2008). "The Welsh Academy Encyclopaedia of Wales". Encyclopaedia of Wales. Cardiff: University of Wales Press. p. 915. ISBN 978-0-7083-1953-6.
  63. "Short Athelstan biography". BBC History. Retrieved 9 April 2013.
  64. Mackie, J.D. (1991). A History of Scotland. London: Penguin. pp. 18–19. ISBN 978-0-14-013649-4.
  65. Campbell, Ewan (1999). Saints and Sea-kings: The First Kingdom of the Scots. Edinburgh: Canongate. pp. 8–15. ISBN 0-86241-874-7.
  66. Haigh, Christopher (1990). The Cambridge Historical Encyclopedia of Great Britain and Ireland. Cambridge University Press. p. 30. ISBN 978-0-521-39552-6.
  67. Ganshof, F.L. (1996). Feudalism. University of Toronto. p. 165. ISBN 978-0-8020-7158-3.
  68. Chibnall, Marjorie (1999). The Debate on the Norman Conquest. Manchester University Press. pp. 115–122. ISBN 978-0-7190-4913-2.
  69. Keen, Maurice. "The Hundred Years' War". BBC History.
  70. The Reformation in England and Scotland and Ireland: The Reformation Period & Ireland under Elizabth I, Encyclopædia Britannica Online.
  71. "British History in Depth – Wales under the Tudors". BBC History. 5 November 2009. Retrieved 21 September 2010.
  72. Nicholls, Mark (1999). A history of the modern British Isles, 1529–1603: The two kingdoms. Oxford: Blackwell. pp. 171–172. ISBN 978-0-631-19334-0.
  73. Canny, Nicholas P. (2003). Making Ireland British, 1580–1650. Oxford University Press. pp. 189–200. ISBN 978-0-19-925905-2.
  74. Ross, D. (2002). Chronology of Scottish History. Glasgow: Geddes & Grosset. p. 56. ISBN 1-85534-380-0
  75. Hearn, J. (2002). Claiming Scotland: National Identity and Liberal Culture. Edinburgh University Press. p. 104. ISBN 1-902930-16-9
  76. "English Civil Wars". Encyclopædia Britannica. Retrieved 28 April 2013.
  77. "Scotland and the Commonwealth: 1651–1660". Archontology.org. 14 March 2010. Retrieved 9 March 2015.
  78. McCarthy, Mathew (2013). Privateering, Piracy and British Policy in Spanish America, 1810-1830 (1st ed.). Woodbridge: The Boydell Press. ISBN 1843838613.
  79. Lodge, Richard (2007) [1910]. The History of England – From the Restoration to the Death of William III (1660–1702). Read Books. p. 8. ISBN 978-1-4067-0897-4.
  80. "Tudor Period and the Birth of a Regular Navy". Royal Navy History. Institute of Naval History. Archived from the original on 18 జనవరి 2012. Retrieved 25 జనవరి 2018.
  81. Canny, Nicholas (1998). The Origins of Empire, The Oxford History of the British Empire Volume I. Oxford University Press. ISBN 0-19-924676-9.
  82. "Articles of Union with Scotland 1707". UK Parliament. Retrieved 19 October 2008.
  83. "Acts of Union 1707". UK Parliament. Retrieved 6 January 2011.
  84. "Treaty (act) of Union 1706". Scottish History online. Archived from the original on 27 మే 2019. Retrieved 3 February 2011.
  85. Library of Congress, The Impact of the American Revolution Abroad, p. 73.
  86. "Anti-Slavery International". UNESCO. Retrieved 15 October 2010
  87. Loosemore, Jo (2007). Sailing against slavery. BBC Devon. 2007.
  88. Lovejoy, Paul E. (2000). Transformations in Slavery: A History of Slavery in Africa (2nd ed.). New York: Cambridge University Press. p. 290. ISBN 0521780128.
  89. "The Act of Union". Act of Union Virtual Library. Archived from the original on 27 మే 2012. Retrieved 15 May 2006.
  90. Tellier, L.-N. (2009). Urban World History: an Economic and Geographical Perspective. Quebec: PUQ. p. 463. ISBN 2-7605-1588-5.
  91. Johnston, pp. 508-10.
  92. Porter, p. 332.
  93. Sondhaus, L. (2004). Navies in Modern World History. London: Reaktion Books. p. 9. ISBN 1-86189-202-0.
  94. Porter, Andrew (1998). The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III. Oxford University Press. p. 332. ISBN 0-19-924678-5.
  95. "The Workshop of the World". BBC History. Retrieved 28 April 2013.
  96. Porter, Andrew (1998). The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III. Oxford University Press. p. 8. ISBN 0-19-924678-5.
  97. Marshall, P.J. (1996). The Cambridge Illustrated History of the British Empire. Cambridge University Press. pp. 156–57. ISBN 0-521-00254-0.
  98. Tompson, Richard S. (2003). Great Britain: a reference guide from the Renaissance to the present. New York: Facts on File. p. 63. ISBN 978-0-8160-4474-0.
  99. Hosch, William L. (2009). World War I: People, Politics, and Power. America at War. New York: Britannica Educational Publishing. p. 21. ISBN 978-1-61530-048-8.
  100. Zarembka, Paul (2013). Contradictions: Finance, Greed, and Labor Unequally Paid (in ఇంగ్లీష్). Emerald Group Publishing. ISBN 9781781906705.
  101. Sophia A. Van Wingerden, The women's suffrage movement in Britain, 1866-1928 (1999) ch 1.
  102. Turner, John (1988). Britain and the First World War. London: Unwin Hyman. pp. 22–35. ISBN 978-0-04-445109-9.
  103. 103.0 103.1 Westwell, I.; Cove, D. (eds) (2002). History of World War I, Volume 3 . London: Marshall Cavendish. pp. 698 and 705. ISBN 0-7614-7231-2.
  104. Turner, J. (1988). Britain and the First World War. Abingdon: Routledge. p. 41. ISBN 0-04-445109-1.
  105. SR&O 1921, No. 533 of 3 May 1921.
  106. "The Anglo-Irish Treaty, 6 December 1921". CAIN. Archived from the original on 14 మే 2012. Retrieved 15 May 2006.
  107. Rubinstein, W. D. (2004). Capitalism, Culture, and Decline in Britain, 1750–1990. Abingdon: Routledge. p. 11. ISBN 0-415-03719-0.
  108. Doenecke, Justus D; Stoler, Mark A (2005). Debating Franklin D. Roosevelt's foreign policies, 1933–1945. ISBN 0-8476-9416-X. Retrieved 19 March 2016.
  109. Kelly, Brian. "The Four Policemen and. Postwar Planning, 1943-1945: The Collision of Realist and. Idealist Perspectives". Retrieved 25 August 2015. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  110. "The "Special Relationship" between Great Britain and the United States Began with FDR". Roosevelt Institute. 2010-07-22. Archived from the original on 2018-01-25. Retrieved 2018-01-24. and the joint efforts of both powers to create a new post-war strategic and economic order through the drafting of the Atlantic Charter; the establishment of the International Monetary Fund and the World Bank; and the creation of the United Nations.
  111. "Remarks by the President Obama and Prime Minister Cameron in Joint Press Conference". whitehouse.gov. 2016-04-22. Retrieved 2018-01-24. That's what we built after World War II. The United States and the UK designed a set of institutions -- whether it was the United Nations, or the Bretton Woods structure, IMF, World Bank, NATO, across the board.
  112. "Britain to make its final payment on World War II loan from U.S." The New York Times. 28 December 2006. Retrieved 25 August 2011.
  113. Francis, Martin (1997). Ideas and policies under Labour, 1945–1951: Building a new Britain. Manchester University Press. pp. 225–233. ISBN 978-0-7190-4833-3.
  114. Lee, Stephen J. (1996). Aspects of British political history, 1914–1995. London; New York: Routledge. pp. 173–199. ISBN 978-0-415-13103-2.
  115. Larres, Klaus (2009). A companion to Europe since 1945. Chichester: Wiley-Blackwell. p. 118. ISBN 978-1-4051-0612-2.
  116. "Country List". Commonwealth Secretariat. 19 March 2009. Archived from the original on 6 May 2013. Retrieved 8 March 2015.
  117. 117.0 117.1 "The cultural superpower: British cultural projection abroad" Archived 2018-09-16 at the Wayback Machine. Journal of the British Politics Society, Norway. Volume 6. No. 1. Winter 2011
  118. 118.0 118.1 Sheridan, Greg (15 May 2010). "Cameron has chance to make UK great again". The Australian. Sydney. Retrieved 20 May 2012.
  119. Julios, Christina (2008). Contemporary British identity: English language, migrants, and public discourse. Studies in migration and diaspora. Aldershot: Ashgate. p. 84. ISBN 978-0-7546-7158-9.
  120. "1975: UK embraces Europe in referendum". BBC News. Retrieved 8 March 2015.
  121. Wheeler, Brian; Hunt, Alex. "The UK's EU referendum: All you need to know". BBC News.
  122. Aughey, Arthur (2005). The Politics of Northern Ireland: Beyond the Belfast Agreement. London: Routledge. p. 7. ISBN 978-0-415-32788-6.
  123. "The troubles were over, but the killing continued. Some of the heirs to Ireland's violent traditions refused to give up their inheritance." Holland, Jack (1999). Hope against History: The Course of Conflict in Northern Ireland. New York: Henry Holt. p. 221. ISBN 978-0-8050-6087-4.
  124. Elliot, Marianne (2007). The Long Road to Peace in Northern Ireland: Peace Lectures from the Institute of Irish Studies at Liverpool University. University of Liverpool Institute of Irish Studies, Liverpool University Press. p. 2. ISBN 1-84631-065-2.
  125. Dorey, Peter (1995). British politics since 1945. Making contemporary Britain. Oxford: Blackwell. pp. 164–223. ISBN 978-0-631-19075-2.
  126. Griffiths, Alan; Wall, Stuart (2007). Applied Economics (PDF) (11th ed.). Harlow: Financial Times Press. p. 6. ISBN 978-0-273-70822-3. Archived from the original (PDF) on 23 ఆగస్టు 2009. Retrieved 26 December 2010.
  127. Keating, Michael (1 January 1998). "Reforging the Union: Devolution and Constitutional Change in the United Kingdom". Publius: the Journal of Federalism. 28 (1): 217–234. doi:10.1093/oxfordjournals.pubjof.a029948. Retrieved 4 February 2009.
  128. Jackson, Mike (3 April 2011). "Military action alone will not save Libya". Financial Times. London.
  129. "United Kingdom country profile". BBC News. 24 January 2013. Retrieved 9 April 2013.
  130. "Scotland to hold independence poll in 2014 – Salmond". BBC News. 10 January 2012. Retrieved 10 January 2012.
  131. "In stunning decision, Britain votes to leave the E.U." The Washington Post. 24 June 2016. Retrieved 24 June 2016.
  132. Bloom, Dan (29 March 2017). "Brexit Day recap: Article 50 officially triggered on historic day as Theresa May warns: 'No turning back'". Daily Mirror. Retrieved 29 March 2017.
  133. Adler, Katya (29 March 2017). "Theresa May officially starts Brexit process; Article 50 letter handed over". BBC News. Retrieved 29 March 2017.
  134. Oxford English Dictionary: "British Isles: a geographical term for the islands comprising Great Britain and Ireland with all their offshore islands including the Isle of Man and the Channel Islands."
  135. 135.0 135.1 135.2 135.3 135.4 135.5 "United Kingdom". The World Factbook. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 7 జనవరి 2019. Retrieved 23 September 2008.
  136. 136.0 136.1 136.2 136.3 Latimer Clarke Corporation Pty Ltd. "United Kingdom – Atlapedia Online". Atlapedia.com. Retrieved 26 October 2010.
  137. ROG Learning Team (23 August 2002). "The Prime Meridian at Greenwich". Royal Museums Greenwich. Royal Museums Greenwich. Archived from the original on 7 నవంబరు 2015. Retrieved 11 September 2012.
  138. 138.0 138.1 Darkes, Giles (January 2008). "How long is the UK coastline?". The British Cartographic Society. Archived from the original on 27 మే 2012. Retrieved 24 January 2015.
  139. "The Channel Tunnel". Eurotunnel. Archived from the original on 18 December 2010. Retrieved 8 March 2015.
  140. "England – Profile". BBC News. 11 February 2010.
  141. "Scotland Facts". Scotland Online Gateway. Archived from the original on 21 జూన్ 2008. Retrieved 22 ఫిబ్రవరి 2018.
  142. Winter, Jon (1 June 2000). "The complete guide to the ... Scottish Islands". The Independent. London. Retrieved 8 March 2015.
  143. "Overview of Highland Boundary Fault". Gazetteer for Scotland. University of Edinburgh. Retrieved 27 December 2010.
  144. "Ben Nevis Weather". Ben Nevis Weather. Archived from the original on 27 మే 2012. Retrieved 26 October 2008.
  145. "Profile: Wales". BBC News. 9 June 2010. Retrieved 7 November 2010.
  146. "Geography of Northern Ireland". University of Ulster. Archived from the original on 18 జనవరి 2012. Retrieved 22 May 2006.
  147. "UK climate summaries". Met Office. Archived from the original on 27 మే 2012. Retrieved 22 ఫిబ్రవరి 2018.
  148. "Atlantic Ocean Circulation (Gulf Stream)". UK Climate Projections. Met Office. Archived from the original on 17 అక్టోబరు 2018. Retrieved 8 March 2015.
  149. United Nations Economic Social Council (August 2007). "Ninth UN Conference on the standardization of Geographical Names" (PDF). UN Statistics Division. Archived from the original (PDF) on 1 December 2009. Retrieved 21 October 2008.
  150. Barlow, I.M. (1991). Metropolitan Government. London: Routledge. ISBN 978-0-415-02099-2.
  151. "Welcome to the national site of the Government Office Network". Government Offices. Archived from the original on 15 June 2009. Retrieved 3 July 2008.
  152. "A short history of London government". Greater London Authority. Archived from the original on 21 ఏప్రిల్ 2008. Retrieved 22 ఫిబ్రవరి 2018.
  153. Sherman, Jill; Norfolk, Andrew (5 November 2004). "Prescott's dream in tatters as North East rejects assembly". The Times. London. Archived from the original on 25 మే 2010. Retrieved 15 February 2008. The Government is now expected to tear up its twelve-year-old plan to create eight or nine regional assemblies in England to mirror devolution in Scotland and Wales.(subscription required)
  154. "Local Authority Elections". Local Government Association. Archived from the original on 18 జనవరి 2012. Retrieved 22 ఫిబ్రవరి 2018.
  155. "STV in Scotland: Local Government Elections 2007" (PDF). Political Studies Association. Archived from the original (PDF) on 20 మార్చి 2011. Retrieved 22 ఫిబ్రవరి 2018.
  156. 156.0 156.1 "Unitary authorities". Welsh Government. 2014. Archived from the original on 10 మార్చి 2015. Retrieved 22 ఫిబ్రవరి 2018.
  157. Devenport, Mark (18 November 2005). "NI local government set for shake-up". BBC News. Retrieved 15 November 2008.
  158. "Foster announces the future shape of local government" (Press release). Northern Ireland Executive. 13 March 2008. Archived from the original on 25 July 2008. Retrieved 20 October 2008.
  159. "Principles for Economic Regulation". Department for Business, Innovation & Skills. April 2011. Retrieved 1 May 2011.
  160. Chavez-Dreyfuss, Gertrude (1 April 2008). "Global reserves, dollar share up at end of 2007-IMF". Reuters. Archived from the original on 29 నవంబరు 2009. Retrieved 21 December 2009.
  161. "More About the Bank". Bank of England. n.d. Archived from the original on 12 March 2008.
  162. "UK index of services: October 2017". Office for National Statistics. 22 December 2017. Retrieved 15 January 2018.
  163. Sassen, Saskia (2001). The Global City: New York, London, Tokyo (2nd ed.). Princeton University Press. ISBN 0-691-07866-1.
  164. 164.0 164.1 "Global Financial Centres 7" (PDF). Z/Yen. 2010. Archived from the original (PDF) on 5 నవంబరు 2012. Retrieved 21 April 2010.
  165. 165.0 165.1 "Worldwide Centres of Commerce Index 2008" (PDF). Mastercard. Retrieved 5 July 2011.
  166. 166.0 166.1 Zumbrun, Joshua (15 July 2008). ""World's Most Economically Powerful Cities"". Forbes. New York. Archived from the original on 19 May 2011. Retrieved 3 October 2010.
  167. "Global city GDP rankings 2008–2025". PricewaterhouseCoopers. Archived from the original on 19 మే 2011. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  168. "UNWTO Tourism Highlights, Edition 2005" (PDF). World Tourism Organisation. Archived from the original (PDF) on 9 ఆగస్టు 2007. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  169. Bremner, Caroline (10 January 2010). "Euromonitor International's Top City Destination Ranking". Euromonitor International. Archived from the original on 19 May 2011. Retrieved 31 May 2011.
  170. "From the Margins to the Mainstream – Government unveils new action plan for the creative industries". DCMS. 9 March 2007. Archived from the original on 4 డిసెంబరు 2008. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  171. 171.0 171.1 "European Countries – United Kingdom". Europa (web portal). Retrieved 15 December 2010.
  172. Harrington, James W.; Warf, Barney (1995). Industrial location: Principles, practices, and policy. London: Routledge. p. 121. ISBN 978-0-415-10479-1.
  173. Spielvogel, Jackson J. (2008). Western Civilization: Alternative Volume: Since 1300. Belmont, CA: Thomson Wadsworth. ISBN 978-0-495-55528-5.
  174. Porter, Andrew (1998). The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III. Oxford University Press. p. 8. ISBN 0-19-924678-5. Retrieved 22 July 2009.
  175. Marshall, PJ (1996). The Cambridge Illustrated History of the British Empire. Cambridge University Press. pp. 156–57. ISBN 0-521-00254-0. Retrieved 22 July 2009.
  176. Hewitt, Patricia (15 July 2004). "TUC Manufacturing Conference". Department of Trade and Industry. Archived from the original on 3 జూన్ 2007. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  177. "Motor Industry Facts 2016" (PDF). Society of Motor Manufacturers and Traders. 2016. Archived from the original (PDF) on 14 అక్టోబరు 2016. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  178. Tovey, Alan (29 June 2016). "Britain's aerospace sector soars amid fears Brexit could clip its wings". The Daily Telegraph. London.
  179. Robertson, David (9 January 2009). "The Aerospace industry has thousands of jobs in peril". The Times. London. Archived from the original on 14 October 2013. Retrieved 9 June 2011.
  180. "The Pharmaceutical sector in the UK". Department for Business, Innovation & Skills. Archived from the original on 12 December 2012. Retrieved 9 March 2015.
  181. "Ministerial Industry Strategy Group – Pharmaceutical Industry: Competitiveness and Performance Indicators" (PDF). Department of Health. Archived from the original (PDF) on 7 January 2013. Retrieved 9 March 2015.
  182. "Agriculture in the United Kingdom" (PDF). Department for Environment, Food and Rural Affairs. Archived from the original (PDF) on 5 జనవరి 2012. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  183. Survey, British. "Coal | Mines & quarries | MineralsUK". http://www.bgs.ac.uk. Retrieved 7 July 2015.
  184. "UK in recession as economy slides". BBC News. 23 January 2009. Retrieved 23 January 2009.
  185. Monaghan, Angela (15 October 2014). "The AAA-rated club: which countries still make the grade?". The Guardian. London. Retrieved 8 June 2015.
  186. "UK loses top AAA credit rating for first time since 1978". BBC News. 23 February 2013. Retrieved 23 February 2013.
  187. Stewart, Heather; Wintour, Patrick (18 February 2015). "UK employment rate hits highest level since records began". The Guardian. London. Retrieved 8 June 2015.
  188. Wholehouse, Matthew (24 July 2014). "UK has fastest-growing economy, International Monetary Fund says". The Telegraph. London. Retrieved 8 June 2015.
  189. "UK unemployment falls to 1.75 million". BBC News. 11 November 2015.
  190. Roser, Max (27 March 2015). "Income inequality: poverty falling faster than ever but the 1% are racing ahead". The Guardian. Retrieved 8 June 2015.
  191. Beckford, Martin (5 December 2011). "Gap between rich and poor growing fastest in Britain". The Daily Telegraph. London.
  192. Andrews, J. (16 January 2013). "How poor is Britain now" Archived 4 ఫిబ్రవరి 2013 at the Wayback Machine. Yahoo! Finance UK
  193. Glynn, S.; Booth, A. (1996). Modern Britain: An Economic and Social History. London: Routledge.
  194. "Report highlights 'bleak' poverty levels in the UK" Phys.org, 29 March 2013
  195. World Development Indicators, World Bank. Retrieved 29 June 2011. Note: Used for Bermuda, Chad, Cyprus, Eritrea, Greenland, Federated States of Micronesia, Monaco, Netherlands, New Caledonia and Turkmenistan.
  196. Total Midyear Population Archived 12 అక్టోబరు 2013 at the Wayback Machine, U.S. Census Bureau, International Data Base. Retrieved 29 June 2011. Note: Used for Aruba, Cayman Islands, Cook Islands, Cuba, North Korea, Marshall Islands, Montenegro, Samoa, Somalia, Trinidad and Tobago and West Bank.
  197. The World Factbook – European Union Archived 2020-05-08 at the Wayback Machine, Central Intelligence Agency. Retrieved 29 June 2011.
  198. World Economic Outlook Database, April 2011, International Monetary Fund. Retrieved 29 June 2011. Note: Used for the rest of the countries.
  199. GDP (official exchange rate) Archived 2018-12-24 at the Wayback Machine, The World Factbook, United States Central Intelligence Agency. Retrieved 29 June 2011. Note: Used for the rest of the countries.
  200. "UK partnerships moved billions through Baltic to Europe, data shows". The Guardian. 5 March 2019.
  201. "UK vulnerable to money laundering on a massive scale, find MPs". The Guardian. 8 March 2019.
  202. "London is now the global money-laundering centre for the drug trade, says crime expert". The Independent. London. 4 July 2015.
  203. "London property market turned into money laundering safe haven by inadequate supervision, MPs say". The Independent. London. 15 July 2016.
  204. "UK draws billions in unrecorded inflows, much from Russia – study". Reuters. 10 March 2015. Archived from the original on 3 ఏప్రిల్ 2019. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  205. "Russian money infects London". 31 March 2015.
  206. "David Cameron urged to act on Panama Papers as UK named 'at heart of super-rich tax-avoidance network'". The Independent. London. 5 April 2016. Retrieved 7 April 2016.
  207. Gascoin, J. "A reappraisal of the role of the universities in the Scientific Revolution", in Lindberg, David C. and Westman, Robert S., eds (1990), Reappraisals of the Scientific Revolution. Cambridge University Press. p. 248. ISBN 0-521-34804-8.
  208. Reynolds, E.E.; Brasher, N.H. (1966). Britain in the Twentieth Century, 1900–1964. Cambridge University Press. p. 336.
  209. Burtt, E.A. (2003) 1924.The Metaphysical Foundations of Modern Science. Mineola, NY: Courier Dover. p. 207. ISBN 0-486-42551-7.
  210. Hatt, C. (2006). Scientists and Their Discoveries. London: Evans Brothers. pp. 16, 30 and 46. ISBN 0-237-53195-X.
  211. Jungnickel, C.; McCormmach, R. (1996). Cavendish. American Philosophical Society. ISBN 0-87169-220-1.
  212. "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945: Sir Alexander Fleming, Ernst B. Chain, Sir Howard Florey". The Nobel Foundation. Archived from the original on 21 June 2011.
  213. Hatt, C. (2006). Scientists and Their Discoveries. London: Evans Brothers. p. 56. ISBN 0-237-53195-X.
  214. Wilson, Arthur (1994). The Living Rock: The Story of Metals Since Earliest Times and Their Impact on Civilization. p. 203. Woodhead Publishing.
  215. James, I. (2010). Remarkable Engineers: From Riquet to Shannon. Cambridge University Press. pp. 33–6. ISBN 0-521-73165-8.
  216. Bova, Ben (2002) 1932. The Story of Light. Naperville, IL: Sourcebooks. p. 238. ISBN 978-1-4022-0009-0.
  217. "Alexander Graham Bell (1847–1922)". Scottish Science Hall of Fame. Archived from the original on 21 June 2011.
  218. "John Logie Baird (1888–1946)". BBC History. Archived from the original on 21 June 2011.
  219. Cole, Jeffrey (2011). Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. p. 121. ISBN 1-59884-302-8.
  220. Castells, M.; Hall, P.; Hall, P.G. (2004). Technopoles of the World: the Making of Twenty-First-Century Industrial Complexes. London: Routledge. pp. 98–100. ISBN 0-415-10015-1.
  221. "Knowledge, networks and nations: scientific collaborations in the twenty-first century" (PDF). Royal Society. 2011. Archived from the original (PDF) on 22 June 2011.
  222. McCook, Alison (2006). "Is peer review broken?". The Scientist. 20 (2): 26. Archived from the original on 21 June 2011.
  223. 223.0 223.1 "Heathrow 'needs a third runway'". BBC News. 25 June 2008. Retrieved 17 October 2008.
  224. 224.0 224.1 "Statistics: Top 30 World airports" (PDF) (Press release). Airports Council International. July 2008. Retrieved 15 October 2008.
  225. Moran, Joe. Reading the Everyday. Routledge. p. 95. ISBN 978-1-134-37216-4.
  226. "Transport Statistics Great Britain: 2010" (PDF). Department for Transport. Archived from the original (PDF) on 16 డిసెంబరు 2010. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  227. "Passenger Rail Usage 2015–16 Q3 Statistical Release" (PDF). p. 1.
  228. "Revealed: How the world gets rich – from privatising British public services". The Independent. 30 November 2014. Retrieved 30 December 2015.
  229. "High-speed rail's long journey". BBC News. 17 March 2014.
  230. "Crossrail's giant tunnelling machines unveiled". BBC News. 2 January 2012.
  231. Leftly, Mark (29 August 2010). "Crossrail delayed to save £1bn". The Independent on Sunday. London.
  232. 232.0 232.1 "Size of Reporting Airports October 2009 – September 2010" (PDF). Civil Aviation Authority. Archived from the original (PDF) on 4 మే 2012. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  233. "BMI being taken over by Lufthansa". BBC News. 29 October 2008. Retrieved 23 December 2009.
  234. "United Kingdom Energy Profile". U.S. Energy Information Administration. Archived from the original on 2 జనవరి 2009. Retrieved 4 November 2010.
  235. Mason, Rowena (24 October 2009). "Let the battle begin over black gold". The Daily Telegraph. London. Retrieved 26 November 2010.
  236. Heath, Michael (26 November 2010). "RBA Says Currency Containing Prices, Rate Level 'Appropriate' in Near Term". New York: Bloomberg. Retrieved 26 November 2010.
  237. 237.0 237.1 "Nuclear Power in the United Kingdom". World Nuclear Association. April 2013. Archived from the original on 14 ఫిబ్రవరి 2013. Retrieved 9 April 2013.
  238. "Total Petroleum and Other Liquids Production, 2013".
  239. "United Kingdom Crude Oil Consumption by Year".
  240. 240.0 240.1 "United Kingdom – Oil". U.S. Energy Information Administration. Archived from the original on 12 August 2011. Retrieved 9 March 2015.
  241. 241.0 241.1 "United Kingdom – Natural Gas". U.S. Energy Information Administration. Archived from the original on 16 April 2011. Retrieved 9 March 2011.
  242. 242.0 242.1 "United Kingdom – Quick Facts Energy Overview". U.S. Energy Information Administration. Archived from the original on 12 August 2011. Retrieved 9 March 2015.
  243. The Coal Authority (10 April 2006). "Coal Reserves in the United Kingdom" (PDF). The Coal Authority. Archived from the original (PDF) on 4 జనవరి 2009. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  244. "England Expert predicts 'coal revolution'". BBC News. 16 October 2007. Retrieved 23 September 2008.
  245. Watts, Susan (20 March 2012). "Fracking: Concerns over gas extraction regulations". BBC News. Retrieved 9 April 2013.
  246. "Quit fracking aboot". Friends of the Earth Scotland. Archived from the original on 24 ఏప్రిల్ 2013. Retrieved 9 April 2013.
  247. "Department of Energy and Climate Change: Annual tables: 'Digest of UK energy statistics' (DUKES) – Chapter 6: Renewable Sources of energy". Retrieved 13 April 2015.
  248. "UK Renewable Energy Roadmap Crown copyright, July 2011" (PDF).
  249. "BBC – Weather Centre – Climate Change – Wind Power". BBC. Retrieved 9 June 2015.
  250. RenewableUK. "RenewableUK – RenewableUK News – Electricity needs of more than a quarter of UK homes powered by wind in 2014". renewableuk.com. Archived from the original on 24 మార్చి 2016. Retrieved 9 ఏప్రిల్ 2018.
  251. "WHO / UNICEF Joint Monitoring Programme: 404 error".[permanent dead link]
  252. "Environment Agency". Archived from the original on 2009-11-25.
  253. "Census Geography". Office for National Statistics. 30 October 2007. Archived from the original on 4 జూన్ 2011. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  254. 254.0 254.1 254.2 "2011 Census: Population Estimates for the United Kingdom" (PDF). Office for National Statistics. 27 March 2011. Retrieved 18 December 2012.
  255. 255.0 255.1 "Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2015". Office for National Statistics. 23 June 2016.
  256. "Annual Mid-year Population Estimates, 2010" (PDF). Office for National Statistics. 2011. Retrieved 14 April 2012.
  257. 257.0 257.1 "2011 UK censuses". Office for National Statistics. Retrieved 18 December 2012.
  258. Khan, Urmee (16 September 2008). "England is most crowded country in Europe". The Daily Telegraph. London. Archived from the original on 7 మే 2009. Retrieved 5 September 2009.
  259. Carrell, Severin (17 December 2012). "Scotland's population at record high". The Guardian. London. Retrieved 18 December 2012.
  260. 260.0 260.1 "Vital Statistics: Population and Health Reference Tables (February 2014 Update): Annual Time Series Data". ONS. Retrieved 27 April 2014.
  261. Boseley, Sarah (14 July 2008). "The question: What's behind the baby boom?". The Guardian. London. p. 3. Retrieved 28 August 2009.
  262. Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table. Eurostat (26 February 2013). Retrieved 12 July 2013.
  263. "Sexual identity, UK: 2015 – Experimental Official Statistics on sexual identity in the UK in 2015 by region, sex, age, marital status, ethnicity and NS-SEC". Office for National Statistics. 5 October 2016. Retrieved 19 January 2017.
  264. "Welsh people could be most ancient in UK, DNA suggests". BBC News. 19 June 2012. Retrieved 28 April 2013.
  265. Thomas, Mark G.; et al. (October 2006). "Evidence for a segregated social structure in early Anglo-Saxon England". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 273 (1601): 2651–2657. doi:10.1098/rspb.2006.3627. PMC 1635457. PMID 17002951.
  266. Owen, James (19 July 2005). "Review of 'The Tribes of Britain'". National Geographic (Washington DC).
  267. Oppenheimer, Stephen (October 2006)."Myths of British ancestry". Archived from the original on 26 సెప్టెంబరు 2006. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.. Prospect (London). Retrieved 5 November 2010.
  268. Henderson, Mark (23 October 2009). "Scientist – Griffin hijacked my work to make race claim about 'British aborigines'". The Times. London. Retrieved 26 October 2009. (subscription required)
  269. "Victoria and Albert Museum Black Presence".
  270. "Bloody Foreigners: The Story of Immigration to Britain".
  271. Costello, Ray (2001). Black Liverpool: The Early History of Britain's Oldest Black Community 1730–1918. Liverpool: Picton Press. ISBN 1-873245-07-6.
  272. "Culture and Ethnicity Differences in Liverpool – Chinese Community". Chambré Hardman Trust. Archived from the original on 24 జూలై 2009. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  273. Coleman, David; Compton, Paul; Salt, John (2002). "The demographic characteristics of immigrant populations", Council of Europe, p.505. ISBN 92-871-4974-7.
  274. Roger Ballard Centre for Applied South Asian Studies. "Britain's visible minorities: a demographic overview" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-03-27.
  275. "Short History of Immigration". BBC News. Retrieved 18 March 2015.
  276. 276.0 276.1 Vargas-Silva, Carlos (10 April 2014). "Migration Flows of A8 and other EU Migrants to and from the UK". Migration Observatory, University of Oxford. Retrieved 18 March 2015.
  277. Vertovec, Steven (2007). "Super-diversity and its implications". Ethnic and Racial Studies. 30 (6): 1024–1054. doi:10.1080/01419870701599465.
  278. Vertovec, Steven (20 September 2005). "Opinion: Super-diversity revealed". BBC News. Retrieved 8 March 2015.
  279. Aspinall, Peter J (2012). "Answer Formats in British Census and Survey Ethnicity Questions: Does Open Response Better Capture 'Superdiversity'?". Sociology. 46 (2): 354–364. doi:10.1177/0038038511419195.
  280. Ballard, Roger (1996). "Negotiating race and ethnicity: Exploring the implications of the 1991 census". Patterns of Prejudice. 30 (3): 3–33. doi:10.1080/0031322X.1996.9970192.
  281. Kertzer, David I; Arel, Dominique (2002). "Censuses, identity formation, and the struggle for political power". In Kertzer, David I; Arel, Dominique (eds.). Census and Identity: The Politics of Race, Ethnicity, and Language in National Censuses. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1–42.
  282. 282.0 282.1 282.2 "2011 Census: Ethnic group, local authorities in the United Kingdom". Office for National Statistics. 11 October 2013. Retrieved 6 March 2015.
  283. "Population Size: 7.9% from a minority ethnic group". Office for National Statistics. 13 February 2003. Archived from the original on 31 July 2003. Retrieved 7 March 2015.
  284. "Ethnicity and National Identity in England and Wales 2011" (PDF). Office for National Statistics. 11 December 2012. Retrieved 23 April 2015.
  285. "Resident population estimates by ethnic group (percentages): London". Office for National Statistics. Archived from the original on 23 జూన్ 2012. Retrieved 23 April 2008.
  286. "Resident population estimates by ethnic group (percentages): Leicester". Office for National Statistics. Archived from the original on 23 జూన్ 2012. Retrieved 23 April 2008.
  287. "Census 2001 – Ethnicity and religion in England and Wales". Office for National Statistics. Retrieved 23 April 2008.
  288. Schools, pupils and their characteristics: January 2016 (PDF) (Report). Department for Education. 28 June 2016. p. 8. SFR 20/2016.
  289. "Population size: 7.9% from a non-White ethnic group". Office for National Statistics. 8 January 2004. Archived from the original on 19 June 2004.
  290. "Table KS201SC – Ethnic group: All people" (PDF). National Records of Scotland. 2013. Archived from the original (PDF) on 24 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 28 April 2015.
  291. "Ethnic group". Office for National Statistics. Retrieved 27 April 2015.
  292. "Official EU languages". European Commission. 8 May 2009. Archived from the original on 2 ఫిబ్రవరి 2009. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  293. "Language Courses in New York". United Nations. 2006. Retrieved 29 November 2010.
  294. "English language – Government, citizens and rights". Directgov. Archived from the original on 15 October 2012. Retrieved 23 August 2011.
  295. "Commonwealth Secretariat – UK". Commonwealth Secretariat. Retrieved 23 August 2011.
  296. 296.0 296.1 296.2 "Languages across Europe: United Kingdom". BBC. Retrieved 4 February 2013.
  297. Booth, Robert (30 January 2013). "Polish becomes England's second language". The Guardian. London. Retrieved 4 February 2012.
  298. 298.0 298.1 "European Charter for Regional or Minority Languages, Strasbourg, 5.XI.1992". Council of Europe. Retrieved 9 March 2015.
  299. "Framework Convention for the Protection of National Minorities, Strasbourg, 1.II.1995". Council of Europe. Retrieved 9 March 2015.
  300. "Welsh Language". National Statistics Online. Archived from the original on 28 July 2011. Retrieved 9 March 2015.
  301. "Differences in estimates of Welsh Language Skills" (PDF). Office for National Statistics. Archived from the original (PDF) on 12 January 2010. Retrieved 30 December 2008.
  302. Wynn Thomas, Peter (March 2007). "Welsh today". Voices. BBC. Retrieved 5 July 2011.
  303. "Scotland's Census 2001 – Gaelic Report". General Register Office for Scotland. Archived from the original on 22 మే 2013. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  304. "Local UK languages 'taking off'". BBC News. 12 February 2009.
  305. Edwards, John R. (2010). Minority languages and group identity: cases and categories. John Benjamins. pp. 150–158. ISBN 978-90-272-1866-7. Retrieved 12 March 2011.
  306. Koch, John T. (2006). Celtic culture: a historical encyclopedia. ABC-CLIO. p. 696. ISBN 978-1-85109-440-0.
  307. "Language Data – Scots". European Bureau for Lesser-Used Languages. Archived from the original on 23 June 2007. Retrieved 2 November 2008.
  308. "Fall in compulsory language lessons". BBC News. 4 November 2004.
  309. "The School Gate for parents in Wales". BBC. Archived from the original on 15 April 2014. Retrieved 9 March 2015.
  310. Cannon, John, ed. (2nd edn., 2009). A Dictionary of British History. Oxford University Press. p. 144. ISBN 0-19-955037-9.
  311. Field, Clive D. (November 2009). "British religion in numbers".BRIN Discussion Series on Religious Statistics, Discussion Paper 001. Retrieved 7 March 2015.
  312. Yilmaz, Ihsan (2005). Muslim Laws, Politics and Society in Modern Nation States: Dynamic Legal Pluralisms in England, Turkey, and Pakistan. Aldershot: Ashgate Publishing. pp. 55–6. ISBN 0-7546-4389-1.
  313. Brown, Callum G. (2006). Religion and Society in Twentieth-Century Britain. Harlow: Pearson Education. p. 291. ISBN 0-582-47289-X.
  314. Norris, Pippa; Inglehart, Ronald (2004). Sacred and Secular: Religion and Politics Worldwide. Cambridge University Press. p. 84. ISBN 0-521-83984-X.
  315. Fergusson, David (2004). Church, State and Civil Society. Cambridge University Press. p. 94. ISBN 0-521-52959-X.
  316. "UK Census 2001". National Office for Statistics. Archived from the original on 12 March 2007. Retrieved 22 April 2007.
  317. "Religious Populations". Office for National Statistics. 11 October 2004. Archived from the original on 6 జూన్ 2011. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  318. "United Kingdom: New Report Finds Only One in 10 Attend Church". News.adventist.org. 4 April 2007. Archived from the original on 13 December 2011. Retrieved 9 March 2015.
  319. Philby, Charlotte (12 December 2012). "Less religious and more ethnically diverse: Census reveals a picture of Britain today". The Independent. London.
  320. "British Census: Islam Fastest-Growing Faith in England; Christians Drop to 59% of Population". CNS News. 12 December 2012.
  321. "The percentage of the population with no religion has increased in England and Wales". Office for National Statistics. 4 April 2013.
  322. 322.0 322.1 322.2 "British Social Attitudes: Record number of Brits with no religion". Archived from the original on 5 సెప్టెంబరు 2017. Retrieved 5 September 2017.
  323. The History of the Church of England Archived 2010-02-21 at the Wayback Machine. The Church of England. Retrieved 23 November 2008.
  324. "Queen and Church of England". British Monarchy Media Centre. Archived from the original on 8 October 2006. Retrieved 5 June 2010.
  325. "Queen and the Church". The British Monarchy (Official Website). Archived from the original on 7 June 2011.
  326. "How we are organised". Church of Scotland. Archived from the original on 7 June 2011.
  327. Weller, Paul (2005). Time for a Change: Reconfiguring Religion, State, and Society. London: Continuum. pp. 79–80. ISBN 0567084876.
  328. Peach, Ceri, "United Kingdom, a major transformation of the religious landscape", in H. Knippenberg. ed. (2005). The Changing Religious Landscape of Europe. Amsterdam: Het Spinhuis. pp. 44–58. ISBN 90-5589-248-3.
  329. Richards, Eric (2004). Britannia's children: Emigration from England, Scotland, Wales and Ireland since 1600. London: Hambledon, p. 143. ISBN 978-1-85285-441-6.
  330. P. Panayi (1906). P. Panayi, 'German Immigrants in Britain, 1815–1914' in Germans in Britain since 1500, ed P. Panayi, (London: Hambledon Press, 1996). pp. 73–112. ISBN 9780826420381.
  331. "Germans in Britain Since 1500".
  332. "East End Jews". BBC.
  333. Jews in Britain: Origin and Growth of Anglo-Jewry. p. 7.
  334. "A summary history of immigration to Britain". Migrationwatch UK.
  335. Victoria County History, London, 1969. "The Jews". British History Online.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  336. Gibney, Matthew J.; Hansen, Randall (2005). Immigration and asylum: from 1900 to the present, ABC-CLIO, p. 630. ISBN 1-57607-796-9
  337. "Short history of immigration". BBC. 2005. Retrieved 28 August 2010.
  338. "A summary history of immigration to Britain".
  339. 339.0 339.1 Coleman, David (17 April 2013). "Immigration, Population and Ethnicity: The UK in International Perspective". The Migration Observatory, University of Oxford. Archived from the original on 17 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 8 March 2015.
  340. "Migration Statistics Quarterly Report May 2015". Office for National Statistics. 21 May 2015.
  341. Vasileva, Katya (2011). "6.5% of the EU population are foreigners and 9.4% are born abroad". Statistics in Focus. Eurostat. Retrieved 8 March 2015.
  342. Muenz, Rainer (June 2006). "Europe: Population and Migration in 2005". Migration Policy Institute. Archived from the original on 9 జూన్ 2008. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  343. "Immigration and births to non-British mothers pushes British population to record high". London Evening Standard. 21 August 2008.
  344. Bentham, Martin (20 October 2008). "Tories call for tougher control of immigration". London Evening Standard.
  345. "Minister rejects migrant cap plan". BBC News. 8 September 2008. Retrieved 26 April 2011.
  346. Johnston, Philip (5 January 2007). "Immigration 'far higher' than figures say". The Daily Telegraph. London. Archived from the original on 29 మే 2008. Retrieved 20 April 2007.
  347. Travis, Alan (25 August 2011). "UK net migration rises 21%". The Guardian. London.
  348. 348.0 348.1 Blinder, Scott (27 మార్చి 2015). "Naturalisation as a British Citizen: Concepts and Trends" (PDF). The Migration Observatory, University of Oxford. Archived from the original (PDF) on 16 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  349. Blinder, Scott (11 June 2014). "Settlement in the UK". The Migration Observatory, University of Oxford. Archived from the original on 24 మే 2015. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  350. "Birth Summary Tables, England and Wales, 2014". Office for National Statistics. 15 July 2015.
  351. "The 1901 Census".
  352. "summary history of immigration to Britain".
  353. "UK 2011 Census Data". National Archives. Archived from the original on 12 ఏప్రిల్ 2013.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  354. National Archives. "Non-UK Born Population of England and Wales Quadrupled Between 1951 and 2011". Archived from the original on 5 జనవరి 2016.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  355. Office for National Statistics. "2011 Census analysis: Immigration Patterns of Non-UK Born Populations in England and Wales in 2011".
  356. "Right of Union citizens and their family members to move and reside freely within the territory of the Member States". European Commission. Archived from the original on 5 ఏప్రిల్ 2012. Retrieved 3 ఆగస్టు 2018.
  357. Doward, Jamie; Temko, Ned (23 September 2007). "Home Office shuts the door on Bulgaria and Romania". The Observer. London. p. 2. Retrieved 23 August 2008.
  358. Sumption, Madeleine; Somerville, Will (January 2010). The UK's new Europeans: Progress and challenges five years after accession (PDF). London: Equality Human Rights Commission. p. 13. ISBN 978-1-84206-252-4. Archived from the original (PDF) on 7 December 2013. Retrieved 9 March 2015.