నైజీరియా

ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ నైజీరియా
రిపబ్లిక్ నైజీరియా; Republic ndi Naigeria; Republik Federaal bu Niiseriya; Orílẹ̀-èdè Olómìnira Àpapọ̀ Naìjírìà; جمهورية نيجيريا ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ నైజీరియా
	నినాదం; "Unity and Faith, Peace and Progress"
	జాతీయగీతం; "Arise, O Compatriots";
	మణీ కుమార్ రెడ్డి యొక్క స్థానం
రాజధాని	en:Abuja
అతి పెద్ద నగరం	en:Lagos
అధికార భాషలు	ఆంగ్లం
గుర్తింపు పొందిన ప్రాంతీయ భాషలు	Hausa, Igbo, Yoruba, en:Languages of Nigeria
ప్రజానామము	Nigerian
ప్రభుత్వం	Presidential Federal republic
Unification of Southern and Northern Nigeria
జనాభా
జీడీపీ (PPP)	2007 అంచనా
జీడీపీ (nominal)	2007 అంచనా
జినీ? (2003)	43.7 (medium)
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2007)	0.499 (low) (154th)
కరెన్సీ	Nigerian naira (₦) (NGN)
కాలాంశం	WAT (UTC+1)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్	.ng
కాలింగ్ కోడ్	+234
	1 Estimates for this country explicitly take into account the effects of excess mortality due to AIDS; this can result in lower life expectancy, higher infant mortality and death rates, lower population and growth rates, and changes in the distribution of population by age and sex than would otherwise be expected. ² The GDP estimate is as of 2006; the total and per capita ranks, however, are based on 2005 numbers.

నైజీరియా (ఆంగ్లం : Nigeria) అధికారిక నామం, ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ నైజీరియా, ఆఫ్రికా ఖండంలోని ఒక దేశం. ఇది పశ్చిమ ఆఫ్రికాలో యున్నది. దీని పశ్చిమసరిహద్దులో బెనిన్, తూర్పుసరిహద్దులో చాద్ - కామెరూన్, ఉత్తరసరిహద్దులో నైగర్ ఉన్నాయి. దీని రాజధాని అబ్యూజా .

నైజీరియా సహస్రాబ్ధి కాలంకంటే అధికంగా అనేక పురాతన, స్థానిక రాజ్యాలు, దేశాలపాలనలో ఉంది. ఆధునిక రాజ్యం 19 వ శతాబ్దంలో ప్రారంభించబడిన బ్రిటీషు వలసరాజ్య పాలన నుండి ఉద్భవించింది. 1914 లో దక్షిణ నైజీరియా ప్రొటెక్టరేటు, ఉత్తర నైజీరియా ప్రొటెక్టరేటు లతో కలిసి ప్రస్తుత ప్రాదేశిక ఆకృతి ఏర్పడింది. బ్రిటిషు సంప్రదాయక నాయకులతో పరోక్ష పాలనను ఏర్పాటుచేసిన సమయంలో న్యాయవ్యవస్థ, నిర్వహణా విధాలను బ్రిటిషు ప్రభుత్వం నిరణయించింది. నైజీరియా 1960 లో అధికారికంగా స్వతంత్ర సమాఖ్య అయింది. ఇది 1967 నుండి 1970 వరకు పౌర యుద్ధాన్ని అనుభవించింది. ఇది తరువాత ప్రజాస్వామ్యయుతంగా ఎన్నుకోబడిన ప్రజా ప్రభుత్వాలు, సైనిక నియంతృత్వాలకు మధ్య పాలన మారుతూ వచ్చింది. 1999 లో ఇది ఒక స్థిరమైన ప్రజాస్వామ్యాన్ని సాధించింది. 2011 అధ్యక్ష ఎన్నికలు మొట్టమొదటిసారిగా స్వేచ్ఛాయుతంగా, న్యాయబద్ధంగా నిర్వహించబడ్డాయి.^[3]

నైజీరియా పెద్ద జనాభా, ఆర్థికవ్యవస్థ కారణంగా తరచూ "జైంటు ఆఫ్ ఆఫ్రికా"గా పిలువబడుతుంది.^[4] 186 మిలియన్ల మంది నివాసితులతో, నైజీరియా ఆఫ్రికాలో అత్యంత అధిక జనసాంధ్రత కలిగిన దేశంగా ప్రధస్థానంలో ఉంటూ ప్రపంచంలోని 7 వ అత్యంత జనసాంద్రతగల దేశంగా ఉంది. భారతదేశం, చైనాల తరువాత 18 ఏళ్ళ కంటే తక్కువ వయస్సు గల 90 మిలియన్ల మంది యువతతో ప్రపంచంలోని మూడవ అతిపెద్ద యువత కలిగిన దేశణ్గా ఉంది.^[5]^[6] ఈ దేశం బహుళజాతి దేశంగా పరిగణించబడుతుంది. ఎందుకంటే దేశంలో 250 జాతుల సమూహాలు ఉన్నాయి.^[7] వీటిలో మూడు అతిపెద్ద జాతులుగా హౌసా, ఇగ్బో, యోరుబాలు ఉన్నాయి. ఈ జాతి సమూహాలకు 250 కంటే అధికమైన భాషలు వాడుకలో ఉన్నాయి. అనేక విభిన్న సంస్కృతులు గుర్తించబడ్డాయి.^[7]^[8] అధికారిక భాష ఆంగ్లం. నైజీరియా దక్షిణ భాగంలో క్రైస్తవులు అధికంగా నివసిస్తున్నారు. ముస్లింలు అధికంగా దేశం ఉత్తరప్రాంతంలో నివసిస్తున్నారు. మతపరంగా దేశం ముస్లింనివాసిత ఉత్త్రప్రాంతం, క్రైస్తవులు నివసిస్తున్న దక్షిణప్రాంతంగా రెండుగా విభజించబడింది. అల్పసంఖ్యాక ప్రజలు (ఇగ్బో, యొరోవా జాతులకి చెందినవారు) నైజీరియాకు చెందిన స్థానిక మతాలను ఆచరిస్తున్నారు.

2015 నాటికి నైజీరియా ప్రపంచంలో 20 వ అతిపెద్ద ఆర్థికవ్యవస్థగా మారింది. 500 బిలియన్ల డాలర్లు, నామమాత్ర జి.డి.పి. కొనుగోలు శక్తి తుల్యత వరుసగా $ 1 ట్రిలియను. ఆఫ్రికాలో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా 2014 లో దక్షిణాఫ్రికాను అధిగమించింది.^[9]^[10] రుణాలు, జి.డి.పి.లో ఋణాల శాతం 11%.^[11] నైజీరియాను ప్రపంచ బ్యాంకు అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్టుగా పరిగణిస్తుంది. ^[12] ఇది ఆఫ్రికా ఖండంలో ప్రాంతీయ శక్తిగా గుర్తించబడింది.^[13]^[14]^[15] అంతర్జాతీయ వ్యవహారాలలో మధ్యశక్తిగా ఉంది.^[16]^[17]^[18]^[19] ఇది అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రపంచ శక్తిగా గుర్తించబడింది.^[20]^[21]^[22] అయినప్పటికీ ఇది ప్రస్తుతం "తక్కువ" హ్యూమన్ డెవలప్మెంట్ ఇండెక్సుతో ప్రపంచంలో 152 వ స్థానంలో ఉంది. ప్రపంచంలోని ఎం.ఐ.ఎన్.టి. సమూహంలో నైజీరియా సభ్యదేశంగా ఉంది. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా తదుపరి "బి.ఆర్.ఐ.సి. లాంటి" ఆర్థిక వ్యవస్థగా చూడబడుతుంది. ఇది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్దదైన "నెక్స్టు ఎలెవెన్" ఆర్థికవ్యవస్థల జాబితాలో చేర్చబడింది. నైజీరియా ఆఫ్రికా సమాఖ్య స్థాపక సభ్యదేశంగా ఉంది. ఐక్యరాజ్యసమితి, కామన్వెల్తు ఆఫ్ నేషంసు, ఒ.పి.ఇ.సి. వంటి ఇతర అంతర్జాతీయ సంస్థల సభ్యదేశంగా ఉంది.

పేరు వెనుక చరిత్ర

నైజీరియా పేరు దేశం గుండా ప్రవహిస్తున్న నైగరు నది నుండి తీసుకోబడింది. 19 వ శతాబ్దం చివరిలో ఈ పేరు బ్రిటీషు పాత్రికేయుడు ఫ్లోరా షా ప్రారంభమైంది. ఆయన తరువాత బ్రిటీషు వలసరాజ్య నిర్వాహకుడు లార్డు లుగార్డును వివాహం చేసుకున్నాడు. నైగరు అనే పేరు మూలం వాస్తవానికి నైగరు నది మధ్యభాగానికి మాత్రమే వర్తిస్తుంది (ఇదుకు ఖచ్ఛితమైన ఆధారం లేదు). ఈ పదం బహుశా 19 వ శతాబ్దపు ఐరోపా వలసవాదానికి ముందు టింబక్టు చుట్టూ ఉన్న నది మధ్యభాగంలో నివాసితులచే ఉపయోగించబడిన టువరెగు పేరు " ఇగెరెవెన్ " పదానికి కాలానుగుణ మార్పుగా భావిస్తున్నారు.^[23]^[24]

చరిత్ర

ఆరంభకాలం (క్రీ.పూ 500 – 1500)

ఉత్తర నైజీరియా నాకు నాగరికత క్రీ.పూ. 500 - క్రీ.పూ. 200 ల మధ్య వృద్ధి చెందింది. వీరు ఉత్పత్తి చేసిన లైఫ్-సైజు టెర్రకోట బొమ్మలు సబ్-సహారను ఆఫ్రికాలో మొట్టమొదటి శిల్పాలుగా గుర్తించబడుతున్నాయి.^[26]^[27]^[28]^[29] ఇంకా ఉత్తర నగరాలు కానో, కత్సిలకు సా.శ. 999 నాటి చరిత్ర ఉంది. హౌసా రాజ్యాలు, కానం-బోర్ను సామ్రాజ్యం ఉత్తర, పశ్చిమ ఆఫ్రికా మధ్య వాణిజ్య పట్టణాలుగా విస్తరించాయి.

ఇగ్బో ప్రజల 10 వ శతాబ్దంలో సమైక్యం చేసిన న్రీ రాజ్యం 1911 లో దాని సార్వభౌమత్వాన్ని బ్రిటీష్వారికి కోల్పోయే వరకు కొనసాగింది. ^[30]^[31] ఎన్రీ రాజ్యాన్ని " ఈజ్ ఎన్రీ " పాలించాడు. ఇగ్బో సంస్కృతికి న్రీ నగరం పునాదిగా పరిగణించబడింది. న్రీ, అగులెరి నగరాలలో ఇగ్బో పురాణం సృష్టించబడింది. అలాగే ఉమెయురి రాజవంశం వంశావళి సభ్యులు దైవీకంగా భావించబడిన రాజు-ఎరి సంతతికి చెందిన వారుగా గుర్తించబడ్డారు.^[32] నరీ ఆధీనంలో ఉన్న ఇగ్బో-ఉక్వా నగరాలలో పశ్చిమ ఆఫ్రికాలో పురాతనమైన " లాస్టు వాక్సు ప్రొసెసు " విధానంలో కాంశ్యవస్తువుల తయారుచేయబడ్డాయి.^[30]

యొరూబా " కాపర్ మాస్క్ ఆఫ్ ఒబాలుఫను (ఇఫే నగరం క్రీ.పూ. 1300)

నైరుతి నైజీరియాలోని యోరుబా రాజ్యాలు ఇఫె, ఓయో వరుసగా 12 వ^[33]^[34] 14 వ ^[35] శతాబ్దాలలో ప్రాముఖ్యత సంతరించుకున్నాయి. ఇఫె ప్రస్తుత ప్రాంతాలలో 9 వ శతాబ్దానికి చెందిన మానవ స్థిరనివాసం పురాతన చిహ్నాలు ^[33] దాని సంస్కృతిలో టెర్రకోటా, కాంస్య చిత్రాలు ఉన్నాయి.

మద్యయుగం (1500–1800)

17 వ శతాబ్దం చివరి నుండి 18 వ శతాబ్దంలో ఓయో తన శక్తిని పశ్చిమ నైజీరియా నుండి ఆధునిక టోగో వరకు విస్తరించింది. ఎడో బెనిను సామ్రాజ్యం నైరుతి నైజీరియాలో ఉంది. బెనిను అధికారం 15 నుండి 19 వ శతాబ్దాల మద్యకాలంలో కొనసాగింది. వారి ఆధిపత్యం ఎకో నగరం వరకు (ఎడో అనే పేరు తరువాత పోర్చుగీసు వారిచే లాగోస్కు మార్చబడింది) చేరుకుంది.^[36]

19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో " ఉస్మాను డాను ఫోడియో " విజయవంతమైన జీహాదుకు దర్శకత్వం చేసాడు. ఇది కేంద్రీకృత ఫులని సామ్రాజ్యం (సోకోటో కాలిఫేటు అని కూడా పిలుస్తారు)ఏర్పడడానికి దారితీసింది. ఫలితంగా ఈ రాజ్యభాగాన్ని ఆధునిక ఉత్తర, మధ్య నైజీరియాలో చాలా భాగం విలీనం చేసుకున్న సొకోటో సామ్రాజ్యం అధీనంలోకి మారింది. 1903 వరకు వివిధ ఐరోపా కాలనీలలో సామ్రాజ్యం విభజన కొనసాగింది.

శతాబ్దాలుగా నేటి నైజీరియాలో ఉన్న అనేకమంది ఉత్తర ఆఫ్రికాకు చెందిన వ్యాపారులతో వర్తకం చేసారు. ఈ ప్రాంతంలోని నగరాలు పశ్చిమ, మధ్య, ఉత్తర ఆఫ్రికా ప్రాంతాల విస్తార వర్తక మార్గాలలో ప్రాంతీయ కేంద్రాలుగా మారాయి. 16 వ శతాబ్దంలో పోర్చుగీసు అన్వేషకులు కాలాబారు లోని లాగోసు (పోర్చుగీసు పెట్టిన పేరు) ఆధునిక నైజీరియా ప్రజలతో ప్రత్యక్ష వ్యాపారం (మొట్టమొదటి యూరోపియన్లు)చేయడం ప్రారంభించారు. ఐరోపియన్లు తీరంలోని వ్యక్తులతో వస్తువులను కొనుగోలు చేశారు. ఐరోపియన్లు తీరప్రాంత వాణిజ్యం అట్లాంటికు బానిస వ్యాపారం ప్రారంభానికి చిహ్నంగా మారింది.^[38]

కాలాబరు నౌకాశ్రయంలోని చారిత్రాత్మక భయాఫ్రా బైటు (ఇప్పుడు సామాన్యంగా బాని బైటుగా పిలువబడుతుంది) పశ్చిమ అట్లాంటికు బానిస వాణిజ్యం యుగంలో అతిపెద్ద బానిస వ్యాపార విభాగాలలో ఒకటిగా మారింది. నైజీరియాలో ఇతర ప్రధాన నౌకాశ్రయాలైన బడాగ్రి, లాగోసు, బెనిను బైటు, బొన్నే ద్వీపం మీద ఉన్న బియాఫ్రా బైటు ప్రధాన బానిస వ్యాపార విభాగంగా ఉన్నాయి.^[38]^[39] ఈ ఓడరేవులకు బానిసలుగా తీసుకున్న వారిలో ఎక్కువమంది దాడులు, యుద్ధాలలో పట్టుబడ్డారు.^[40]

సాధారణంగా బందీలను బలవంతంగా స్వాధీనం చేసుకుని పనిచేయించుకునే వారు. కొంతకాలం తర్వాత వారు కొన్నిసార్లు జయించినవారి సమాజంలో విలీనం చేసుకోబడ్డారు. ప్రధాన తీరప్రాంత నౌకాశ్రయాలలో నైజీరియా అంతటా అనేక బానిస మార్గాలు స్థాపించబడ్డాయి. కొంతమంది బానిసవ్యాపారులు నైరుతి భాగంలో ఓయో సామ్రాజ్యం, ఆగ్నేయ ప్రాంతంలోని అరో సమాఖ్య, ఉత్తరప్రాంతంలోని సోకోటో కాలిఫేటుతో సంబంధం ఏర్పరచుకుని వ్యాపారం సాగించారు.^[38]^[39]

ప్రస్తుత నైజీరియా లోని భూభాగాల్లో కూడా బానిసత్వం ఉనికిలో ఉంది.^[41] 19 వ శతాబ్దం చివరిలో దాని పరిధి విస్తృతమైంది.^{[ఆధారం చూపాలి]}

ఆఫ్రికా హిస్టరీ ఎన్సైక్లోపీడియా ఆధారంగా "1890 ల నాటికి సోకోటో కాలిఫెటు భూభాగాల్లో అతిపెద్ద బానిస జనాభా (సుమారు 2 మిలియన్ల మంది ప్రజలు) కేంద్రీకృతమై ఉన్నారు. బానిస కార్మికులను ప్రధానంగా వ్యవసాయంలో విస్తారంగా ఉపయోగించుకున్నారు." ^[42] ఐరోపా పరిశ్రమలో ఉపయోగం కొరకు పాం వంటి వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల విస్తార సాగుకు మద్దతు ఇవ్వడానికి ( 1807 లో బ్రిటను అట్లాంటిక్టికు బానిస వాణిజ్యం రద్దు చేసింది), ఆర్థిక ఆవశ్యకతకు (రాజకీయ, సామాజిక స్థిరత్వం కొరకు) చట్టపరమైన మార్పు చేయడానికి దారితీసింది.

బ్రిటిషు నైజీరియా (1800–1960)

దస్త్రం:King-duke.jpg

King Duke of Calabar in full dress (published 1895).

బానిసల వ్యాపారాన్ని గ్రేటు బ్రిటను, నెదర్లాండ్సు, పోర్చుగలు, ప్రైవేటు సంస్థలు, అదే విధంగా పలు ఆఫ్రికా రాజ్యాలు, ప్రభుత్వేతర వ్యక్తులు ప్రోత్సాహం అదించారు. బానిసత్వ వ్యతిరేక భావాలు నివాసాలలో అధికరించాయి. మారుతున్న ఆర్థిక వాస్తవాల కారణంగా 1807 లో గ్రేటు బ్రిటను అంతర్జాతీయ బానిస వాణిజ్యాన్ని నిషేధించింది. నెపోలియను యుద్ధాల తరువాత గ్రేటు బ్రిటను బానిసలలో అంతర్జాతీయ ట్రాఫికును అడ్డుకునే ప్రయత్నంలో పశ్చిమ ఆఫ్రికా స్క్వాడును స్థాపించింది.^[43] ఇది ఆఫ్రికా తీరంలో బానిసలను విడిచిపెట్టిన ఇతర దేశాల ఓడలను ఆపివేసింది. స్వాధీనం చేసుకున్న బానిసలను బ్రిటీషు విడుదల చేసి స్వేచ్ఛాయుత బానిసల పునరావాసం కొరకు స్థాపించిన వెస్టు ఆఫ్రికాలో ఉన్న ఫ్రీనిను అనే ఒక కాలనీకి తరలించారు. 1851 లో లాగోసు మీద బాంబు దాడి చేసి లాగోసు రాజ్యాధికార పోరాటంలో బ్రిటను జోక్యం చేసుకుని బానిస వ్యాపారానికి అనుకూలుడైన ఒబా కోసోకోను వెలుపలకు పంపి, ఒబా అకిటోనయేను అధికారంలో స్థాపించటానికి సహాయం చేసింది. 1852 జనవరి 1 న గ్రేటు బ్రిటను లాగోసుల మధ్య ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది. బ్రిటను 1861 ఆగస్టులో లాగోస్ ఒడంబడిక ఒప్పందంతో లాగోసును క్రౌను ఆగస్టు కాలనీగా చేసారు. బ్రిటిషు మిషనరీలు తమ కార్యకలాపాలను విస్తరిస్తూ మరింత లోతట్టు ప్రయాణించారు. 1864 లో శామ్యూలు అజాయే క్రౌథరు ఆంగ్లికన్ చర్చి మొట్టమొదటి ఆఫ్రికా బిషపు అయ్యాడు.

1885 లో బెర్లిను సదస్సులో పశ్చిమాఫ్రికా ప్రాంతంలో తమ ఆధీనతను స్థాపించడానికి బ్రిటిషు చేసిన వాదనలు ఇతర ఐరోపా దేశాల నుంచి గుర్తింపు పొందాయి. తరువాతి సంవత్సరం ఇది సర్ జార్జి టాబ్మను గోల్డీ నాయకత్వంలో రాయలు నైజెరు కంపెనీగా పేరు గాంచింది. 1900 లో సంస్థ భూభాగం బ్రిటీషు ప్రభుత్వం నియంత్రణలోకి వచ్చింది. ఇది ఆధునిక నైజీరియా ప్రాంతంపై తన పట్టును పదిలపర్చింది. 1901 జనవరి 1 న నైజీరియా బ్రిటీషు సంరక్షితప్రాంతంగా ఆ సమయంలో అగ్రస్థానంలో ఉన్న ప్రపంచ శక్తిగా ఉన్న బ్రిటీషు సామ్రాజ్యంలో భాగం అయింది. 19 వ శతాబ్దం చివర 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రస్తుత నైజీరియాలో భాగంగా మారిన స్వతంత్ర రాజ్యాలు దాని భూభాగాన్ని విస్తరించడానికి బ్రిటీషు సామ్రాజ్యం ప్రయత్నాలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడాయి. యుద్ధం ద్వారా బ్రిటీషు బెనిన్ను 1897 లో జయించింది. ఆంగ్లో-అరో యుద్ధంలో (1901-1902) లో ఇతర ప్రత్యర్థులను ఓడించారు. ఈ రాజ్యాల విజయం నైజరు ప్రాంతంలో బ్రిటీషు పాలనకు దారులు తెరిచింది.

1914 లో నైజీరియాలోని కాలనీ ప్రొటెక్టరేటుగా బ్రిటీషు అధికారికంగా కలిసింది. బ్రిటిషు నిర్వహణలో నైజీరియా ఉత్తర, దక్షిణ ప్రొటెక్టరేట్లు, లాగోసు కాలనీలుగా విభజించబడింది. దక్షిణ ప్రాంతం నివాసితులు తీరప్రాంత ఆర్థిక వ్యవస్థ కారణంగా బ్రిటిషు, ఇతర ఐరోపావాసులతో మరింత పరస్పర, ఆర్థిక, సాంస్కృతికతను బలపరచుకున్నారు.

క్రైస్తవ మిషన్లు ప్రొటక్టరేటులో పాశ్చాత్య విద్యాసంస్థలను స్థాపించారు. బ్రిటీషు ఇస్లామికు సాంప్రదాయం పరోక్ష నియమం, ధ్రువీకరణ విధానం ప్రకారం క్రౌను దేశంలోని ఉత్తర, ఇస్లామికు భాగంలో క్రిస్టియను మిషన్ల కార్యకలాపాలను ప్రోత్సహించలేదు.^[44] దక్షిణ ప్రముఖుల పిల్లలను ఉన్నత విద్య కొరకు గ్రేటు బ్రిటనుకు పంపారు. 1960 లో స్వతంత్రం తరువాత ఆధునిక విద్యా ప్రాప్తిలో ప్రాంతీయ తేడాలు గుర్తించబడ్డాయి. ఈ పరిస్థితి ప్రస్తుతం కొనసాగుతోంది. ఉత్తర, దక్షిణ మధ్య అసమానతలు నైజీరియా, రాజకీయ జీవితంలో కూడా వ్యక్తీకరించబడ్డాయి. ఉదాహరణకు, ఉత్తర నైజీరియా 1936 వరకు బానిసత్వాన్ని బహిష్కరించలేదు. నైజీరియా బానిసత్వం ఇతర ప్రాంతాలలో వలసవాదం తరువాత వెంటనే రద్దు చేయబడింది.^[45]

రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత నైజీరియా జాతీయవాదం అభివృద్ధి చెందింది. స్వాతంత్ర్యం కొరకు డిమాండ్లకు ప్రతిస్పందనగా బ్రిటీషు ప్రభుత్వం నియమించిన తదుపరి రాజ్యాంగం నైజీరియాను స్వీయప్రభుర్వం వైపుకు తరలించింది. 20 వ శతాబ్దం మధ్య నాటికి ఆఫ్రికా అంతటా స్వాతంత్ర్యం కోరుతూ ఒక గొప్ప పోరాటతరంగం వ్యాపించింది. 1960 లో నైజీరియా స్వాతంత్ర్యం సాధించింది.

స్వతంత్ర సమాక్య, మొదటి రిపబ్లికు (1960–1966)

నైజీరియా సమాఖ్య బ్రిటీషు చక్రవర్తి రెండవ ఎలిజబెతును రాజ్యాధినేతగా, నైజీరియా రాణిగా నిలబెట్టుకుంటూ 1960 అక్టోబరు 1 న నైజీరియా సమాఖ్య యునైటెడ్ కింగ్డం నుండి స్వాతంత్ర్యం పొందింది. నైజీరియా ప్రభుత్వం సాంప్రదాయిక పార్టీల సంకీర్ణంగా ఉంది: నైజీరియన్ పీపుల్స్ కాంగ్రెస్ (ఎన్పిసి) (ఇస్లామికు విశ్వాసాల ఆధిపత్యం కలిగిన ఉత్తర నైజీరియన్ల పార్టీ), ఇగ్బో, క్రిస్టియన్-ఆధిపత్యం కలిగిన నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ నైజీరియా, నమెండీ అజికివే నేతృత్వంలోని కెమెరోన్సు . 1960 నవంబరులో అజికివే కొలంబియా గవర్నరు-జనరలును నియమించారు. ప్రతిపక్షంలో ఏక్షను గ్రూపు (AG) ఉంది. దీనికి యోరుబ్యాంగం, ఓబఫేమి అవాలోవా నాయకత్వం వహించాడు.^[46] నైజీరియా ఆధిపత్య జాతి వర్గాలైన హౌసా ('నార్తర్సు'), ఇగ్బో ('ఈస్ట్రెర్సు'), యోరుబా ('పశ్చిమప్రాంతం ప్రజలు') మధ్య తీవ్రమైన సాంస్కృతిక, రాజకీయ తేడాలు ఉంటాయి.

1961 ప్రజాభిప్రాయ ఫలితాల వలన రాజకీయాలలో అసమతుల్యత సృష్టించబడింది. దక్షిణ కెమెరానులు, కామెరూన్ రిపబ్లికులో చేరడానికి ఎంచుకున్నారు. అయితే ఉత్తర కెమెరోనులు నైజీరియాలో ఉండటానికి ఎంచుకున్నారు. దేశం ఉత్తర భాగం ఇప్పుడు దక్షిణ ప్రాంతం కంటే చాలా పెద్దదిగా ఉంది. 1963 లో ఈ దేశం ఫెడరలు రిపబ్లికును అజీకివేతో మొదటి అధ్యక్షుడిగా స్థాపించింది. 1965 లో ఎన్నికలు జరిగాయి. నైజీరియా పశ్చిమ ప్రాంతంలో " నైజీరియా నేషనల్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ " అధికారంలోకి వచ్చింది.

అంతర్యుద్ధం (1967–1970)

ఎన్నికల రాజకీయ ప్రక్రియ అసమానత, అవినీతి 1966 లో " బాక్ టు బాక్ " సైనిక తిరుగుబాట్లు దారితీసింది. మొట్టమొదటి తిరుగుబాటు 1966 జనవరిలో జరిగింది. ఈ తిరుగుబాటులో మజోర్సు ఇమ్మాన్యూలు ఇఫీజునా, చుక్వుమా కడునా నజీగ్వూల నాయకత్వంలో ఇగ్బో సైనికులు అధికంగా పాల్గొన్నారు. నాయకత్వం వహించారు. ఈ తిరుగుబాటుదారులు ప్రధానమంత్రి అబుబాకర్ తఫావా బల్వావా, ఉత్తర ప్రాంతంలోని ప్రీమియర్ అహ్మద్యు బెల్లో, పశ్చిమ ప్రాంతంలోని ప్రీమియరు లాడ్యూ అకిన్తోలాను హతమార్చారు. కానీ తిరుగుబాటుదారులు ఒక కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి చాలా కష్టపడ్డారు. అధ్యక్షుడు నవాఫోరు ఓరిజూ ఆర్మీకి ప్రభుత్వ నియంత్రణను అప్పగించారు. తరువాత ఇగ్బో అధికారి జనరలు జె.టి.యు. అగుయి-ఐరోన్సి ఆధ్వర్యం అప్పగించారు.

1966 " ది కౌటరు కోప్ " తిరుగుబాటుకు ప్రధానంగా ఉతార సైనికాధికారుల మద్దతు ఇచ్చారు. లెఫ్టినెంటు కల్నలు యకుబూ గౌవను రాజ్యానికి అధిపతిగా అయ్యాడు. ఉత్తర, దక్షిణ ప్రాంతాల మద్య ఉద్రిక్తత అధికరించింది. ఉత్తర నగరాలలో ఇగ్బోసు హింసకు గురయ్యారు, చాలామంది తూర్పు ప్రాంతాలకు పారిపోయారు.

1967 మేలో లెఫ్టినెంటు కల్నలు ఎమేకా ఓజుక్వా నాయకత్వంలో తూర్పు ప్రాంతాన్ని " రిపబ్లిక్ అఫ్ బియాఫ్రా " అనే పేరుతో స్వతంత్ర దేశంగా ప్రకటించింది.^[47] 1967 జూలై 6 న నైజీరియా పౌర యుద్ధం అధికారికంగా నైజీరియా ప్రభుత్వ పక్షం గురకెంలో బియాఫ్రా మీద దాడితో ప్రారంభమైంది. 30 నెలల యుద్ధంలో బియాఫ్రామీద జరిగిన దీర్ఘకాల ముట్టడితో బియాఫ్రాను వర్తకం, సరఫరాల నుండి వేరుచేయడంతో 1970 జనవరిలో ముగిసింది.^[48] 30 ఏళ్ల పౌర యుద్ధం సమయంలో మాజీ తూర్పు ప్రాంతంలోని మరణాల సంఖ్య యుద్ధం, వ్యాధి, ఆకలి కారణంగా 1 మిలియను 3 లక్షలకు చేరుకుంది.^[49]

ఈ పౌరయుద్ధంలో ఫ్రాన్సు, ఈజిప్టు, సోవియటు యూనియను, బ్రిటను, ఇజ్రాయెలు నేపథ్యంలో అదృశ్యంగా లోతుగా పాల్గొన్నారు. బ్రిటను, సోవియటు యూనియను నైజీరియను ప్రభుత్వానికి ప్రధాన సైనిక మద్దతుదారులుగా ఉండగా ఫ్రాన్సు ఇతరులు బియాఫ్రాంసుకు సహాయపడ్డాయి. నైజీరియా ఈజిప్టు పైలట్లను వారి వైమానిక దళం కోసం ఉపయోగిస్తుంది.^[50]^[51]

సైనిక ప్రభుత్వాలు (1970–1999)

1970 లలో చమురు విప్లవం సమయంలో నైజీరియా ఒ.పి.ఇ.సి.లో చేరింది. భారీ చమురు ఆదాయాలు ఆర్థిక సమృద్ధిని సృష్టించింది. ఈ ఆదాయం ఉన్నప్పటికీ సైనిక ప్రభుత్వం జనాభా జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరచడం, చిన్న, మధ్యతరహా వ్యాపారాలకు సహాయం చేయడం, మౌలికనిర్మాణాలలో పెట్టుబడుల విషయంలో శ్రద్ధ చూపలేదు. చమురు ఆదాయాలతో సమాఖ్య రాయితీలు పెరగడంతో ఫెడరలు ప్రభుత్వం రాజకీయ పోరాట కేంద్రంగా మారింది. దేశంలో మూడుభాగాల అధికారం స్వతంతం చేసుకుంది. చమురు ఉత్పత్తి, ఆదాయం పెరగడంతో నైజీరియా ప్రభుత్వం బడ్జెటు ఆర్థికావసరాల కొరకు చమురు ఆదాయం, అంతర్జాతీయ సరుకుల మార్కెట్ల మీద అధికంగా ఆధారపడింది. ఇది ఆర్థిక స్థిరత్వం కోసం ఆర్థిక వ్యవస్థలో ప్రత్యామ్నాయ ఆదాయ వనరులను అభివృద్ధి చేయలేదు. నైజీరియాలో ఫెడరలిజం పతనానికి ఇది దోహదపడింది.^[52]

1979 లో ప్రారంభంలో " ఒలస్గూను ఓబసాన్జో " శేషు షగారి పౌర పాలనకు అధికారాన్ని బదిలీ చేసిన తర్రువాత నైజీరియన్లు " షెషు షగారీ" పాలనతో ప్రజాస్వామ్యానికి తిరిగి వచ్చారు. షాగారీ ప్రభుత్వపాలనలో దాదాపు అన్ని విభాగాలచే అవినీతి విస్తరించినట్లు భావించబడింది. 1983 లో ప్రభుత్వ ఆధీనంలో ఉన్న నైజీరియా నేషనలు పెట్రోలియం కార్పొరేషను (NNPC) "ఈ దేశం జలాల నెమ్మదిగా విషతుల్యం కావడం " గమనించడం ప్రారంభించింది.^[53] ముహమ్మూ బుహారీ సైనిక తిరుగుబాటు 1984 లో పునః జనరలు ఎన్నికలకు సానుకూల పరిస్థితుల అభివృద్ధిగా భావించబడింది.^[54] బుహారీ ప్రధాన సంస్కరణలను వాగ్దానం చేశాడు. కానీ ఆయన ప్రభుత్వం తన ముందున్నదాని కంటే కొంచం మెరుగైనది. అతని పాలన 1985 లో మరొక సైనిక తిరుగుబాటు ద్వారా తొలగించబడింది.^[55]

దేశనికి కొత్త అధిపతి అయిన ఇబ్రహీం బాబంగిడ తాను సైనిక దళాల అధిపతిగా, చీఫ్ ఆఫ్ ది ఆర్మీఫోర్సు, సుప్రీం మిలిటరీ కౌన్సిల్గా ప్రకటించుకున్నాడు. 1990 లో ప్రజాస్వామ్య పరిపాలనకు తిరిగి వస్తుందని ఆయన అధికారిక గడువును నిర్ణయించాడు. బాబంగిడా పదవీకాలం రాజకీయ కార్యకలాపం అస్పష్టతగా గుర్తించబడింది: దేశం అంతర్జాతీయ రుణం చెల్లించడానికి " స్ట్రక్చరలు అడ్జస్ట్మెంటు ప్రోగ్రాం" స్థాపించాలని అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధికి తెలియజేసాడు. ఆ సమయంలో చాలా ఫెడరలు ఆదాయం ఆ రుణాన్ని అందజేయడానికి అంకితం చేయబడింది. ఆయన ఇస్లామిక్ ఉ కాన్ఫరెన్సు సంస్థలో నైజీరియాను నమోదు చేసుకున్నారు. ఇది దేశంలో మతపరమైన ఉద్రిక్తలను మరింత తీవ్రతరం చేసింది.^[56]

బాబంగిడా ఒక తిరుగుబాటు నుండి బయటపడ్డాడు. 1992 లో వాగ్దానం చేయబడిన ప్రజాస్వామ్యాన్ని వాయిదా వేసింది. స్వేచ్ఛాయుతమైన, సరళమైన ఎన్నికలు ^{[ఆధారం చూపాలి]} చివరికి 1993 జూన్ 12 న (చివరిసారిగా జరిగిన సైనిక తిరుగుబాటు తరువాత) నిర్వహించబడిన ఎన్నికలలో " మషూదు కషిమవో ఓలావాలే అబోయోలా " సాంఘిక ప్రజాస్వామ్య పార్టీలో 58% ఓట్లను గెలుచుకుని నేషనలు రిపబ్లికను కన్వెన్షన్కు చెందిన బషీరు టోఫాను ఓడించారు.^[57] బాబంగిడ ఎన్నికలను రద్దు చేయడం భారీ పౌర నిరసనలు దారితీశాయి. ఫలితంగా ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలను కొన్ని వారాలపాటు దేశవ్యాప్తంగా మూసివేశారు. తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి ఎర్నెస్టు షోనేకాను ఒక నియమించి బాబింగిడ చివరకు ప్రభుత్వానికి పదవీవిరమణ చేయాలన్న తన వాగ్దానాన్ని నెరవేర్చాడు.^[58] బాబింగిడ పాలన అత్యంత అవినీతికరమైనదిగా పరిగణించబడుతూ నైజీరియాలో అవినీతి సంస్కృతిని సృష్టించినందుకు బాధ్యత వహిస్తుంది.^[59]

1993 చివరలో షనేకెను కేరు టేకరు పాలనను జనరలు సాని అబాచా సైనిక తిరుగుబాటు ఎదుర్కొంది. నిరంతర పౌర అశాంతిని అణిచివేసేందుకు విస్తృత స్థాయిలో సైనిక శక్తిని ఉపయోగించాడు. ఆయన పశ్చిమ ఐరోపా బ్యాంకులలో ఆఫ్షోరు ఖాతాలకు డబ్బును మార్చాడు. సైనిక దళాలను లంచం ఇవ్వడం ద్వారా తిరుగుబాటు ప్రణాళికను ఓడించాడు. 1995 లో ప్రభుత్వం పర్యావరణవేత్త కెన్ సరో-వైవాను నాలుగు ఓగొనీ పెద్దల మరణాలలో అనుమానిత ఆరోపణల ఆధారంగా ఉరితీసింది. రాయలు డచి షెలు, షెలు నైజీరియను ఆపరేషను అధిపతి అయిన బ్రియాను ఆండర్సనుకు వ్యతిరేకంగా అమెరికా " అలైను టోర్టు స్టాచ్యూ " కోర్టు కేసు నమోదు చేయబడింది. షెలు ఏర్పాటు చేసిన " నైజీరియను ఆపరేషను " ద్వారా షెలు కేసును తిరస్కరించాడు.^[60]

1999 లో అబాచా ఖాతాలలో అనేక వందల మిలియన్ల డాలర్లు ఉన్నట్లు కనుగొనబడ్డాయి.^[61] 1998 లో పాలన ముగిసింది, నియంత భవనంలో మరణించినప్పుడు. అతని వారసుడు జనరలు అబ్దుల్సామి అబుబాకరు 1999 మే 5 న కొత్త రాజ్యాంగాన్ని స్వీకరించాడు. ఇది బహుళపార్టీ ఎన్నికలను స్వీకరించాడు. 1999 మే 29 న అబుబాకరు ఎన్నికల అనంతరం ఒభాషన్జో సైనికాధికారి నుంచి పదవీ విరమణ చేసిన తరువాత విజేతకు అధికార బదిలీ చేసాడు.^[62]

ప్రజాప్రభుత్వం (1999–)

Igbo people celebrating the New Yam festival, UzomediaTV

1999 లో నైజీరియా తిరిగి ప్రజాస్వామ్యాన్ని తిరిగి పొందింది. మాజీ సైన్యాధిపతి " ఒలుసెగను ఒబాసాన్జో "ను నైజీరియా నూతన అధ్యక్షుడుగా ఎన్నుకుంది. 1966-1999 వరకు దాదాపు 33 సంవత్సరాల సైనిక పాలన (1979 - 1983 మధ్యకాలంలో రెండవ రిపబ్లికు మినహా) ముగిసింది. 1999 లో ఓబసాన్జోను అధికారంలోకి తీసుకువచ్చిన ఎన్నికలు 2003 లో అన్యాయంగా జరిగాయని ఖండించాయి. నైజీరియా ప్రభుత్వం అవినీతిని అధిగమించడానికి, అభివృద్ధి వేగవంతం చేయడానికి చేసిన ప్రయత్నాల కారణంగా గణనీయమైన మెరుగుదలలను చూపించింది.

నైగరు డెల్టా ప్రాంతంలో చమురు ఉత్పత్తిపై నియంత్రణ కొరకు స్థానికప్రజలలో తలెత్తిన హింసాత్మక చర్యలు, సరిపోని మౌలికసౌకర్యాలు వంటి కొన్ని సమస్యలు దేశంలో తలెత్తాయి. 2007 జనరలు ఎన్నికలలో పీపుల్సు డెమొక్రటికు పార్టీ (పిడిపి) ఉమరు యార్ అడుయా పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చింది. స్వేచ్ఛాయుతమైన, సరళమైన ప్రక్రియను ప్రోత్సహించేందుకు అంతర్జాతీయ సమాజం నైజీరియా ఎన్నికలను పరిశీలించి ఎన్నికలను తీవ్రమైన దోషపూరితమైనవిగా ఖండించింది.^[63]

2010 మే 5 న యార్ అడుయా మరణించాడు. 2010 మే 6 న యార్ అడుయా స్థానంలో డాక్టరు గుడ్లకు జోనాథను స్థానంలో^[64] నైజీరియా 14 వ అధిపతిగా మారాడు. 2010 మే 18 న సాంబో నియామకాన్ని అధ్యక్షుడు జోనాథను ప్రతిపాదించిన తరువాత జాతీయ అసెంబ్లీ నామాడి సాంబో (వాస్తుశిల్పి, మాజీ కాడున రాష్ట్ర గవర్నరును) ఉపాధ్యక్షుడుగా ఎన్నిక చేసింది.^[65]^[66]

2011 ఏప్రెలు 16 న నైజీరియాలో నూతన అధ్యక్ష ఎన్నికల నిర్వహించే వరకు గుడ్లకు జోనాథను నైజీరియా అధ్యక్షుడిగా పనిచేశారు. 2011 ఏప్రెలు 19 న పి.డి.పి.కి చెందిన జోనాథను విజేతగా ప్రకటించబడ్డాడు. 3,94,69,484 ఓట్లలో 22,495,187 మంది ఓట్లు వేసారు. ప్రధాన ప్రతిపక్ష పార్టీ అయిన కాంగ్రెసు ఫరు ప్రొగ్రెసివు చేంజి (సి.పి.సి) నుండి ముహమ్మూ బుహారీ మొత్తం ఓట్లు 1,22,14,853 సాధించాడు.^[67] మునుపటి ఎన్నికలకు భిన్నంగా తక్కువ హింస, తక్కువ మోసం ఎన్నికలు నిర్వహించబడ్డాయని అంతర్జాతీయ ఎన్నికలు పరిశీలన బృందాలు నివేదించాయి.^[3]

2015 మార్చి ఎన్నికలలో ముహముదు బుహారీ సుమారు 2 మిలియన్ల ఓట్లతో గుడ్లకు జోనాథనును ఓడించాడు. పరిశీలకులు సాధారణంగా ఈ ఎన్నికను ఫెయిర్గా ప్రశంసించారు. జోనాథను ఓటమిని అంగీకరించి, విజేతను ప్రశంసించి అశాంతి ప్రమాదాన్ని పరిమితం చేసాడు.^[68]^[69]^[70]^[71]

భౌగోళికం

నైజీరియా పశ్చిమ ఆఫ్రికాలోని గైనీ గల్ఫులో ఉంది. మొత్తం వైశాల్యం 9,23,768 చ.కిమీ (3,56,669 చ. మైలు)^[72] ప్రపంచంలో 32 వ అతిపెద్ద దేశం (టంజానియా తరువాత) గా ఉంది. ఇది వెనిజులా వైశాల్యానికి సమంగా ఉంటుంది. ఇది యు.ఎస్. రాష్ట్రం కాలిఫోర్నియా వైశాల్యానికి రెండు రెట్లు అధికం. దీని సరిహద్దుల పొడవు 4,047 కిలోమీటర్లు (2,515 మైళ్ళు), బెనిను (773 కిమీ లేదా 480 మైళ్ళు), నైజరు (1,497 కిమీ లేదా 930 మైళ్ళు), చాద్ (87 కిమీ లేదా 54 మైళ్ళు), కామెరూన్ (1,690 కిమీ లేదా 1,050 మైళ్ళు), దాదాపు 853 కి.మీ (530 మై) పొడవైన తీరప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంది.^[73] నైజీరియా 4 ° నుండి 14 ° డిగ్రీల ఉత్తర అక్షాంశం 2 ° నుండి 15 ° డిగ్రీల తూర్పు రేఖాంశం మద్య ఉంటుంది.

నైజీరియాలో ఎత్తైన ప్రదేశం చాపలు వాడీ 2,419 మీ (7,936 అడుగులు). నైగరు, నైలు ప్రధాన నదులుగా ఉన్నాయి. ఇవి నైగరు డెల్టాలో కలుస్తాయి. ఇది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద నది డెల్టాలలో ఒకటి. ఇది మద్య ఆఫ్రికా వర్షారణాల అతిపెద్ద ప్రాంతంగా ఉంది.

నైజీరియా భూభాగం వైవిధ్యభరితంగా ఉంటుంది. వార్షిక వర్షపాతం 60 నుండి 80 అంగుళాలు (1,500 నుండి 2,000 మి.మీ) ఉండే సుదూర దక్షిణ ప్రాంతం " ఉష్ణమండల వర్షారణ్య " లకు ప్రసిద్ధం.^[74] ఆగ్నేయంలో ఒబుడు పీఠభూమి ఉంది. నైరుతీ, ఆగ్నేయం రెండింటిలోనూ సముద్రతీర మైదానాలు కనిపిస్తాయి.^[75] అటవీ ప్రాంతంలోని సుదూర దక్షిణ భాగం "ఉప్పు నీటి చిత్తడి"గా నిర్వచించబడింది. ఈ ప్రాంతంలో పెద్ద మొత్తంలో మడ అడవులు ఉన్నందున మడ చిత్తడి అని కూడా పిలుస్తారు. ఉత్తర అటవీ ప్రాంతాన్ని మంచి నీటి చిత్తడి అంటారు. ఇక్కడ ఉప్పు నీటి చిత్తడి కంటే వైవిధ్యమైన వృక్షాలు ఉంటాయి. దీనికి ఉత్తరంగా వర్షారణ్యం ఉంటుంది.^[76]

నైజీరియా అత్యంత విస్తారమైన స్థలాకృతి ప్రాంతం నైగరు, బ్యూను నదీ లోయలలో (ఇది ఒకదానికొకటి విలీనం చేసి "వై" ఆకారాన్ని ఏర్పరుస్తాయి).^[75] నైజరు నైరుతిలో "కఠినమైన" పర్వత ప్రాంతం ఉంది. బెన్యూ ఆగ్నేయంలో కొండలు, పర్వతాలు ఉన్నాయి. ఇవి నైమిలీలో మామ్బిలా పీఠభూమిని (నైజీరియాలో అత్యంత ఎత్తైన పీఠభూమి) ఏర్పరుస్తాయి. ఈ పీఠభూమి కామెరూన్ సరిహద్దులో విస్తరించి ఉంది.

తీరానికి దగ్గరగా ఉన్న కామెరూన్ సరిహద్దు ప్రాంతంలో వర్షాధారమైన " క్రాస్-సనాగా-బయోకో " తీరప్రాంత పర్యావరణ అటవీ ప్రాంతం ఉంది. ఇది జీవవైవిధ్యానికి ముఖ్యమైన కేంద్రంగా ఉంది. ఇది డ్రిల్ కోతికి నివాసంగా ఉంది. ఇవి ఈ ప్రాంతంలో, కామెరూన్ సరిహద్దులో మాత్రమే కనిపిస్తాయి.. కాలాబారు, క్రాసు రివరు స్టేటు చుట్టుప్రక్కల ఉన్న ప్రాంతాలలోని అడవులలో ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద సీతాకోక చిలుకలు ఉన్నాయని విశ్వసిస్తున్నారు. నైజరు, క్రాసు నదుల మధ్య దక్షిణాది నైజీరియా ప్రాంతం అధికరించిన జనసంఖ్య కారణంగా దాని అటవీ ప్రాంతంలో చాలా వరకూ కోల్పోయింది. దాని స్థానంలో అది పసరిక భూములు (క్రాసు-నైగరు పరివర్తన అడవులని చూడండి)ఉన్నాయి.

దక్షిణ, ఉత్తర ప్రాంతాల మధ్యలో సవన్నా (చెట్ల మధ్య ఉన్న గడ్డి పూలతో) ఉంటుంది. ఇక్కడ వర్షపాతం పరిమితంగా సంవత్సరానికి 500 - 1,500 మిల్లీమీటర్ల (20, 60 ల) మధ్య ఉంటుంది.^[74] సవన్నా భూభాగం మూడు వర్గాలుగా విభజించబడింది; గినియాన్ అటవీ-సవన్నా మొజాయిక్, సూడాన్ సవన్నా, సహెల్ సవన్నా ఉన్నాయి. గినియాన్ అటవీ-సవన్నా మొజాయిక్ పొడవైన గడ్డి మైదానాలు చెట్లు ఉంటాయి. సుడాన్ సవన్నా ఇలాంటిదే కానీ పొట్టిగా ఉండే గడ్డి, పొట్టిగా ఉండే చెట్లు ఉంటాయి. సాల్హు సవన్నాలో ఈశాన్య భాగంలో గడ్డి, ఇసుక గుట్టలు ఉన్నాయి.^[76] సహెలు ప్రాంతంలో వర్షపాతం సంవత్సరానికి 500 మిల్లీమీటర్ల (20 లో) కంటే తక్కువగా ఉంటుంది. ఇది సహారా ఎడారి ఆక్రమితప్రాంతంగా ఉంది.^[74] నైరుతిలో ఉన్న చాద్ సరోవరం నైజీరియా, కామెరూన్, నైగర్, చాద్ దేశాలలో విస్తరించి ఉంది.

పర్యావరణ వివాదాలు

నైజీరియా డెల్టా ప్రాంతం, పెద్ద చమురు పరిశ్రమ నిలయంగా తీవ్రమైన చిందించబడుతున్న చమురు, ఇతర పర్యావరణ సమస్యలను అనుభవిస్తూ ఇది ఈ ప్రాంతంలో సంఘర్షణకు దారితీసింది.

వ్యర్ధాల చికిత్స, మురుగునీటి చికిత్స అటవీ నిర్మూలన, భూ క్షీణత, పర్యావరణ మార్పులకు, భూతాపం అధికరించడానికి అనుసంధన ప్రక్రియలు నైజీరియాలో ప్రధాన పర్యావరణ సమస్యలు సృష్టిస్తున్నాయి. వ్యర్థాల నిర్వహణ లాగోసు, ఇతర ప్రధాన నైజీరియా నగరాలలో ప్రధాన సమస్యగా మారింది. పట్టణప్రాంతాలలో ఆర్థికా అభివృద్ధి, జనాభా పెరుగుదల, మునిసిపల్ కౌన్సిళ్ళ అసమర్థతతో ముడిపడి ఉన్న పారిశ్రామిక, దేశీయ వ్యర్ధాల పెరుగుదల నిర్వహణకు సంబంధించిన సమస్యలు అధికరిస్తూ ఉన్నాయి. ఈ భారీ వ్యర్ధ నిర్వహణ సమస్య వ్యర్థాలను తొలగించడంలో నిర్లక్ష్యం, కాలువలు, నీటి ప్రవాహాలలో వ్యర్థాలను డబ్బింగు చేస్తున్న ఫెడరలు క్యాపిటలు టెరిటరీలోని కుబ్వా కమ్యూనిటీ పర్యావరణ సమస్యలు తలెత్తడానికి కారణమయ్యింది.

హఫాజార్డు పారిశ్రామిక ప్రణాళిక, పెరిగిన పట్టణీకరణ, పేదరికం, పురపాలక ప్రభుత్వాలలో పోటీతత్వం లేకపోవటం దేశంలోని ప్రధాన నగరాల్లో అధిక వ్యర్ధాలు ప్రోగుకావడానికి ప్రధాన కారణాలుగా ఉన్నాయి. శుద్ధీకరించని వ్యర్థ పదార్థాలను జలమార్గాలు, భూగర్భజలాలలో వేయడం ద్వారా జలాశయాలు కలుషితం చేయబడుతున్నాయి.^[77]

ఐక్యరాజ్యసమితి ఆహార, వ్యవసాయ సంస్థ (FAO) నివేదిక ఆధారంగా 2005 లో నైజీరియా ప్రపంచంలోని అత్యధిక అటవీ నిర్మూలన రేటును కలిగిందని భావిస్తున్నారు.^[78] ఆ సంవత్సరంలో దేశంలో 12.2% (1,10,89,000 హెక్టార్ల సమానం) అటవీ నిర్మూలన జరిగింది. 1990 - 2000 మధ్య నైజీరియాలో వార్షికంగా సగటున 4,09,700 హెక్టార్ల అటవీ నిర్మూలన (2.4%) జరిగింది. 1990 - 2005 మధ్యకాలంలో మొత్తం నైజీరియా 35.7% అటవీ ప్రాంతం లేదా 61,45,000 హెక్టార్ల భూమిని కోల్పోయింది.^[79]

2010 లో ఉత్తర రాష్ట్ర జామ్ఫరాలో అనధికారిక గోల్డు మైనింగు కారణంగా ఏర్పడిన తీవ్రమైన సీసపు విషప్రక్రియతో వేలాది మంది ప్రజలు చనిపోయారని భావించారు దీనితో ఇది ఇప్పటివరకు ఎదుర్కొన్న అతి పెద్ద ప్రధాన విషాదానికి దారితీసింది. అంచనాలలో వైవిధ్యం ఉన్నప్పటికీ ఈ ప్రమాదంలో 400 మంది పిల్లలు చనిపోయారని భావిస్తున్నారు.^[80] 2016 నాటికి ప్రమాదకర పరిస్థితిని ఎదుర్కొనడానికి ప్రయత్నాలు కొనసాగుతున్నాయి.

నిర్వహణా విభాగాలు

City	Population
Major cities
Lagos	8,048,430
Kano	3,931,300
Ibadan	2,559,853
Benin City	1,147,188
Port Harcourt	1,005,904

నైజీరియా 36 రాష్ట్రాలు, ఒక ఫెడరలు కాపిటలు టెరిటరీగా విభజించబడింది. ఇవి 774 స్థానిక ప్రభుత్వ ప్రాంతాలు (ఎల్.జి.ఎ. లు) గా విభజించబడ్డాయి. కొన్ని సందర్భాలలో, రాష్ట్రాలు 6 భౌగోళి ఆధారిత రాజకీయ ప్రాంతాలుగా విభజించబడ్డాయి: నార్తు వెస్టు, నార్తు ఈస్టు, నార్తు సెంట్రలు, సౌత్ ఈస్టు, సౌత్ సౌత్, సౌత్ వెస్టు.^[81]^[82]

2006 నాటి జనాభా గణాంకాల ఆధారంగా నైజీరియాలో 1 మిలియను ప్రజలు నివసిస్తున్న నగరాలు 8 (అతిపెద్ద నుండి అతిచిన్నవి): లాగోసు, కనో, ఇబాడాను, బెనిను సిటీ, పోర్టు హరుకోర్టు ఉన్నాయి. ఆఫ్రికాలో అతిపెద్ద నగరంగా లాగోసు ఉంది. నగర ప్రాంతాలలో 12 మిలియన్లకు పైగా ప్రజలు నివసిస్తున్నారు.^[83]

ఆర్ధికరంగం

నైజీరియా మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థగానూ అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్గా వర్గీకరించబడింది.^[84] దాని విస్తారమైన సహజ వనరులు, బాగా అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక, చట్టపరమైన, సమాచార, రవాణా విభాగాలు, స్టాకు ఎక్స్చేంజి (నైజీరియా స్టాకు ఎక్స్ఛేంజి) తో ఇది ఆఫ్రికాలో రెండవ మధ్య అతిపెద్ద ఆదాయ స్థితికి చేరుకుంది. ఆఫ్రికా లో.

2015 లో గి.డి.పి. (పి.పి.పి) పరంగా నైజీరియా ప్రపంచంలో 21 వ స్థానంలో ఉంది.^[85] నైజీరియా ఉప-సహారా ఆఫ్రికాలో యునైటెడు స్టేట్సు అతి పెద్ద వాణిజ్య భాగస్వామి, దాని చమురులో ఐదవ (చమురు దిగుమతులలో 11%) సరఫరా చేస్తుంది. ఇది ప్రపంచదేశాలలో 7 వ అతిపెద్ద వాణిజ్య మిగులును కలిగిన దేశంగా ఉంది. యు.ఎస్. వస్తువులకు నైజీరియా 50 వ అతిపెద్ద ఎగుమతి మార్కెట్టుగా, యు.ఎస్.కు 14 వ అతి పెద్ద ఎగుమతిదారు. యునైటెడు స్టేట్సు దేశం, అతిపెద్ద విదేశీ పెట్టుబడిదారు దేశంగా ఉంది.^[86] అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (ఐ.ఎం.ఎఫ్) 2008 లో 9% వృద్ధిని, 2009 లో 8.3% వృద్ధిని అంచనా వేసింది.^[87]^[88]^[89] ఐ.ఎం.ఎఫ్. మరింత 2011 లో నైజీరియా ఆర్థిక వ్యవస్థలో 8% వృద్ధిని అంచనా వేసింది.^[90]

2011 ఫిబ్రవరిలో సిటిగ్రూప్ 2010-2050లో నైజీరియా అత్యధిక సగటు జి.డి.పి. పెరుగుదలని కలిగి ఉంటుందని అంచనా వేసింది. 11 గ్లోబల్ గ్రోతు జెనరేటరు దేశాల జాబితాలో ఉన్న రెండు ఆఫ్రికా దేశాలలో నైజీరియా ఒకటి.^[91]

గతంలో ఆర్థికాభివృద్ధి సంవత్సారాల కాలం కొనసాగిన సైనిక పాలన, అవినీతి, పేలవమైన నిర్వహణ ఆటంకాలుగా ఉన్నాయి. ప్రజాస్వామ్యం పునరుద్ధరణ, తదుపరి ఆర్థిక సంస్కరణలు నైజీరియాను దాని పూర్తి ఆర్థిక సామర్థ్యాన్ని సాధించటానికి విజయవంతంగా నడిపించాయి. 2014 నాటికి ఇది దక్షిణాఫ్రికాను అధిగమించి ఆఫ్రికాలో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఉంటుందని భావించారు.

1970 లలో చమురు రంగములో నైజీరియా ప్రధాన మౌలికనిర్మాణాల పెట్టుబడులకు ఆర్థిక సహాయం చేయడానికి విదేశీ రుణాన్ని సేకరించింది. 1980 చమురులో చమురు ధరలు పడిపోవడంతో నైజీరియా తన ఋణ చెల్లింపులను కొనసాగించడంలో నిరాశకు గురయింది. చివరికి రుణాల వడ్డీ భాగంలో కొంత తిరిగి చెల్లించడంతో ప్రధాన రుణం అలాగే ఉంది. మిగులు ఋణం, పెనాల్టీ వడ్డీ, చెల్లించని ప్రధాన ఋణంతో చేరి ఋణభారాన్ని అధికరింపజేసింది. నైజీరియా అధికారుల చర్చల తరువాత 2005 అక్టోబరులో నైజీరియా, దాని పారిసు క్లబు రుణదాతలు ఒక ఒప్పందానికి వచ్చారు. దీని ప్రకారం నైజీరియా తన రుణాన్ని సుమారు 60% తగ్గింపుతో తిరిగి కొనుగోలు చేసింది. నైజీరియా దాని చమురు లాభాలలో భాగంగా 40% మిగులు ఋణాన్ని చెల్లించింది. పేదరికం తగ్గింపు కార్యక్రమాలకు సంవత్సరానికి కనీసం $ 1.15 బిలియన్లను విడుదల చేసింది. పారిసు క్లబ్బుకు రుణాన్ని ($ 30 బిలియన్లు) పూర్తిగా చెల్లించే మొట్టమొదటి ఆఫ్రికా దేశంగా నైజీరియా 2006 ఏప్రిల్లో చరిత్ర సృష్టించింది.

2030 నాటికి అన్ని రకాల పేదరికాలను తగ్గించటం లక్ష్యంగా నైజీరియా " సస్టైనబులు డెవెలప్మెంటు గోల్సు " మొట్టమొదటిసారిగా చేరుకోవటానికి ప్రయత్నిస్తుంది.

వ్యవసాయం

2010 నాటికి దాదాపు 30% నైజీరియన్లు వ్యవసాయంలో పనిచేస్తున్నారు.^[92] వ్యవసాయం నైజీరియా ప్రధాన విదేశీ మారకందారుగా ఉపయోగపడుతుంది.^[93]

ప్రధాన పంటలలో బీన్సు, నువ్వులు, జీడిపప్పులు, కాసావా, కోకో బీన్సు, భూకంపాలు, గం అరబికు, కోలన్టు, మొక్కజొన్న, చిరుధాన్యాలు, పాం కెర్నలు, పామాయిలు, అరటి, బియ్యం, రబ్బరు, జొన్న, సోయాబీన్సు, కంద ఉన్నాయి.^[94] కోకో అనేది ప్రముఖ నాను-ఆయిలు విదేశీ మారకందారు.^[94] రబ్బరు రెండవ అతిపెద్ద అతిపెద్ద చమురు విదేశీ మారకందారుగా ఉంది.^[94]

నైజీరియా పౌర యుద్ధానికి ముందు నైజీరియా ఆహారంలో స్వయం సమృద్ధిగా ఉంది.^[94] నైజీరియా వేగవంతమైన జనాభా పెరుగుదలతో వ్యవసాయం విఫలమైంది. నైజీరియా ప్రస్తుతం ఆహార అవసరాలకు దిగుమతులపై ఆధారపడుతుంది.^[94] నైజీరియా ప్రభుత్వం 1970 లలో రసాయన ఎరువులు ఉపయోగించడాన్ని ప్రోత్సహించింది.^[95]

చమురు, సహజవాయువు

Oando head office in Victoria Island, Lagos

నైజీరియా ప్రపంచంలోని 12 వ అతిపెద్ద పెట్రోలియం ఉత్పత్తిదారుగా, 8 వ అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు, ఇది 10 వ అతిపెద్ద నిరూపితమైన నిల్వలను కలిగి ఉంది. (దేశం 1971 లో ఒ.పి.ఇ.సిలో చేరింది.) పెట్రోలియం నైజీరియా ఆర్థిక వ్యవస్థలో పెద్ద పాత్ర పోషిస్తుంది. జి.డి.పి.లో 40%, ప్రభుత్వ ఆదాయాలలో 80% వాటా ఉంది. అయినప్పటికీ నైజరు డెల్టాలోని ప్రధాన వనరులను అభివృద్ధి చేయడానికి చేసే ఆందోళన ఆయిలు ఉత్పత్తిలో అంతరాయాలకు దారితీసింది. దేశంలో 100% ఎగుమతి సామర్థ్యాన్ని ఇది నిరోధిస్తుంది.^[96]

నైజీరియా నేషనల్ పెట్రోలియం కార్పొరేషన్ యొక్క ప్రధాన కార్యాలయం (ఎన్.ఎన్.పి.సి)

1973 లో నైగర్ డెల్టా నెంబెర్ క్రీకు ఆయిలు ఫీల్డు కనుగొనబడింది. 2 నుండి 4 కిలోమీటర్ల (1.2 నుండి 2.5 మైళ్ళు) లోతులో ఒక యాంటిక్లైను స్టక్చరలు ట్రాపులో మియోసీను డెల్టా ఇసుకరాతి-షాలే నుండి చమురు ఉత్పత్తి చేస్తుంది.^[97] 2013 జూన్ లో షెల్ తన కార్యకలాపాల వ్యూహాత్మక సమీక్షను నైజీరియాలో ప్రకటించింది. ఆస్తులు విక్రయించబడవచ్చని సూచించింది. అనేక అంతర్జాతీయ చమురు కంపెనీలు దశాబ్దాలుగా అక్కడ పనిచేస్తున్నప్పటికీ 2014 నాటికి చాలామంది చమురు దొంగతనంతో సహా అనేక రకాల సమస్యలను వ్యక్తం చేస్తూ తమ ప్రయోజనాలను ఉపసంహరించుకోవాలని భావించింది. ఆగస్టులో షెలు ఆయిలు కంపెనీ నాలుగు నైజీరియా చమురు క్షేత్రాలలో దాని ప్రయోజనాలను ఖరారు చేసింది.^[98]

పెట్రోలియం రిసోర్సు శాఖ ప్రకారం. నైజీరియా 159 ఆయిలు ఫీల్డులు, 1,481 చమురు బావులు క్రియాశీలకంగా ఉన్నాయి.^[99] దేశం అత్యంత ఉత్పాదక ప్రాంతం నైజర్ డెల్టా బేసిన్ (నైజరు డెల్టాలోని ) "సౌత్-సౌత్" ప్రాంతం (159 చమురు క్షేత్రాలలో 78 భాగాలను కలిగి ఉంది). నైజీరియా చమురు క్షేత్రాలలో చాలా చిన్నవి, చెల్లాచెదురుగా ఉన్నాయి. 1990 నాటికి ఈ చిన్న క్షేత్రాలు నైజీరియన్ ఉత్పత్తిలో 62.1% ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయి. దేశంలోని 16 వ అతిపెద్ద చమురు క్షేత్రాలు 37.9% ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయి.

^[100]

Oil facility at Bonny Island, Rivers State

విదేశీ ఉపాధి దారుల ఆదాయం

నైజీరియా విదేశీ మారకం ఆదాయాలు రెండో అతిపెద్ద వనరు అయిన పెట్రోలు ఆదాయం తరువాత, విదేశాలలో నివసిస్తున్న నైజీరియన్లు ఇంటికి పంపిన చెల్లింపులు ఉన్నాయి.^[101]^[101]

2004 లో " ఇంటర్నేషనలు ఆర్గనైజేషను ఫర్ మైగ్రేషను " నివేదిక ఆధారంగా విదేశాలలో నివసిస్తున్న నైజీరియా దేశీయులు ఇంటికి పంపిన చెల్లింపుల పెరుగుదల $ 2.3 బిలియన్ల అమెరికా డాలర్లు ఉండగా 2007 నాటికి 17.9 బిలియన్లకు చేరుకుంది. ఈ ఆదాయంలో యునైటెడు స్టేట్సు అధిక మొత్తానికి భాగస్వామ్యం వహిస్తుంది. తర్వాత స్థానంలో యునైటెడు కింగ్డం, ఇటలీ, కెనడా, స్పెయిను, ఫ్రాన్సు ఉన్నాయి. ఆఫ్రికా ఖండంలో ఈజిప్టు, ఈక్వాటోరియల్ గినియా, చాద్, లిబియా, దక్షిణాఫ్రికా నైజీరియాకు చెల్లిస్తున్న ముఖ్యమైన దేశాల జాబితాలో ఉన్నాయి. ఆసియాలో అతిపెద్ద చెల్లింపు-పంపే దేశంగా చైనా ఉంది.

సేవారంగం

Sahad Stores is a large department store

నైజీరియా ప్రపంచంలోనే అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న టెలికమ్యూనికేషన్సు మార్కెట్లలో ఒకటిగా ఉంది. దేశంలో అతిపెద్ద, అత్యంత లాభదాయక కేంద్రాలను కలిగిన అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెటు ఆపరేటర్లు (ఎం.టి.ఎన్, 9మొబైలు, ఎయిర్టెలు, గ్లోబాకాం వంటివి).^[102] ప్రభుత్వం ఇటీవల ఈ మౌలిక సదుపాయాలను అంతరిక్ష ఆధారిత సమాచారాలకు విస్తరించింది. నైజీరియా ఒక అంతరిక్ష ఉపగ్రహాన్ని కలిగి ఉంది. దీనిని అబ్యూజాలోని నైజీరియా నేషనలు స్పేసు రీసెర్చి అండ్ డెవెలప్మెంటు ఏజన్సీ ప్రధానకార్యాలయం పరిశీలిస్తుంది

స్థానిక, అంతర్జాతీయ బ్యాంకులు, ఆస్తి నిర్వహణ సంస్థలు, బ్రోకరేజ్ గృహాలు, బీమా సంస్థలు, బ్రోకర్లు, ప్రైవేటు ఈక్విటీ ఫండ్లు, పెట్టుబడి బ్యాంకుల మిశ్రమంతో నైజీరియాలో అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక సేవల రంగం ఉంది.^[103]

నైజీరియా ఎయిర్

2018 జూలై 18 న నైజీరియా ప్రభుత్వం నేషనలు క్యారియరు, నైజీరియా ఎయిరు,^[104] కొత్తగా తిరిగి స్థాపించబడింది. 15 సంవత్సరాలు ముందు పేలవంగా నిర్వహించబడిన మాజీ క్యారియరు మూసివేయబడింది. నైజీరియా ఎయిర్ ప్రభుత్వం - ప్రైవేటు భాగస్వామ్యంలో నిర్వహించబడుతుందని భావించబడుతుంది. రాబోయే 5 సంవత్సరాల్లో $ 300 మిలియన్ల ప్రారంభ ప్రభుత్వం నిధులు సమకూర్చగలదని భావిస్తున్నారు.

పేరు, లోగో, ప్రభుత్వం ప్రణాళిక ప్రారంభించిన అదే రోజు ప్రకటించబడింది. నైజీరియా వెబ్సైటు సిబ్బంది ప్రణాళిక లేదు. ఉద్యోగుల సమస్య ప్రైవేటు యజమానులచే నిర్వహించబడుతుందని భావిస్తున్నారు. నైజీరియను గ్రౌండు, వర్జిను అట్లాంటికు ఎయిర్వేసు యాజమాన్యంలో ఎయిర్లైన్ నైజీరియా కంటే నైజీరియా ఎయిర్ భిన్నంగా ఉంటుంది

గనులు

Topaz from the Jos Plateau in Plateau State

నైజీరియాలో సహజ వాయువు, బొగ్గు, బాక్సైటు, టాంటాలిటు, బంగారం, టిను, ఇనుము ధాతువు, సున్నపురాయి, నియోబియం, జింకు ఉన్నాయి. వీటిలో విస్తృతమైన underexploited ఖనిజ వనరులు ఉన్నాయి.^[105] ఈ సహజ వనరుల భారీ నిక్షేపాలు ఉన్నప్పటికీ, నైజీరియాలో మైనింగు పరిశ్రమ ఇప్పటికీ తన బాల్యంలో ఉంది.

తయారీ రంగం సాకేతికత

నైజీరియాలో పరిశ్రామిక రంగంలో తోలు, వస్త్రాలు (కానో, అబీకోట, ఒనిట్షా, లాగోసు కేంద్రీకృతంగా) ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. నైజీరియాలో ప్రస్తుతం స్థానిక ఆటో తయారీ సంస్థను ఉంది. నెవీలో ఇన్నోసను వాహన తయారీ సంస్థ ఉంది. ఇది బస్సులు, ఎస్.యు.వి.ఎస్ కారు తయారీ (ఫ్రెంచి కారు తయారీదారు ప్యుగోట్ అలాగే ఆంగ్ల ట్రక్కు తయారీదారు బెడ్ఫోర్డు ప్రస్తుతం జనరలు మోటార్సు అనుబంధ సంస్థ), T- షర్టులు, ప్లాస్టిక్సు, ప్రాసెస్డు ఫుడ్సు ఉత్పత్తి చేస్తుంది.

ఇటీవలి సంవత్సరాలలో నైజీరియా పారిశ్రామికీకరణకు ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. ఇది ప్రస్తుతం దేశీయ వాహన తయారీ సంస్థ ఇన్నోసోను మోటార్సును కలిగి ఉంది. ఇది రాపిడు ట్రాన్సిటు బస్సులు, ట్రక్కులు, ఎస్.యు.వి. లను త్వరలో ప్రవేశపెడుతుంది.^[106] నైజీరియాలో కొంతమంది ఎలక్ట్రానికు తయారీదారులు జినాక్సు, మొట్టమొదటి బ్రాండెడు నైజీరియా కంప్యూటరు, ఎలక్ట్రానికు గాడ్జెట్లు (టాబ్లెటు పి.సి.లు వంటివి) తయారు చేస్తున్నారు.^[107] 2013 లో దేశంలో స్థానిక తయారీ సంస్థలను ప్రోత్సహించడానికి వాహనాలపై దిగుమతి సుంకం గురించి నైజీరియా ఒక విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది.^[108]^[109] ఈ విషయంలో నిస్సాను వంటి కొన్ని విదేశీ వాహన తయారీ కంపెనీలు నైజీరియాలో ఉత్పాదక ప్లాంట్లను స్థాపించాలంబ తమ ఆలోచనలను తెలియజేసాయి.^[110] ఓగును ప్రస్తుత నైజీరియా పారిశ్రామిక కేంద్రంగా పరిగణించబడుతుంది. ఒగూన్లో చాలా కర్మాగారాలు ఉన్నాయి. లాగోసు తరువాత మరిన్ని సంస్థలు ఒగోన్లో ప్రవేశించాలని ఆలోచిస్తున్నాయి. ^[111]^[112]^[113] దేశం, ఆగ్నేయ భాగంలో అబా నగరం హస్థకళాఖండాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. వీటిని ప్రముఖంగా "అబా తయారీ" అని పిలుస్తారు.

ప్రభుత్వ ఉపగ్రహం

నాలుగు ఉపగ్రహాలను ప్రవేశపెట్టింది. నైజీరియా-1 నైజీరియా ప్రభుత్వ ప్రాయోజిత కింద నిర్మించిన మొట్టమొదటి ఉపగ్రహంగా ఉంది. ఈ ఉపగ్రహము రష్యా నుండి 2003 సెప్టెంబరు 27 న ప్రారంభించబడింది. నైజీరియా-1 ప్రపంచవ్యాప్త విపత్తు పర్యవేక్షణ సమన్వయ వ్యవస్థలో భాగంగా ఉంది.^[114] నైజీరియాట్-1 ప్రాథమిక లక్ష్యాలు: పర్యావరణ విపత్తు ముందస్తు హెచ్చరిక సంకేతాలను ఇవ్వటానికి; నైజీరియా ఉత్తర భాగంలో ఎడారీకరణను గుర్తించడం, నియంత్రించడానికి సహాయం చేయడం; జనాభా ప్రణాళికలో సహాయపడటం; మలేరియా వెక్టర్లు, మలేరియా జాతులు, రిమోటు సెన్సింగు టెక్నాలజీ ఉపయోగించి మెనింజైటిసు భవిష్యత్తు వ్యాప్తికి ముందస్తు హెచ్చరిక సిగ్నల్సు అందించి పర్యావరణం మధ్య సంబంధాన్ని ఏర్పరచటానికి; సుదూర విద్యావిధానం ద్వారా దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలకు విద్యను అందించడానికి అవసరమైన సాంకేతికతను అందించడానికి; రాష్ట్ర, అంతర్జాతీయ సరిహద్దులను మ్యాపు చేయడం ద్వారా సరిహద్దు వివాదాలకు సహాయం చేస్తుంది.

నైజీరియా రెండవ ఉపగ్రహము యునైటెడు కింగ్డం ఆధారిత ఉపగ్రహ సాంకేతిక పరిజ్ఞాన సంస్థ సర్రే స్పేసు టెక్నాలజీ లిమిటెడు హై-రిఫరెన్సు భూ ఉపగ్రహంగా నిర్మించబడింది. ఇది 5 మీటర్ల మల్టీస్పెక్ట్రాలు (అధిక రిజల్యూషను, ఎన్.ఐ.ఆర్. ఎరుపు రంగు, ఆకుపచ్చ & ఎరుపు బ్యాండ్లు), 32-మీటరు మల్టీసెక్ట్రాలు (మధ్యస్థ స్పష్టత, ఎన్.ఐ.ఆర్. ఎరుపు రంగు, ఆకుపచ్చ & ఎరుపు బ్యాండ్లు) యాంటెనాలు అభుజాలో ఒక గ్రౌండు రిసీవింగు స్టేషను. నైజీరియాసాటు-2 వ్యోమనౌక కేవలం £ 35 మిలియన్ల అమెరికా డాలర్ల వ్యయంతో నిర్మించబడింది. ఈ ఉపగ్రహాన్ని చైనాలో ఒక సైనిక స్థావరం నుండి కక్ష్య లోకి ప్రవేశపెట్టారు.^[114]

2004 లో నిగుకంశాటు-1 నిర్మించిన ఒక నైజీరియా ఉపగ్రహం. నైజీరియా మూడవ ఉపగ్రహం అలాగే ఆఫ్రికా మొదటి సమాచార ఉపగ్రహం. ఇది చైనాలో జిచాంగు శాటిలైటు లాంచి సెంటరు నుండి ఒక చైనీసు " లాంగు మార్చి 3బి " క్యారియరు రాకెటు మీద 2007 మే 13 న ప్రారంభించబడింది. నిగుకంశాటు, నైజీరియా అంతరిక్ష సంస్థ, ఎన్.ఎ.ఎస్.ఆర్.డి.ఎ. ఈ అంతరిక్ష నౌకను నిర్వహించాయి. 2008 నవంబరు 11 న దాని సౌర శ్రేణిలో ఏర్పడిన సమస్యల కారణగా విద్యుత్తు శక్తిని కోల్పోయిన తరువాత నిగుకంశాటు-1 కక్ష్యలో విఫలమైంది. ఇది చైనా డి.ఎఫ్.హెచ్.-4 ఉపగ్రహ బసు మీద ఆధారపడింది. పలు ట్రాంసుస్పాండర్లను కలిగి ఉంది: 4 సి-బ్యాండు; 14 కు-బ్యాండు; 8 కా-బ్యాండు; 2 L- బ్యాండు. ఇది ఆఫ్రికాలోని పలు ప్రాంతాలకు కవరేజు అందించడానికి రూపొందించబడింది. కా-బ్యాండు ట్రాంసుస్పాండర్లు ఇటలీని కూడా కవర్ చేస్తాయి.

2008 నవంబరు 10 న (0900 జి.ఎం.టి), ఉపగ్రహ విశ్లేషణ కొరకు ఆఫ్ స్విచి చేయబడింది. ఇతర ఉపగ్రహాలతో సాధ్యమైనంత ఘర్షణను నివారించడం జరిగింది.^[115] 2008 నవంబరు 11 న ఉపసంహరించుకున్న తరువాత ఆ ఉపగ్రహం విఫలమైంది.

2009 మార్చి 29 న నైజీరియా ఫెడరలు మినిస్ట్రీ ఆఫ్ సైన్సు అండు టెక్నాలజీ, నిగ్కోట్సాటు లిమిటెడు, నిగుకాంశాటు-1R శాటిలైటు కక్ష్యలో డెలివరీ కోసం మరొక ఒప్పందం మీద సంతకాలు చేసాయి. నిగుకాంశాటు-ఐ.ఆర్. కూడా ఒక డి.ఎఫ్.హెచ్-4 ఉపగ్రహంగా ఉంది. విఫలమైన నిగుకాంశాటు-1 కు బదులుగా 2011 డిసెంబరు 19 న క్సిచాంగులో చైనా ద్వారా కక్ష్యలోకి విజయవంతంగా ప్రవేశపెట్టబడింది.^[116]^[117] అప్పటి నైజీరియా అధ్యక్షుడు గుడ్లకు జోనాథను ప్రకారం ఉపగ్రహము నిగుకాంశాటు-1 బీమా పాలసీ ద్వారా చెల్లించ బడింది. ఇది 2009 లో కక్ష్యలో కక్ష్యలో ఉంది. ఉపగ్రహము వివిధ రంగాలలో జాతీయ అభివృద్ధి, ఇంటర్నెటు సేవలు, ఆరోగ్యం, వ్యవసాయం, పర్యావరణ రక్షణ, జాతీయ భద్రత పర్యవేక్షబాధ్యతలు నిర్వహిస్తుంది.^[118]

గణాంకాలు

Population in Nigeria^[119]^[120]
Year	Million
1971	55
1980	71
1990	95
2000	125
2004	138
2008	151
2012	167
2016	186
2017	191

నైజీరియా జనాభా 1990 నుండి 2008 వరకు 57 మిలియన్లు అధికరించింది. ఇది రెండు దశాబ్దాల కంటే తక్కువ కాలంలో 60% వృద్ధి రేటును కలిగి ఉంది.^[119] 2017 నాటికి జనాభా 191 మిలియన్లు ఉంది. జనాభాలో 14 సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నవారు 42.5% ఉన్నారు, 19.6% 15-24 మధ్య వయస్సు ఉన్నవారు 19.6% ఉన్నారు, 25-54 మధ్య వయస్సు ఉన్నవారు 30.7% ఉన్నారు, 55-64 మధ్య వయసులో 4.0% ఉన్నారు, 65 సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న 3.1% మంది ఉన్నారు. 2017 లో వివాహ వయస్సు 18.4 సంవత్సరాలు.^[121] నైజీరియా ఆఫ్రికాలో అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశంగా ఉందిల్ 2017 నాటికి మొత్తం ఖండంలోని మొత్తం జనాభాలో 17% వరకు నైజీరియాలో ఉంది.^[122]

ఐక్యరాజ్యసమితి అంచనా ప్రకారం 2016 లో జనాభా 18,59,89,640.^[123]. 51.7% గ్రామీణ, 48.3% పట్టణప్రాంతాలలో నివసిస్తున్నారు. జనసాంధ్రత చ.కి.మీ 167.5 జనాభా ఉంది. గత కొన్ని దశాబ్దాల్లో నేషనలు సెన్ససు ఫలితాలు వివాదాస్పదమయ్యాయి. ఇటీవలి జనాభా గణనల ఫలితాలను 2006 డిసెంబరు డిసెంబరులో విడుదల చేసిన గణాంకాలలో జనసంఖ్య 14,00,03,542 ఉంది. వీరిలో 71,709,859 మంది పురుషులు, 68,293,008 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. 2012 జూన్ లో అధ్యక్షుడు గుడ్లకు జోనాథను మాట్లాడుతూ నైజీరియన్లు తమ పిల్లలను పరిమితం చేయాలని చెప్పారు.^[124]

ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రకారం నైజీరియా జనాభా విప్లవాత్నకంగా పెరుగుదలకు గురైంది. ప్రపంచంలోని అత్యధిక పెరుగుదల, సంతానోత్పత్తి రేట్లు కలిగిన దేశాలలో నైజీరియా ఒకటి. వారి అంచనాల ప్రకారం 2005-2050లో ప్రపంచంలో మొత్తం జనాభా సమష్టి పెరుగుదల పరిగణనలో ఉన్న ఎనిమిది దేశాలలో నైజీరియా ఒకటి.^[125] 2100 నాటికి నైజీరియా జనాభా 505 మిలియన్ల నుండి 1.03 బిలియన్ల మంది (మధ్య అంచనా: 730 మిలియన్లు) మధ్య ఉంటుందని అంచనా వేసింది.^[126] 1950 లో నైజీరియాకు కేవలం 33 మిలియన్ల ప్రజలు మాత్రమే ఉన్నారు.^[127]

2019 నాటికి ఆరు ఆఫ్రికన్లలో నైజీరియా ఒకటి.^[128] ప్రస్తుతం నైజీరియా ప్రపంచంలోని 7 వ అతి పెద్ద జనాభా కలిగిన దేశం. జనన రేటు 100:36.9-జననాలు, మరణాల రేటు 2017 నాటికి 1000:12.4 మరణాలు, మొత్తం సంతానోత్పత్తి రేటు మహిళకు 5.07 పిల్లలు.^[121]

నైజీరియా అతిపెద్ద నగరం లాగోస్. 1950 లలో 3,00,000 నుండి లాగోస్ వృద్ధిచెంది ^[129] 2017 నాటికి ఇది 13.4 మిలియన్లకు చేరుకుంది.^[130]

Largest Cities in Nigeria, 2017^[130]
City	Million
Lagos	13.463
Kanos	3.82
Ibadan	3.383
Abuja	2.919
Port Harcourt	2.343
Benin City	1.628

సంప్రదాయ సమూహాలు


A Hausa harpist	Igbo Chief	Yoruba drummers

నైజీరియాలో 250 కంటే ఎక్కువ జాతి సమూహాలు ఉన్నాయి. వివిధ భాషలతో, ఆచారాలతో, సుసంపన్నమైన జాతి వైవిధ్యం ఉన్న దేశాన్ని సృష్టించింది. హౌసా, యొరుబా, ఇగ్బొ, ఫులానీ ప్రజలు పెద్ద సమూహాలుగా మొత్తం ప్రజలలో 70% ఉన్నారు. ఇసోకో, ఎడో, ఇజా, కనురి, ఇబిబియో, ఇబీరా, నుపె, గిబాగ్యి, జుకును, ఇగాలా, ఇదోమా, హుస్సా, ఇరాబో, ఇల్బో, టివ్వు శాతం 25%- 30% మధ్య ఉంటుంది; మిగిలిన మైనారిటీలు మిగిలిన 5% మంది ఉన్నారు.^[131]

నైజీరియా మధ్య బెల్టు ప్రాంతంలో జాతి సమూహాల వైవిధ్యానికి ప్రసిద్ధిచెందింది. గోయాయి, కోఫియర్లుకు ఈ ప్రత్యేకత సంతరించుకుంది. నైజీరియా జాతీయుల అధికారిక జనాభా గణన వివాదాస్పదంగా ఉండిపోయింది. ఎందుకంటే వివిధ జాతుల సమూహాలు జనాభా గణనను ప్రత్యేక సమూహం (సాధారణంగా ఉత్తర సమూహాలుగా భావిస్తారు) సంఖ్యాపరమైన ఆధిపత్యం ఇవ్వాలని నమ్ముతారు.^[83]^[132]^[133]

బ్రిటీషు, అమెరికా, ఈస్టు ఇండియన్, చైనీయుల (50,000 మంది)^[134] తెల్ల జింబాబ్వే ప్రజలు ^[135] నైజీరియాలో జపనీసు, గ్రీకు, సిరియను, లెబనీసు వలసదారులు చిన్న సంఖ్యలో ఉన్నారు. వలసదారులు ఇతర పశ్చిమ ఆఫ్రికా, తూర్పు ఆఫ్రికా దేశాలకు చెందిన వారు కూడా ఉన్నారు. ఈ మైనార్టీలు ఎక్కువగా లాగోసు, అభుజా వంటి పెద్ద నగరాలలో, ప్రధాన చమురు కంపెనీలకు ఉద్యోగులుగా నైగరు డెల్టాలో నివసిస్తున్నాయి. క్యూబా విప్లవం తరువాత అనేక మంది క్యూబన్లు నైజీరియాలో రాజకీయ శరణార్థులుగా స్థిరపడ్డారు.

19 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో, ఆఫ్రో-క్యూబను, ఆఫ్రో-బ్రెజిలియను సంతతికి చెందిన మాజీ బానిసలు ^[136] సియెర్రా లియోన్ నుండి వచ్చిన వలసదారులు లాగోసు, నైజీరియాలోని ఇతర ప్రాంతాలలో కమ్యూనిటీలను స్థాపించారు. అమెరికాలలో బానిసల విమోచనం తరువాత చాలా మంది బానిసలు నైజీరియాకు వచ్చారు. అనేకమంది వలసదారులు, కొన్నిసార్లు సరో (సియెర్రా లియోన్ నుండి వచ్చిన వలసదారులు), అమారో (బ్రెజిల్ నుండి మాజీ బానిసలు) అని పిలవబడేవారు.^[137] తరువాత ఈ నగరాలలో ప్రముఖ వ్యాపారులు, మిషనరీలు అయ్యారు.

భాషలు

నైజీరియాలో 521 భాషలు వాడుకలో ఉన్నాయి; వాటిలో 9 ఇప్పుడు అంతరించిపోయాయి.

నైజీరియాలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో జాతి సమూహాల ప్రజలు ఒకటి కంటే ఎక్కువ భాషలను మాట్లాడకలిగిన సమర్ధత ఉంది. 1960 లో ముగిసిన బ్రిటీషు కాలనీల ప్రభావం కారణంగా దేశం సాంస్కృతిక, భాషా ఐక్యతకు వీలు కల్పించేందుకు నైజీరియా ఇంగ్లీషు అధికారిక భాషగా ఎంపిక చేయబడింది.

నైజీరియా సరిహద్దు ప్రాంతాలలో మాట్లాడే ఆంగ్ల భాషను పరిసరప్రాంతాలలోని పలువురు ఫ్రెంచి మాట్లాడే ప్రజలు ప్రభావితం చేశారు. పరిసర దేశాలలో పనిచేయడానికి కొంతమంది నైజీరియా పౌరులు ఫ్రెంచిలో తగినంతగా ధారాళంగా మాట్లాడకలిగిన అర్హత సాధించుకోవడమే ఇందుకు కారణం. నైజీరియాలో ఫ్రెంచి మాట్లాడే నైజీరియన్లు దానిని ఇతర భాషలతో మిళితం చేసి మాటాడుతున్నప్పటికీ అవి అధికంగా బెనినులో మాట్లాడే ఫ్రెంచిలా ఉంటుంది. ఫ్రెంచి కామెరూనులో ఆంగ్ల భాషతో మిళితం చేయబడుతుంది. ప్రజలలో చాలామంది ఆంగ్లభాషను వారి స్థానిక భాషగా మాట్లాడుతారు.

నైజీరియాలో మాట్లాడే అతిపెద్ద భాషలు మూడు ప్రధాన ఆఫ్రికా భాషల కుటుంబాలను సూచిస్తాయి: మెజారిటీ నైగర్-కాంగో భాషలలో ఇగ్బో, యోరుబెరు, ఫుల్ఫుల్డే ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. ఈశాన్య భాగంలో నిలో సహారన్ కుటుంబంలో భాగం అయిన కనూరి భాష వాడుకలో (ప్రధానంగా బోర్నో, యోబు రాష్ట్రాలలో) ఉంది; హౌసా ఒక ఆఫ్రోయాసియాటికు భాష.

చాలా జాతి సమూహాలు తమ భాషలలో సంభాషించడానికి ఇష్టపడతారు. ఇంగ్లీషు అధికార భాషగా విద్య, వ్యాపార లావాదేవీలు, అధికారిక అవసరాల కొరకు విస్తారంగా ఉపయోగించబడుతుంది. మొదటి భాషగా ఇంగ్లీషు దేశంలోని పట్టణ వర్గానికి చెందిన ఒక చిన్న అల్పసంఖ్యాక ప్రజలు మాత్రమే ఉపయోగించుకుంటున్నారు. అది కొన్ని గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఆగ్లం వాడుకలో లేదు. నైజీరియాలో (ఇగ్బో, హౌసా, యోరుబా) మాట్లాడే మూడు ప్రధాన భాషలలో హౌసా విస్తారంగా వాడుకలో ఉంది. అయితే యురుబాసు, ఇగ్బోసు వలె హుసాలు నైజీరియాను విడిచి చాలా దూరంలో నివసించడం లేదు.

గ్రామీణ ప్రాంతాలలోని ప్రజలకు వాడుకలో ఉన్న ప్రధాన భాషలు స్థానిక భాషలుగానే మిగిలి ఉన్నాయి. వీటిలో అతిపెద్ద భాషలలో కొన్ని ముఖ్యంగా యోరుబా, ఇగ్బో, పలు వేర్వేరు భాషల మాండలికాలను ఉత్పన్నం చేస్తూ ఆ జాతి సమూహాలలో విస్తారంగా వాడుకలో ఉన్నాయి. "పిడ్గిను", బ్రోకెను" (బ్రోకెన్ ఇంగ్లీషు) అని పిలవబడే నైజీరియా పిడ్జిను ఇంగ్లీషు, కూడా ప్రసిద్ధ భాషా ఫ్రాంకాగా కూడా ఉంది. అయితే మాండలికం యాసపై వివిధ ప్రాంతీయ ప్రభావాలు ఉన్నాయి. పిడింగరు ఇంగ్లీషు విస్తారంగా నైగరు డెల్టా ప్రాంతాలలో విస్తారంగా వాడుకలో ఉన్నాయి. ఇవి ప్రధానంగా వార్రి, సాపిలు, పోర్టు హర్కోర్టు, ఏనేన్బోడే, ఎవూ, బెనిను నగరాలలో వాడుకలో ఉన్నాయి.

మతం

<div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;

Religion in Nigeria (2016)^[139]^[138]

Islam (51.6%)

Christianity (46.9%)

Traditional African religions (0.9^[138]%)

నైజీరియా మతపరంగా వైవిధ్యమైన దేశం. ఇస్లాం, క్రైస్తవ మతం అత్యంత విస్తారంగా ఆచరించబడుతున్నాయి. నైజీరియన్లలో ముస్లింలు, క్రైస్తవులుగా దాదాపు సమానంగా ఉన్నారు. సాంప్రదాయ ఆఫ్రికా మతాలు, ఇతర మతాలను ఆచరిస్తున్న అల్పసంఖ్యాక ప్రజలు ఉన్నారు. ^[138] క్రైస్తవ మతం, ఇస్లాం మతం ఆధిపత్యం వహించే ఆఫ్రికాలో ప్రజలు ఇస్లాం, క్రైస్తవ మతాచారాలను స్థానిక మతాచారాలతో మిళితం చేసి ఆచరించడం సర్వసాధారణంగా ఉంటుంది. నైజీరియాలో కూడా ఇస్లాం, ఆఫ్రికా మతాలు స్థానిక మతాచారాలతో మిళితం చేసి ఆచరించబడుతుంది.^[140]

వాయవ్య ప్రాంతాలలో (హౌసా, ఫులని, ఇతరులు), ఈశాన్య (కానూరి, ఫులని, ఇతర సమూహాల) నైజీరియాలో ఇస్లాం మతం అధికంగా ఉంటుంది. ఇది దేశంలోని నైరుతిప్రాంతాలలో యోరుబాలో కూడా ఇస్లాంమత అనుచరులు ఉన్నారు. నైజీరియాలోని ఉప-సహారా ఆఫ్రికాలో అతిపెద్ద ముస్లిం జనాభా ఉంది. ప్రొటెస్టెంటు, స్థానికంగా ఆచరణలో ఉన్న క్రైస్తవత్వం పశ్చిమప్రాంతాలలో పాటించబడుతుంది. రోమను కాథలిక్కులు ఆగ్నేయ నైజీరియాలో అధికంగా ఉన్నారు. దక్షిణప్రాంతాలలో ప్రొటెస్టాంటిజం, రోమను కాథలిసిజం ఇబ్బియో, అనాంగు, ఎఫికు ఉన్నాయి.

1963 గణాంకాల ఆధారంగా నైజీరియన్లలో 47% మంది ముస్లింలు, 35% క్రైస్తవులు, స్థానిక మతాల 18% సభ్యులు ఉన్నారు. 1953 నుండి క్రైస్తవుల సంఖ్య (23%) లో గణనీయంగా పెరిగింది. స్థానిక మతానుచరులలో (20%) వారిలో క్షీణత సంభవించింది. విదేశీవలసలు, స్వదేశీవలసలు, జననరేటు కారణాలతో ముస్లింల శాతంలో (6%) క్షీణత సంభవించింది.

నైజీరియాలోని ముస్లింలు అధిక సంఖ్యలో మాలికి పాఠశాల న్యాయ పరిపాలనకు చెందిన సున్నీముస్లిం తెగకు చెందినవారై ఉన్నారు. అయినప్పటికీ గణనీయమైన సంఖ్యలో షఫీ మధాబు తెగకు చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. సున్నీ ముస్లింలు పెద్ద సంఖ్యలో సుఫీ సోదరత్వ సమాజంలో సభ్యులుగా ఉన్నారు. చాలా సూఫీలు క్వాదిరియ్యా, తిజనియ్యా, మౌరిడే సంప్రదాయాలను ఆచరిస్తున్నారు.

ముఖ్యమైన అల్పసంఖ్యాక షియా (నైజీరియాలో షియాను చూడండి) ప్రజలు ఉన్నారు. గతంలో ఉత్తర రాష్ట్రాలలో కొంతమంది షరియా చట్టాన్ని లౌకిక చట్టపరమైన వ్యవస్థలుగా చేర్చడం కొంత వివాదానికి దారితీసింది.^[141] కానో రాష్ట్రం తన రాజ్యంగంలో షరియా చట్టాన్ని విలీనం చేయాలని కోరుకుంటుంది.^[142] అధికసంఖ్యాక ఖురానిస్టులు కాలో కాటో ఖురానియ ఉద్యమాన్ని అనుసరిస్తుంటారు. అహమ్మదీయ, మహమ్మదీయ మతానుచారులు కూడా ఉన్నారు.^[143] అలాగే బహాయీ మతస్థులు ఉన్నారు.^[144]

సి.ఐ.ఎ. ది వరల్డ్ ఫాక్టుబుక్కు 2001 నివేదిక ^[145] ఆధారంగా నైజీరియా జనాభాలో 47% మంది ముస్లింలు, 43% క్రైస్తవులు, 10% స్థానిక మతాలకు కట్టుబడి ఉన్నారు. ^[146] కానీ కొందరు ఇటీవలి నివేదికలో క్రైస్తవ జనాభా ముస్లిం జనాభా కంటే ఇప్పుడు పెద్దదిగా ఉందని భావిస్తున్నారు. 2012 డిసెంబరు 18 న ప్యూ రిసెర్చి సెంటరు ప్రజా జీవితంలో మతం నివేదిక ఆధారంగా నైజీరియా జనాభాలో 49.3% క్రైస్తవులు, 48.8% ముస్లింలు, 1.9% మంది స్థానిక, ఇతర మతాల అనుచరులు ఉన్నారు.^[147]

2010 అసోసియేషను ఆఫ్ రెలిజియను డేటా ఆర్చివ్సు నివేదిక ఆధారంగా మొత్తం జనాభాలో 46.5% క్రైస్తవులు, 45.5% ముస్లిములు ఉండగా 7.7% మంది ఇతర మతాల సభ్యులు ఉన్నారని అంచనా.^[148] ఈ అంచనాలు హెచ్చరికతో తీసుకోవాలి. ఎందుకంటే ప్రధానంగా క్రైస్తవ ప్రాంతాలలోని దక్షిణప్రాంత ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాలలో నమూనా డేటా సేకరించబడుతుంది.^[149]^[150]

ప్యూ రీసెర్చి సర్వేలో క్రైస్తవులలో 74% మంది ప్రొటెస్టంటు, 25% కేథలికు, 1% ఇతర క్రైస్తవ వర్గాలకు చెందినవారు ఉన్నారు. వీరిలో ఒక చిన్న సంప్రదాయ క్రైస్తవ కమ్యూనిటీ కూడా ఉంది.^[151] నైజీరియా ప్రధాన జాతి సమూహం అయిన హౌసా జాతి సమూహంలో (ఉత్తర ప్రాంతంలో ప్రధానమైనది) 95% ముస్లిం, 5% క్రైస్తవులు ఉన్నట్లు గుర్తించారు. యొరూబా తెగకు చెందిన ప్రజలలో (పశ్చిమప్రాంతంలో ఆధిక్యతలో ఉన్నారు) 55% ముస్లింలు, 35% క్రైస్తవులు, 10% నాస్థికులు ఉన్నారు. ఇగ్బోలు (తూర్పులో ప్రధానమైనది), ఇజావు (దక్షిణం) ప్రజలలో 98% క్రైస్తవులు, 2% సాంప్రదాయిక మతానికి చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు.^[152] నైజీరియా మధ్యస్థ బెల్టులో నైజీరియాలో అత్యధిక సంఖ్యలో స్థానిక జాతి సమూహాలు ఉన్నాయి. వీరు ఎక్కువగా క్రైస్తవ, సాంప్రదాయిక మతాల సభ్యులుగా ఉన్నారు. వీరిలో ముస్లింల కొద్ది సంఖ్యలో ఉన్నారు.^[153]^[154]

దేశంలో ప్రధాన ప్రొటెస్టంటు చర్చీలలో ఆంగ్లికను కమ్యూనియను " చర్చి ఆఫ్ నైజీరియా ", అసెంబ్లీసు ఆఫ్ గాడ్ చర్చి, ది నైజీరియా బాప్టిస్టు కన్వెన్షను, ది సినగోగ్యు చర్చి ఆఫ్ ఆల్ నేషన్స్ చర్చి ఉన్నాయి. 1990 నుండి ఆఫ్రికన్లు (ప్రత్యేకించి ఎవాంజిలికలు ప్రొటెస్టంట్లు) ఆఫ్రికాలో ప్రారంభించిన అనేక ఇతర చర్చిలలో గణనీయమైన అభివృద్ధి జరిగింది. రీడీమ్డు క్రిస్టియను చర్చి ఆఫ్ గాడ్, విన్నర్సు చాపెలు, క్రీస్టు అపొస్టోలికు చర్చి (నైజీరియాలో మొదటి అలాడురా ఉద్యమం), లివింగు ఫెయితు చర్చి వరల్డ్వైడు, డీపరు క్రిస్టియను లైఫ్ మినిస్ట్రీ, ఎవాంజెలికలు చర్చి ఆఫ్ వెస్టు ఆఫ్రికా, మౌంటైను ఆఫ్ ఫైరు అండ్ మిరాకిల్సు, క్రీస్తు ఎంబసీ, లార్డు చూసెను చరిస్మాటికు రివైవలు మూవ్మెంటు, చరిస్మాటికు చరిచ్ ఆఫ్ క్రైస్టు, డొమినియను సిటీ.^[155] అంతేకాకుండా ది చర్చి ఆఫ్ జీసెసు క్రైస్టు ఆఫ్ లేటరు డే సెయింట్సు, ది అలాడురా చర్చి, సెవెంతు-డే అడ్వెంటిస్టు, వివిధ స్థానిక చర్చిలు కూడా అభివృద్ధి చెందాయి.^[156]^[157]

ఇగ్బోబలాండు ప్రధానంగా రోమను క్యాథలికు, ఎడో ప్రాంతం పెంటకోస్టలు " గాడ్ ఆఫ్ పెంటెకోస్టల్ అసెంబ్లీ " సభ్యులని ఎక్కువగా కలిగి ఉంది. ఇది అగస్టసు ఎహూరీ వుగ్యు, ఆయన సహచరులు నైజీరియాలోని ఓల్డు ఉమహుయాలో ప్రవేశపెట్టారు.

అదనంగా గ్రెయిలు ఉద్యమం, హరే కృష్ణ ఉద్యమాలకు నైజీరియా ఆఫ్రికా ప్రధాన కేంద్రంగా ఉంది.^[158] ఎకాన్కరు మతానికి చెందిన అతిపెద్ద ఆలయం నదుల రాష్ట్రం పోర్టు హరుకోర్టులో ఉంది. దీని మొత్తం సామర్థ్యం 10,000.

ది చర్చి ఆఫ్ జీససు క్రైస్టు ఆఫ్ లేటరు డే సెయింట్సు కొత్త " వెర్రీ " మిషను (2016)లో రూపొందిస్తామని ప్రకటించింది.^[159]

ఆరోగ్యం

నైజీరియాలో ఆరోగ్య సంరక్షణ (దేశంలో మూడు స్థాయిలలో) ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగాల ఉమ్మడి బాధ్యత.^[160] 1987 లో బామాకో ఇనిషియేటివు ఆరోగ్యసంరక్షణకు బాధ్యత వహించింది. ప్రస్తుతం నైజీరియా తన ఆరోగ్య వ్యవస్థను పునర్వ్యవస్థీకరించింది. ఇది వినియోగదారులకు రుసుములను, ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను ప్రజలకు అందుబాటులోకి తీసుకువచ్చే విధానాలను ప్రోత్సహించింది.^[161] ఆధారిత ఆరోగ్య సంరక్షణ సంస్కరణ ద్వారా కొత్త వ్యూహం కమ్యూనిటీ నాటకీయంగా అభివృద్ధి సాధించింది. ఫలితంగా సేవలు సమర్థవంతంగా, సమానమైన సౌకర్యాలను అందిస్తుంది. అన్ని ప్రాంతాలకు సమగ్ర ఆరోగ్య సంరక్షణ విధానం వ్యూహం విస్తరించబడింది. దీనితో ఆరోగ్య సంరక్షణ సూచికలలో మెరుగుదల, ఆరోగ్య సంరక్షణ సామర్థ్యం, ఖర్చులలో మెరుగుదల సాధ్యపడింది.^[162]

కెన్యా లేదా దక్షిణాఫ్రికా వంటి ఇతర ఆఫ్రికా దేశాలతో పోలిస్తే నైజీరియాలో ఎయిడ్సు శాతం చాలా తక్కువగా ఉంది. దీని ప్రాబల్యం (శాతం) రేట్లు డబులు అంకెలలో ఉన్నాయి. 2012 నాటికి 15 నుంచి 49 ఏళ్ల వయసులో ఉన్న హెచ్.ఐ.వి. వ్యాప్తి రేటు కేవలం 3.1% మాత్రమే ఉంది.^[163]^[164] As of 2014^[update] 2014 నాటికి సి.ఐ.ఎ. అంచనా ఆధారంగా నైజీరియా ఆయుఃప్రమాణం సగటున 52.62 సంవత్సరాలు.^[165]

కేవలం జనాభాలో సగం మందికి త్రాగునీరు, తగిన పారిశుధ్య సదుపాయాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. 2010 నాటికి శిశు మరణాలు 1000:8.4 ఉన్నాయి.^[166]

నైజీరియా పోలియోని పూర్తిగా తొలగించలేదు. ఇది ఇతర ఆఫ్రికా దేశాలకు ఎప్పటికప్పుడు వ్యాపింప చేసింది.^[167] పోలియో 2009 - 2010 మధ్య కాలంలో 98% తగ్గించింది. 2014 డిసెంబరులో నైజీరియా 6 నెలల్లో పోలియో కేసును నమోదు చేయలేదని పోలియో రహితంగా ప్రకటించబడింది.^[168]^[169] 2012 లో ఒక కొత్త ఎముక మజ్జ దాత కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించి లైకెమీయా, లింఫోమా, లేదా కొడవలి కణజాలంతో బాధపడుతున్న ప్రజలకు సహాయం చేయడం, జీవనశరీర ఎముక మజ్జ మార్పిడి కోసం ఒక అనుకూలమైన దాతని కనుగొనడం వంటి సేవలు అందిస్తుంది. నైజీరియా ఈ శస్త్రచికిత్స విజయవంతంగా నిర్వహించిన రెండవ ఆఫ్రికా దేశంగా మారింది.^[170] 2014 లో ఎబోలా వ్యాప్తిచెందింది. పశ్చిమ దేశాలలోని మూడు ఇతర దేశాలను నాశనం చేస్తున్న ఎబోలా బెదిరింపును నుండి ఎబోలాను విజయవంతంగా నియత్రించి ప్రభావవంతంగా తొలగించిన మొట్టమొదటి దేశంగా నైజీరియా ఉంది. యునైటెడ్ స్టేట్సులో ఎబోలా బెదిరింపులు కనుగొనబడినప్పుడు నైజీరియా ప్రత్యేకమైన పద్ధతిని ఉపయోగించింది.^[171]^[172]^[173]

నిపుణులైన నైజీరియా వైద్యులను ఉత్తర అమెరికా, ఐరోపాదేశాలలో వైద్యసేవలకు నియమించిన కారణంగా నైజీరియా ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ 'బ్రెయిన్ డ్రెయిన్' (మేధావుల శూన్యత) అని పిలవబడే వైద్యులు కొరతను నిరంతరం ఎదుర్కొంటుంది. 1995 లో యునైటెడు స్టేట్సులో 21,000 మంది నైజీరియను వైద్యులు పనిచేస్తున్నట్లు అంచనా వేయబడింది. ఇది నైజీరియా ప్రజా సేవలో పనిచేస్తున్న వైద్యులు సంఖ్యకు సమానంగా ఉంటుంది. ఈ విపరీతమైన శిక్షణ పొందిన నిపుణులను నిలుపుకోవడం అనేది ప్రభుత్వ లక్ష్యాలలో ఒకటిగా గుర్తించబడింది. ^[174]

విద్య

నైజీరియాలో విద్యావిధానాన్ని " విద్యామంత్రిత్వశాఖ " పర్యవేక్షిస్తుంది. ప్రాంతీయ స్థాయిలో స్థానికాధికారులు ప్రభుత్వ-నియంత్రిత విద్య, రాష్ట్ర పాఠశాలల విద్యస్ విధానం అమలు చేసే బాధ్యతను స్థానిక అధికారులు తీసుకుంటారు. విద్యా వ్యవస్థ కిండరు గార్టెను, ప్రాథమిక విద్య, మాధ్యమిక విద్య, తృతీయ విద్యగా విభజించబడింది. 1970 చమురు విజృంభణ తరువాత తృతీయ విద్య మెరుగుపడింది. తద్వారా అది నైజీరియాలోని ప్రతి ఉపప్రాంతానికి చేరుకుంది. నైజీరియా జనాభాలో 68% అక్షరాస్యులు ఉన్నారు. వీరిలో పురుషులు (75.7%), మహిళలు (60.6%) కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది.^[175]

నైజీరియా ఉచిత, ప్రభుత్వ-మద్దతు గల విద్యను అందిస్తుంది. అయితే హాజరు ఏ స్థాయిలోనైనా తప్పనిసరి కాదు. సంచార, వికలాంగులు వంటి కొన్ని సమూహాలు విద్యాసేవలు అందుబాటులో లేవు. విద్యా వ్యవస్థలో ఆరు సంవత్సరాల ప్రాథమిక పాఠశాల, మూడు సంవత్సరాల జూనియరు సెకండరీ స్కూలు, మూడు సంవత్సరాల సీనియరు సెకండరీ స్కూలు, నాలుగు, ఐదు, ఆరు సంవత్సరాల విశ్వవిద్యాలయ విద్యను కలిగి ఉంది. ఇది బ్యాచిలర్ డిగ్రీకి దారితీస్తుంది.^[175]

పోస్టుగ్రాజ్యుయేషను

విశ్వవిద్యాలయ విద్య అధికంగా ప్రభుత్వనియంత్రణలో ఉంది. నైజీరియాలో తృతీయ విద్య యూనివర్సిటీలు (పబ్లికు ప్రైవేటు), పాలిటెక్నికు, మోనోటెక్నికు, విద్యాలయ కళాశాలలు ఉన్నాయి. దేశంలో మొత్తం 129 విశ్వవిద్యాలయాల ఎన్.యు.సి. నమోదు చేసుకుంది. దీనిలో సమాఖ్య (40), రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు (39), ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాలు (50) ఉన్నాయి. 129 నుంచి 138 వరకు నైజీరియాలో ఉన్న విశ్వవిద్యాలయాల సంఖ్యను పెంచుకోవడానికి 2015 మేలో ఫెడరలు ప్రభుత్వం 9 కొత్త ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాలకు లైసెన్సులను ఇచ్చింది. అభుజాలో లైసెన్సు పొందిన విశ్వవిద్యాలయాలలో అగస్టీను విశ్వవిద్యాలయం (ఇరారా, లాగోసు); క్రిసు ల్యాండు విశ్వవిద్యాలయం (ఓవొడు స్టేటు) క్రిస్టోఫరు విశ్వవిద్యాలయం (మౌవు, ఓగును స్టేట్); హాల్మార్కు విశ్వవిద్యాలయం (ఇజబె-ఇటాలే, ఓగున్ రాష్ట్రం); కింగ్సు విశ్వవిద్యాలయం, ఓడే ఓము, ఓసున్ స్టేట్; మైఖేల్, సిసిలియా ఇబ్రూ విశ్వవిద్యాలయం, ఓవ్రోడ్, డెల్టా స్టేట్; మౌంటైన్ టాప్ విశ్వవిద్యాలయం, (Makogi / Oba Ogun రాష్ట్ర); రిట్మాను విశ్వవిద్యాలయం (ఇకోట్-ఎపెన్, అక్వా-ఇబ్మ్ స్టేటు), సమ్మిటు యూనివర్సిటీ (ఆఫా, క్వారా స్టేటు).

నైజీరియాలో ఉన్న అనేక విశ్వవిద్యాలయాల్లో మొట్టమొదటి సంవత్సరం ఎంట్రీ అవసరాలు ఉంటాయి: గరిష్ఠంగా రెండు ఎస్.ఎస్.సి.ఇ.లేక జి.సి.ఇ. సాధారణ స్థాయి క్రెడిట్లు; జాయింటు అడ్మిషను, మెట్రిక్యులేషను బోర్డు ఎంట్రన్సు ఎగ్జామినేషను (జె.ఎ.ఎం.బి) లో కనీస కటు-ఆఫ్ మార్కులు 180 మార్కులు లేదా గరిష్ఠంగా 400 మార్కులు అవసరం. జాతీయ సర్టిఫికేటు ఆఫ్ ఎడ్యుకేషను (ఎన్.ఎస్.ఇ), జాతీయ డిప్లొమా (ఎన్.డి), ఇతర అడ్వాన్సు లెవెలు సర్టిఫికేట్లలో కనీసం మెరిటు పాసుతో కనీస 5 O / ఎల్ క్రెడిట్లతో కనీస అర్హతలు పొందడం తగిన అండర్గ్రాడ్యుయేటు డిగ్రీ కార్యక్రమాలలో ప్రత్యక్ష ప్రవేశం ఇవ్వబడుతుంది.^[176]

అవసరమైన పత్రాలు కలిగిన విద్యార్థులు.^[177] సాధారణంగా విశ్వవిద్యాలయాలలో 17-18 వయస్సులో అకాడెమిక్ పట్టా కోసం ప్రవేశిస్తారు.

నేరం

SEC Tower, home of the Securities and Exchange Commission.

నైజీరియా వ్యవస్థీకృత నేరాల గణనీయమైన నెట్వర్కులకు నిలయం. ముఖ్యంగా మాదకద్రవ్య అక్రమ రవాణాలో చురుకుగా ఉంటుంది. నైజీరియా నేర సమూహాలు మాదకద్రవ్య అక్రమ రవాణాలో ఆసియా దేశాల నుండి హెరాయిను ఐరోపా, అమెరికాకు రవాణా చేయడంలో అధికంగా పాల్గొంటాయి; దక్షిణ అమెరికా నుండి కొకైను ఐరోపా, దక్షిణాఫ్రికాకు రవాణా చేయబడుతుంది.^[178] వ్యవస్థీకృత నేరస్థులు రాజకీయ హింసాకాండకు నైజీరియాలో ఉన్న అవినీతికి నెట్వర్కును అందిస్తుంటాయి. వివిధ నైజీరియా నేరముఠాలు రాజకీయ, సైనిక ప్రముఖులతో విస్తారమైన సంబంధాలను కలిగి ఉంటారు. వారు అద్భుతమైన నెట్వర్కింగు అవకాశాలను అందిస్తారు. ఉదాహరణకి సుప్రీం వైకింగ్స్ కాన్ఫ్రాటెర్నిటీ రివర్సు స్టేటు హౌసు ఆఫ్ అసెంబ్లీలో పన్నెండు మంది నేరసమాజ సభ్యులు ఉన్నారని గొప్పగా చెప్పుకుంటుంటారు.^[179] సమాజం దిగువ స్థాయిలలో "ఏరియా బాయ్సు", పేరుతో లాగోసులో ముఠాలు నిర్వహించబడుతున్నాయి. వారు చిన్న-స్థాయి మాదకద్రవ్య వ్యవహారాల్లో నైపుణ్యాన్ని కలిగి ఉంటారు. అధికారిక గణాంకాల ప్రకారం లాగోసులో ముఠా హింస ఫలితంగా 2000 ఆగస్టు నుండి 2001 మే వరకు 273 పౌరులు, 84 మంది పోలీసులు మరణించారు. ^[180]

అంతర్జాతీయంగా నైజీరియా "నైజీరియా కుంభకోణం"తో " 419 " ముందస్తు రుసుము ఒక రకం బ్యాంకు మోసం (నైజీరియా శిక్షాస్మృతి చట్టం సెక్షను 419 పేరు మీద పెట్టబడింది)నేరాలలో కొందరు వ్యక్తులు, సిండికేట్లు పాల్గొన్నారు.^[181]^[182]

నైజీరియాలో కొన్ని ప్రధాన పైరసీలు ఉన్నాయి. అన్ని రకాల ఓడల మీద దాడులు జరిగాయి. ఓడలమీద దాడులకు నైజీరియా ప్రమాదకరమైన హాటు స్పాటుగా మారింది. 2013 జనవరి-జూన్ లో కిడ్నాప్ చేసిన 30 మంది సీఫేరర్లలో 28 మంది నైజీరియాలో కిడ్నాపు చేయబడ్డారు. 2013 నాటికి నైజీరియాలో ఒకే ఒక్క మరణం సంభవించింది.^[183] నైజీరియాలో రాజకీయ అవినీతి విస్తరించింది. ఇది ట్రాంసఫరెంసీ ఇంటర్నేషనలు 2011 కరప్షను పర్సెప్షను ఇండెక్సులో 182 దేశాల్లో 143 స్థానంలో ఉంది; అయినప్పటికీ ఇది 2014 నాటికి కొంత మెరుగుపడి 136 వ స్థానానికి చేరింది.^[184]

1960, 1999 మధ్య కాలంలో నైజీరియా నాయకులు ట్రెజరీ నుండి $ 400 బిలియన్ల వరకు దొంగిలించారు.^[185] 2013 చివరలో నైజీరియా అప్పటి కేంద్ర బ్యాంకు గవర్నరు లామిడో సానుసి, అధ్యక్షుడు గుడ్లకు జోనాథనుకు " స్టేటు ఆయిలు కంపెనీ ", ఎన్ఎన్‌పిసి చమురు ఆదాయంలో 20 బిలియన్ల డాలర్ల మేరకు విరాళంగా చెల్లించడంలో విఫలమైందని తెలియజేసింది. జోనాథను అయితే దావా తోసిపుచ్చారు. కేంద్ర బ్యాంకు బడ్జెటు లోపాల ఆరోపణలతో శానుసి పదవి నుండి తొలగించబడ్డాడు.^[186] ఎన్.ఎన్.పి.సి. ఖాతా ఆడిటు ముగిసిన తరువాత 2015 జనవరిలో [ఎవరు?] ప్రకటించారు. ఎన్.ఎన్.పి.సి. చెల్లని ఆదాయం వాస్తవానికి $ 1.48 బిలియన్ల అమెరికా డాలర్లు ఇది ప్రభుత్వం తిరిగి చెల్లించాల్సిన అవసరం ఉంది.^[187]

2015 లో నైజీరియా అధ్యక్షుడు ముహమ్మదు బుహారీ గత పదిసంవత్సరాలలో నైజీరియా నుండి 150 బిలియన్ల డాలర్లను దొంగిలించారని పేర్కొన్నారు.^[188]

పర్యాటకం

నైజీరియాలో పర్యాటక రంగంలో దేశంలో విస్తారమైన జాతి సమూహాలు ప్రత్యేక ఆకర్షణగా ఉన్నాయి. వర్షారణ్యాలు, సవన్నా, జలపాతాలు, ఇతర సహజ ఆకర్షణలు కూడా ఉన్నాయి.^[189]

అబూజాలో అనేక ఉద్యానవనాలు, పసిరిక మైదానాలు ఉన్నాయి. వీటిలో మిలెనియం పార్కు అతిపెద్దది. మిలెనియం పార్కును నిర్మాణవేత్త మన్ఫ్రేది నికోలేట్టే రూపొందించాడు. 2003 డిసెంబరులో దీనిని అధికారికంగా యునైటెడు కింగ్డం రెండవ ఎలిజబెత్తు రాణి చే ప్రారంభించింది. ఫెడరలు క్యాపిటలు టెరిటరీ మంత్రి నివాసం దగ్గర మరో ఓపెను ఏరియా పార్కు లైఫ్కాం గర్వింపాలో ఉంది. బాస్కెట్బాలు, బ్యాడ్మింటను కోర్టులు వంటి క్రీడల సౌకర్యాలను కలిగి ఉన్న కొంచెం ఎత్తైన కొండ మీద ఈ ఉద్యానవనం ఉంది. ఇది మరొక పార్కు సిటీ. ఇది వూసు 2 ఉంది. 4డి సినిమా, ఆస్ట్రో-టర్ఫు, లాను టెన్నిసు కోర్టు, పెయింట్బాలు అరేనా, పలు రకాల రెస్టారెంట్లు ఉన్నాయి.

లాగోసు గవర్నరు రాజీ బాబుతుండే ఫషోలా గతంలో నిర్వహించిన పునః ఆధునికీకరణ ప్రాజెక్టు తరువాత క్రమంగా ఒక ప్రధాన పర్యాటక కేంద్రంగా మారుతోంది. ఇది ఆఫ్రికా, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద నగరాల్లో ఒకటిగా ఉంది. లాగోసు ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్త నగరంగా మారడానికి చర్యలు తీసుకుంటోంది. 2009 ఏప్రెలు 25 న ఐయో కార్నివాలు (ఐపెరు రెమో, ఓగును స్టేటు నుండి వచ్చిన వార్షిక ఉత్సవం) జరిగింది, ఇది ప్రపంచ నగర హోదాకు వేసిన ఒక అడుగు. ప్రస్తుతం లాగోసు ప్రధానంగా వ్యాపార-ఆధారిత, వేగమైన సమాజంగా పిలువబడుతుంది.^[190]

ఆఫ్రికా "బ్లాక్" సాంస్కృతిక గుర్తింపుకు లాగోసు ఒక ముఖ్యమైన ప్రదేశంగా మారింది.^[191] లాగోసులో అనేక పండుగలు జరుగుతాయి; పండుగలలో ప్రతి సంవత్సరం సమర్పణలలో వైవిధ్యం ఉండవచ్చు. వేరు వేరు నెలలలో జరగవచ్చు. ఫెస్టాకు టౌనులో ఫెస్టాకు ఫుడు ఫెయిరు జరుగుతుంది, Festac Food Fair held in Festac Town Annually, Eyo Festival, Lagos Black Heritage Carnival ఎనో ఫెస్టివలు, లాగోసు బ్లాక్ హెరిటేజు కార్నివాలు, లాగోసు కార్నివాలు, ఎకో ఇంటర్నేషనలు ఫిల్ము ఫెస్టివలు, లాగోసు సీఫుడు ఫెస్టాకు ఫెస్టివలు, లాగోసు ఫోటో ఫెస్టివలు, లాగోసు జాజు సీరీసు (ఇది ఒక ఏకైక ఫ్రాంచైజు జాజు మీద దృష్టి కేంద్రీకరించిన అధిక-నాణ్యత కలిగిన లైవు మ్యూజికు) సంగీత ఉత్సవం. 2010 లో స్థాపించబడిన ఈ కార్యక్రమంలో ఎన్నుకోబడిన అధిక నాణ్యత కలిగిన బహిరంగ వేదికలలో 3-5 రోజులలో జరుగుతుంది. మ్యూజికు ప్రేక్షకులను అనుసరించి మారుతూ ఉంటుంది. రిథం, బ్లూసు టు సౌలు, ఆఫ్రోబీటు, హిప్ హాప్, బీబాపు, సాంప్రదాయ జాజ్ల విభిన్న సంగీతాన్ని కలిగి ఉంది. లాగోసులో బస చేసే సమయంలో ప్రయాణీకులకు ఉత్సాహాన్ని అందించడానికి ఈ పండుగలు నృత్యం, పాటల వినోదాన్ని అందిస్తాయి.

లాగోసు అట్లాంటికు మహాసముద్రం వెంట అనేక ఇసుక తీరాలు కలిగి ఉంది. వీటిలో ఎల్గుషి బీచి, ఆల్ఫా బీచి ఉన్నాయి. లాగోసులో అనేక ప్రైవేటు బీచి రిసార్టులు ఉన్నాయి. వీటిలో ఇనాగ్బీ గ్రాండు బీచి రిసార్టు, శివార్లలోని అనేక ఇతర బీచులు ఉన్నాయి.

ఎకో హోటల్సు, స్యూట్సు, ఫెడరలు ప్యాలసు హోటలు, ఇంటర్కాంటినెంటలు హోటలు, షెరటాను, నాలుగు పాయింట్లు హిల్టను ద్వారా నాలుగు పాయింట్లు కలిగిన ఫ్రాంచైజీలు వంటి మూడు హోటళ్ళు, ఐదు నక్షత్రాల హోటళ్లు వరకు లాగోసు అనేక హోటళ్లను కలిగి ఉంది. టఫవా బల్వే స్క్వేరు, ఫెస్టకు టౌను, ది నైకు ఆర్టు గ్యాలరీ, ఫ్రీడం పార్కు, లాగోసు, లాస్గోస్లోని కేథడ్రలు చర్చి ఆఫ్ క్రైస్టు ఇతర ఆకర్షణలలో ఉన్నాయి.

సంస్కృతి

సాహిత్యం

వలసపాలన తరువాతి కాలంలో నైజీరియా పౌరులు ఆంగ్ల భాషాసాహిత్యంలో అనేక ప్రభావవంతమైన రచనలు చేసారు. నైజీరియాలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ రచయితలలో ఒకడైన " వోలు సోయ్కియా " సాహిత్యంలో మొదటి ఆఫ్రికా నోబెల్ గ్రహీతగా గుర్తింపు పొందాడు, " థింగ్సు ఫాలు విలేజు (1958)" జోసెఫు కాన్రాడు వివాదాస్పద విమర్శలకు ప్రసిద్ధి చెందారు.

నైజీరియా రచయితలైన జాను పెక్పరు క్లార్కు, బెను ఓక్రి, సిప్రియను ఎక్వెన్సి, బుచీ ఎమేచెటా, హెలోను హబీలా, టి.ఎం. అలుకో, చిమమండా నగోజీ అడచీ, డానియలు ఓ. ఫగున్వా, ఫెమీ ఓసోఫిను, కెను సరో వైవా (1995 సైనిక పాలనలో మరణశిక్షకు గురయ్యాడు) దేశవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందారు. అంతేకాక అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధి చెందిన ఇతర నైజీరియా రచయితలు, కవులు ఉన్నారు. నైజీరియా వార్తాపత్రిక మాకెట్టు ఆఫ్రికాలో రెండవ అతిపెద్ద వార్తాపత్రిక మార్కెట్టు (ఈజిప్టు తరువాత)గా ఉంది. 2003 లోని ఒక దినసరి పత్రికకు అనేక మిలియన్ల కాపీలు ప్రచురించబడ్డాయి.

విమర్శకుల ప్రశంసలు పొందిన యువ తరాఅనికి చెందిన రచయితలలో అడాబీ ట్రిసియా నవాబని, క్రిసు అబానీ, సెఫి అటా, హెలోను హబీలా, హెలెను ఓయెయెమి, ననెడి ఒకోరాఫరు, కాచి ఎ. ఓంముంబ, సారా లాడిపో మినికికా, చికా అన్జిగు ఉన్నారు.

మాధ్యమం

సంగీతం, చలనచిత్రాలు

కాంగో, బ్రెజిలు, క్యూబా, జమైకా ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనుసంధానించబడిన సాంకేతికతలతో పశ్చిమ ఆఫ్రికా హైలైఫు, ఆఫ్రోబీటు, పాం-వైను సంగీతంతో సహా ఆఫ్రికా సంగీతం వివిధ రకాలైన అభివృద్ధిలో నైజీరియా భారీ పాత్రను వహిస్తూ ఉంది.

ఫెలా కుటి వంటి 20 వ శతాబ్దానికి చెందిన చాలామంది సంగీతకారులు స్థానిక సంగీతంతో అమెరికా జాజ్, సౌలు సంగీత బాణీలతో మిళితం చేసి రూపొందించిన ఆఫ్రోబీటు హిప్ హాప్ సంగీతాన్ని ప్రభావితం చేసింది.^[193] యొరూబా సాంప్రదాయ సంగీతానికి అనుసంధానించబడిన జుజూ సంగీతాన్ని నైజీరియా రాజా సన్నీ ఆడే చేత ప్రసిద్ధది. నైజీరియా నుండి వచ్చింది. ఒక యోవరు పెర్కుషన్ శైలి ఫ్యూజీ సంగీతాన్ని మిస్టర్ ఫుజి, అల్హాజి సికిరు అయిందే బారిస్టర్ చేత సృష్టించబడి ప్రసిద్ధి చెందింది.

జన్మతః కవి, సంగీతకారుడు ఎవు, ఉమౌబౌరీ ఇగ్బెరాసీ అఫాను సంగీతాన్ని రూపొందించి ప్రాచుర్యం కలుగజేసారు. నైజీరియాలో ఒక జూనియర్ హిప్-హాప్ ఉద్యమం ఉంది. ఆఫ్రికాలో స్వీయ-ప్రకటితమైన నంబర్-వన్ రికార్డు లేబులు అయిన కెన్నిసు సంగీతం, నైజీరియా అతిపెద్ద రికార్డు లేబులలో ఒకటి. దీనిని హిప్-హాప్ కళాకారులు పూర్తిగా ఆధిపత్యం చెలాయిస్తుంది.

నైజీరియా నుండి ప్రసిద్ధి చెందిన సంగీతకారులు: సాడే అడు, కింగు సన్నీ అడె, ఓనుయకా ఓన్వేను, డిలే సొసిమి, అడివాలే అయుబా, ఎజేబియురో ఒబిన్నా, అల్హాజీ సికారు అయిండే బారిస్టరు, బెన్నీ కింగు, ఎబెనేజెరు ఓబే, ఉమ్బౌరీ ఇబెబెరాసు, ఫెమీ కుటి, లాగ్బాజా, డా. అల్బాను, వసియు అలాబి, బోలా అబింబొలా, జాకీ అడ్జె, టఫేసు ఇడిబియా, ఆశా, ననేకా, వాలే, పి స్క్వేరు, డి' బంజు.

2008 నవంబరులో నైజీయా సంగీతం (, ఆ ఆఫ్రికా) అభుజాలో ఖండంలోని ఎం.టి.వి మొట్టమొదటి ఆఫ్రికా సంగీత పురస్కారాలను ప్రదర్శించినప్పుడు అంతర్జాతీయ ప్రజల ప్రశంశలను పొందింది.^[194] అదనంగా ఎం,టి.వి బేస్ ఆఫ్రికా (ఎం.టి.వి నెట్వర్కు 100 వ స్టేషన్) లో మొట్టమొదటి మ్యూజిక్ వీడియో టఫేస్ ఇడిబియా పాన్ ఆఫ్రికన్ హిట్ ( "ఆఫ్రికన్ క్వీన్") ప్రసారం చేయబడింది.

నైజీరియా చలన చిత్ర పరిశ్రమను నాలీవుడు (నైజీరియా, హాలీవుడు మిశ్రమం.^[195]) అని పిలుస్తారు. ఇది ఇప్పుడు ప్రపంచంలోని రెండవ అతిపెద్ద చిత్ర నిర్మాతగా ఉంది. నైజీరియా చలన చిత్ర స్టూడియోలు లాగోసు, కానో, ఎనోగులలో ఉన్నాయి. ఈ నగరాల స్థానిక ఆర్థికవ్యవస్థలో ఇది ఒక ప్రధాన భాగంగా ఉన్నాయి. నైజీరియా చలన చిత్రం ఆఫ్రికా అతి పెద్ద చిత్ర పరిశ్రమగా ఉంది. 1960 నుండి నైజీరియా సినిమాలు ఉత్పత్తి చేయబడునప్పటికీ చిత్రపరిశ్రమకు సరసమైన డిజిటలు చిత్రీకరణ, ఎడిటింగు టెక్నాలజీల పెరుగుదల సహకరిస్తుంది.

2009 థ్రిల్లరు చలనచిత్రం ది ఫిగ్యురైను సాధారణంగా ఆట పరిగణించబడుతుంది ఇది నైజీరియా సినిమా విప్లవానికి మీడియా దృష్టిని పెంచింది. ఈ చిత్రం నైజీరియాలో విమర్శాత్మకంగా, వాణిజ్యపరంగా విజయవంతమైంది. ఇది అంతర్జాతీయ చిత్రోత్సవాలలో కూడా ప్రదర్శించబడింది.^[196] 2010 చలన చిత్రం చైజు అన్యానే రూపొందించిన " ఇజె " చలనచిత్రం అత్యధికంగా వసూలు నైజీరియన్ చలన చిత్రంగా నిలిచింది; ఇది నాలుగు సంవత్సరాల కాలం రికార్డు సృష్టించింది. 2014 లో (2013) " హాఫ్ ఆఫ్ ఎ ఎల్లో సన్ " చేరుకుంది.^[197]^[198] 2016 నాటికి ఈ రికార్డు కెమి అడేటిబా చిత్రం ది వెడ్డింగు పార్టీచే జరిగింది.

2013 చివరినాటికి చలన చిత్ర పరిశ్రమ రికార్డు స్థాయిలో 1.72 ట్రిలియన్ల ($ 11 బిలియన్ల అమెరికా డాలర్లు) ఆదాయాన్ని నమోదు చేసింది. 2014 నాటికి ఈ పరిశ్రమ 853.9 బిలియన్ల డాలర్లు ($ 5.1 బిలియన్ల అమెరికా డాలర్లు) ప్రపంచంలోని మూడవ అత్యంత విలువైన చిత్ర పరిశ్రమ (యునైటెడు స్టేట్సు, భారతదేశం)గా ఉంది. ఇది నైజీరియా ఆర్థిక వ్యవస్థకు 1.4% వాటాను అందించింది; ఉత్పత్తి నాణ్యత కలిగిన చిత్రాల సంఖ్య, అధికారిక పంపిణీ పద్ధతుల పెరుగుదలకు ఇది కారణమైంది.^[199]^[200] నైజీరియా టి.బి.జొషుయా జాషువా ఇమ్మాన్యూలు టీవీ ఆఫ్రికాలో అత్యధికంగా వీక్షించబడిన టెలివిజను స్టేషన్లలో ఒకటిగా ఉంది.^[201]

నైజీరియాలో అనేక పండుగలు ఉన్నాయి. ప్రధాన మతాల రాకకు పూర్వపు కాలం వరకు వీటిలో కొన్ని ఈ జాతిపర, సాంస్కృతిక వైవిధ్యమైన ఉన్నాయి. ప్రధాన ముస్లిం, క్రిస్టియను ఉత్సవాలు తరచుగా నైజీరియాకు ప్రత్యేకమైనవి లేదా ఒక ప్రాంతం ప్రజలకు ప్రత్యేకంగా ఉంటాయి.^[202] పర్యాటక ఆదాయం ముఖ్య వనరులుగా మారిన సంప్రదాయ పండుగలను ప్రోత్సహించడానికి నైజీరియా పర్యాటక అభివృద్ధి సంస్థ ప్రభుత్వసంస్థ కలిసి పనిచేస్తుంది.^[203]

ఆహారం

సాధారణంగా ఆఫ్రికా వంటకం దాని గొప్పతనానికి, వైవిధ్యానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. పలు వేర్వేరు సుగంధాలు, మూలికలు, సువాసనలు పామాయిలు లేదా వేరుశెనగ నూనెలను ఉపయోగిస్తారు. లోతైన రుచి సాసులు, సూపులను మిరపలతో తయారుచేస్తారు. నైజీరియా విందులు రంగురంగుల, విలాసవంతమైనవి, సుగంధాలు, వీధి బార్బిక్యూ వంటకాలకు, నూనెలో వేయించిన వీధి ఆహారాలతో సమృద్ధిగానూ వైవిధ్యంగా ఉంటాయి.^[204]

క్రీడలు

ఫుట్బాలు అధికంగా నైజీరియా జాతీయ క్రీడగా పరిగణించబడుతుంది. దేశంలో తన సొంత ప్రీమియర్ లీగు ఫుట్బాలు ఉంది. "సూపర్ ఈగిల్సు"గా పిలువబడే నైజీరియా జాతీయ ఫుట్బాల్ జట్టు, 1994, 1998, 2002, 2010, 2014, ఇటీవల కాలంలో 2018 లో ఆరు సార్లు ప్రపంచ కప్పులో పాల్గొన్నది. 1994 ఏప్రెలులో సూపరు ఈగిల్సు ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డు ర్యాంకింగ్సు 5 వ స్థానం (ఆఫ్రికా దేశాలలో అత్యధికం) సాధించింది. వారు 1980, 1994, 2013 లో ఆఫ్రికన్ కప్ గెలిచారు. యు-17 & యు-20 వరల్డు కప్పుకు కూడా ఆతిథ్యమిచ్చింది. వారు 1996 వేసవి ఒలింపిక్సులో ఫుట్బాలు కొరకు బంగారు పతకాన్ని గెలుచుకున్నారు (దీనిలో వారు అర్జెంటీనాను ఓడించారు) దీనితో నైజీరియా జట్టు ఒలింపికు ఫుట్బాలులో బంగారు పతకం సాధించిన మొట్టమొదటి ఆఫ్రికన్ ఫుట్బాలు జట్టుగా పేరు గాంచింది.

జపాన్ '93 కొరకు దేశం క్యాడెటు జట్టు కొన్ని అంతర్జాతీయ ఆటగాళ్ళను నవాంకువు కను (యూరోపియన్ ఛాంపియన్స్ లీగ్ను రెండుసార్లు గెలుచుకున్న ఆఫ్రికన్ ఫుట్బాలు ఆటగాదు), అజక్సు ఆంస్టరుడాం, ఇంటరు మిలాను, ఆర్సెనలు, వెస్ట్ బ్రోమ్విచు అల్బియాను, పోర్టుమౌత్లను పంపింది. జూనియరు జట్ల నుండి పట్టభద్రులైన ఇతర ఆటగాళ్ళు నంకా ఉగాబే, జోనాథను అక్పోబోరి, విక్టరు ఇక్పేబా, సెలెస్టైను బాబారారో, విల్సను ఓరుమా, టేయే తాయ్వో ఉన్నారు. కొంతమంది ప్రముఖ నైజీరియా ఫుట్బాల్ క్రీడాకారులలో జాను ఒబీ మైకెలు, ఓబఫేమి మార్టిన్సు, విన్సెంటు ఎన్యాయా, యకుబు, రషీదీ యెకిని, పీటరు ఒడెమ్వింగు, జే-జే ఒకోచా ఉన్నారు.

2010 మే ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. ప్రపంచ ర్యాంకింగుస్ ప్రకారం నైజీరియా ఆఫ్రికాలో రెండవ అగ్రస్థానంలో ఉన్న ఫుట్బాల్ దేశంగా ప్రపంచంలోని 21 వ స్థానంలో ఉంది. బాస్కెట్బాలు, క్రికెటు, ట్రాక్ & ఫీల్డ్ వంటి ఇతర క్రీడలలో కూడా నైజీరియా పాల్గొంది.^[205] బాక్సింగు కూడా నైజీరియాలో ఒక ముఖ్యమైన క్రీడ; డికు టైగరు, శామ్యూలు పీటరు మాజీ ప్రపంచ చాంపియన్సుగా గుర్తించబడ్డారు.

2012 వేసవి ఒలింపిక్సుకు అర్హత సాధించినప్పుడు నైజీరియా జాతీయ బాస్కెట్బాలు జట్టు అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపును పొందింది. ఇది గ్రీసు, లిథువేనియా వంటి భారీగా అభిమానించబడిన ప్రపంచ శ్రేణుల జట్లను ఓడించింది.^[206] అమెరికా, ఐరోపా ఆసియాలలో ప్రపంచంలోని అగ్రశ్రేణి లీగులలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందిన బాస్కెటు బాలు ఆటగాళ్లకు నైజీరియా స్వస్థలంగా ఉంది. ఈ ఆటగాళ్ళలో బాస్కెట్బాలు హాల్ ఆఫ్ ఫేమర్ హకీం ఒలాజువాను, ఎన్.బి.ఎ. డ్రాఫ్టు సోలమను అలాబి, యింకా డేరు, ఓబిన్నా ఎకేజీ, ఫెస్టసు ఎజెలి, అల్-ఫరూకు అమిను, ఒలమిడ్ ఓయెడెజీలు ఉన్నారు.

దక్షిణాఫ్రికాలోని పియోంగ్చాంగ్లో జరిగిన 23 వ ఒలంపికు వింటర్ గేంసులో నైజీరియా మహిళల 2-మంది బృందం బాబ్సులెడు పోటీకి అర్హత సాధించి ఆఫ్రికా నుండి వింటరు ఒలంపిక్సు కొరకు ఎన్నిక చేయబడిన మొట్టమొదటి జట్టును అందించి నైజీరియా చరిత్ర సృష్టించింది.^[207]

1990 ల ప్రారంభంలో స్క్రాబులు నైజీరియాలో అధికారిక క్రీడగా చేశారు. 2017 చివరినాటికి దేశంలోని 100 కంటే ఎక్కువ క్లబ్బుల్లో 4,000 మంది ఆటగాళ్లు ఉన్నారు.^[208] 2015 లో వెల్లింగ్టను జిగ్గేరు ప్రపంచ స్క్రాబులు ఛాంపియన్షిపు గెలుచుకున్న మొట్టమొదటి ఆఫ్రికా ఆటగాడు అయ్యాడు.^[209]

సాహితీవేత్తలు

బెన్ ఓక్రి

బయటి లింకులు

ప్రభుత్వం

Nigerian Government website

10°N 8°E / 10°N 8°E / 10; 8

మూలాలు

↑ "Country profile: Nigeria". BBC News. 2008-04-30. Retrieved 2008-08-05.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 "Nigeria". International Monetary Fund. Retrieved 2008-10-09.
↑ ^3.0 ^3.1 Nossiter, Adam (16 April 2011). "Nigerians Vote in Presidential Election". The New York Times. Retrieved 17 April 2011.
↑ Nigeria: Giant of Africa, by Peter Holmes 1987
↑ The CIAWorld Fact Book 2014. Skyhorse Publishing, Inc. 2013. ISBN 978-1-62636-073-0.
↑ Library of Congress – Federal Research Division (July 2008). "Country profile: Nigeria" (PDF): 9. Archived from the original (PDF) on 27 మే 2008. Retrieved 28 December 2011. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
↑ ^7.0 ^7.1 "Nigeria Fact Sheet" (PDF). United States Embassy in Nigeria. Archived from the original (PDF) on 18 అక్టోబరు 2020. Retrieved 23 September 2018.
↑ "Ethnicity in Nigeria". PBS. 5 April 2007. Retrieved 9 May 2015.
↑ "Nigeria becomes Africa's largest economy". Retrieved 5 April 2014.
↑ "Nigerian Economy Overtakes South Africa's on Rebased GDP". Retrieved 20 April 2014.
↑ "UPDATE 2-Nigeria surpasses South Africa as continent's biggest economy". Archived from the original on 16 అక్టోబరు 2015. Retrieved 26 April 2014.
↑ "Nigeria". World Bank. Retrieved 28 November 2013.
↑ "Nigeria is poised to become Africa's most powerful nation". Archived from the original on 3 మార్చి 2018. Retrieved 13 మే 2019.
↑ "Nigeria". West Africa Gateway. Archived from the original on 11 డిసెంబరు 2018. Retrieved 13 మే 2019.
↑ "Nigeria" (PDF). Retrieved 28 November 2013.
↑ Andrew F. Cooper, Agata Antkiewicz and Timothy M. Shaw, 'Lessons from/for BRICSAM about South-North Relations at the Start of the 21st Century: Economic Size Trumps All Else?', International Studies Review, Vol. 9, No. 4 (Winter, 2007), pp. 675, 687.
↑ Meltem Myftyler and Myberra Yyksel, 'Turkey: A Middle Power in the New Order', in Niche Diplomacy: Middle Powers After the Cold War, edited by Andrew F. Cooper (London: Macmillan, 1997).
↑ Mace G, Belanger L (1999) The Americas in Transition: The Contours of Regionalism (p. 153)
↑ Solomon S (1997) South African Foreign Policy and Middle Power Leadership Archived 26 ఏప్రిల్ 2015 at the Wayback Machine, ISS
↑ "Nigeria, an Emerging African Power". BET. 20 July 2011. Archived from the original on 13 మే 2019. Retrieved 27 April 2015.
↑ "MINT Countries: Nigeria Now Listed Among Emerging World Economic Powers!". The Street Journal. 7 January 2014. Archived from the original on 13 మే 2019. Retrieved 27 April 2015.
↑ "The Mint countries: Next economic giants?". BBC. 6 January 2014. Retrieved 27 April 2015.
↑ The Arabic name nahr al-anhur is a direct translation of the Tuareg.
↑ "Online Etymological Dictionary". Etymonline.com. Retrieved 28 July 2014.
↑ Apley, Apley. "Igbo-Ukwu (ca. 9th century)". The Metropolitan Museum of Art. Retrieved 23 November 2008.
↑ Nicole Rupp, Peter Breunig & Stefanie Kahlheber, "Exploring the Nok Enigma", Antiquity 82.316, June 2008.
↑ B.E.B. Fagg, "The Nok Culture in Prehistory", Journal of the Historical Society of Nigeria 1.4, December 1959.
↑ Kleiner, Fred S.; Christin J. Mamiya (2009). Gardner's Art Through the Ages: Non-Western Perspectives (13, revised ed.). Cengage Learning. p. 194. ISBN 978-0-495-57367-8.
↑ "Nok Terracottas (500 B.C.–200 A.D.) | Thematic Essay | Heilbrunn Timeline of Art History | The Metropolitan Museum of Art". Metmuseum.org. 2 June 2014. Retrieved 16 July 2014.
↑ ^30.0 ^30.1 Juang, Richard M. (2008). Africa and the Americas: culture, politics, and history : a multidisciplinary encyclopedia, Volume 2. ABC-CLIO. p. 597. ISBN 978-1-85109-441-7.
↑ Hrbek, Ivan (1992). Africa from the seventh to the eleventh Century. James Currey Publishers. p. 254. ISBN 978-0-85255-093-9.
↑ Uzukwu, E. Elochukwu (1997). Worship as Body Language. Liturgical Press. p. 93. ISBN 978-0-8146-6151-2.
↑ ^33.0 ^33.1 Falola, Toyin; Heaton, Matthew M. (2008). A History of Nigeria. Cambridge University Press. p. 23. ISBN 978-0-521-68157-5.
↑ Laitin, David D. (1986). Hegemony and culture: politics and religious change among the Yoruba. University of Chicago Press. p. 111. ISBN 978-0-226-46790-0.
↑ MacDonald, Fiona; Paren, Elizabeth; Shillington, Kevin; Stacey, Gillian; Steele, Philip (2000). Peoples of Africa, Volume 1. Marshall Cavendish. p. 385. ISBN 978-0-7614-7158-5.
↑ Metz, Helen Chapin (1991). "Nigeria: A Country Study – The Slave Trade". Library of Congress Country Studies. Retrieved 28 May 2011.
↑ Description de l'Afrique ... Traduite du Flamand (Amsterdam, 1686; 1st ed., 1668), between pp. 320 and 321. (Library of Congress, Prints and Photographs Division, LC-USZ62-30841).
↑ ^38.0 ^38.1 ^38.2 Gordon, April A. (2003). Nigeria's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook. ABC-CLIO. pp. 44–54. ISBN 978-1-57607-682-8. Retrieved 29 March 2015.
↑ ^39.0 ^39.1 Falola, Toyin; Genova, Ann (2009). Historical Dictionary of Nigeria. Scarecrow Press. p. 328. ISBN 978-0-8108-6316-3. Retrieved 29 March 2015.
↑ Falola, Toyin; Paddock, Adam (2012). Environment and Economics in Nigeria. Routledge. p. 78. ISBN 978-1-136-66247-8. Retrieved 29 March 2015.
↑ "Slavery – Historical survey – Slave societies". Encyclopædia Britannica's Guide to Black History. Encyclopædia Britannica. 2011. Retrieved 28 May 2011.
↑ Kevin Shillington (2005). Encyclopedia of African History. Michigan University Press. p. 1401. ISBN 1-57958-455-1
↑ "10 things about British slavery". BBC News. 3 August 2005. Retrieved 28 May 2011.
↑ Garba, Safiya J., "The Impact of Colonialism on Nigerian Education and the Need for E-Learning Technique for Sustainable Development", Journal of Education and Social Research, MCSER-Mediterranean Center of Social and Educational Research (Rome; Vol. 2 (7) October 2012); p. 56 (ISSN 2239-978X)
↑ "The end of slavery". The Story of Africa. BBC News. Retrieved 28 May 2011.
↑ Udofia, O.E. (1981). "Nigerian Political Parties: Their Role in Modernizing the Political System, 1920–1966". Journal of Black Studies. 11 (4): 435–447. doi:10.1177/002193478101100404. JSTOR 2784073.
↑ Murray, Senan (30 May 2007). "Reopening Nigeria's civil war wounds". BBC News. Retrieved 28 May 2011.
↑ "Background Paper on Nigeria and Biafra, Declassified Documents reference System.
↑ Metz, Helen Chapin (1991). "Nigeria: A Country Study – Civil War". Library of Congress Country Studies. Retrieved 28 May 2011.
↑ "The Biafra War and the Age of Pestilence". Litencyc.com. Archived from the original on 20 ఆగస్టు 2018. Retrieved 28 July 2014.
↑ Michael I. Draper, Shadows : Airlift and Airwar in Biafra and Nigeria 1967–1970.
↑ Watts, Michael (1987) State, Oil and Agriculture in Nigeria, Institute of International Studies, University of California, ISBN 0-87725-166-5.
↑ Nnamdi J.O. Ijeaku (2009). The Igbo and their Niger Delta Neighbors: We Are No Second Fools (in English). Xlibris. p. 193. ISBN 978-1-4628-0861-8 – via Google Books.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "Nigeria, Military Faces Daunting Challenges", AP Press International, 3 March 1984. Retrieved 22 February 2007.
↑ "Nigeria stays calms as leader toppled in bloodless coup", The Globe and Mail, 28 August 1985. Retrieved 22 February 2007.
↑ Holman, Michael (24 February 1986) "Nigeria, Politics; Religious Differences Intensify", Financial Times
↑ Elections in Nigeria at African Elections Database
↑ Bilski, Andrew, "Broken Promises", Maclean, 6 September 1993.
↑ Diamond, Larry; Kirk-Greene, Anthony; Oyeleye Oyediran (1997) Transition without End: Nigerian Politics and Civil Society Under Babangida, Vantage Publishers, ISBN 978-2458-54-6.
↑ "Wiwa et al v. Royal Dutch Petroleum et al". Center for Constitutional Rights.
↑ "Nigerian Lawyer: Abacha accounts apparently in Switzerland, Luxembourg, France, and Germany", AP press, 10 January 2000.
↑ "Abdusalam Abubakar", Encyclopædia Britannica Online, accessed 26 October 2012.
↑ "Final Report" (PDF). EU Election Observation Mission Nigeria 2007. Archived from the original (PDF) on 16 February 2008. Retrieved 24 January 2008.
↑ "Nigeria's Goodluck Jonathan sworn in as president". BBC News. 6 May 2010. Retrieved 28 May 2011.
↑ "NASS confirms Sambo as vice president". The Nigerian Voice. 18 May 2010. Retrieved 29 May 2011.
↑ Akinlade, Muruf (18 May 2010). "National Assembly confirms Sambo as Vice President". MyOndoState.Com. Archived from the original on 27 ఏప్రిల్ 2011. Retrieved 13 మే 2019.
↑ Purefoy, Christian. "Goodluck Jonathan retains Nigerian presidency". CNN. Archived from the original on 2011-04-22. Retrieved 2019-05-13.
↑ "Nigeria election: Muhammadu Buhari wins". BBC. Retrieved 31 March 2015.
↑ "Obama praises Nigeria's president for conceding defeat". Vanguard. 1 April 2015. Retrieved 4 April 2015.
↑ "APC praises Jonathan for conceding defeat". The Nation. Archived from the original on 8 జూలై 2015. Retrieved 4 April 2015.
↑ "Anyaoku Praises Jonathan For Conceding Defeat". Channels Television. 31 March 2015. Retrieved 4 April 2015.
↑ "Rank Order – Area". The World Factbook. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 9 ఫిబ్రవరి 2014. Retrieved 29 May 2011.
↑ "Africa :: Nigeria". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 17 May 2011. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 29 May 2011. *Note that coastlines, and borders based on rivers or natural features, are fractals, the length of which is imprecise and depends on the measurement convention adopted.
↑ ^74.0 ^74.1 ^74.2 "Regions Used to Interpret the Complexity of Nigeria". Geographical Alliance of Iowa. University of Northern Iowa. Archived from the original on 14 ఏప్రిల్ 2009. Retrieved 14 మే 2019.
↑ ^75.0 ^75.1 "Nigeria". Encarta. Microsoft. Archived from the original on 1 November 2009. Retrieved 19 July 2007.
↑ ^76.0 ^76.1 "The Human and Physical Characteristics of Nigeria". Geographical Alliance of Iowa. University of Northern Iowa. Archived from the original on 28 మార్చి 2010. Retrieved 14 మే 2019.
↑ Ogbonna, D.N.; Ekweozor, I.K.E.; Igwe, F.U. (2002). "Waste Management: A Tool for Environmental Protection in Nigeria". AMBIO: A Journal of the Human Environment. 31 (1): 55–57. doi:10.1639/0044-7447(2002)031[0055:wmatfe]2.0.co;2. JSTOR 4315211.
↑ "News.mongabay.com". News.mongabay.com. Retrieved 28 July 2014.
↑ "Rainforest analysis at Mongabay.com". Rainforests.mongabay.com. 1 January 2010. Retrieved 28 July 2014.
↑ Bashir, Muhammed; Umar-Tsafe, Nasir; Getso, Kabiru; Kaita, Ibrahim M.; Nasidi, Abdulsalami; Sani-Gwarzo, Nasir; Nguku, Patrick; Davis, Lora; Brown, Mary Jean (18 April 2014). "Assessment of blood lead levels among children aged ≤ 5 years—Zamfara State, Nigeria, June–July 2012". MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report. 63 (15): 325–327. ISSN 1545-861X. PMC 5779393. PMID 24739340.
↑ "Constitution amendment: What the people want". 4 November 2012. Retrieved 14 December 2012.
↑ "Constitutional review: Nigeria needs broader representation". 6 December 2012. Archived from the original on 11 May 2013. Retrieved 14 December 2012.
↑ ^83.0 ^83.1 Onuah, Felix (29 December 2006). "Nigeria gives census result, avoids risky details". Reuters. Archived from the original on 26 జనవరి 2009. Retrieved 23 November 2008.
↑ "World Bank list of economies". http: www.worldbank.org. January 2011. Archived from the original on 22 మే 2011. Retrieved 27 May 2011.
↑ "5. Report for Selected Countries and Subjects". World Bank. April 2015. Retrieved 21 September 2017.
↑ "Nigeria (07/08)". State.gov. Retrieved 21 November 2008.
↑ "IMF Survey: Nigeria Needs Sustained Reforms to Build on Success". Imf.org. Retrieved 21 November 2008.
↑ Aminu, Ayodele (13 April 2008). "allAfrica.com: Africa: IMF Forecasts 9 Percent Growth for Nigeria (p. 1 of 1)". Allafrica.com.
↑ Godwin, Atser (29 February 2008). "The Punch: IMF predicts 9% GDP growth rate for Nigeria". Punchng.com. Archived from the original on 11 May 2011.
↑ Odueme, Stella (9 May 2011). "RenCap projects 8% growth for Nigeria in 2011". Independentngonline.com. Archived from the original on 22 జూలై 2011. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "FORGET THE BRICs: Citi's Willem Buiter Presents The 11 "3G" Countries That Will Win The Future". businessinsider.com. 22 February 2011. Retrieved 31 May 2011.
↑ "Labour Force Statistics, 2010". Nigerian Bureau of Statistics. 2010. Archived from the original on 24 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 14 మే 2019.
↑ Ake, Claude (1996). Democracy and Development in Africa. Brookings Institution Press. p. 48. ISBN 978-0-8157-0220-7. Retrieved 26 December 2008.
↑ ^94.0 ^94.1 ^94.2 ^94.3 ^94.4 "Agriculture – Nigeria – export, growth, area, crops, farming, sector". Retrieved 17 April 2015.
↑ Pasquini, MW; Alexander, MJ (2005). "Soil fertility management strategies on the Jos Plateau: the need for integrating 'empirical' and 'scientific' knowledge in agricultural development". Geographical Journal. 171 (2): 112–124. doi:10.1111/j.1475-4959.2005.00154.x.
↑ Williams, Lizzie (2008). Nigeria: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. p. 26. ISBN 978-1-84162-239-2. Retrieved 26 December 2008.
↑ Nelson, P.H.H., Role of Reflection Seismic in Development of Nembe Creek Field, Nigeria, 1980, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade: 1968–1978, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa: American Association of Petroleum Geologists, ISBN 0-89181-306-3, pp. 565–576
↑ "Stakes in four Nigerian oil fields being sold by Shell". Nigeria Sun. 27 August 2014. Retrieved 28 August 2014.
↑ Environmental Resources Managers Ltd, Niger Delta Environmental Survey Final Report Phase I; Volume I: Environmental and Socio-Economic Characteristics (Lagos: Niger Delta Environmental Survey, September 1997)
↑ Nigeria: The Political Economy of Oil ISBN 0-19-730014-6 (Khan, Ahmad)
↑ ^101.0 ^101.1 Gbola Subair- Abuja (8 September 2014). "Remittances from diaspora Nigerians as lubricant for the economy". Nigerian Tribune. Archived from the original on 17 March 2015. Retrieved 17 April 2015.
↑ DeRouen, Karl R.; Bellamy, Paul (2008). International Security and the United States: An Encyclopedia. Greenwood Publishing Group. p. 546. ISBN 978-0-275-99253-8. Retrieved 26 December 2008.
↑ Lewis, Peter (2007). Growing Apart: Oil, Politics, and Economic Change in Indonesia and Nigeria. University of Michigan Press. p. 168. ISBN 978-0-472-06980-4. Retrieved 26 December 2008.
↑ Nigeria Launches New National Carrier, Nigeria Air Archived 2018-08-20 at the Wayback Machine Nigeria News, Retrieved July 2018
↑ Safire, William, The New York Times (2007). The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind. Macmillan. p. 1093. ISBN 978-0-312-37659-8.
↑ "Innoson cars will sell for N1 million in 2014 – Chukwuma". The Abuja Inquirer. Retrieved 14 March 2014.
↑ Okonji, Emma (24 October 2013). "Zinox Introduces Tablet Range of Computers, Plans Commercial Launch". This Day. This Day Live. Archived from the original on 27 అక్టోబరు 2013. Retrieved 14 మే 2019.
↑ Onuba, Ifeanyi (4 October 2014). "FG raises tariff on imported cars". Punch Newspaper. Punch NG. Archived from the original on 27 నవంబరు 2013. Retrieved 14 మే 2019.
↑ Clement, Udeme (19 January 2014). "Will the new automotive policy give us affordable made-in-Nigeria car?". Vanguard. Vanguard Nigeria. Retrieved 14 March 2014.
↑ Agande, Ben (24 January 2014). "Nissan to role out 1st made in Nigeria cars in April". Vanguard, Nigeria. Vanguard. Retrieved 14 March 2014.
↑ "Industrial hub: Why more companies are moving to Ogun". Vanguard Nigeria. 19 June 2013. Retrieved 14 March 2014.
↑ "Ogun State's rising investment profile". Daily NewsWatch. 5 May 2013. Archived from the original on 14 March 2014. Retrieved 14 March 2014.
↑ "Ogun State: Nigeria's new Industrial hub". Online Nigeria News. 27 November 2012. Archived from the original on 29 నవంబరు 2013. Retrieved 14 March 2014.
↑ ^114.0 ^114.1 "Nigeria has a Satellite in Orbit! (NigeriaSat-1)". Nairaland. 9 May 2005. Archived from the original on 26 July 2011.
↑ "'Technical problems' shut down Nigerian satellite". AFP. 12 November 2008. Archived from the original on 4 January 2011.
↑ "Nigcomsat-1 Program – In-Orbit Delivery Program – Communications Satellite – CGWIC". Archived from the original on 2011-04-30. Retrieved 2019-05-14.
↑ "Nigcomsat-1 Program – In-Orbit Delivery Program – Communications Satellite". CGWIC. Archived from the original on 30 ఏప్రిల్ 2011. Retrieved 21 December 2010.
↑ "Nigeria Launches Satellite in China". African Spotlight. Archived from the original on 14 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 14 మే 2019.
↑ ^119.0 ^119.1 CO2 Emissions from Fuel Combustion Archived 2009-10-12 at the Wayback Machine Population 1971–2008 IEA pdf Archived 6 జనవరి 2012 at the Wayback Machine pp. 83–85
↑ "Human Development Data (1990-2017)". United Nations Development Programme. United Nations Development Programme. Retrieved 17 October 2018.
↑ ^121.0 ^121.1 "People and Society: Population". The World Fact Book. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 17 October 2018.
↑ "Human Development Data (1990-2017)". United Nations Development Programme. United Nations Development Programme. Retrieved 17 October 2018.
↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
↑ Nigerian President Goodluck Jonathan urges birth control retrieved 2 July 2012
↑ "World Population TO INCREASE BY 2.6 BILLION OVER NEXT 45 YEARS, WITH ALL GROWTH OCCURRING IN LESS DEVELOPED REGIONS". UN. Retrieved 21 November 2008.
↑ "Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat". UN. 2010. Archived from the original on 11 June 2011. Retrieved 27 May 2011.
↑ Kent, Mary Mederios; Carl Haub (December 2005). "The Demographic Divide: What It Is and Why It Matters". Population Reference Bureau. Archived from the original on 26 April 2011. Retrieved 6 June 2011.
↑ "The 10 Most Populated Countries in Africa". Retrieved 30 March 2019.
↑ McDonald, John F.; Daniel P. McMillen (2010). Urban Economics and Real Estate: Theory and Policy. Wiley Desktop Editions (2 ed.). John Wiley & Sons. p. 9. ISBN 978-0-470-59148-2.
↑ ^130.0 ^130.1 "Major Urban Areas: Population". The World Fact Book. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 17 October 2018.
↑ "Nigeria" in Geographica: The complete Atlas of the world, Random House, 2002, ISBN 0-375-72037-5
↑ Lewis, Peter (2007). Growing Apart: Oil, Politics, and Economic Change in Indonesia and Nigeria. University of Michigan Press. p. 132. ISBN 978-0-472-06980-4.
↑ Suberu, Rotimi T. (2001). Federalism and Ethnic Conflict in Nigeria. US Institute of Peace Press. p. 154. ISBN 978-1-929223-28-2.
↑ Politzer, Malia (August 2008). "China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration". Migration Information Source. Retrieved 7 June 2011.
↑ Simpson, Sarah (August 2008). "Why white Zimbabwean farmers plan to stay in Nigeria". The Christian Science Monitor. Retrieved 7 June 2011.
↑ Toyin Falola, The History of Nigeria, Greenwood Press, 1999, pp. 41, 47.
↑ Abiola Dosumu Elegbede-Fernandez, Lagos A Legacy of Honour. Spectrum Books, 1992, pp. 19, 27.
↑ ^138.0 ^138.1 ^138.2 CIA Factbook : Nigeria [1] Archived 2020-08-31 at the Wayback Machine (Retrieved 1 May 2019)
↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". www.cia.gov (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). pp. Questions Q109NIG and Q109NIGb. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 9 October 2018.
↑ Chitando, Ezra (editor: Afe Adogame), African Traditions in the Study of Religion, Diaspora and Gendered Societies, Routledge (2016), p. 31, మూస:ISBN9781317184188 [2]
↑ Owobi Angrew, "Tiptoeing Through A Constitutional Minefield: The Great Sharia Controversy in Nigeria", Journal of African Law, Vol. 48, No 2, 2002.
↑ "Kano Seeks Supremacy of Sharia Over Constitution". wwrn.org. 17 March 2005. Retrieved 7 June 2011.
↑ "Diversity in Nigerian Islam" (PDF). Archived from the original (PDF) on 29 డిసెంబరు 2016. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "The Bahá'í Community of Nigeria". Retrieved 15 August 2018.
↑ "Nigeria". U.S. Department of State.
↑ "Religions". CIA World Factbook. Archived from the original on 24 డిసెంబరు 2018. Retrieved 1 July 2013.
↑ "Table: Religious Composition by Country, in Percentages". Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 18 December 2012. Archived from the original on 16 నవంబరు 2013. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "Religious Adherents, 2010 – Nigeria". World Christian Database. Archived from the original on 16 అక్టోబరు 2018. Retrieved 28 July 2013.
↑ "Regional Distribution of Christians". Pewforum.org. Retrieved 28 July 2014.
↑ "The Future of the Global Muslim Population". Pewforum.org. Retrieved 28 July 2014.
↑ "Table: Christian Population in Numbers by Country | Pew Research Center's Religion & Public Life Project". Features.pewforum.org. 19 December 2011. Archived from the original on 30 April 2013. Retrieved 16 July 2014.
↑ "Nigeria: a secular or multi religious state – 2". Archived from the original on 6 మార్చి 2014. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "The Middle Belt: History and politics". Nasarawastate.org. 29 November 2004. Archived from the original on 29 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 14 మే 2019.
↑ [3]
↑ "Young Nigerians are connecting with Pentecostal churches. Will they return to Catholicism?". America Magazine (in ఇంగ్లీష్). 16 November 2017. Retrieved 19 March 2018.
↑ Hackett, Rosalind I.J. (1988). "The Academic Study of Religion in Nigeria". Religion. 18: 37–46. doi:10.1016/S0048-721X(88)80017-4.
↑ Ray, Benjamin C. (1993). "Aladura Christianity: A Yoruba Religion". Journal of Religion in Africa. 23 (3): 266–291. doi:10.2307/1581109. JSTOR 1581109.
↑ Ebonugwo, Mike (1 September 2004). "Day Hare Krishna Came to Town". wwrn.org. Retrieved 27 May 2011.
↑ "Mormon Church announces in missions in Vietnam and Africa".
↑ Rais Akhtar; Health Care Patterns and Planning in Developing Countries, Greenwood Press, 1991. p. 264
↑ "User fees for health: a background". Archived from the original on 28 నవంబరు 2006. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "Effect of the Bamako-Initiative drug revolving fund on availability and rational use of essential drugs in primary health care facilities in south-east Nigeria". Archived from the original on 28 ఆగస్టు 2007. Retrieved 28 December 2006.
↑ "HIV/AIDS – adult prevalence rate" Archived 2014-12-21 at the Wayback Machine CIA World Factbook (2012) Accessed 20 February 2014.
↑ "Country Profile – Nigeria" (PDF). centers for disease control and prevention. 2005. Retrieved 6 June 2011.
↑ "CIA – The World Factbook Life Expectancy". Cia.gov. Archived from the original on 26 డిసెంబరు 2018. Retrieved 24 June 2014.
↑ "The State Of The World's Midwifery". United Nations Population Fund. Retrieved 1 August 2011.
↑ "Nigerian state thwarts polio push". BBC News. 22 March 2004. Retrieved 7 September 2006.
↑ "Turning Point In Polio Eradication In Nigeria". Leadership Newspaper. 4 May 2015. Archived from the original on 7 మే 2015. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "Nigeria makes crucial progress in eradicating polio". The Globe and Mail. Retrieved 8 May 2015.
↑ McNeil, Donald (11 May 2012). "Finding a Match, and a Mission: Helping Blacks Survive Cancer". The New York Times. Retrieved 15 May 2012.
↑ Matt Schiavenza (14 October 2014). "Why Nigeria Was Able to Beat Ebola, but Not Boko Haram". The Atlantic. Retrieved 17 April 2015.
↑ "US sends experts to study Nigeria's anti-Ebola strategies". The Punch. 3 October 2014. Archived from the original on 5 డిసెంబరు 2014. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "US sends medical experts to study how Nigeria tamed Ebola". Vanguard. 2 October 2014. Retrieved 8 May 2015.
↑ Anekwe, Mike Chinedu (April 2003). "BRAIN DRAIN: THE NIGERIAN EXPERIENCE (1)". Niger Delta Congress. Archived from the original on 27 మే 2011. Retrieved 7 June 2011.
↑ ^175.0 ^175.1 "Country Profile – Nigeria" (PDF). United States Library of Congress – Federal Research Division. July 2008. Archived from the original (PDF) on 27 మే 2008. Retrieved 28 May 2011.
↑ "Nigeria Education Profile" Archived 17 మార్చి 2010 at the Wayback Machine. U.S. Diplomatic Mission to Nigeria. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
↑ "The Required Documents for Admission Screening | The Other Side". The Other Side (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 22 January 2018. Archived from the original on 20 ఆగస్టు 2018. Retrieved 8 February 2018.
↑ "Organized Crime: African Criminal Enterprises". Federal Bureau of Investigation. Archived from the original on 6 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "Cults of violence – How student fraternities turned into powerful and well-armed gangs". The Economist. 31 July 2008. Retrieved 7 June 2011.
↑ Olukoya, Sam (20 February 2003). "Crime war rages in Nigeria". BBC News. Retrieved 7 June 2011.
↑ Glickman, Harvey (2005). "The Nigerian "419" Advance Fee Scams: Prank or Peril?" (PDF). Haverford College, Department of Political science. Archived from the original (PDF) on 15 January 2005. Retrieved 27 May 2011.
↑ "Economic and Financial Crimes Commission – EFCC – Home". Efccnigeria.org. Retrieved 21 December 2010.
↑ "Maritime Security: Current Threats and Implications". Archived from the original on 2019-08-29. Retrieved 2019-05-14.
↑ Chima, Obinna (4 December 2014). "Nigeria Records Improvement, Ranked 39th on Corruption Index". This Day Live. Archived from the original on 8 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 14 మే 2019.
↑ "A Failure of Democracy in Nigeria". Time. 23 April 2007. Archived from the original on 8 అక్టోబరు 2007. Retrieved 14 మే 2019.
↑ Tim Cocks and Joe Brock (6 February 2015). "Special Report: Anatomy of Nigeria's $20 billion "leak"". Reuters. Archived from the original on 6 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 6 February 2015.
↑ "NNPC Audit: No Missing $20 Billion". Nigerian Bulletin. Retrieved 8 February 2015.
↑ "Nigerian former minister 'stole $6bn of public money'". BBC News. 28 July 2015.
↑ Archibong, Maurice (18 March 2004). "Nigeria: Gold mine waiting to be tapped". The Sun Online. The Sun Publishing Ltd. Archived from the original on 26 April 2007. Retrieved 21 June 2007.
↑ "Managing Metropolitan Lagos" (PDF). R.Rasaki. Archived from the original (PDF) on 21 మే 2013. Retrieved 15 మే 2019.
↑ Anthony Appiah; Henry Louis Gates (2010). Encyclopedia of Africa, Volume 2. Oxford University Press. p. 53. ISBN 978-0-19-533770-9.
↑ Thompson, Bob (14 March 2008). "An enduring classic". The Standard. Archived from the original on 4 జూన్ 2011. Retrieved 15 మే 2019.
↑ Adams, S. Black President: The Art and Legacy of Fela Anikulapo-Kuti: New Museum of Contemporary Art, New York; This Is Lagos: Yabis Night, Music and Fela, Skoto Gallery, New York. African Arts v. 37, no. 1 (Spring 2004).
↑ "AP/CNN: MTV launches first-ever African music award show". CNN. 22 November 2008. Archived from the original on 9 December 2008. Retrieved 26 November 2008.
↑ "Nollywood: Lights, camera, Africa", The Economist, 18 December 2010, pp. 85–88.
↑ Thorburn, Jane. "NOLLYWOOD 2 Doing It Right". Retrieved 18 February 2015.
↑ "Nigerian films try to move upmarket: Nollywood's new scoreboard". The Economist. The Economist. 17 July 2014. Retrieved 20 March 2015.
↑ Akande, Victor (14 September 2014). "Toronto: Nigerians disagree over new Nollywood". The Nation Newspaper. The Nation Online. Retrieved 24 March 2015.
↑ Liston, Enjoli (10 April 2014). "Hello Nollywood: how Nigeria became Africa's biggest economy overnight". The Guardian Newspaper. The Guardian. Retrieved 12 April 2014.
↑ Hazlewood, Phil (7 April 2014). "Nollywood helps Nigeria kick South Africa's economic butt". Sowetan Live. Archived from the original on 27 అక్టోబరు 2014. Retrieved 12 April 2014.
↑ Manasa, Makweembo (11 ఫిబ్రవరి 2010). "TB Joshua – 21st Century Prophet in Our Midst?". Zambian Watchdog. Archived from the original on 10 జూలై 2010.
↑ "Festivals in Nigeria". Online Nigeria. Archived from the original on 4 మే 2011. Retrieved 26 April 2011.
↑ "Patchwork of Celebration". The Report: Nigeria 2010. Oxford Business Group. p. 243. ISBN 978-1-907065-14-9.
↑ Anthonio, H.O. and Isoun, M. (1982), Nigerian Cookbook, Macmillan, Lagos, ISBN 0-333-32698-9.
↑ "Nigerian Basketball". Africabasket.com. 2011. Archived from the original on 1 సెప్టెంబరు 2012. Retrieved 7 June 2011.
↑ OQTM – Nigeria celebrates 'greatest' victory Archived 2021-03-01 at the Wayback Machine, fiba.com, accessed 16 December 2012.
↑ Udoh, Colin (17 November 2017). "Nigeria bobsled women qualify for Winter Olympics". ESPN. Retrieved 29 January 2018.
↑ "Why Nigeria produces Scrabble champions". Retrieved 30 November 2017.
↑ "And The No. 1 Scrabble Nation In The World Is ..." Retrieved 27 August 2016.

[1] "Country profile: Nigeria". BBC News. 2008-04-30. Retrieved 2008-08-05.

[imf2-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 "Nigeria". International Monetary Fund. Retrieved 2008-10-09.

[New_York-3] 3.0 ^3.1 Nossiter, Adam (16 April 2011). "Nigerians Vote in Presidential Election". The New York Times. Retrieved 17 April 2011.

[giant-4] Nigeria: Giant of Africa, by Peter Holmes 1987

[5] The CIAWorld Fact Book 2014. Skyhorse Publishing, Inc. 2013. ISBN 978-1-62636-073-0.

[Profile-6] Library of Congress – Federal Research Division (July 2008). "Country profile: Nigeria" (PDF): 9. Archived from the original (PDF) on 27 మే 2008. Retrieved 28 December 2011. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)

[USEN-7] 7.0 ^7.1 "Nigeria Fact Sheet" (PDF). United States Embassy in Nigeria. Archived from the original (PDF) on 18 అక్టోబరు 2020. Retrieved 23 September 2018.

[8] "Ethnicity in Nigeria". PBS. 5 April 2007. Retrieved 9 May 2015.

[9] "Nigeria becomes Africa's largest economy". Retrieved 5 April 2014.

[10] "Nigerian Economy Overtakes South Africa's on Rebased GDP". Retrieved 20 April 2014.

[11] "UPDATE 2-Nigeria surpasses South Africa as continent's biggest economy". Archived from the original on 16 అక్టోబరు 2015. Retrieved 26 April 2014.

[12] "Nigeria". World Bank. Retrieved 28 November 2013.

[NigeriaTradesmark-13] "Nigeria is poised to become Africa's most powerful nation". Archived from the original on 3 మార్చి 2018. Retrieved 13 మే 2019.

[14] "Nigeria". West Africa Gateway. Archived from the original on 11 డిసెంబరు 2018. Retrieved 13 మే 2019.

[15] "Nigeria" (PDF). Retrieved 28 November 2013.

[Cooper_et_al-16] Andrew F. Cooper, Agata Antkiewicz and Timothy M. Shaw, 'Lessons from/for BRICSAM about South-North Relations at the Start of the 21st Century: Economic Size Trumps All Else?', International Studies Review, Vol. 9, No. 4 (Winter, 2007), pp. 675, 687.

[17] Meltem Myftyler and Myberra Yyksel, 'Turkey: A Middle Power in the New Order', in Niche Diplomacy: Middle Powers After the Cold War, edited by Andrew F. Cooper (London: Macmillan, 1997).

[Mace-Belanger-18] Mace G, Belanger L (1999) The Americas in Transition: The Contours of Regionalism (p. 153)

[Solomon-19] Solomon S (1997) South African Foreign Policy and Middle Power Leadership Archived 26 ఏప్రిల్ 2015 at the Wayback Machine, ISS

[20] "Nigeria, an Emerging African Power". BET. 20 July 2011. Archived from the original on 13 మే 2019. Retrieved 27 April 2015.

[21] "MINT Countries: Nigeria Now Listed Among Emerging World Economic Powers!". The Street Journal. 7 January 2014. Archived from the original on 13 మే 2019. Retrieved 27 April 2015.

[22] "The Mint countries: Next economic giants?". BBC. 6 January 2014. Retrieved 27 April 2015.

[23] The Arabic name nahr al-anhur is a direct translation of the Tuareg.

[24] "Online Etymological Dictionary". Etymonline.com. Retrieved 28 July 2014.

[igboukwu-25] Apley, Apley. "Igbo-Ukwu (ca. 9th century)". The Metropolitan Museum of Art. Retrieved 23 November 2008.

[26] Nicole Rupp, Peter Breunig & Stefanie Kahlheber, "Exploring the Nok Enigma", Antiquity 82.316, June 2008.

[27] B.E.B. Fagg, "The Nok Culture in Prehistory", Journal of the Historical Society of Nigeria 1.4, December 1959.

[archaeology-28] Kleiner, Fred S.; Christin J. Mamiya (2009). Gardner's Art Through the Ages: Non-Western Perspectives (13, revised ed.). Cengage Learning. p. 194. ISBN 978-0-495-57367-8.

[29] "Nok Terracottas (500 B.C.–200 A.D.) | Thematic Essay | Heilbrunn Timeline of Art History | The Metropolitan Museum of Art". Metmuseum.org. 2 June 2014. Retrieved 16 July 2014.

[Juang-30] 30.0 ^30.1 Juang, Richard M. (2008). Africa and the Americas: culture, politics, and history : a multidisciplinary encyclopedia, Volume 2. ABC-CLIO. p. 597. ISBN 978-1-85109-441-7.

[31] Hrbek, Ivan (1992). Africa from the seventh to the eleventh Century. James Currey Publishers. p. 254. ISBN 978-0-85255-093-9.

[32] Uzukwu, E. Elochukwu (1997). Worship as Body Language. Liturgical Press. p. 93. ISBN 978-0-8146-6151-2.

[Falola1-33] 33.0 ^33.1 Falola, Toyin; Heaton, Matthew M. (2008). A History of Nigeria. Cambridge University Press. p. 23. ISBN 978-0-521-68157-5.

[34] Laitin, David D. (1986). Hegemony and culture: politics and religious change among the Yoruba. University of Chicago Press. p. 111. ISBN 978-0-226-46790-0.

[35] MacDonald, Fiona; Paren, Elizabeth; Shillington, Kevin; Stacey, Gillian; Steele, Philip (2000). Peoples of Africa, Volume 1. Marshall Cavendish. p. 385. ISBN 978-0-7614-7158-5.

[36] Metz, Helen Chapin (1991). "Nigeria: A Country Study – The Slave Trade". Library of Congress Country Studies. Retrieved 28 May 2011.

[37] Description de l'Afrique ... Traduite du Flamand (Amsterdam, 1686; 1st ed., 1668), between pp. 320 and 321. (Library of Congress, Prints and Photographs Division, LC-USZ62-30841).

[diverse-slavery-38] 38.0 ^38.1 ^38.2 Gordon, April A. (2003). Nigeria's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook. ABC-CLIO. pp. 44–54. ISBN 978-1-57607-682-8. Retrieved 29 March 2015.

[slave-trade-39] 39.0 ^39.1 Falola, Toyin; Genova, Ann (2009). Historical Dictionary of Nigeria. Scarecrow Press. p. 328. ISBN 978-0-8108-6316-3. Retrieved 29 March 2015.

[40] Falola, Toyin; Paddock, Adam (2012). Environment and Economics in Nigeria. Routledge. p. 78. ISBN 978-1-136-66247-8. Retrieved 29 March 2015.

[41] "Slavery – Historical survey – Slave societies". Encyclopædia Britannica's Guide to Black History. Encyclopædia Britannica. 2011. Retrieved 28 May 2011.

[42] Kevin Shillington (2005). Encyclopedia of African History. Michigan University Press. p. 1401. ISBN 1-57958-455-1

[43] "10 things about British slavery". BBC News. 3 August 2005. Retrieved 28 May 2011.

[44] Garba, Safiya J., "The Impact of Colonialism on Nigerian Education and the Need for E-Learning Technique for Sustainable Development", Journal of Education and Social Research, MCSER-Mediterranean Center of Social and Educational Research (Rome; Vol. 2 (7) October 2012); p. 56 (ISSN 2239-978X)

[45] "The end of slavery". The Story of Africa. BBC News. Retrieved 28 May 2011.

[JBS-46] Udofia, O.E. (1981). "Nigerian Political Parties: Their Role in Modernizing the Political System, 1920–1966". Journal of Black Studies. 11 (4): 435–447. doi:10.1177/002193478101100404. JSTOR 2784073.

[47] Murray, Senan (30 May 2007). "Reopening Nigeria's civil war wounds". BBC News. Retrieved 28 May 2011.

[DDRS-48] "Background Paper on Nigeria and Biafra, Declassified Documents reference System.

[49] Metz, Helen Chapin (1991). "Nigeria: A Country Study – Civil War". Library of Congress Country Studies. Retrieved 28 May 2011.

[50] "The Biafra War and the Age of Pestilence". Litencyc.com. Archived from the original on 20 ఆగస్టు 2018. Retrieved 28 July 2014.

[51] Michael I. Draper, Shadows : Airlift and Airwar in Biafra and Nigeria 1967–1970.

[52] Watts, Michael (1987) State, Oil and Agriculture in Nigeria, Institute of International Studies, University of California, ISBN 0-87725-166-5.

[igbo-53] Nnamdi J.O. Ijeaku (2009). The Igbo and their Niger Delta Neighbors: We Are No Second Fools (in English). Xlibris. p. 193. ISBN 978-1-4628-0861-8 – via Google Books.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[54] "Nigeria, Military Faces Daunting Challenges", AP Press International, 3 March 1984. Retrieved 22 February 2007.

[Globe-55] "Nigeria stays calms as leader toppled in bloodless coup", The Globe and Mail, 28 August 1985. Retrieved 22 February 2007.

[AP-56] Holman, Michael (24 February 1986) "Nigeria, Politics; Religious Differences Intensify", Financial Times

[57] Elections in Nigeria at African Elections Database

[58] Bilski, Andrew, "Broken Promises", Maclean, 6 September 1993.

[59] Diamond, Larry; Kirk-Greene, Anthony; Oyeleye Oyediran (1997) Transition without End: Nigerian Politics and Civil Society Under Babangida, Vantage Publishers, ISBN 978-2458-54-6.

[60] "Wiwa et al v. Royal Dutch Petroleum et al". Center for Constitutional Rights.

[61] "Nigerian Lawyer: Abacha accounts apparently in Switzerland, Luxembourg, France, and Germany", AP press, 10 January 2000.

[62] "Abdusalam Abubakar", Encyclopædia Britannica Online, accessed 26 October 2012.

[63] "Final Report" (PDF). EU Election Observation Mission Nigeria 2007. Archived from the original (PDF) on 16 February 2008. Retrieved 24 January 2008.

[64] "Nigeria's Goodluck Jonathan sworn in as president". BBC News. 6 May 2010. Retrieved 28 May 2011.

[65] "NASS confirms Sambo as vice president". The Nigerian Voice. 18 May 2010. Retrieved 29 May 2011.

[66] Akinlade, Muruf (18 May 2010). "National Assembly confirms Sambo as Vice President". MyOndoState.Com. Archived from the original on 27 ఏప్రిల్ 2011. Retrieved 13 మే 2019.

[cnn-67] Purefoy, Christian. "Goodluck Jonathan retains Nigerian presidency". CNN. Archived from the original on 2011-04-22. Retrieved 2019-05-13.

[68] "Nigeria election: Muhammadu Buhari wins". BBC. Retrieved 31 March 2015.

[69] "Obama praises Nigeria's president for conceding defeat". Vanguard. 1 April 2015. Retrieved 4 April 2015.

[70] "APC praises Jonathan for conceding defeat". The Nation. Archived from the original on 8 జూలై 2015. Retrieved 4 April 2015.

[71] "Anyaoku Praises Jonathan For Conceding Defeat". Channels Television. 31 March 2015. Retrieved 4 April 2015.

[72] "Rank Order – Area". The World Factbook. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 9 ఫిబ్రవరి 2014. Retrieved 29 May 2011.

[73] "Africa :: Nigeria". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 17 May 2011. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 29 May 2011. *Note that coastlines, and borders based on rivers or natural features, are fractals, the length of which is imprecise and depends on the measurement convention adopted.

[gai5-74] 74.0 ^74.1 ^74.2 "Regions Used to Interpret the Complexity of Nigeria". Geographical Alliance of Iowa. University of Northern Iowa. Archived from the original on 14 ఏప్రిల్ 2009. Retrieved 14 మే 2019.

[encarta-75] 75.0 ^75.1 "Nigeria". Encarta. Microsoft. Archived from the original on 1 November 2009. Retrieved 19 July 2007.

[gai4-76] 76.0 ^76.1 "The Human and Physical Characteristics of Nigeria". Geographical Alliance of Iowa. University of Northern Iowa. Archived from the original on 28 మార్చి 2010. Retrieved 14 మే 2019.

[77] Ogbonna, D.N.; Ekweozor, I.K.E.; Igwe, F.U. (2002). "Waste Management: A Tool for Environmental Protection in Nigeria". AMBIO: A Journal of the Human Environment. 31 (1): 55–57. doi:10.1639/0044-7447(2002)031[0055:wmatfe]2.0.co;2. JSTOR 4315211.

[78] "News.mongabay.com". News.mongabay.com. Retrieved 28 July 2014.

[79] "Rainforest analysis at Mongabay.com". Rainforests.mongabay.com. 1 January 2010. Retrieved 28 July 2014.

[80] Bashir, Muhammed; Umar-Tsafe, Nasir; Getso, Kabiru; Kaita, Ibrahim M.; Nasidi, Abdulsalami; Sani-Gwarzo, Nasir; Nguku, Patrick; Davis, Lora; Brown, Mary Jean (18 April 2014). "Assessment of blood lead levels among children aged ≤ 5 years—Zamfara State, Nigeria, June–July 2012". MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report. 63 (15): 325–327. ISSN 1545-861X. PMC 5779393. PMID 24739340.

[81] "Constitution amendment: What the people want". 4 November 2012. Retrieved 14 December 2012.

[82] "Constitutional review: Nigeria needs broader representation". 6 December 2012. Archived from the original on 11 May 2013. Retrieved 14 December 2012.

[felix-83] 83.0 ^83.1 Onuah, Felix (29 December 2006). "Nigeria gives census result, avoids risky details". Reuters. Archived from the original on 26 జనవరి 2009. Retrieved 23 November 2008.

[84] "World Bank list of economies". http: www.worldbank.org. January 2011. Archived from the original on 22 మే 2011. Retrieved 27 May 2011.

[85] "5. Report for Selected Countries and Subjects". World Bank. April 2015. Retrieved 21 September 2017.

[86] "Nigeria (07/08)". State.gov. Retrieved 21 November 2008.

[87] "IMF Survey: Nigeria Needs Sustained Reforms to Build on Success". Imf.org. Retrieved 21 November 2008.

[88] Aminu, Ayodele (13 April 2008). "allAfrica.com: Africa: IMF Forecasts 9 Percent Growth for Nigeria (p. 1 of 1)". Allafrica.com.

[89] Godwin, Atser (29 February 2008). "The Punch: IMF predicts 9% GDP growth rate for Nigeria". Punchng.com. Archived from the original on 11 May 2011.

[90] Odueme, Stella (9 May 2011). "RenCap projects 8% growth for Nigeria in 2011". Independentngonline.com. Archived from the original on 22 జూలై 2011. Retrieved 14 మే 2019.

[91] "FORGET THE BRICs: Citi's Willem Buiter Presents The 11 "3G" Countries That Will Win The Future". businessinsider.com. 22 February 2011. Retrieved 31 May 2011.

[92] "Labour Force Statistics, 2010". Nigerian Bureau of Statistics. 2010. Archived from the original on 24 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 14 మే 2019.

[93] Ake, Claude (1996). Democracy and Development in Africa. Brookings Institution Press. p. 48. ISBN 978-0-8157-0220-7. Retrieved 26 December 2008.

[Nigeria_agriculture-94] 94.0 ^94.1 ^94.2 ^94.3 ^94.4 "Agriculture – Nigeria – export, growth, area, crops, farming, sector". Retrieved 17 April 2015.

[pasquini-95] Pasquini, MW; Alexander, MJ (2005). "Soil fertility management strategies on the Jos Plateau: the need for integrating 'empirical' and 'scientific' knowledge in agricultural development". Geographical Journal. 171 (2): 112–124. doi:10.1111/j.1475-4959.2005.00154.x.

[96] Williams, Lizzie (2008). Nigeria: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. p. 26. ISBN 978-1-84162-239-2. Retrieved 26 December 2008.

[97] Nelson, P.H.H., Role of Reflection Seismic in Development of Nembe Creek Field, Nigeria, 1980, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade: 1968–1978, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa: American Association of Petroleum Geologists, ISBN 0-89181-306-3, pp. 565–576

[ShellNigeria-98] "Stakes in four Nigerian oil fields being sold by Shell". Nigeria Sun. 27 August 2014. Retrieved 28 August 2014.

[NDES-99] Environmental Resources Managers Ltd, Niger Delta Environmental Survey Final Report Phase I; Volume I: Environmental and Socio-Economic Characteristics (Lagos: Niger Delta Environmental Survey, September 1997)

[politicaleconomy-100] Nigeria: The Political Economy of Oil ISBN 0-19-730014-6 (Khan, Ahmad)

[tribune.com.ng-101] 101.0 ^101.1 Gbola Subair- Abuja (8 September 2014). "Remittances from diaspora Nigerians as lubricant for the economy". Nigerian Tribune. Archived from the original on 17 March 2015. Retrieved 17 April 2015.

[102] DeRouen, Karl R.; Bellamy, Paul (2008). International Security and the United States: An Encyclopedia. Greenwood Publishing Group. p. 546. ISBN 978-0-275-99253-8. Retrieved 26 December 2008.

[103] Lewis, Peter (2007). Growing Apart: Oil, Politics, and Economic Change in Indonesia and Nigeria. University of Michigan Press. p. 168. ISBN 978-0-472-06980-4. Retrieved 26 December 2008.

[104] Nigeria Launches New National Carrier, Nigeria Air Archived 2018-08-20 at the Wayback Machine Nigeria News, Retrieved July 2018

[Gov-105] Safire, William, The New York Times (2007). The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind. Macmillan. p. 1093. ISBN 978-0-312-37659-8.

[AbujaInquirer-106] "Innoson cars will sell for N1 million in 2014 – Chukwuma". The Abuja Inquirer. Retrieved 14 March 2014.

[107] Okonji, Emma (24 October 2013). "Zinox Introduces Tablet Range of Computers, Plans Commercial Launch". This Day. This Day Live. Archived from the original on 27 అక్టోబరు 2013. Retrieved 14 మే 2019.

[108] Onuba, Ifeanyi (4 October 2014). "FG raises tariff on imported cars". Punch Newspaper. Punch NG. Archived from the original on 27 నవంబరు 2013. Retrieved 14 మే 2019.

[109] Clement, Udeme (19 January 2014). "Will the new automotive policy give us affordable made-in-Nigeria car?". Vanguard. Vanguard Nigeria. Retrieved 14 March 2014.

[110] Agande, Ben (24 January 2014). "Nissan to role out 1st made in Nigeria cars in April". Vanguard, Nigeria. Vanguard. Retrieved 14 March 2014.

[111] "Industrial hub: Why more companies are moving to Ogun". Vanguard Nigeria. 19 June 2013. Retrieved 14 March 2014.

[112] "Ogun State's rising investment profile". Daily NewsWatch. 5 May 2013. Archived from the original on 14 March 2014. Retrieved 14 March 2014.

[113] "Ogun State: Nigeria's new Industrial hub". Online Nigeria News. 27 November 2012. Archived from the original on 29 నవంబరు 2013. Retrieved 14 March 2014.

[nairaland.com-114] 114.0 ^114.1 "Nigeria has a Satellite in Orbit! (NigeriaSat-1)". Nairaland. 9 May 2005. Archived from the original on 26 July 2011.

[115] "'Technical problems' shut down Nigerian satellite". AFP. 12 November 2008. Archived from the original on 4 January 2011.

[116] "Nigcomsat-1 Program – In-Orbit Delivery Program – Communications Satellite – CGWIC". Archived from the original on 2011-04-30. Retrieved 2019-05-14.

[117] "Nigcomsat-1 Program – In-Orbit Delivery Program – Communications Satellite". CGWIC. Archived from the original on 30 ఏప్రిల్ 2011. Retrieved 21 December 2010.

[118] "Nigeria Launches Satellite in China". African Spotlight. Archived from the original on 14 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 14 మే 2019.

[IEApop2011-119] 119.0 ^119.1 CO2 Emissions from Fuel Combustion Archived 2009-10-12 at the Wayback Machine Population 1971–2008 IEA pdf Archived 6 జనవరి 2012 at the Wayback Machine pp. 83–85

[120] "Human Development Data (1990-2017)". United Nations Development Programme. United Nations Development Programme. Retrieved 17 October 2018.

[People_and_Society:_Population-121] 121.0 ^121.1 "People and Society: Population". The World Fact Book. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 17 October 2018.

[122] "Human Development Data (1990-2017)". United Nations Development Programme. United Nations Development Programme. Retrieved 17 October 2018.

[UN_WPP-123] "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.

[124] Nigerian President Goodluck Jonathan urges birth control retrieved 2 July 2012

[125] "World Population TO INCREASE BY 2.6 BILLION OVER NEXT 45 YEARS, WITH ALL GROWTH OCCURRING IN LESS DEVELOPED REGIONS". UN. Retrieved 21 November 2008.

[126] "Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat". UN. 2010. Archived from the original on 11 June 2011. Retrieved 27 May 2011.

[127] Kent, Mary Mederios; Carl Haub (December 2005). "The Demographic Divide: What It Is and Why It Matters". Population Reference Bureau. Archived from the original on 26 April 2011. Retrieved 6 June 2011.

[128] "The 10 Most Populated Countries in Africa". Retrieved 30 March 2019.

[129] McDonald, John F.; Daniel P. McMillen (2010). Urban Economics and Real Estate: Theory and Policy. Wiley Desktop Editions (2 ed.). John Wiley & Sons. p. 9. ISBN 978-0-470-59148-2.

[Major_Urban_Areas:_Population-130] 130.0 ^130.1 "Major Urban Areas: Population". The World Fact Book. Central Intelligence Agency. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 17 October 2018.

[NGeo-131] "Nigeria" in Geographica: The complete Atlas of the world, Random House, 2002, ISBN 0-375-72037-5

[132] Lewis, Peter (2007). Growing Apart: Oil, Politics, and Economic Change in Indonesia and Nigeria. University of Michigan Press. p. 132. ISBN 978-0-472-06980-4.

[133] Suberu, Rotimi T. (2001). Federalism and Ethnic Conflict in Nigeria. US Institute of Peace Press. p. 154. ISBN 978-1-929223-28-2.

[134] Politzer, Malia (August 2008). "China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration". Migration Information Source. Retrieved 7 June 2011.

[135] Simpson, Sarah (August 2008). "Why white Zimbabwean farmers plan to stay in Nigeria". The Christian Science Monitor. Retrieved 7 June 2011.

[136] Toyin Falola, The History of Nigeria, Greenwood Press, 1999, pp. 41, 47.

[137] Abiola Dosumu Elegbede-Fernandez, Lagos A Legacy of Honour. Spectrum Books, 1992, pp. 19, 27.

[Cia_19-138] 138.0 ^138.1 ^138.2 CIA Factbook : Nigeria [1] Archived 2020-08-31 at the Wayback Machine (Retrieved 1 May 2019)

[spring2016-139] "ఆర్కైవ్ నకలు". www.cia.gov (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). pp. Questions Q109NIG and Q109NIGb. Archived from the original on 31 ఆగస్టు 2020. Retrieved 9 October 2018.

[140] Chitando, Ezra (editor: Afe Adogame), African Traditions in the Study of Religion, Diaspora and Gendered Societies, Routledge (2016), p. 31, మూస:ISBN9781317184188 [2]

[tiptoe-141] Owobi Angrew, "Tiptoeing Through A Constitutional Minefield: The Great Sharia Controversy in Nigeria", Journal of African Law, Vol. 48, No 2, 2002.

[142] "Kano Seeks Supremacy of Sharia Over Constitution". wwrn.org. 17 March 2005. Retrieved 7 June 2011.

[Diversity_in_Nigerian_Islam-143] "Diversity in Nigerian Islam" (PDF). Archived from the original (PDF) on 29 డిసెంబరు 2016. Retrieved 14 మే 2019.

[The_Bahá’í_Community_of_Nigeria-144] "The Bahá'í Community of Nigeria". Retrieved 15 August 2018.

[state.gov-145] "Nigeria". U.S. Department of State.

[cia-rel-146] "Religions". CIA World Factbook. Archived from the original on 24 డిసెంబరు 2018. Retrieved 1 July 2013.

[Pew_Forum_on_Religion-147] "Table: Religious Composition by Country, in Percentages". Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 18 December 2012. Archived from the original on 16 నవంబరు 2013. Retrieved 14 మే 2019.

[auto-148] "Religious Adherents, 2010 – Nigeria". World Christian Database. Archived from the original on 16 అక్టోబరు 2018. Retrieved 28 July 2013.

[Regional_Distribution_of_Christians-149] "Regional Distribution of Christians". Pewforum.org. Retrieved 28 July 2014.

[150] "The Future of the Global Muslim Population". Pewforum.org. Retrieved 28 July 2014.

[features.pewforum.org-151] "Table: Christian Population in Numbers by Country | Pew Research Center's Religion & Public Life Project". Features.pewforum.org. 19 December 2011. Archived from the original on 30 April 2013. Retrieved 16 July 2014.

[152] "Nigeria: a secular or multi religious state – 2". Archived from the original on 6 మార్చి 2014. Retrieved 14 మే 2019.

[153] "The Middle Belt: History and politics". Nasarawastate.org. 29 November 2004. Archived from the original on 29 ఫిబ్రవరి 2012. Retrieved 14 మే 2019.

[154] [3]

[155] "Young Nigerians are connecting with Pentecostal churches. Will they return to Catholicism?". America Magazine (in ఇంగ్లీష్). 16 November 2017. Retrieved 19 March 2018.

[156] Hackett, Rosalind I.J. (1988). "The Academic Study of Religion in Nigeria". Religion. 18: 37–46. doi:10.1016/S0048-721X(88)80017-4.

[157] Ray, Benjamin C. (1993). "Aladura Christianity: A Yoruba Religion". Journal of Religion in Africa. 23 (3): 266–291. doi:10.2307/1581109. JSTOR 1581109.

[158] Ebonugwo, Mike (1 September 2004). "Day Hare Krishna Came to Town". wwrn.org. Retrieved 27 May 2011.

[159] "Mormon Church announces in missions in Vietnam and Africa".

[160] Rais Akhtar; Health Care Patterns and Planning in Developing Countries, Greenwood Press, 1991. p. 264

[161] "User fees for health: a background". Archived from the original on 28 నవంబరు 2006. Retrieved 14 మే 2019.

[162] "Effect of the Bamako-Initiative drug revolving fund on availability and rational use of essential drugs in primary health care facilities in south-east Nigeria". Archived from the original on 28 ఆగస్టు 2007. Retrieved 28 December 2006.

[cia_1-163] "HIV/AIDS – adult prevalence rate" Archived 2014-12-21 at the Wayback Machine CIA World Factbook (2012) Accessed 20 February 2014.

[164] "Country Profile – Nigeria" (PDF). centers for disease control and prevention. 2005. Retrieved 6 June 2011.

[iuonoa-165] "CIA – The World Factbook Life Expectancy". Cia.gov. Archived from the original on 26 డిసెంబరు 2018. Retrieved 24 June 2014.

[SOWMY-166] "The State Of The World's Midwifery". United Nations Population Fund. Retrieved 1 August 2011.

[167] "Nigerian state thwarts polio push". BBC News. 22 March 2004. Retrieved 7 September 2006.

[168] "Turning Point In Polio Eradication In Nigeria". Leadership Newspaper. 4 May 2015. Archived from the original on 7 మే 2015. Retrieved 14 మే 2019.

[169] "Nigeria makes crucial progress in eradicating polio". The Globe and Mail. Retrieved 8 May 2015.

[McNeil-170] McNeil, Donald (11 May 2012). "Finding a Match, and a Mission: Helping Blacks Survive Cancer". The New York Times. Retrieved 15 May 2012.

[Matt_Schiavenza-171] Matt Schiavenza (14 October 2014). "Why Nigeria Was Able to Beat Ebola, but Not Boko Haram". The Atlantic. Retrieved 17 April 2015.

[The_Punch-172] "US sends experts to study Nigeria's anti-Ebola strategies". The Punch. 3 October 2014. Archived from the original on 5 డిసెంబరు 2014. Retrieved 14 మే 2019.

[Vanguard-173] "US sends medical experts to study how Nigeria tamed Ebola". Vanguard. 2 October 2014. Retrieved 8 May 2015.

[174] Anekwe, Mike Chinedu (April 2003). "BRAIN DRAIN: THE NIGERIAN EXPERIENCE (1)". Niger Delta Congress. Archived from the original on 27 మే 2011. Retrieved 7 June 2011.

[CP2006-175] 175.0 ^175.1 "Country Profile – Nigeria" (PDF). United States Library of Congress – Federal Research Division. July 2008. Archived from the original (PDF) on 27 మే 2008. Retrieved 28 May 2011.

[embassy-176] "Nigeria Education Profile" Archived 17 మార్చి 2010 at the Wayback Machine. U.S. Diplomatic Mission to Nigeria. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.

[177] "The Required Documents for Admission Screening | The Other Side". The Other Side (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 22 January 2018. Archived from the original on 20 ఆగస్టు 2018. Retrieved 8 February 2018.

[178] "Organized Crime: African Criminal Enterprises". Federal Bureau of Investigation. Archived from the original on 6 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 14 మే 2019.

[cults-179] "Cults of violence – How student fraternities turned into powerful and well-armed gangs". The Economist. 31 July 2008. Retrieved 7 June 2011.

[180] Olukoya, Sam (20 February 2003). "Crime war rages in Nigeria". BBC News. Retrieved 7 June 2011.

[181] Glickman, Harvey (2005). "The Nigerian "419" Advance Fee Scams: Prank or Peril?" (PDF). Haverford College, Department of Political science. Archived from the original (PDF) on 15 January 2005. Retrieved 27 May 2011.

[182] "Economic and Financial Crimes Commission – EFCC – Home". Efccnigeria.org. Retrieved 21 December 2010.

[183] "Maritime Security: Current Threats and Implications". Archived from the original on 2019-08-29. Retrieved 2019-05-14.

[184] Chima, Obinna (4 December 2014). "Nigeria Records Improvement, Ranked 39th on Corruption Index". This Day Live. Archived from the original on 8 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 14 మే 2019.

[185] "A Failure of Democracy in Nigeria". Time. 23 April 2007. Archived from the original on 8 అక్టోబరు 2007. Retrieved 14 మే 2019.

[reu-186] Tim Cocks and Joe Brock (6 February 2015). "Special Report: Anatomy of Nigeria's $20 billion "leak"". Reuters. Archived from the original on 6 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 6 February 2015.

[187] "NNPC Audit: No Missing $20 Billion". Nigerian Bulletin. Retrieved 8 February 2015.

[188] "Nigerian former minister 'stole $6bn of public money'". BBC News. 28 July 2015.

[suntra-189] Archibong, Maurice (18 March 2004). "Nigeria: Gold mine waiting to be tapped". The Sun Online. The Sun Publishing Ltd. Archived from the original on 26 April 2007. Retrieved 21 June 2007.

[METRO-190] "Managing Metropolitan Lagos" (PDF). R.Rasaki. Archived from the original (PDF) on 21 మే 2013. Retrieved 15 మే 2019.

[191] Anthony Appiah; Henry Louis Gates (2010). Encyclopedia of Africa, Volume 2. Oxford University Press. p. 53. ISBN 978-0-19-533770-9.

[192] Thompson, Bob (14 March 2008). "An enduring classic". The Standard. Archived from the original on 4 జూన్ 2011. Retrieved 15 మే 2019.

[193] Adams, S. Black President: The Art and Legacy of Fela Anikulapo-Kuti: New Museum of Contemporary Art, New York; This Is Lagos: Yabis Night, Music and Fela, Skoto Gallery, New York. African Arts v. 37, no. 1 (Spring 2004).

[194] "AP/CNN: MTV launches first-ever African music award show". CNN. 22 November 2008. Archived from the original on 9 December 2008. Retrieved 26 November 2008.

[195] "Nollywood: Lights, camera, Africa", The Economist, 18 December 2010, pp. 85–88.

[Thorburn,_Jane-196] Thorburn, Jane. "NOLLYWOOD 2 Doing It Right". Retrieved 18 February 2015.

[The_Economist-197] "Nigerian films try to move upmarket: Nollywood's new scoreboard". The Economist. The Economist. 17 July 2014. Retrieved 20 March 2015.

[198] Akande, Victor (14 September 2014). "Toronto: Nigerians disagree over new Nollywood". The Nation Newspaper. The Nation Online. Retrieved 24 March 2015.

[199] Liston, Enjoli (10 April 2014). "Hello Nollywood: how Nigeria became Africa's biggest economy overnight". The Guardian Newspaper. The Guardian. Retrieved 12 April 2014.

[200] Hazlewood, Phil (7 April 2014). "Nollywood helps Nigeria kick South Africa's economic butt". Sowetan Live. Archived from the original on 27 అక్టోబరు 2014. Retrieved 12 April 2014.

[201] Manasa, Makweembo (11 ఫిబ్రవరి 2010). "TB Joshua – 21st Century Prophet in Our Midst?". Zambian Watchdog. Archived from the original on 10 జూలై 2010.

[OnlineNigeria-202] "Festivals in Nigeria". Online Nigeria. Archived from the original on 4 మే 2011. Retrieved 26 April 2011.

[Oxford2010-203] "Patchwork of Celebration". The Report: Nigeria 2010. Oxford Business Group. p. 243. ISBN 978-1-907065-14-9.

[204] Anthonio, H.O. and Isoun, M. (1982), Nigerian Cookbook, Macmillan, Lagos, ISBN 0-333-32698-9.

[205] "Nigerian Basketball". Africabasket.com. 2011. Archived from the original on 1 సెప్టెంబరు 2012. Retrieved 7 June 2011.

[206] OQTM – Nigeria celebrates 'greatest' victory Archived 2021-03-01 at the Wayback Machine, fiba.com, accessed 16 December 2012.

[207] Udoh, Colin (17 November 2017). "Nigeria bobsled women qualify for Winter Olympics". ESPN. Retrieved 29 January 2018.

[208] "Why Nigeria produces Scrabble champions". Retrieved 30 November 2017.

[209] "And The No. 1 Scrabble Nation In The World Is ..." Retrieved 27 August 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

[97]

[98]

[99]

[100]

v t e ఆఫ్రికా దేశాలు
స్వతంత్ర దేశాలు	అల్జీరియా · అంగోలా · బెనిన్ · బోత్సువానా · బర్కీనా ఫాసో · బురుండి · కామెరూన్ · కేప్ వర్దె · సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్ · చాద్ · కొమొరోస్ · కాంగో గణతంత్ర రిపబ్లిక్ · కాంగో రిపబ్లిక్ · ఐవరీ కోస్ట్ · జిబూటి · ఈజిప్ట్ · ఈక్వటోరియల్ గ్వినియా · ఎరిత్రియా · ఇథియోపియా · గబాన్ · గాంబియా · ఘనా · గినియా · గినియా-బిస్సావు · కెన్యా · లెసోతో · లైబీరియా · లిబ్యా · మడగాస్కర్ · మలావి · మాలి(ఆఫ్రికా) · మౌరిటానియ · మారిషస్ · మొరాకో · మొజాంబిక్ · నమీబియా · నైజర్ · నైజీరియా · రువాండా · సావొ టోమె, ప్రిన్సిపె · సెనెగల్ · సేచెల్లిస్ · సియెర్రా లియోనె · సొమాలియా · దక్షిణ ఆఫ్రికా · సూడాన్ · దక్షిణ సూడాన్ · టాంజానియా · టోగో · ట్యునీషియా · ఉగాండా · జాంబియా · జింబాబ్వే · స్వాజీల్యాండ్
వేరే దేశాల పాలనలో	కానరీ దీవులు · క్యుటా, మెలిల్లా · మదీరా దీవులు · మయొట్టె · రీయూనియన్ · సెయింట్ హెలినా