18వ లోక్సభ
| 18వ లోక్సభ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 న్యూఢిల్లీలోని కొత్త పార్లమెంటు భవనం | |||||
| అవలోకనం | |||||
| శాసనసభ | భారత పార్లమెంట్ | ||||
| కాలం | జూన్ 2024 – జూన్ 2029 | ||||
| ఎన్నిక | 2024 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలు | ||||
| ప్రభుత్వం | ఎన్డీఏ కూటమి ప్రభుత్వం | ||||
| ప్రతిపక్షం | ఇండియా కూటమి | ||||
| సార్వభౌమ | |||||
| రాష్ట్రపతి | ద్రౌపది ముర్ము | ||||
| ఉప రాష్ట్రపతి | జగదీప్ ధన్కర్ | ||||
| హౌస్ ఆఫ్ ది పీపుల్ | |||||
  | |||||
| సభ్యులు | 543 | ||||
| స్పీకరు | ఓం బిర్లా | ||||
| సభా నాయకుడు | నరేంద్ర మోడీ | ||||
| సభ ఉప నాయకుడు | రాజ్ నాథ్ సింగ్ | ||||
| ప్రతిపక్ష నాయకుడు | రాహుల్ గాంధీ | ||||
| ప్రతిపక్ష ఉప నాయకుడు | గౌరవ్ గొగోయ్ | ||||
| పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రి | కిరెణ్ రిజిజు | ||||
| పార్టీ నియంత్రణ | జాతీయ ప్రజాస్వామ్య కూటమి | ||||
2024 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలలో ఎన్నికైన సభ్యులచే 18 వ లోక్సభ ఏర్పడింది. లోక్సభలోని మొత్తం 543 మంది సభ్యులను ఎన్నుకోవడానికి భారతదేశంలో 19 ఏప్రిల్ నుండి 2024 జూన్ 1 వరకు ఏడు దశల్లో సార్వత్రిక ఎన్నికలు జరిగాయి. 2024 జూన్ 4న ఓట్ల లెక్కింపు పూర్తి అయిన తరువాత అదేరోజు ఫలితాలు ప్రకటించబడ్డాయి.
నిర్వాహక వర్గం
[మార్చు]- స్పీకర్: ఓం బిర్లా
- డిప్యూటీ స్పీకర్: ఖాళీ
- సభా నాయకుడు: నరేంద్ర మోదీ
- ఉప సభా నాయకుడు: రాజ్నాథ్ సింగ్
- ప్రతిపక్ష నాయకుడు: రాహుల్ గాంధీ[1]
- సెక్రటరీ జనరల్:: ఉత్పల్ కుమార్ సింగ్ [2]
స్పీకరు ఎన్నిక
[మార్చు]2024 జూన్ 26న, ఓం బిర్లా లోక్సభ స్పీకర్గా ఎన్నికయ్యారు. ప్రతిపక్ష అభ్యర్థి కొడికున్నిల్ సురేష్ను వాయిస్ ఓటింగ్లో ఓడించి, భారతదేశ చరిత్రలో లోక్సభ స్పీకర్గా నాల్గవ ఎన్నిక కావడం జరిగింది.[3] 1976లో 5వ లోక్సభ కాలంలో స్పీకర్ పదవికి చివరిసారిగా ఎన్నికలు జరిగాయి,ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆర్)కు చెందిన బలిరాం భగత్ భారతీయ జనసంఘకు చెందిన జగన్నాథరావు జోషిని ఓడించారు. జి.ఎం.సి. బాలయోగి, బలరామ్ జాఖర్, జి.ఎస్.ధిల్లాన్, ఎం.ఎ. అయ్యంగార్ తర్వాత వరుసగా 2 సార్లు తన పదవిని కొనసాగించిన బిర్లా లోక్సభ 5వ స్పీకర్ అయ్యారు.[4]
చైర్మన్ల ప్యానెల్
[మార్చు]| వ.సంఖ్య | ఛైర్పర్సన్ పేరు | పార్టీ | సీటు | టర్మ్ ప్రారంభం | టర్మ్ ఎండ్ | నియమించినవారు | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | జగదాంబిక పాల్ | BJP | దోమరియాగంజ్ | 1 జులై 2024 | పదవిలో ఉన్నారు | ఓం బిర్లా | |
| 2. | పి సి మోహన్ | BJP | బెంగళూరు సెంట్రల్ | ||||
| 3. | సంధ్యా రే | BJP | భింద్ | ||||
| 4. | దిలీప్ సైకియా | BJP | దర్రాంగ్-ఉదల్గురి | ||||
| 5. | సెల్జా కుమారి | INC | సిర్సా | ||||
| 6. | ఎ. రాజా | DMK | నీలగిరి | ||||
| 7. | కాకోలి ఘోష్ దస్తిదార్ | AITC | బరాసత్ | ||||
| 8. | కృష్ణ ప్రసాద్ తెన్నేటి | TDP | బాపట్ల | ||||
| 9. | అవధేష్ ప్రసాద్ | SP | ఫైజాబాద్ | ||||
పార్టీల వారీగా గెలిచిన సీట్లు
[మార్చు]సభ్యుల గణాంకాలు
[మార్చు]| పార్టీ | గెలిచిన సభ్యులు | నేరారోపణలు
ఉన్న సభ్యులు |
శాతం | |
|---|---|---|---|---|
| BJP | 240 | 94 | 39% | |
| INC | 99 | 49 | 49% | |
| SP | 37 | 21 | 56% | |
| AITC | 29 | 13 | 45% | |
| DMK | 22 | 13 | 59% | |
| TDP | 16 | 8 | 50% | |
| JD(U) | 12 | 2 | 17% | |
| SHS | 7 | 5 | 71% | |
| CPI(M) | 4 | 0 | 0% | |
| RJD | 4 | 4 | 100% | |
| AAP | 3 | 1 | 33% | |
| CPI | 2 | 0 | 0% | |
| CPI(ML)L | 2 | 2 | 100% | |
| Independent | 7 | 5 | 71% | |
పార్టీల వారీగా
[మార్చు]18వ లోక్సభలో 41 వేర్వేరు పార్టీల సభ్యులు ఉన్నారు. లోక్సభలోని 543 సీట్లలో, 346 మంది సభ్యులు (~64%) 6 గుర్తింపు పొందిన జాతీయ పార్టీల నుండి, 179 సీట్లు (~33%) గుర్తింపు పొందిన రాష్ట్ర పార్టీల నుండి, 11 సీట్లు (~2%) గుర్తింపు లేని పార్టీల నుండి, 7 సీట్లు (~1%) స్వతంత్ర రాజకీయ నాయకుల నుండి వచ్చాయి. 262 (~48%) మంది గతంలో ఎంపీలుగా పనిచేశారు. 216 (~40%) మంది 17వ లోక్సభ నుండి తిరిగి ఎన్నికయ్యారు.[12]
వయస్సు, లింగం, మతం
ఎన్నికైన ఎంపీల సగటు వయస్సు 56 సంవత్సరాలు, ఇది 17వ లోక్సభలో 59 సంవత్సరాలుగా ఉంది. ఎన్నికైన నలుగురు ఎంపీల వయస్సు 25 సంవత్సరాలు, ఇది పోటీ చేయడానికి కనీస వయస్సు: శాంభవి చౌదరి (సమస్తిపూర్ స్థానం నుండి లోక్ జనశక్తి పార్టీ (రామ్ విలాస్) పార్టీకి చెందినవారు), సంజన జాత (భరత్పూర్ స్థానం నుండి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీకి చెందినవారు), పుష్పేంద్ర సరోజ్ (కౌశాంబి స్థానం నుండి సమాజ్ వాదీ పార్టీకి చెందినవారు), ప్రియా సరోజ్ (మచ్లిషహర్ స్థానం నుండి సమాజ్ వాదీ పార్టీకి చెందినవారు). ఎన్నికైన అతి పెద్ద ఎంపీ టి. ఆర్. బాలు (శ్రీపెరంబుదూర్ స్థానం నుండి ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం పార్టీకి చెందినవారు) 82 సంవత్సరాల వయసులో, జాతీయ ఎన్నికల్లో ఏడవసారి గెలిచారు.[13] మహిళల సంఖ్య నాలుగు తగ్గి 74 (~14%),[12]కు తగ్గింది, ఇది 2023 మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు అమలులోకి వచ్చిన తర్వాత అవసరమైన 33% కంటే చాలా తక్కువ. 2024 ఎన్నికలు, తదుపరి జనాభా లెక్కల తర్వాత నియోజకవర్గాల పునర్విభజన జరిగిన తర్వాత ఈ బిల్లు అమలు చేయబడింది.[14] మొత్తం మహిళా ఎంపీలలో దాదాపు 16% మంది 40 ఏళ్లలోపు వారు.[15] ఎన్నికల్లో పోటీ చేస్తున్న మొత్తం మహిళా అభ్యర్థులలో, కేవలం 9.3% మంది మాత్రమే గెలుపొందారు.[16] ప్రస్తుత లోక్సభలో అఖిలేష్ యాదవ్, అతని భార్య డింపుల్ (ఇద్దరూ వరుసగా కన్నౌజ్ సీటు, మెయిన్పురి సీటు నుండి సమాజ్ వాదీ పార్టీకి చెందినవారు) భార్యాభర్తల జంట ఉన్నారు. చివరిసారిగా ఒక జంట 16వ లోక్సభలో ఎన్నికయ్యారు.[17] మతం పరంగా, 24 మంది ఎంపీలు ముస్లింలు (4.4%),[18] ముగ్గురు బౌద్ధులు (0.6%),[19] మిగిలిన 95% మంది హిందూ, సిక్కు, క్రైస్తవ. మతం కాని ఎంపీలు ఉన్నారు.[20]
నేరాలు
ఎన్నికైన సభ్యులలో (251) దాదాపు 46% మందిపై క్రిమినల్ కేసులు నమోదయ్యాయని అసోసియేషన్ ఫర్ డెమోక్రటిక్ రిఫార్మ్స్ గుర్తించింది. వీరిలో 170 (~31%) మందిపై అత్యాచారం, హత్య, హత్యాయత్నం, కిడ్నాప్, మహిళలపై వివిధ నేరాలు వంటి తీవ్రమైన నేరాలు నమోదయ్యాయి. 17వ లోక్సభతో పోల్చి చూస్తే, మొత్తం 233 మంది ఎంపీలు (~43%) క్రిమినల్ అభియోగాలు మోపారు, 159 (~29%) మందిపై తీవ్రమైన నేరాలు నమోదయ్యాయి.[21] గెలిచిన 27 మంది అభ్యర్థులు తాము క్రిమినల్ కేసుల్లో దోషులుగా నిర్ధారించబడ్డామని వెల్లడించారు. ఈ కేసుల్లో నాలుగు కేసులు భారత శిక్షాస్మృతి, సెక్షన్ 302 కింద హత్యకు సంబంధించినవి. 27 కేసులు హత్యాయత్నానికి సంబంధించినవి.[22]
విద్య
పోలింగ్కు ముందు సమర్పించిన స్వీయ-ప్రకటిత ఫారమ్ల ప్రకారం, ఎన్నికైన ఎంపీలందరూ అక్షరాస్యులు. ఎన్నికల సమయంలో, 121 మంది అభ్యర్థులు తమను తాము నిరక్షరాస్యులుగా నమోదు చేసుకున్నారు, కానీ వారిలో ఎవరూ గెలవలేదు.[23] 78% మంది సభ్యులు కనీసం అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను కలిగి ఉన్నారు. 5% మంది డాక్టరేట్లను కలిగి ఉన్నారు. వృత్తిపరంగా, వారిలో ఎక్కువ మంది తాము సామాజిక కార్యకర్తలు లేదా వ్యవసాయదారులమని, 7% మంది న్యాయవాదులు, 4% మంది వైద్య నిపుణులు అని సూచించారు.[24]
ఆస్తులు
ఆర్థిక స్థితి విషయానికొస్తే, 93% మంది ఎంపీల కుటుంబ ఆస్తులు ₹1 కోటి (US$120,000) కంటే ఎక్కువ, ఇది 2019లో 88% కంటే ఎక్కువ.[22] సభలోని అందరు ఎంపీల సగటు ఆస్తులు ₹46.34 కోట్లు (US$5.4 మిలియన్లు).[25] వైద్యుడు, వ్యాపారవేత్త అయిన టీడీపీ సభ్యుడు చంద్ర శేఖర్ పెమ్మసాని అత్యధిక ఆస్తులు ₹5,700 కోట్లు (US$670 మిలియన్లు)గా ప్రకటించారు.[26]
సెషన్లు (కీలక సంఘటనలు)
[మార్చు]లోక్సభ సాధారణంగా సంవత్సరానికి బడ్జెట్ సమావేశాలు (ఫిబ్రవరి నుండి మే వరకు), వర్షాకాల సమావేశాలు (జూలై నుండి సెప్టెంబరు వరకు), శీతాకాల సమావేశాలు (నవంబరు నుండి డిసెంబరు వరకు) మూడు సమావేశాలను కలిగి ఉంటుంది. తరువాత 18వ లోక్సభ సమావేశాలు జరిగాయి.
| సెషన్ | వ్యవధి | కీలక సంఘటనలు | మూలాలు |
|---|---|---|---|
| 1 | 2024 జూన్ 24 - 2024 జూలై 2 |
|
[27][28] |
| 2 | 2024 జూలై 22 -2024 ఆగస్టు 9 |
|
[30] |
గమనికలు
[మార్చు]- ↑ 7 MPs were elected as independent. After results, 3 independent MPs, (Vishal Patil from Sangli, Pappu Yadav from Purnea and Mohmad Haneefa from Ladakh) decided to support the Congress.[7]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "India's Rahul Gandhi nominated as opposition leader after election gains". Al Jazeera. 8 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ PTI. "LS Secretary General Utpal Singh gets one year extension". Deccan Herald. Retrieved 2024-06-11.
- ↑ Barman, Sourav Roy (26 June 2024). "Om Birla beats Oppn's K Suresh in rare election for LS Speaker, suspense remains over Dy Speaker post". The Print. Retrieved 26 June 2024.
- ↑ PTI. "Lok Sabha braces for Speaker's election after 1976". Deccan Herald. Retrieved 2024-06-26.
- ↑ Centre, National Informatics. "Digital Sansad". Digital Sansad. Retrieved 2025-05-25.
- ↑ "Winning Candidate (Independent)". Election Commission of India. Archived from the original on 5 June 2024. Retrieved 12 June 2024.
- ↑ "Lok Sabha Elections 2024 : With support of 3 Independent MPs, I.N.D.I.A now has 237 seats". www.deccanherald.com. 11 June 2024.
- ↑ Joy, Shemin. "Lok Sabha Elections 2024: With support of 3 Independent MPs, I.N.D.I.A now has 237 seats". Deccan Herald. Retrieved 2024-10-11.
- ↑ "TMC Basirhat MP Sk Nurul Islam dies at 61". The Times of India. 2024-09-25. ISSN 0971-8257. Retrieved 2024-10-10.
- ↑ ADR (6 June 2024). "251 of newly elected Lok Sabha MPs face criminal cases, 27 convicted: ADR". Business Standard. Archived from the original on 11 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ Nupur Dogra (6 June 2024). "Lok Sabha Gets Highest Ever Number Of MPs With Criminal Cases, 93% Crorepati Members". ABP Live. Archived from the original on 7 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ 12.0 12.1 Samaa Liyah Dhar (7 June 2024). "Profile of 18th Lok Sabha". Indian Express. Archived from the original on 9 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ Vidhee Tripathi (7 June 2024). "Meet Youngest and Oldest Candidates who won Lok Sabha Election 2024". Jagran. Archived from the original on 11 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ "Census, delimitation exercise after election: Amit Shah on women's quota bill". India Today. 20 September 2023. Archived from the original on 13 June 2024. Retrieved 2023-09-21.
- ↑ "Vital Stats". PRS Legislative Research. Retrieved 2024-11-16.
- ↑ Ankita Tiwari, Ananya Verma (8 June 2024). "Lok Sabha 2024: Women MPs decreased even as female voters rose". India Today. Archived from the original on 11 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ "Partners in politics: Couples who made it to Lok Sabha together". India Today. 2024-06-26. Retrieved 2024-07-02.
- ↑ Francis, Nitika (18 June 2024). "Eighteenth Lok Sabha has lowest share of Muslim MPs in six decades". The Hindu. Retrieved 24 July 2024.
- ↑ Hiwale, Sandesh (2 July 2024). "Buddhist MPs in 18th Lok Sabha (2024-2029)". Dhamma Bharat. Retrieved 24 July 2024.
- ↑ "At least 93% of Lok Sabha poll winners are crorepatis: ADR analysis". The Hindu. 6 June 2024. Retrieved 2 July 2024.
- ↑ ADR (6 June 2024). "251 of newly elected Lok Sabha MPs face criminal cases, 27 convicted: ADR". Business Standard. Archived from the original on 11 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ Ranjan, Mukesh (2024-06-06). "Record 46% of newly-elected Lok Sabha MPs facing criminal cases: Study". The New Indian Express. Retrieved 2024-11-17.
- ↑ Dwivedi, Gaurav (7 June 2024). "In 18th Lok Sabha, There Is No Illiterate MP, 80% Are Graduates And Above: Report". NDTV. Archived from the original on 13 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ "Who Are Our MPs? Here's What the Numbers Say". The Wire. 6 June 2024. Archived from the original on 7 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ Nupur Dogra (6 June 2024). "Lok Sabha Gets Highest Ever Number Of MPs With Criminal Cases, 93% Crorepati Members". ABP Live. Archived from the original on 7 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ Sushim Mukul (9 June 2024). "Richest MP now part of Team Modi, brings wealth of professional experience". India Today. Archived from the original on 10 June 2024. Retrieved 11 June 2024.
- ↑ "Parliament Session Concludes as Both Houses Adjourn sine die 539 Newly Elected Members took Oath/Affirmation Both Houses Register more than 100% Productivity". Press Information Bureau. 3 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
- ↑ "First session of 18th Lok Sabha session saw 103% productivity, says Speaker Om Birla". Live Mint. 3 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
- ↑ "Lok Sabha Approves Rs 140 Lakh Crore Budget Estimates". Deccan Chronicle. 5 August 2024. Retrieved 9 August 2024.
- ↑ "Budget Session to begin on July 22, Union Budget to be presented on July 23". Indian Express. 6 July 2024. Retrieved 17 July 2024.
