ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాలు 26. లోకసభ నియోజకవర్గం ప్రాంతం ఒకే జిల్లాప్రాతిపదికన గతంలో గల 13 జిల్లాలను, జిల్లాల పునర్య్వస్థీకరణతో 26 జిల్లాలుగా చేశారు. అయితే జనసాంద్రత తక్కువగా వుండే షెడ్యూల్ తెగల అరకు లోకసభ నియోజకవర్గాన్ని రెండు జిల్లాలుగా విభజించారు. (OSM గతిశీల పటం.)
చరిత్ర[మార్చు]
2022 లో ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ ముందు 13 జిల్లాలు, 670 మండలాలు, 50 రెవిన్యూడివిజన్లుండేవి. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో కొత్త జిల్లాల ఏర్పాటు ప్రతిపాదనకు మంత్రిమండలి ఆమోదం తెలిపింది. ఇప్పుడున్న 13 జిల్లాల స్థానంలో 26 జిల్లాలను (అరకు లోకసభ నియోజక వర్గాన్ని రెండు జిల్లాలుగా, మిగతా లోకసభ నియోజకవర్గాలను స్వల్ప మార్పులతో) జిల్లాలుగా ఏర్పాటుచేయుటకు, ప్రభుత్వం 2022 జనవరి 26 న అభ్యంతరాలు స్వీకరించుటకు ప్రాథమిక నోటిఫికేషన్లు విడుదల చేసింది.[1] 2022 ఏప్రిల్ 3న జిల్లాల పునర్య్వస్థీకరణతో కొత్త జిల్లాలను ఖరారు చేస్తూ ప్రభుత్వం తుది నోటిఫికేషన్లు జారీ చేసింది.[2] దీంతో 26 జిల్లాల ఆంధ్రప్రదేశ్గా మారింది.[3] మండలాలను 670 నుండి 679 కి రెవెన్యూ డివిజన్లను 50 నుంచి 72కు పెంచుతూ గెజిట్ నోటిఫికేషన్లు విడుదలచేసింది.[4]
జిల్లాల గణాంకాలు[మార్చు]
2022 పునర్య్వస్థీకరణ ప్రకారం రాష్ట్రంలో జిల్లాలు, మండలాలు, రెవెన్యూ డివిజన్లు గణాంకాలు.[5]
- జిల్లాల సంఖ్య: 26
- మొత్తం మండలాలు: 679 (మండలాలకు మార్పులు: గుంటూరు -> గుంటూరు తూర్పు, గుంటూరు పశ్చిమ; కర్నూలు మండలం -> కర్నూలు (పట్టణ), కర్నూలు (గ్రామీణ); విజయవాడ (పట్టణ) -> విజయవాడ (మధ్య), విజయవాడ (ఉత్తర), విజయవాడ (తూర్పు), విజయవాడ (పశ్చిమ); నెల్లూరు -> నెల్లూరు (పట్టణ) , నెల్లూరు (గ్రామీణ); విశాఖపట్నం (పట్టణ) + విశాఖపట్నం (గ్రామీణ) -> సీతమ్మధార, గోపాలపట్నం, ములగాడ, మహారాణిపేట )
- రెవెన్యూ డివిజన్లు: 72
వ.సంఖ్య | జిల్లా | ప్రధాన
కార్యాలయం |
రెవిన్యూ డివిజన్లు | మండలాలు
సంఖ్య ( 2022 లో ) |
వైశాల్యం
(కి.మీ2) |
జనాభా
(2011 ) లక్షలలో [6] |
జనసాంద్రత
(/కి.మీ2) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | అనంతపురం | అనంతపురం | 3 | 31 | 10,205 | 22.411 | 220 |
2 | చిత్తూరు | చిత్తూరు | 4 | 31 | 6,855 | 18.730 | 273 |
3 | తూర్పు గోదావరి | రాజమహేంద్రవరం | 2 | 19 | 2,561 | 18.323 | 715 |
4 | గుంటూరు | గుంటూరు | 2 | 18 | 2,443 | 20.91 | 856 |
5 | వైఎస్ఆర్ | కడప | 3 | 36 | 11,228 | 20.607 | 184 |
6 | కృష్ణా | మచిలీపట్నం | 4 | 25 | 3,775 | 17.35 | 460 |
7 | కర్నూలు | కర్నూలు | 3 | 26 | 7,980 | 22.717 | 285 |
8 | ప్రకాశం | ఒంగోలు | 3 | 38 | 14,322 | 22.88 | 160 |
9 | శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు | నెల్లూరు | 4 | 38 | 10,441 | 24.697 | 237 |
10 | శ్రీకాకుళం | శ్రీకాకుళం | 3 | 30 | 4,591 | 21.914 | 477 |
11 | విశాఖపట్నం | విశాఖపట్నం | 2 | 11 | 1,048 | 19.595 | 1870 |
12 | విజయనగరం | విజయనగరం | 3 | 27 | 4,122 | 19.308 | 468 |
13 | పశ్చిమ గోదావరి | భీమవరం | 2 | 19 | 2,178 | 17.80 | 817 |
14 | పార్వతీపురం మన్యం | పార్వతీపురం | 2 | 15 | 3,659 | 9.253 | 253 |
15 | అల్లూరి సీతారామరాజు | పాడేరు | 2 | 22 | 12,251 | 9.54 | 78 |
16 | అనకాపల్లి | అనకాపల్లి | 2 | 24 | 4,292 | 17.270 | 402 |
17 | కోనసీమ | అమలాపురం | 2 | 22 | 2,083 | 17.191 | 825 |
18 | ఏలూరు | ఏలూరు | 3 | 28 | 6,679 | 20.717 | 310 |
19 | కాకినాడ | కాకినాడ | 2 | 21 | 3,019 | 20.923 | 693 |
20 | ఎన్టీఆర్ | విజయవాడ | 3 | 20 | 3,316 | 22.19 | 669 |
21 | బాపట్ల | బాపట్ల | 2 | 25 | 3,829 | 15.87 | 414 |
22 | పల్నాడు | నరసరావుపేట | 3 | 28 | 7,298 | 20.42 | 280 |
23 | నంద్యాల | నంద్యాల | 3 | 29 | 9,682 | 17.818 | 184 |
24 | శ్రీ సత్యసాయి | పుట్టపర్తి | 3 | 32 | 8,925 | 18.400 | 206 |
25 | అన్నమయ్య | రాయచోటి | 3 | 30 | 7,954 | 16.973 | 213 |
26 | తిరుపతి | తిరుపతి | 4 | 34 | 8,231 | 21.970 | 267 |
జిల్లా విశేషాలు[మార్చు]
- అతి పెద్ద జిల్లా: ప్రకాశం జిల్లా
- అతి చిన్న జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
- అతి తక్కువ మండలాలు గల జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
- అతి ఎక్కువ మండలాలు గల జిల్లాలు: ప్రకాశం జిల్లా, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా
- 2011 నాటి గణాంకాల ప్రకారం అత్యల్ప జనసాంద్రత గల జిల్లా: అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా
- 2011 నాటి గణాంకాల ప్రకారం అత్యధిక జనసాంద్రత గల జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
- 2011 నాటి గణాంకాల ప్రకారం పూర్తి పట్టణ జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
ప్రాతిపదికకు మినహాయింపులు[మార్చు]
లోకసభ నియోజకవర్గాన్నిప్రాతిపదికగా కొత్త జిల్లాలను ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించినా అరకు లోకసభ నియోజకవర్గాన్ని రెండు జిల్లాలుగా మార్చారు. ప్రజల అభ్యర్ధనల మేరకు, మిగతా చోట్ల 12 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలను లోకసభనియోజకవర్గం ప్రధానంగా గల జిల్లాలో కాక, ఇతర జిల్లాలలో వుంచారు.[7][8]
ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]
![]() |
Wikimedia Commons has media related to Districts of Andhra Pradesh. |
- ఆంధ్రప్రదేశ్ మండలాలు
- భారతదేశ జిల్లాల జాబితా
- ఆంధ్రప్రదేశ్ రెవెన్యూ డివిజన్లు
- ఆంధ్రప్రదేశ్ మండలాలు
- ఆంధ్రప్రదేశ్ పురపాలక సంఘాలు
- తెలంగాణ రెవెన్యూ డివిజన్లు
- తెలంగాణ మండలాలు
- తెలంగాణ పురపాలక సంఘాలు
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "New Districts: ఇక 26 జిల్లాలు". EENADU. Retrieved 2022-01-26.
- ↑ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. Retrieved 2022-04-24.
- ↑ "New Districts In AP: ఏపీలో కొత్త జిల్లాలివే.. గెజిట్ విడుదల". ETV Bharat News. Retrieved 2022-04-03.
- ↑ "26 జిల్లాల పాలన". www.andhrajyothy.com (in ఇంగ్లీష్). 2022-04-03. Retrieved 2022-04-03.
- ↑ "AP: కొత్త జిల్లాల స్వరూపమిదే.. పెద్ద జిల్లా ఏదంటే?". Sakshi. 2022-04-03. Retrieved 2022-04-03.
- ↑ "Population of AP districts(2011)" (PDF). ap.gov.in. p. 14. Archived from the original (pdf) on 2013-05-16. Retrieved 25 May 2014.
- ↑ "AP New Districts: కొత్త కళ.. గడప వద్దకే పాలన". 2022-04-05. Retrieved 2022-04-22.
- ↑ "Andhra news:అందుబాటులో జిల్లా కేంద్రం". ఈనాడు. 2022-04-04. Retrieved 2022-04-04.