ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాలు

ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాలు

ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాలు 26. లోకసభ నియోజకవర్గం ప్రాంతం ఒకే జిల్లాప్రాతిపదికన గతంలో గల 13 జిల్లాలను, జిల్లాల పునర్య్వస్థీకరణతో 26 జిల్లాలుగా చేశారు. అయితే జనసాంద్రత తక్కువగా వుండే షెడ్యూల్ తెగల అరకు లోకసభ నియోజకవర్గాన్ని రెండు జిల్లాలుగా విభజించారు. (OSM గతిశీల పటం.)

చరిత్ర

2022 లో ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ ముందు 13 జిల్లాలు, 670 మండలాలు, 50 రెవిన్యూడివిజన్లుండేవి. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో కొత్త జిల్లాల ఏర్పాటు ప్రతిపాదనకు మంత్రిమండలి ఆమోదం తెలిపింది. ఇప్పుడున్న 13 జిల్లాల స్థానంలో 26 జిల్లాలను (అరకు లోకసభ నియోజక వర్గాన్ని రెండు జిల్లాలుగా, మిగతా లోకసభ నియోజకవర్గాలను స్వల్ప మార్పులతో) జిల్లాలుగా ఏర్పాటుచేయుటకు, ప్రభుత్వం 2022 జనవరి 26 న అభ్యంతరాలు స్వీకరించుటకు ప్రాథమిక నోటిఫికేషన్‌లు విడుదల చేసింది. 2022 ఏప్రిల్ 3న జిల్లాల పునర్య్వస్థీకరణతో కొత్త జిల్లాలను ఖరారు చేస్తూ ప్రభుత్వం తుది నోటిఫికేషన్‌లు జారీ చేసింది. దీంతో 26 జిల్లాల ఆంధ్రప్రదేశ్‌గా మారింది. మండలాలను 670 నుండి 679 కి రెవెన్యూ డివిజన్లను 50 నుంచి 72కు పెంచుతూ గెజిట్‌ నోటిఫికేషన్లు విడుదలచేసింది.

జిల్లాల గణాంకాలు

2022 పునర్య్వస్థీకరణ ప్రకారం రాష్ట్రంలో జిల్లాలు, మండలాలు, రెవెన్యూ డివిజన్లు గణాంకాలు.

• జిల్లాల సంఖ్య: 26
• మొత్తం మండలాలు: 679 (మండలాలకు మార్పులు: గుంటూరు -> గుంటూరు తూర్పు, గుంటూరు పశ్చిమ; కర్నూలు మండలం -> కర్నూలు (పట్టణ), కర్నూలు (గ్రామీణ); విజయవాడ (పట్టణ) -> విజయవాడ (మధ్య), విజయవాడ (ఉత్తర), విజయవాడ (తూర్పు), విజయవాడ (పశ్చిమ); నెల్లూరు -> నెల్లూరు (పట్టణ) , నెల్లూరు (గ్రామీణ); విశాఖపట్నం (పట్టణ) + విశాఖపట్నం (గ్రామీణ) -> సీతమ్మధార, గోపాలపట్నం, ములగాడ, మహారాణిపేట )
• రెవెన్యూ డివిజన్లు: 72

వ.సంఖ్య	జిల్లా	ప్రధాన కార్యాలయం	రెవిన్యూ డివిజన్లు	మండలాలు సంఖ్య ( 2022 లో )	వైశాల్యం (కి.మీ2)	జనాభా (2011 ) లక్షలలో	జనసాంద్రత (/కి.మీ2)
1	అనంతపురం	అనంతపురం	3	31	10,205	22.411	220
2	చిత్తూరు	చిత్తూరు	4	31	6,855	18.730	273
3	తూర్పు గోదావరి	రాజమహేంద్రవరం	2	19	2,561	18.323	715
4	గుంటూరు	గుంటూరు	2	18	2,443	20.91	856
5	వైఎస్ఆర్	కడప	3	36	11,228	20.607	184
6	కృష్ణా	మచిలీపట్నం	4	25	3,775	17.35	460
7	కర్నూలు	కర్నూలు	3	26	7,980	22.717	285
8	ప్రకాశం	ఒంగోలు	3	38	14,322	22.88	160
9	శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు	నెల్లూరు	4	38	10,441	24.697	237
10	శ్రీకాకుళం	శ్రీకాకుళం	3	30	4,591	21.914	477
11	విశాఖపట్నం	విశాఖపట్నం	2	11	1,048	19.595	1870
12	విజయనగరం	విజయనగరం	3	27	4,122	19.308	468
13	పశ్చిమ గోదావరి	భీమవరం	2	19	2,178	17.80	817
14	పార్వతీపురం మన్యం	పార్వతీపురం	2	15	3,659	9.253	253
15	అల్లూరి సీతారామరాజు	పాడేరు	2	22	12,251	9.54	78
16	అనకాపల్లి	అనకాపల్లి	2	24	4,292	17.270	402
17	కోనసీమ	అమలాపురం	2	22	2,083	17.191	825
18	ఏలూరు	ఏలూరు	3	28	6,679	20.717	310
19	కాకినాడ	కాకినాడ	2	21	3,019	20.923	693
20	ఎన్టీఆర్	విజయవాడ	3	20	3,316	22.19	669
21	బాపట్ల	బాపట్ల	2	25	3,829	15.87	414
22	పల్నాడు	నరసరావుపేట	3	28	7,298	20.42	280
23	నంద్యాల	నంద్యాల	3	29	9,682	17.818	184
24	శ్రీ సత్యసాయి	పుట్టపర్తి	3	32	8,925	18.400	206
25	అన్నమయ్య	రాయచోటి	3	30	7,954	16.973	213
26	తిరుపతి	తిరుపతి	4	34	8,231	21.970	267

జిల్లా విశేషాలు

• అతి పెద్ద జిల్లా: ప్రకాశం జిల్లా
• అతి చిన్న జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
• అతి తక్కువ మండలాలు గల జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
• అతి ఎక్కువ మండలాలు గల జిల్లాలు: ప్రకాశం జిల్లా, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా
• 2011 నాటి గణాంకాల ప్రకారం అత్యల్ప జనసాంద్రత గల జిల్లా: అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా
• 2011 నాటి గణాంకాల ప్రకారం అత్యధిక జనసాంద్రత గల జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా
• 2011 నాటి గణాంకాల ప్రకారం పూర్తి పట్టణ జిల్లా: విశాఖపట్నం జిల్లా

ప్రాతిపదికకు మినహాయింపులు

లోకసభ నియోజకవర్గాన్నిప్రాతిపదికగా కొత్త జిల్లాలను ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించినా అరకు లోకసభ నియోజకవర్గాన్ని రెండు జిల్లాలుగా మార్చారు. ప్రజల అభ్యర్ధనల మేరకు, మిగతా చోట్ల 12 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలను లోకసభనియోజకవర్గం ప్రధానంగా గల జిల్లాలో కాక, ఇతర జిల్లాలలో వుంచారు.

ఇవి కూడా చూడండి

• ఆంధ్రప్రదేశ్ మండలాలు
• భారతదేశ జిల్లాల జాబితా
• ఆంధ్రప్రదేశ్ రెవెన్యూ డివిజన్లు
• ఆంధ్రప్రదేశ్ మండలాలు
• ఆంధ్రప్రదేశ్ పురపాలక సంఘాలు
• తెలంగాణ రెవెన్యూ డివిజన్లు
• తెలంగాణ మండలాలు
• తెలంగాణ పురపాలక సంఘాలు