షడంగాలు

దిగువన చెప్పిన ఆరు వేదాంగాలు వేదాలకు సంబంధించిన షడంగాలు:"శిక్షా వ్యాకరణం ఛందో నిరుక్తం జ్యోతిషం తథా కల్పశ్చేతి షడంగాని"

• శిక్ష
• వ్యాకరణం
• ఛందస్సు
• నిరుక్తం
• జ్యోతిషం
• కల్పం

దిగువన చెప్పిన ఆరు శరీరానికి సంబంధించిన షడంగాలు లేదా అవయవాలు :

• తల
• నడుము
• రెండు చేతులు
• రెండు కాళ్లు

దిగువనచెప్పిన ఆరు గోవుకు సంబంధించిన షడంగాలు లేదా పవిత్ర ద్రవ్యాలు:

• గోమూత్రం (ఆవు ఉచ్చ)
• గోమయం (ఆవు పేడ)
• గోక్షీరం (ఆవు పాలు)
• గోఘృతం (ఆవు నెయ్యి)
• గోదధి (ఆవు పెరుగు)
• గోరోజనం (గోవు పిత్తరసం నుంచి తీసిన పచ్చని పదార్థం)

1. 1. ఆసనము, 2. ప్రాణాయామము, 3. ప్రత్యాహారము, 4. ధారణము, 5. ధ్యానము, 6. సమాధి. [ఇవి యోగాంగములు]

1. 1. దాత, 2. ప్రతిగ్రహీత, 3. పవిత్రత, 4. వస్తువు, 5. దేశము, 6. కాలము. [ఇవి దానాంగములు]

1. 1.శిరస్సు, 2. హస్తములు, 3. కటి, 4. వక్షస్సు, 5. పార్శ్వము, 6. పాదములు. [ఇవి నాట్యాంగములు]

1. 1. అనుద్రుతము, 2. ద్రుతము, 3. లఘువు, 4. గురువు, 5. ప్లుతము, 6. కాకపాదము. [ఇవి సంగీతమున కంగములు]

1. 1. మూలసిద్ధాంతము, 2. పురనివేశము, 3. భవనివేశము, 4. రాజనివేశము, 5. ప్రాసాధనివేశము, 6. శిల్పము, చిత్రము. [ఇవి వాస్తువుయొక్క అంగములు] [జయమంగళ]

1. 1.రూపభేదము, 2. ప్రమాణము, 3. భావము, 4. లావణ్య యోజన, 5. సాదృశ్యము, 6. వర్ణికాభంగము. [ఇవి చిత్రరచన కంగములు] [కామసూత్రములు-యశోధరవ్యాఖ్య]

1. 1. లంఘనము, 2. బృంహణము, 3. రూక్షణము, 4. స్నేహనము, 5. స్వేదనము, 6. స్తంబనము. [ఇవి చికిత్సాంగములు] [చరకం 108]

1. 1. దాత, 2. ప్రతిగ్రహీత, 3. శుద్ధి, 4. దేయము, 5. దేశము, 6. కాలము. [ఇవి దానాంగములు]

1. 1. దాత, 2. ప్రతిగ్రహీత, 3. శుద్ధి, 4. దేయము, 5. దేశము, 6. కాలము. [ఇవి దానాంగములు]
2. 1. పిక్కలు (2), 2. బాహువులు (2), 3. శిరస్సు, 4. మద్యము. [ఇవి శరీరాంగములు]
3. 1. విచ్ఛేదము, 2. అర్పణము, 3. విసర్గము, 4. అనుబంధము, 5. దీపనము, 6. ప్రశమనము. [ఇవి సంగీతాంగములు] [నాట్యశాస్త్రము 19-58]
4. 1. ఋషి, 2. ఛందస్సు, 3. దేవత, 4. బీజము, 5. శక్తి, 6. కీలకము. [ఇవి మంత్రమున కంగములు]